Ήταν το 2021 όταν η Εθνική Τράπεζα προχωρούσε στην πώληση της Εθνικής Ασφαλιστικής στο επενδυτικό fund CVC. Το τελευταίο, έβγαλε από τα θησαυροφυλάκιά του περίπου 221,5 εκατ.ευρώ, προκειμένου να προχωρήσει η αγοραπωλησία. Χαρές και πανηγύρια τότε στην κυβέρνηση που ένας τόσο μεγάλος, ξένος επενδυτής προτίμησε την «Ελλαδίτσα» μας για τις μπίζνες του. Την ίδια ώρα, η γνωστή «συμμορία της μιζέριας» μιλούσε για μια «αποικιακού» τύπου συμφωνία (αφού χάρη στις μεθοδεύσεις της κυβέρνησης Μητσοτάκη, μια εταιρεία με καθαρή θέση 1,08 δισ. ευρώ πουλήθηκε κοψοχρονιά), η οποία φυσικά ακουμπούσε στο νεοαποικιακό καθεστώς των δανειακών συμβάσεων (μνημόνια).
Τέσσερα χρόνια μετά, οι…συμμορίτες μάλλον δικαιώθηκαν. Από την πρώτη στιγμή μετά την εξαγορά, η CVC επεδίωξε να αποκομίσει υπεραξία άνω του 100% από την επένδυσή της, φτάνοντας στο σημείο να εισπράττει έως και 193 εκατομμύρια ευρώ, προχωρώντας μάλιστα σε διανομές μερισμάτων ακόμη και όταν η εταιρεία εμφάνιζε ζημίες. Σήμερα, όλα δείχνουν ότι έχει φτάσει η ώρα να τινάξει αλλού τα φτερά της, ως γνήσιο αρπακτικό, πουλώντας στην Πειραιώς το 70% της Εθνικής Ασφαλιστικής, διατηρώντας όμως ένα ποσοστό κοντά στο 20% και «παντελονιάζοντας» 430 εκατ. ευρώ.
Δεν το λες και άσχημη μπάζα για το fund. Την στιγμή μάλιστα που μεγαλώνουν οι βλέψεις του για επέκταση της κερδοσκοπικής του δραστηριότητας και σε άλλους τομείς τού πάλαι ποτέ σκληρού πυρήνα του ελληνικού Δημοσίου. Ο λόγος φυσικά για την ΔΕΗ, στην οποία το CVC κατέχει ήδη το 10% και φιλοδοξεί να διπλασιάσει το μερίδιό του.
Είδαν φως και μπήκαν
Ωστόσο, τόσο η παραχώρηση της Εθνικής Ασφαλιστικής, όσο και του ομίλου «Hellenic Healthcare Group», κάτοχος του οποίου ήταν το fund από τον Λουξεμβούργο, χτύπησε «καμπανάκια» κινδύνου. Ξέρουν κάτι για την πορεία της ελληνικής οικονομίας που εμείς δεν ξέρουμε και βγάζουν από πάνω τους τα… περιττά; Από την άλλη, μήπως δεν θα έπρεπε να μας παραξενεύει η τυχοδιωκτική του δράση, ακριβώς, γιατί στο μεδούλι αυτής δεν υπάρχει τίποτα άλλο παρά το απλό, παλιό: «Είδαν φως και μπήκαν»;
Για το πρώτο δεν είμαι σίγουρος. Προς το παρόν αναμένω τα αποτελέσματα της αξιολόγησης της ευρωπαϊκής τρόικας, στα πλαίσια του ευρωπαϊκού εξαμήνου [BANKINGNEWS, 4/2/2025]. Για το δεύτερο όμως, βάσει του ρεπορτάζ, είμαι και παραείμαι. Αυτό γιατί, οι οικονομικές ενέργειες του εκάστοτε CVC δεν είναι στον αέρα, αλλά κανοναρχούνται και εξυπηρετούνται τόσο από την ελληνική κυβέρνηση, όσο και από την ΕΕ.
Πώς η ΕΕ ευνόησε την λειτουργία και εξάπλωση των funds;
Η τελευταία, με μια σειρά Κανόνων και Οδηγιών επέτρεψε και γιγάντωσε τη δράση των εν λόγω κερδοσκοπικών ομίλων στην ευρωπαϊκή οικονομία, κατ’ εντολή των ΗΠΑ, όπως θα δούμε στη συνέχεια.
Με την Οδηγία 2011/61, η ΕΕ ερχόταν να ρυθμίσει τα hedge funds, τα private equity funds, τα real estate και τα venture capital funds, δίνοντας παράλληλα τη δυνατότητα στους διαχειριστές τους να λειτουργούν πανευρωπαϊκά με μία μόλις άδεια.
Η ίδια Οδηγία ενίσχυε την κερδοσκοπία σε χρηματοοικονομικά προϊόντα και αγορές ακινήτων, ενώ έδινε το πράσινο φως και στα «κοράκια» των distressed funds, που εξειδικεύονται στην αγορά περιουσιακών στοιχείων που βρίσκονται σε οικονομική δυσχέρεια, να αγοράζουν κόκκινα δάνεια από τράπεζες. Όπως ακριβώς έγινε στην Ελλάδα.
Το δεύτερο δώρο των Ευρωπαίων προς τα funds ήρθε με τον 2017/1131 Κανονισμό που ρύθμιζε τα funds της χρηματαγοράς, δηλαδή τα επενδυτικά κεφάλαια που διαχειρίζονταν χαρτοφυλάκια με τεράστια ποσά ρευστότητας, γεγονός που με τη σειρά του ευνόησε τη δραστηριότητα των money market funds (αμοιβαία κεφάλαια χρηματαγοράς) που ναι μεν αποτελούν δημοφιλή επιλογή για επενδύσεις χαμηλού ρίσκου, πλην όμως συνιστούν βασικό εργαλείο του καπιταλισμού- καζίνο, καθώς αφήνουν ανοιχτή την πόρτα της μαζικής απόσυρσης κεφαλαίων από τις αγορές, προκαλώντας έτσι το απόλυτο χάος.
Το 2008 και ο «θείος Σαμ»
Οι διευκολύνσεις δεν σταματούν εδώ. Με έναν άλλον Κανονισμό, αυτή τη φορά για τις τιτλοποιήσεις (2017/2402), η ΕΕ ενέκρινε την τιτλοποίηση δανείων και περιουσιακών στοιχείων, δηλαδή τη μετατροπή τους σε επενδυτικά προϊόντα που μπορούν να αγοράζουν τα funds, καθώς και τη μαζική πώληση κόκκινων δανείων και ακινήτων προς αυτά, προκρίνοντας παράλληλα τη δημιουργία δομημένων χρηματο-οικονομικών προϊόντων (CDOs και CLOs), τα οποία αποτέλεσαν τους πυλώνες του οικονομικού κραχ του 2008.
Τέλος, δεν θα μπορούσα να μην αναφερθώ και στον Κανονισμό ELTIF (2015/760) που αφορά τη σύσταση funds που επενδύουν σε υποδομές, ακίνητα και μεγάλες επιχειρήσεις, αλλά και σε δημόσια έργα, real estate και βιομηχανία, ακόμη και στη δημόσια περιουσία, επιτρέποντας έτσι την κυριαρχία του ιδιωτικού, κερδοσκοπικού κεφαλαίου πάνω σε βασικούς τομείς της οικονομίας.
Πρακτικά, για να μην το κουράζουμε, οι ευρωπαϊκές Οδηγίες και οι Κανονισμοί οδήγησαν στην ελεύθερη δραστηριοποίηση των funds σε όλη την Ευρώπη. Με την εξαγορά κόκκινων δανείων, επιχειρήσεων και ακινήτων· την κερδοσκοπία στις αγορές με πολύπλοκα χρηματοπιστωτικά προϊόντα και βεβαίως την απόλαυση φορολογικών πλεονεκτημάτων σε χώρες όπως η Ιρλανδία και το Λουξεμβούργο. Ένα δομημένο νομικό πλαίσιο, δηλαδή που ευνόησε τα funds και τις μεγάλες επενδυτικές τράπεζες εις βάρος των μικρομεσαίων επιχειρηματιών και φυσικά εις βάρος των φορολογουμένων.
Μα, δεν το βλέπουν αυτό στις Βρυξέλλες; Δεν το βλέπουν στην Φρανκφούρτη; Προφανώς και το βλέπουν. Αλλά αυτές ήταν οι ντιρεκτίβες που ήρθαν από την άλλη πλευρά του Ατλαντικού και οι Ευρωπαίοι καλοθελητές τους, τι να κάνουν;, υπάκουσαν στα προστάγματα του «θείου Σαμ»…
Πώς οι ΗΠΑ επέβαλλαν τα funds στην ΕΕ;
Θα μου πεις, άλλο που δεν ήθελαν τα πολιτικά τέκνα της Θάτσερ. Σωστό. Έχει σημασία ωστόσο να θυμόμαστε πως μία από τις πρώτες εξυπηρετήσεις των Ευρωπαίων στο αμερικανικό χρηματο-πιστωτικό μοντέλο, ήρθε με την Οδηγία AIFMD (2011/61), κάτω από την πίεση των ΗΠΑ, ανοίγοντας έτσι τις πύλες της ευρωπαϊκής αγοράς σε μεγάλα αμερικανικά funds όπως τα: Blackrock, Blackstone, KKR, Apollo, Carlyle Group κ.ά, τα οποία κυριαρχούν αυτή τη στιγμή στην Ένωση.
Στη συνέχεια, οι εντολοδόχοι της Ουάσινγκτον προώθησαν την αμερικανικού τύπου διαχείριση της κρίσης, μέσω της μαζικής πώλησης τραπεζικών περιουσιακών στοιχείων. Την ίδια περίοδο, funds των ΗΠΑ προχωρούσαν στην εξαγορά ευρωπαϊκών τραπεζών, κόκκινων δανείων και εταιρειών στον χώρο του real estate, με την Ελλάδα να μην αποτελεί εξαίρεση, όπως ήδη αναφέραμε, αφού η Blackstone, η Bain Capital, η Fortress και η Apollo απέκτησαν τεράστια πακέτα κόκκινων δανείων από τις- ανακεφαλαιοποιημένες με χρήματα των φορολογουμένων- ελληνικές τράπεζες.
Το πάρτι υποτέλειας της γραφειοκρατίας της ΕΕ συνεχίστηκε έπειτα από την Διατλαντική Συμφωνία Εμπορίου και Επενδύδεων (ΤΤΙΡ) που κατέστησε ακόμη ευκολότερη την διείσδυση των αμερικανικών funds στην ΕΕ, ειδικά μετά και την εφαρμογή της ευρωπαϊκής Οδηγίας 2014/65- MiFID–II, η οποία άνοιξε έτι περαιτέρω τις αγορές της ΕΕ σε funds και κερδοσκοπικές επενδύσεις.
Ο κατάλογος είναι μακρύς. Όχι όμως και τα περιθώρια αυτού του σημειώματος. Όσα μέχρι στιγμής παραθέσαμε είναι, νομίζουμε, αν μη τι άλλο ενδεικτικά της υποταγής της ΕΕ στο αμερικανικό χρηματο- οικονομικό σύστημα. Με την πολιτική ηγεσία της πρώτης να μετατρέπει συνειδητά τις οικονομίες της σε δευτερεύουσα αγορά των μεγάλων αμερικανικών κεφαλαίων, με τα funds των ΗΠΑ να κυριαχούν στον τραπεζικό και επενδυτικό τομέα, όπως και σε αυτόν του real estate.
Η εποχή της μεγάλης αρπαχτής
Κάνοντας τη σούμα, διαπιστώνω ότι η απροκάλυπτη κερδοσκοπία της CVC, όπως αυτή αναδείχθηκε στην περίπτωση της Εθνικής Ασφαλιστικής, αποτελεί τον καθρέφτη της γενικότερης σχέσης εξάρτησης της Ευρώπης από τις ΗΠΑ. Σε ό, τι μας αφορά, προφανώς ως χώρα που έχει απολέσει εδώ και καιρό τα κυριαρχικά της δικαιώματα και τη δυνατότητα χάραξης αυτόνομης οικονομικής πολιτικής, η δραστηριοποίηση αρπακτικών όπως το CVC είναι λογικό και επόμενο να διαφημίζεται από τις κυβερνήσεις της μνημονιακής υποτέλειας ως «μεγάλη επενδυτική ψήφος εμπιστοσύνης στην ελληνική οικονομία». Κι αυτό γιατί η κερδοσκοπική βουλιμία της ντόπιας ολιγαρχίας, ικανοποείται μεταξύ άλλων με τα κεφάλαια του καζινοκαπιταλισμού της ΕΕ, που παραμένει – καθ’ υπόδειξη των Αμερικανών- το κυρίαρχο μοντέλο…ανάπτυξης στην γηραιά από κάθε άποψη ήπειρο.
