Από τα μέσα του 1940 η ναζιστική Γερμανία άρχισε τις προετοιμασίες για την επίθεση κατά της Σοβιετικής Ενωσης. Το σχέδιο που επεξεργάστηκε το γερμανικό επιτελείο πήρε την κωδική ονομασία: «Επιχείρηση Μπαρμπαρόσα». Όμως, για να προχωρήσει, έπρεπε να εξασφαλίσει τα νώτα της από τη Βαλκανική. Γι’ αυτό το σκοπό καταστρώθηκε η επιχείρηση «Μαρίτα», η συγκέντρωση δηλαδή 24 γερμανικών μεραρχιών στη Ρουμανία και η προώθησή τους την άνοιξη του ’41 στη Βουλγαρία και στη συνέχεια η εισβολή στην Ελλάδα.
Ο ηρωικός αγώνας του ελληνικού στρατού στο Μέτωπο της Αλβανίας κατά της φασιστικής Ιταλίας επηρέασε σημαντικά τα σχέδια των χιτλερικών, αφού υπολογίζεται ότι η επίθεση κατά της ΕΣΣΔ καθυστέρησε, εξαιτίας αυτής της εξέλιξης, κατά 4-5 μήνες.
Στις 6 Απρίλη 1941 εκδηλώθηκε, ταυτοχρόνως, η γερμανική επίθεση κατά της Ελλάδας και της Γιουγκοσλαβίας. Η επίθεση στα μακεδονικά οχυρά άρχισε τα ξημερώματα, πριν το τέλος του τελεσιγράφου προς την ελληνική κυβέρνηση.
Η αντίσταση της Γιουγκοσλαβίας εξουδετερώθηκε ταχύτατα, όμως τα γερμανικά στρατεύματα συνάντησαν σκληρή αντίσταση στα οχυρά Ρούπελ από τον ελληνικό στρατό.
Η γερμανική επίθεση εναντίον της Ελλάδας εκδηλώθηκε στις 05:15 το πρωί της 6ης Απριλίου 1941, νωρίτερα δηλαδή από την 06:00 που αναφερόταν στη γερμανική διακοίνωση που επιδόθηκε στον πρωθυπουργό Αλέξανδρο Κορυζή από τον Γερμανό πρεσβευτή πρίγκιπα Έρμπαχ. Η υλική υπεροχή των Γερμανών, σύμφωνα με στοιχεία του Γενικού Επιτελείου Στρατού (Διεύθυνση Ιστορίας Στρατού), «αντισταθμιζόταν» από την ελληνική οχύρωση και την ηρωική αυταπάρνηση των Ελλήνων στρατιωτών. Οι μάχες εξελίχθηκαν από ανατολικά προς δυτικά. Στη Θράκη οι δυνάμεις των ταξιαρχιών Έβρου και Νέστου συμπτύχθηκαν με αποτέλεσμα τα οχυρά Νυμφαία και Εχίνος να περικυκλωθούν, ήδη από τις πρώτες ώρες της 6ης Απριλίου.
Παρά τον σφοδρό βομβαρδισμό πυροβολικού και αεροπορίας και τις αλλεπάλληλες επιθέσεις του πεζικού, τα οχυρά άντεξαν όλη την ημέρα και ανάγκασαν τους Γερμανούς να τα παρακάμψουν και να κινηθούν νοτιότερα. Δυτικότερα, στο οροπέδιο του Κάτω Νευροκοπίου, η επίθεση της 72ης γερμανικής Μεραρχίας επικεντρώθηκε κυρίου στα δυτικά της τοποθεσίας, όπου υπήρχαν οι κύριες οδεύσεις που οδηγούσαν προς Δράμα και Σέρρες. Την περιοχή υπεράσπιζαν οι δυνάμεις του Συγκροτήματος Καραντάγ της XIV Μεραρχίας και η VII Μεραρχία. Το κύριο βάρος της επίθεσης από τέσσερα γερμανικά τάγματα δέχτηκαν τα οχυρά Λίσσε, Πυραμιδοειδές (που ήλεγχαν την οδό προς Δράμα) και Περιθώρι, Μαλιάγκα (που είχαν υπό τον έλεγχο του; την οδό προς Κάτω Βροντού – Σέρρες). Οι γερμανικές δυνάμεις πεζικού υποστηρίζονταν από πυροβόλα εφόδου και πυροβολικό, αλλά δεν είχαν αεροπορική κάλυψη. Όλες οι κατά μέτωπο επιθέσεις των Γερμανών και οι προσπάθειες διείσδυσης αποκρούστηκαν από τα πυρά των οχυρών και του ελληνικού πυροβολικού.
Οι Γερμανοί αναπροσάρμοσαν τα σχέδιά τους και προχώρησαν σε ελιγμό. Πέρασαν από τη Γιουγκοσλαβία στο ελληνικό έδαφος, διέσχισαν την κοιλάδα του Αξιού και της Δοϊράνης και κατέλαβαν τη Θεσσαλονίκη στις 9 Απρίλη. Μετά από διαταγή του Γενικού Επιτελείου παραδόθηκε στους Γερμανούς το Τμήμα Στρατιάς Ανατολικής Μακεδονίας- Θράκης (ΤΣΑΜ).
Στις 10 Απριλίου κάθε αντίσταση στην Ανατολική Μακεδονία και την Δυτική Θράκη είχε σταματήσει, με τους Έλληνες να έχουν 1.000 νεκρούς και τραυματίες και τους Γερμανούς 555 νεκρούς, 2.134 τραυματίες και 170 αγνοούμενους. Έπειτα από αυτή την εξέλιξη η Στρατιά της Ηπείρου περιήλθε σε δεινή θέση. Περικυκλωμένη από τους Ιταλούς και τους Γερμανούς υποχρεώθηκε σε συνθηκολόγηση στις 23 Απρίλη.
Ο ηρωικός αγώνας του ελληνικού στρατού σε δύο μέτωπα, απέναντι στις σιδερόφραχτες στρατιές της φασιστικής Ιταλίας και της ναζιστικής Γερμανίας προκάλεσε το θαυμασμό σ’ όλο τον κόσμο. Επί 16 μέρες αντιμετώπισε τη φονικότερη στρατιωτική μηχανή που γνώρισε ποτέ η ανθρωπότητα.
Οι σύμμαχοι αρνήθηκαν να βοηθήσουν, αφού θεωρούσαν χαμένη υπόθεση την αντίσταση κατά των Γερμανών. Ομως και η άρχουσα τάξη με το παλάτι έδειξαν ότι δεν πίστευαν στην αντίσταση και φρόντισαν άρον – άρον να συνθηκολογήσουν και να αναχωρήσουν υπό την προστασία των Άγγλων για τη Μέση Ανατολή.
