Μου αρέσει να περπατώ στην Αθήνα. Ήταν ένα όνειρο ο ερχομός μου εδώ. Εγκατασταθήκαμε με την οικογένειά μου σε ένα βολικό Airbnb, σε μια όχι και τόσο περιζήτητη περιοχή, δίπλα σε μεγάλη λεωφόρο, ελάχιστα όμως μακριά από το κέντρο, με εύκολη την πρόσβαση σε πολλά μέρη της Αθήνας μέσω των ΜΜΜ.
Επισκεφτήκαμε τα ωραία μουσεία της πόλης, τους αρχαιολογικούς της χώρους, περπατήσαμε στον ωραίο πεζόδρομο κάτω από την Ακρόπολη, είδαμε το σιντριβάνι της πλατείας Ομονοίας, είδαμε τα έργα ανάπλασης του δημάρχου της πόλης στην πλατεία Συντάγματος, η οποία φαντάζομαι ότι πριν θα ήταν ένα αίσχος.
Περπατήσαμε στη μεγάλη λεωφόρο με τις κακής αισθητικής ζαρντινιέρες και τα κάπως αφημένα στην τύχη τους φυτά, μπερδευτήκαμε κάπως με το πού περπατούν οι πεζοί και από πού περνούν τα ποδήλατα…Αναρωτηθήκαμε, βέβαια, αν πρόσθεταν κάτι όλα αυτά σε μια, ούτως ή άλλως, όμορφη λεωφόρο, με όμορφα κτίρια, πλατιά πεζοδρόμια, ανοικτό ορίζοντα. Σίγουρα ο δήμαρχος κάτι θα ξέρει περισσότερο από εμένα, έναν τουρίστα.
Περπάτησα όμως και στη γειτονιά που βρίσκεται το νοικιασμένο μας διαμέρισμα, κοντά μάλιστα σε ένα ξενοδοχείο-πύργο ψηλό, ίσως από τα πιο ψηλά κτίρια της πόλης. Και, άρα, που φιλοξενεί άπειρους τουρίστες στα πολλά του δωμάτια. Τουρίστες που βέβαια κυκλοφορούν σε αυτή την περιοχή, στα μαγαζιά της, στους δρόμους της, στα πεζοδρόμιά της. Όπως κι εγώ.
Μου έκανε εντύπωση ότι μια τέτοια μεγάλη λεωφόρος, που ενώνει, όπως έμαθα, το κέντρο της Αθήνας με τα βόρεια προάστιά της, ήταν τόσο βρώμικη. Αφού, από τη σιχαμάρα μου, κατήργησα τα πέδιλα που φορούσα, και έβαλα παπούτσια κλειστά.
Για να μην αναφέρω τους παράδρομους, στους οποίους με οδήγησαν τα βήματά μου, άλλοτε για να πάρω το μετρό, άλλοτε για να ψωνίσω. Εκεί σκόνταψα πολλές φορές στα σπασμένα πεζοδρόμια, κινδύνεψα να στραμπουλήξω τα πόδια μου σε τρύπες αφημένες στην τύχη τους, από τύχη δεν γλίστρησα σε κόπρανα σκύλων. Και έκλεισα τη μύτη μου περνώντας δίπλα από ξέχειλους από σκουπίδια κάδους απορριμμάτων που έζεχναν φριχτά. Ή και κάδους άδειους, αφημένους ανοικτούς, που εξέπεμπαν το ίδιο έντονη βρόμα. Έκλεινα μύτη και μάτια όταν περνούσα δίπλα από λιωμένα στον δρόμο περιστέρια!
Ξέρω, φταίω, γιατί τέτοιες διαδρομές δεν προορίζονται για τους τουρίστες. Τα όρια μετακίνησής τους είναι προδιαγεγραμμένα. Η πόλη έχει τον «ιστορικό της περίπατο», ακριβώς για μας τους τουρίστες, και αυτόν πρέπει να ακολουθούμε. Έσφαλα, το δέχομαι!
Αλλά, το ερώτημα που μου έρχεται στα χείλη είναι: Πώς μπορούν και κυκλοφορούν σε τέτοιους δρόμους οι κάτοικοι αυτής της γειτονιάς; Πού είναι ο σύγχρονος πολιτισμός αυτής της αρχαίας, ένδοξης πόλης;
Εκείνο, όμως, που μου έκανε εντύπωση ήταν όταν είδα γηραιές κυρίες με καροτσάκια με ψώνια ή μαμάδες με καροτσάκια μωρών να κατεβαίνουν μέσα στη λεωφόρο για να διασχίσουν έναν απλό δρόμο από τη μια μεριά στην άλλη. Καθώς, στα περάσματα, σε όλα ανεξαιρέτως τα περάσματα με τη χαρακτηριστική κλίση του πεζοδρομίου για να διευκολύνονται παντός είδους καρότσια, ήταν ανέμελα παρκαρισμένα αυτοκίνητα.
Και όχι μόνο αυτό. Είδα ανθρώπους σε αναπηρικό αμαξίδιο να προχωρούν σε στενό πεζοδρόμιο, μέχρι τη στιγμή που σειρά από μοτοσυκλέτες και μηχανάκια, παρκαρισμένα πάνω τους, να καθιστούν αδύνατη τη συνέχιση της διαδρομής. Όχι μόνο σε αμαξίδιο, αλλά και σε απλό πεζό. Τα πεζοδρόμια αυτής της γειτονιάς έχουν μετατραπεί σε χώρο στάθμευσης μηχανών! Καμιά φορά, και αυτοκινήτων…Και ο πεζός, ή εκείνος που φέρει παντός είδους καρότσι ή έστω μια βαλίτσα, να υποχρεώνεται να βρει κάποια δύσκολη δίοδο ανάμεσα στα κολλητά παρκαρισμένα αυτοκίνητα, ώστε να κατέβει στη μέση του δρόμου για να συνεχίσει την πορεία του.
Και κάτι άλλο ακόμα: περπατώντας προσεκτικά στο πεζοδρόμιο, πόσες φορές δεν αισθάνθηκα την απειλή να με πατήσει μηχανάκι, που αντί για τον δρόμο, χρησιμοποιούσε για διευκόλυνση το πεζοδρόμιο, αναπηδώντας ανεξέλεγκτα πάνω στις σπασμένες πλάκες;
Απελπισία!
Αναρωτήθηκα πώς οι κάτοικοι αυτής της γειτονιάς (της πόλης) καταφέρνουν τελικά να κυκλοφορούν ανάμεσα σε τόσα εμπόδια, εμπόδια που αν και παράνομα, μένουν ατιμώρητα από έναν αδιάφορο Δήμο.
Αναρωτήθηκα αν υπάρχει στην πόλη αυτή αστυνομία, έστω δημοτική αστυνομία, που να επεμβαίνει σε τέτοιες περιπτώσεις φροντίζοντας, ή καλύτερα, προστατεύοντας τον δημότη της από τέτοιες παρανομίες.
Αναρωτήθηκα αν ισχύουν κανόνες και νόμοι γι’ αυτή τη γειτονιά, αυτή την πόλη, οι οποίοι εφαρμόζονται από αρμόδια όργανα και δεν αφήνονται όλα στην καλή θέληση των όχι πάντα ευσυνείδητων πολιτών της. Βελτιώνοντας τα ελληνικά μου με λίγη τηλεόραση, πέτυχα διαφήμιση της αστυνομίας που δείχνει άνθρωπο σε αναπηρικό αμαξίδιο να μην μπορεί να βρει πρόσβαση από τα παρκαρισμένα αυτοκίνητα για να περάσει απέναντι, κάνοντας έκκληση (η διαφήμιση) στην ευσυνειδησία των οδηγών. Και αναρωτήθηκα: όταν έχεις ασυνείδητους οδηγούς, δεν υπάρχουν συνέπειες από την αστυνομία; Δεν είναι ο ρόλος της δημοτικής, τουλάχιστον, αστυνομίας, να επιβάλλει πρόστιμα στους παραβάτες; Με γερανούς να μετακινεί σε μάντρες τα σε αυτές τις θέσεις παρκαρισμένα αυτοκίνητα; Και τις μοτοσυκλέτες που καταλαμβάνουν τα πεζοδρόμια;
Αναρωτήθηκα: εκτός από τα αναμφισβήτητα πολυέξοδα έργα ανάπλασης του Δήμου στο κέντρο της Αθήνας για μια, κατά τη δική του αισθητική, ανάδειξη της πόλης για τουριστικούς σκοπούς, ο ίδιος αυτός Δήμος δεν οφείλει να είναι παρών στις εκτός ιστορικού κέντρου γειτονιές, όπου ζουν επίσης δημότες του; Ή τους θεωρεί δεύτερης κατηγορίας, παρόλο που πληρώνουν τα ίδια δημοτικά τέλη; Με αυτά που «αναπλάθει», τελικά, μια λεωφόρο και δυο πλατείες του κέντρου;
Όταν γυρίσω στη χώρα μου, πολλά θα έχω να πω για τα ωραία μνημεία της Αθήνας. Για τα μουσεία που συντηρούν, φυλάσσουν, προβάλλουν στους ξένους τα επιτεύγματα των νεκρών προγόνων του δυτικού πολιτισμού. Αλλά, θα έχω να πω ακόμη περισσότερα για τις φριχτές συνθήκες διαβίωσης των ζωντανών σύγχρονων πολιτών αυτής της πόλης. Που δεν περπατούν, αλλά ακροβατούν.
Και των τουριστών, εκείνων που ξέφυγαν από τις προγραμματισμένες διαδρομές του «ιστορικού περιπάτου» και περπάτησαν στους καθημερινούς, σύγχρονους δρόμους στις γειτονιές της πόλης. Βιώνοντας τη φρίκη. Μεταφέροντάς την στις διηγήσεις μας σε φίλους της δικής μας χώρας.
Και, μη νομίζετε, δεν είμαστε πια λίγοι… Τα ενοικιαζόμενα διαμερίσματα μάς απλώνουν παντού μέσα στην πόλη, στις εκτός κέντρου γειτονιές της. Αυτές, που αναρωτιέμαι αν έχει ποτέ του περπατήσει ο Δήμαρχός της.
Για την αντιγραφή
Δημήτρης Τσατσούλης
Ομότιμος Καθηγητής Παν/μίου Πατρών
