Με επιτυχία πραγματοποιήθηκε χτες Κυριακή, 6 Απρίλη, η εκδήλωση τιμής και μνήμης των πέντε κρεμασμένων αγωνιστών και όλων των ηρώων της Εθνικής Αντίστασης στου Ζωγράφου, η οποία οργανώθηκε από τις Κομματικές Οργανώσεις Ζωγράφου του ΚΚΕ και το Παράρτημα Ζωγράφου της ΠΕΑΕΑ – ΔΣΕ
Η εκδήλωση ξεκίνησε με ιστορικό περίπατο, στα χνάρια των Ανταρτών του ΕΛΑΣ και της ΕΠΟΝ Κουπονιών (Άνω Ιλισίων) και Ζωγράφου, με αφετηρία την πλατεία Κύπρου.
Στο σπίτι του Ελασίτη Νίκου Μαραμπότα
Ο πρώτος σταθμός έγινε μπροστά στο σπίτι του Νίκου Μαραμπότα (Υφασίου και Εθνικής Αντιστάσεως), του θρυλικού διμοιρίτη του ΕΛΑΣ Ανατολικών Συνοικιών , που στα 15 του χρόνια πέρασε στην Καισαριανή και εντάχτηκε από τους πρώτους στον ΕΛΑΣ. Γρήγορα ο 15χρονος Νίκος Μαραμπότας, και μέχρι τα 17 του που τον συνέλαβαν, πέρασε στο χώρο του θρύλου, έγινε ο φόβος και ο τρόμος Γερμανών και Ταγματασφαλιτών.
Οι συναγωνιστές του ήξεραν καλά ποιος ήταν. Για τους εχθρούς του και τους εχθρούς του λαού της συνοικίας, μια και ήταν το μόνο αναγνωρίσιμο όνομα, ήταν «ο κομμουνιστής με το όπλο στο χέρι που σκότωνε όποιον βρισκόταν μπροστά του», ήταν ο εκτελεστής όλων των φόνων που έγιναν, ακόμα και για εκείνους που δεν έγιναν, ανεξάρτητα από την παρουσία του ή όχι στα συμβάντα. Υπήρξε ο φόβος και ο τρόμος των Γερμανών και των Ταγμάτων Ασφαλείας, στις Ανατολικές Συνοικίες και εκτελέστηκε στην Κεφαλονιά στις 19 Μάη του 1949.
Στην οδό Αδελφών Ντέρη
Ο δεύτερος σταθμός ήταν στην οδό Αδελφών Ντέρη, ένας μικρός δρόμος, μεταξύ των οδών Ταξίλου και Αράδου, αφιερωμένος στα αδέλφια Ντέρη, που αγωνίστηκαν μέσα από τις γραμμές του ΕΛΑΣ ενάντια στους κατακτητές και τους ντόπιους συνεργάτες τους.
Η οικογένεια Ντέρη έδωσε στον αγώνα κατά των κατακτητών τέσσερα από τα επτά παιδιά της:
Ο Νίκος Ντέρης, στις αρχές του 43, συλλαμβάνεται και κρατείται όμηρος για αρκετό καιρό. Από τις κακουχίες καταλήγει στο σανατόριο και από κει στις 20 Μάρτη 1943 οδηγείται στις φυλακές Βουλιαγμένης. Δυο μήνες μετά τον πέταξαν από ένα καμιόνι στο δρόμο. Πέθανε στις 5 Ιούνη 1943, σε ηλικία 24 χρόνων.
Στις 3 Μάη 1944, δυο μέρες μετά την εκτέλεση των 200 στην Καισαριανή, οι Γερμανοί εκτελούν για πρώτη φορά στην Αθήνα, πέντε γυναίκες. Οι ηρωίδες αγωνίστριες της Εθνικής Αντίστασης ήταν: η Φρόσω Χατζηδάκη, 73 χρόνων, Μαρία Χατζηδάκη, 35 χρόνων, Στέλλα Ντέρη, 26 χρόνων, Σούλα (Ασπασία) Ανυσίου, 35 χρόνων και η Φιφή Χωραφά (Σοφία).
Η Φρόσω Ντέρη ήταν υπάλληλος στο υπουργείο Στρατιωτικών. Από αυτή τη θέση είχε πρόσβαση σε κρίσιμα και απόρρητα έγγραφα τα οποία μετέφερε στις οργανώσεις των αντιστασιακών. Ετσι κατάφερε να σώσει αρκετούς αγωνιστές. Την συνέλαβαν μετά από προδοσία κάποιου γείτονα της οικογένειας, και την έκλεισαν στις Φυλακές Χατζηκώστα.
Στις φυλακές «Χατζηκώστα» οι γερμανόδουλες «ελληνικές» αρχές κρατούσαν 26 Ελληνίδες πατριώτισσες, όλες αγωνίστριες του εθνικοαπελευθερωτικού μετώπου. Οι στερήσεις, η πείνα και τα βασανιστήρια στα οποία τις υπέβαλλαν καθημερινά, δεν μπόρεσαν να κάμψουν το ηθικό τους. Τον Μάρτη του 1944, κατέβηκε στα μπουντρούμια των κρατουμένων ο ίδιος ο Λάμπου, και προσπάθησε ν’ αποσπάσει από τις κρατούμενες δηλώσεις, που ν’ αποκηρύσσουν τον εθνικοαπελευθερωτικόν αγώνα του ελληνικού λαού. Η πρόταση συνοδευόταν από τη δελεαστική υπόσχεση ότι θ’ αφήνονταν αμέσως ελεύθερες. Η απάντηση που έδωσαν οι πατριώτισσες στον απαίσιο αυτόν «Ελληνα» ήταν η φωνή του μαχόμενου Εθνους:
— Μόνο οι προδότες απαρνιώνται την πατρίδα τους.
Κι όταν ο μισητός δήμιος τους δήλωσε ξεδιάντροπα, ότι η άρνησή τους θα είχε σαν συνέπεια να εκτελεστούν, δέχτηκε κατάμουτρα τα άτρομα αυτά λόγια:
— Δεν φοβόμαστε το θάνατο. Οι προδότες σαν και σένα τον φοβούνται!
Μανιασμένος από το αδάμαστο αυτό θάρρος, ο Λάμπου διέταξε και τις έκλεισαν στα φρικτά απομονωτήρια των Ιταλών, δυο μέτρα μέσα στη γη. Εκεί τις άφησε δέκα ημέρες. Τότε πια πείσθηκε ότι τίποτα δεν ήταν ικανό να λυγίσει τις 26 ηρωίδες και στις 26 Απρίλη τις παρέδωσε στα γερμανικά Ες-Ες που τις μετέφεραν στο σφαγείο του Χαϊδαριού. Στις 2 του Μάη, πέντε από τις κρατούμενες γυναίκες οδηγήθηκαν στην «απομόνωση». Στις 3 Μάη 1944, τα ξημερώματα, εκτελέστηκαν στο Σκοπευτήριο της Καισαριανής.
Οι πέντε ηρωίδες, καθώς και οι άλλοι πατριώτες που εκτελέστηκαν εκείνη την Δευτέρα 3 Μάη του 1943, εκτελέστηκαν έξω από την μάντρα του κυρίως χώρου του Σκοπευτηρίου, όπου γίνονταν συνήθως οι εκτελέσεις, γιατί μετά την εκτέλεση των 200 κομμουνιστών, το έδαφος είχε ποτιστεί με τόσο αίμα ώστε οι ναζί γλιστρούσαν, και, για μερικές μέρες δεν μπορούσαν να τον «αξιοποιήσουν», μέχρι να στεγνώσει.
Την ίδια μέρα με την εκτέλεση της Στέλλας Ντέρη εκτελέστηκαν με απαγχονισμό τα δυο της αδέλφια, ο Μιχάλης, 30 χρόνων, και ο Θανάσης Ντέρης, 21 χρόνων, στον Λουτρόπυργο του Μεγάλου Πεύκου Μεγαρίδος. Ηταν κρατούμενοι στο στρατόπεδο Χαϊδαρίου, γιατί βρήκαν πάνω τους παράνομες αντιστασιακές εφημερίδες και προκηρύξεις.
Η εκτέλεσή των δυο αδελφών Ντέρη, μαζί με τους Σπύρο Παυλόπουλο, από τα Κουπόνια, τον Σώτο Τζανουλίνο, («ο Φίλιππας της ΕΠΟΝ») και άλλους 6 ΕΠΟΝίτες, ήταν στα πλαίσια των αντιποίνων, για την απόπειρα ανατίναξης της σιδηροδρομικής γραμμής, στις 24 Απρίλη, από αντάρτες του ΕΛΑΣ Πελοποννήσου. Η αμαξοστοιχία έπαθε μεγάλες ζημιές και καταστράφηκε. Τους άφησαν τρεις μέρες κρεμασμένους και μετά τους έριξαν σε μια παλιά ασβεστοκάμινο που ήταν εκεί κοντά, και τους έκαψαν.
Ούλωφ Πάλμε και Αβύδου
Ο τρίτος σταθμός έγινε στην συμβολή των οδών Ούλωφ Πάλμε και Αβύδου, όπου οι ΟΕΔΕΐτες (Οργάνωση Εθνικών Δυνάμεων Ελλάδος) είχαν στήσει το άντρο τους. Οι ταγματασφαλίτες της ΟΕΔΕ Κουπονίων, με αρχηγούς τους Μανιάτη και Νικαλάου, εξορμούσαν στην περιοχή τα βράδια, συνελάμβαναν ΕΑΜίτες, τους χτυπούσαν, τους παρέδιδαν στον Βασίλη Σακελλαρίου, (Διοικητή του Παραρτήματος Γεν. Ασφάλειας στο Αστυνομικό Τμήμα Ζωγράφου), κι από κει όσοι γλύτωναν κατέληγαν στους Μπουραντάδες.
Στις 10 Ιούνη 1944, μετά από αρκετές μέρες ερευνών του ΙΙΙου τάγματος του ΕΛΑΣ (Καισαριανής – Ζωγράφου – Κουπονιών) για να βρεθεί η σφηκοφωλιά της ΟΕΔΕ στα Κουπόνια, μια περίπολος του ΕΛΑΣ, με επικεφαλής τον διμοιρίτη Νίκο Μαραμπότα, πέφτουν πάνω σε τρεις ύποπτους άγνωστους άνδρες που κυκλοφορούσαν, δήθεν άσκοπα, στους δρόμους των Κουπονιών. Μόλις αρχίζουν να τους πλησιάζουν οι ΕΛΑΣίτες, οι τρεις άνδρες το βάζουν στα πόδια. Οι δυο μπαίνουν σε ένα μπακάλικο, στη γωνία Γουναροπούλου και Αβύδου λίγο πριν την Ισσού (σήμερα Ούλωφ Πάλμε) διώχνουν τον μπακάλη κι αμύνονται με τα πιστόλια τους περιμένοντας ενισχύσεις.
Ο διμοιρίτης Μαραμπότας βλέπει ότι είναι δύσκολο να τους εξουδετερώσει χωρίς απώλειες, διατάσσει τους υπόλοιπους της περιπόλου να τους απασχολούν με πυρά, από την πρόσοψη του μπακάλικου, αυτός βρίσκει μια σκαλίτσα ξύλινη και ανεβαίνει στο φεγγίτη στο πίσω μέρος του μαγαζιού, σπάει το τζάμι και ρίχνει μια χειροβομβίδα «μιλς» μέσα. Και οι δυο ΟΕΔίτες πέφτουν νεκροί.
Ο τρίτος ΟΕΔΕίτης παραδόθηκε στην ΕΛΑΣίτικη περίπολο και πρόθυμα έδωσε την διεύθυνση της μονοκατοικίας που στεγαζόταν το κρυφό αρχηγείο της ΟΕΔΕ στα Κουπόνια (Αβύδου και Ισσού – σήμερα Ούλωφ Πάλμε) και αποκάλυψε ότι οι ταγματασφαλίτες προετοίμαζαν μεγάλη επίθεση στην Καισαριανή στις 15 Ιούνη 1944.
Η μεγάλη επίθεση στην Καισαριανή στις 15 Ιούνη αποκρούστηκε με επιτυχία. Χάρη στην πληροφορία του αιχμαλωτισμένου ΟΕΔΕίτη ο ΕΛΑΣ είχε προετοιμαστεί όσο καλύτερα γινόταν.
Στις 13 Ιούνη 1944 100 χωροφύλακες της Ειδικής Ασφάλειας με αυτοκίνητα κάνουν μια διερευνητική εισβολή στην Καισαριανή στο ύψος του Αγίου Νικολάου, στην Κάτω Καισαριανή. Αρχίζουν αμέσως τους πυροβολισμούς και τους ξυλοδαρμούς των πολιτών με στόχο να εξακριβώσουν πόσες ήταν οι δυνάμεις του ΕΛΑΣ, στα πλαίσια της προετοιμασίας της πρώτης μεγάλης επίθεσης στην Καισαριανή δυο μέρες αργότερα.
Μετά την μεγάλη κατακραυγή του λαού της Καισαριανής και τη διαδήλωση που ακολούθησε με επικεφαλής καμιά 300ριά ΕΠΟΝιτών Καισαριανιωτών και το μάζεμα σιγά – σιγά του κόσμου και από τις διπλανές συνοικίες, Κουπόνια, Ζωγράφου και Βύρωνα, που άρχισαν να συγκεντρώνονται στην κεντρική λεωφόρο, οι χωροφύλακες υποχώρησαν.
Ο ΕΛΑΣίτες του 3ου Τάγματος Καισαριανής αποφάσισαν να αντεπιτεθούν και να ξεκαθαρίσουν μια και καλή τη σφηκοφωλιά της ΟΕΔΕ στα Κουπόνια. Οι μαχητές του ΕΛΑΣ παίρνουν αμέσως θέσεις απέναντι πίσω από τις χαμηλές μάντρες των πρασιών των σπιτιών και ελέγχουν το σπίτι – αρχηγείο της ΟΕΔΕ, και από τους δυο δρόμους Ισσού και Αβύδου. Τέσσερις μαχητές πιάνουν τις πίσω γωνίες του τετραγώνου, ώστε να μη μπορούν να διαφύγουν. Τους φωνάζουν να παραδοθούν, να δώσουν τα όπλα τους και να φύγουν χωρίς να τους πειράξουν. Οι ΟΕΔΕΐτες απαντούν από μέσα πως δεν έχουν όπλα. Οι ΕΛΑΣίτες ρίχνουν με μια αραβίδα στην κλειδαριά, οι ΟΕΔΕΐτες ρίχνουν δυναμίτες και ο ΕΛΑΣ απαντά με χειροβομβίδες και γαζώνουν τα παράθυρα με πυροβολισμούς. Τραυματίστηκαν βαριά 4 ΟΕΔΕΐτες.
Ο Πλυτζανόπουλος επικήρυξε την άλλη μέρα τους ΕΛΑΣίτες τάζοντας λεφτά σε όποιον έδινε πληροφορίες για τους δράστες εναντίον των «Εθνικώς σκεπτόμενων Ελλήνων» της ΟΕΔΕ,
Μετά την αποχώρηση του 3ου Τάγματος του ΕΛΑΣ οι Γερμανοί πήγαν, πήραν τους τραυματίες και το αρχηγείο της ΟΕΔΕ στα Κουπόνια από τότε δεν χρησιμοποιήθηκε ποτέ.
Στον Αγιο Γεράσιμο
Η επόμενη στάση ήταν στον Αγιο Γεράσιμο, εκεί που ξεκίνησε η μεγάλη μάχη τους ΕΛΑΣ για τους 5 κρεμασμένους στις 5 Απρίλη 1944 και στις 18 Μάη 1944 λαός και ένοπλοι ΕΛΑΣίτες έφτασαν εκεί μετά από πορεία – συλλαλητήριο από την Καισαριανή και κατέθεσαν στεφάνι για τους 200 εκτελεσμένους στο Σκοπευτήριο την πρωτομαγιά.
Τα ξημερώματα της 5 του Απρίλη 1944, οι γερμανοτσολιάδες κρεμούν στα Ιλίσια, στην πλατεία στην διασταύρωση της οδού Παπαδιαμαντοπούλου με την οδό Ξενίας και την οδό Μικράς Ασίας, στο ΑΛΕΞ, σε αντίποινα για την εκτέλεση του λοχαγού των γερμανοτσολιάδων Μανωλάκου, 5 ΕΛΑΣίτες κομμουνιστές, μέλη του κομματικού γραφείου των οργανώσεων στο νοσοκομείο Συγγρού, που είχαν συλλάβει νωρίτερα τον Μάρτη.
Αχιλλέα Πλατημέση, 34 ετών,
Επαμεινώντα Βαμβούλη, 26 ετών
Ευάγγελο Στεργίου, 48 ετών
Βλάσση Αποστολάρη 21 ετών
Βασίλη Μπακόπουλου 41 ετών
Στις 10 η ώρα το πρωί της 5 Απρίλη 1943, κλιμάκιο της 6ης Αχτίδας της ΚΟΑ του ΚΚΕ (η Αχτίδα των Ανατολικών Συνοικιών), περιμένει τον Γραμματέα της Αχτίδας για μια προγραμματισμένη συνεδρίαση, στο προωθημένο φυλάκιο του ΕΛΑΣ Καισαριανής στο κέντρο του Αλσους Κουπονίων. Ξαφνικά εμφανίζεται βιαστικός ο Γραμματέας της 6ης Αχτίδας του ΚΚΕ, Αργύρης (Κωτσάκης Βασίλης), και ανακοινώνει με συγκίνηση:
«Σύντροφοι, η συνεδρίαση ματαιώνεται. Καθήκον μας να μην αφήσουμε αναπάντητους τους δολοφόνους των συναγωνιστών μας».
Μέσα σε μια ώρα περίπου 20 μαχητές του ΕΛΑΣ και 6 της Εθνικής Πολιτοφυλακής, μαζί με τον γραμματέα της ΚΟΒ Καισαριανής, Βασίλη, και την γραμματέα της ΚΟΒ Κουπονιών Ελένη (η ηθοποιός Ασπασία Παπαθανασίου) τους γραμματείς των ΚΟΒ Καισαριανής και Κουπονιών και τον καπετάνιο του Συντάγματος Λάμπρο (Θεόδωρο Αργυροηλιόπουλο) αποφασίζουν σχέδιο επίθεσης:
Το χτύπημα θα γίνει το μεσημέρι στις 12 και 7΄ ακριβώς.
Οι ελασίτες θα χωριστούν σε τέσσερις ομάδες και θα προωθηθούν προς την πλατεία. Θα βρίσκονται στις θέσεις τους στις 12 και 7΄. Με την πρώτη ριπή θα αρχίσει σύγχρονο «μπαράζ» απ’ όλες τις κατευθύνσεις.
Η ομάδα της Εθνικής Πολιτοφυλακής θα προωθηθεί αργά προς το ύψωμα δίπλα στον Αγιο Γεράσιμο για να χτυπήσουν την ομάδα των γερμανοτσολιάδων που βρίσκεται εκεί και να κρατούν ελεύθερο το άλσος Κουπονίων, απ’ όπου θα υποχωρήσουν μετά το χτύπημα οι δυνάμεις του ΕΛΑΣ προς την Καισαριανή.
Το σχέδιο ήταν καλό. Στην πράξη όμως μια συμπλοκή με τρεις χαφιέδες, επτά λεπτά νωρίτερα, της ομάδας της Εθνικής Πολιτοφυλακής, είχε σαν αποτέλεσμα να χαθεί ο αιφνιδιασμός.
Στις 12 ακριβώς η ομάδα της Πολιτοφυλακής κατά την προώθησή της προς τον Αγιο Γεράσιμο συναντήθηκε, αναπάντεχα, με τρεις χαφιέδες της Ειδικής Ασφάλειας, με πολιτικά. Όταν προσπάθησαν να κάνουν έλεγχο και ζήτησαν ταυτότητες από τους Πολιτοφύλακες, στην άρνησή τους έβγαλαν πιστόλια και άρχισαν να πυροβολούν, Οι πολιτοφύλακες αναγκάστηκαν να ανταποδώσουν τους πυροβολισμούς. Δυο από τους χαφιέδες της Ειδικής Ασφάλειας έπεσαν νεκροί, ο τρίτος κατάφερε και το ’σκασε. Η πρώτη μεγάλη μάχη του ΕΛΑΣ στην Αθήνα είχε ξεκινήσει…
Στις 18 Μάη 1944 ο ΕΛΑΣ μαζί με τις πολιτικές οργανώσεις της Καισαριανής, οργανώνει ένοπλη πορεία – συλλαλητήριο από την Ανω Καισαριανή προς τα Κουπόνια, διασχίζοντας την συνοικία από την Ανατολή ως τη Δύση, και να καταθέσει στεφάνι στον Αγιο Γεράσιμο για τους 200 εκτελεσμένους Ακροναυπλιώτες και Αναφιώτες της Πρωτομαγιάς. Απώτερος στόχος να ξετρυπωθούν από τις φωλιές τους οι προδότες συνεργάτες των Γερμανών, οι ΟΕΔΕΐτες.
Μπροστά δυο ταμπούρλα και μια σάλπιγγα, πιο πίσω η ελληνική σημαία βουτηγμένη στο αίμα των 200 εκτελεσμένων, αμέσως μετά ένα μεγάλο στεφάνι που το κρατούν ένας επονίτης και μια επονίτισσα, πιο πίσω νεολαίοι και κοπέλες με επικεφαλής την Ελένη (Ασπασία Παπαθανασίου), τραγουδούν το «Επέσατε θύματα» και αντάρτικα τραγούδια. Βγαίνει ο κόσμος στις πόρτες κι από τα μαγαζιά και χειροκροτούν, δακρύζουν και φωνάζουν: «Γειά σας λεβέντες». Είναι η απάντηση των Κουπονιών.
Στον Αγιο Γεράσιμο καταθέτουν το στεφάνι στον τοίχο της εκκλησίας και ένας επονίτης γράφει με μπογιά από πάνω: «Οποιος πειράξει αυτό το στεφάνι θα τιμωρηθεί σαν προδότης του λαού μας».
Οι ΟΕΔΕΐτες δεν εμφανίστηκαν. Το στεφάνι έμεινε στην θέση του ως τις 11 το πρωί της άλλης μέρας (19.5.1944)Δεν τόλμησε κανείς να το πειράξει. Στις 11 ήρθαν δυο γερμανοί αξιωματικοίθ με πολλούς μπουραντάδες με αυτοκίνητα. Παρόντες κι οι αστυνομικοί της Γενικής Ασφάλειας Ζωγράφου του Σακελλαρίου.
Οι Γερμανοίκατέστρεψαν το στεφάνι με τα χέρια τους κι οι μπουραντάδες έσβησαν από τον τοίχο αυτά που είχε γράψει ο επονίτης. Σε μισή ώρα έφυγαν όλοι.
Στην οδό Ξηρογιάννη
Η επόμενη στάση έγινε στην οδό Ξηρογιάννη, όπου τραυματίστηκε ο άλλος θρυλικός επονίτης, ο 16χρονος Κώστας Καραβίδας.
Τα ξημερώματα της 19 Μάη 1944, μετά την πορεία στον Αγιο Γεράσιμο, ο λοχαγός του Λόχου Ζωγράφου Νίκος Βασάλος και ο 16χρονος Κώστας Καραβίδας κοιμόντουσαν μέσα στο κτήμα Ζωγράφου. Ηταν ξενυχτισμένοι από τις νυχτερινές περιπολίες. Ξαφνικά ο Κώστας, από διαίσθηση του κινδύνου, ξύπνησε και λέει στο Βασάλο να φύγουν.
Σηκώθηκαν αγουροξυπνημένοι και πήδηξαν τη μάντρα. Ξαφνικά μπροστά τους συναντούν τον τότε συνεργαζόμενο με το ΕΑΜ, αστυφύλακα Σωκράτη ο οποίος τους συμβουλεύει να μην πάνε προς τη λεωφόρο γιατί ο Σακελλαρίου κάνει έρευνα για οπλισμένους ΕΛΑΣίτες. Δεν τον άκουσαν. Κατέβηκαν τη λεωφόρο 150 μέτρα περίπου και στρίβουν γρήγορα αριστερά στην οδό Ξηρογιάννη. Πετάγονται μπροστά τους από τη γωνία στα τρία μέτρα οι αστυνομικοί Κάιλας, Πολίτης, Φώτης και ένας ακόμα.
Λέει ο Κάιλας: «Εχουμε εντολή να σας κάνουμε έρευνα για όπλα». Κι ο Καραβίδας σιγά στον Βασάλο: «Ασε να πάω εγώ κοντά τους που δεν έχω όπλο». Τη στιγμή που ξεκινούσε να πάει κοντά τους βάζει ο Βασάλος το χέρι στην τσέπη του. Με αυτή την κίνηση φοβήθηκε ο αστυνομικός Πολίτης και ρίχνει με το περίστροφο. Μια σφαίρα βρίσκει το Καραβιδάκι στη μέση και πλάγια και πέφτει κάτω. Τρέχει ο Κάιλας κι αγκαλιάζει τον Βασάλο. Εκείνος του ρίχνει και τον τραυματίζει χαμηλά στα γεννητικά του όργανα και στη συνέχεια καλυπτόμενος πίσω από τον τραυματισμένο Κάιλα, ρίχνει μερικές σφαίρες προς του υπόλοιπους που το βάζουν στα πόδια. Ο Βασάλος τρέχει κουτσαίνοντας προς την Παπαδιαμαντοπούλου. Από πίσω τον κυνηγούν ο Σακελλαρίου προς την ομάδα του. Κοντά στην Παπαδιαμαντοπούλου τον σταματούν 3 γερμανοτσολιάδες με αραβίδες. Ο Βασάλος τους φωνάζει: «Με κυνηγούν να με σκοτώσουν οι ελασίτες». Οι γερμανοτσολιάδες άρχισαν να ρίχνουν με τις αραβίδες εναντίον του Σακελλαρίου και της ομάδας του. Μέχρι να καταλάβουν το λάθος τους ο Βασάλος βρίσκει την ευκαιρία και απομακρύνεται. Πιο κάτω έπεσε σε αγωνιστές του ΕΑΜ που τον έκρυψαν.
Ο τραυματισμένος Καραβίδας είναι πεσμένος στο έδαφος, μουδιασμένος ακόμη, μόνος. Ξαναγύρισαν οι αστυνομικοί Πολίτης, Φώτης κι ο άλλος για να πάρουν τον τραυματισμένο Κάιλα. Πλησιάζει ο αστυνομικός Φώτης τον Καραβίδα κι ετοιμάζεται να του δώσει την χαριστική βολή. Γυρίζει το Καραβιδάκι και του λέει: «Δεν φτάνει που με σακατέψατε, τώρα θέλεις να με αποτελειώσεις;» Ο αστυνομικός συνέχιζε να έχει το όπλο στο κεφάλιτου με το δάχτυλο στην σκανδάλη. Τότε ο Καραβίδας γύρισε προς την μεριά του και του είπε: «σε κοιτάνε οι Ζωγραφιώτες από τις γρίλιες και ξέρουν καλά ποιός είσαι». Ετσι τον άφησαν,
Τραυματισμένος πολύ βαριά ο Κώστας φτάνει στις αρχές του Αλσους Κουπονίων στον ελεύθερο χώρο του φρουραρχείου, όπου έτρεξαν και τον σήκωσαν οι μαχητές του ΕΛΑΣ Δελαβίνιας, Μανούσος κι ένας ακόμη. Τον κουβάλησαν στην Καισαριανή όπου του παρασχέθηκαν οι πρώτες βοήθειες.
Ο Κώστας Καραβίδας στάθηκε τυχερός μέσα στην ατυχία του, αφού ήταν θαύμα πως πέρασε η σφαίρα ανάμεσα στα σπλάχνα του και μόλις ένα εκατοστό από τη σπονδυλική στήλη χωρίς να πειράξει κανένα ζωτικό όργανο. Μόλις έγινε καλά έφυγε για το βουνό και εντάχτηκε στο Ι/34 σαν ανταρτοεπονίτης!
Οδός Παιανίας και Παπάγου
Ο ιστορικός περίπατος ολοκληρώθηκε στο σημείο όπου οι γερμανοτσολιάδες εκτέλεσαν τους επονίτες Γιώργο Γεννηματά και Γιώργο Παπανδρέου, στην διασταύρωση Παπάγου και Παιανίας στου Ζωγράφου.
Οι Επονίτες αναλάμβαναν εκείνη την περίοδο το «γδύσιμο» των Γερμανοτσολιάδων ταγματασφαλιτών. Τους έπαιρναν τα όπλκα και τα παρέδιδαν στους ΕΛΑΣίτες.
Στις 10 Γενάρη 1944 στο ύψος της Ξηρογιάννη μια ομάδα ΕΠΟΝιτών όρμησε και αφόπλισε τον Γερμανοτσολιά Στάβαρη. Το όπλο το πήρε η μητέρα του Δημήτρη Τσακαρδάνη, Γραμματέα της ΕΠΟΝ Ζωγράφου, για να μην κινήσει υποψίες. Το τύλιξε και το έκρυψε μέχρι να ηρεμήσει η κατάσταση και το έδωσε στην επονίτισσα Κική Παπαδάμη να το περάσει με τρόπο μέσα από το κέντρο του Ζωγράφου για να το δώσει στον Γιώργο Γεννηματά και τον Γιώργο Παπανδρέου που ήταν στην Ανακρέοντος , ια να φτάσει στους Ζωγραφιώτες ελασίτες που είχαν βρει καταφύγιο στην Καισαριανή. Η επονίτισσα με κρυμμένο το όπλο πέρασε από τα επίμαχα σημεία, έφτασε στους δυο επονίτες και τους το έδωσε.
Κάποιος γείτονας που έμενε στην Ανακρέοντος είδε τις κινήσεις και τους πρόδωσε. Μπλόκαραν γρήγορα την περιοχή και άρχισαν να τους ψάχνουν στα σπίτια. Ενας αστυνομικός, ο Μπιμπίκας, ειδοποίησε την Κική Παπαδάμη και όσους επονίτες ήταν μαζί της, να εξαφανιστούν από την γειτονιά γιατί τους ψάχνουν.
Τους δυο επονίτες, τον Γεννηματά και τον Παπανδρέου δεν πρόλαβαν να τους ειδοποιήσουν και έτσι τους έπιασαν στα σπίτια τους και τους σκότωσαν στο σημείο που η οδός Παιανίας συναντά τη Λεωφόρο Παπάγου. Ηταν 12 Γενάρη 1944.
Η κεντρική εκδήλωση στον πεζόδρομο της οδού Παπανδρέου
Στη συνέχεια, οι περιπατητές κατέβηκαν στον πεζόδρομο της οδού Παπανδρέου, μπροστά στο εμβολιαστικό κέντρο Ζωγράφου, όπου ενώθηκαν με τον κόσμο που συγκεντρώθηκε για να πάρει μέρος στην εκδήλωση τιμής για τους πέντε κρεμασμένους.
Στο χώρο πραγματοποιήθηκαν ομιλίες. Χαιρετισμό απηύθυνε ο πρόεδρος του Παραρτήματος Ζωγράφου της ΠΕΑΕΑ – ΔΣΕ, Βαγγέλης Κούκλης που στάθηκε στην αφήγηση των ιστορικών γεγονότων της περιόδου και στη συνέχεια τόνισε την αναγκαιότητα οι νεότερες ηλικίες να μάθουν την ηρωική μας ιστορία. Όπως χαρακτηριστικά είπε «η γνώση των ηρωικών παραδόσεων του λαού μας είναι δύναμη για την καθημερινή πάλη στο σήμερα, σε εντελώς διαφορετικές αλλά σύνθετες συνθήκες».
Ο Παναγιώτης Καραγιάννης, μέλος του ΤΓ της ΤΟ Ανατολικών Συνοικιών της ΚΟΑ του ΚΚΕ, αναφέρθηκε στις συγκλονιστικές διαδηλώσεις του προηγούμενου διαστήματος και τόνισε ότι αυτές μπορούν να βάλουν στο στόχαστρο συνολικά το καπιταλιστικό σύστημα που γεννά Τέμπη, φτώχεια, κρίσεις και πολέμους. «Στο δρόμο αυτό της κινητοποίησης του λαϊκού παράγοντα που παρεμβαίνει δυναμικά, που διαμορφώνει εξελίξεις, που πιέζει και στριμώχνει την κυβέρνηση, μπορούν να ακολουθήσουν ευρύτερες λαϊκές δυνάμεις, μπορούν να συναντηθούν με το ΚΚΕ κόντρα στο σύστημα της εκμετάλλευσης και των πολέμων» ανέφερε ενώ στο τέλος της ομιλίας του κάλεσε να δυναμώσει το αντίπαλο δέος στην πολιτική της κυβέρνησης και της ΕΕ και να ενισχυθεί η συλλογική δράση για την ανατροπή του καπιταλισμού.
Επίσης έγινε ανάγνωση ποιημάτων και προσκλητήριο νεκρών.
Η εκδήλωση ολοκληρώθηκε με πορεία και κατάθεση στεφάνων στον τόπο της θυσίας, στην πλατεία 5 Ηρώων.
Το «παρών» έδωσαν αντιπρόσωποι μαζικών φορέων και οργανώσεων, όπως η «Λαϊκή Συσπείρωση» Ζωγράφου, το Παράρτημα Ηλιούπολης ΠΕΑΕΑ – ΔΣΕ, ο Δημοκρατικός Σύλλογος Γυναικών Ζωγράφου (μέλος της ΟΓΕ), το Σωματείο Συνταξιούχων ΙΚΑ Ζωγράφου και ο Σύλλογος Κρητών Ζωγράφου «Ο Καζαντζάκης».
