Just in

Όλα τα νέα
Imerodromos logo
 

21 Μαΐου 1864 – τα Επτάνησα απαλλάχτηκαν από την αγγλοκρατία

Την 21η Μαΐου τα Επτάνησα γιορτάζουν την επέτειο της Ένωσής τους με την Ελλάδα και μέσα από αυτή την ένωση..

Την 21η Μαΐου τα Επτάνησα γιορτάζουν την επέτειο της Ένωσής τους με την Ελλάδα και μέσα από αυτή την ένωση οι Επτανήσιοι του 1864 γιόρτασαν τη νίκη των αγώνων τους για μια ελεύθερη πατρίδα, για μια πατρίδα απαλλαγμένη από την Αγγλοκρατία και τα δεινά που έφερε σε όλα τα νησιά του Ιονίου. Οι επαναστατικές λαϊκές διεκδικήσεις διαχρονικά, έχουν ως βασικό τους ζητούμενο τη βελτίωση της ζωής του λαού. Γι’ αυτό τα εθνικοαπελευθερωτικά κινήματα είναι, ταυτόχρονα, και κινήματα κοινωνικά. Γιατί οι λαοί δεν διεκδικούν την ελευθερία τους από τους αλλοεθνείς κατακτητές για να την παραδώσουν σε συμπατριώτες τους, που θα συνεχίσουν να τους συμπεριφέρονται σαν κατακτητές. Τη διεκδικούν για να μπορέσουν να ζήσουν ανθρώπινα, και αυτή την ανθρώπινη ζωή, την ελεύθερη ζωή γιόρτασαν οι Επτανήσιοι μέσα από την Ένωσή τους με την Ελλάδα στα 1864.

Δεκαετίες ολόκληρες πριν την Ένωση σπάραζαν τα Επτάνησα κάτω από τη βάρβαρη κατοχή των Βρετανών. Η περίοδος της Αγγλοκρατίας ξεκίνησε επισήμως στα 1815 κάτω από τον επίσημο μανδύα της «προστάτιδος» δύναμης, που θα εξασφάλιζε στους Επτανήσιους ανεξαρτησία και ελευθερίες. Με βάση τους όρους που υπέγραψε η Μεγάλη Βρετανία στο Συνέδριο της Βιέννης (Ιούνιος 1815), θα περιορίζονταν σε μια αποκλειστικά στρατιωτική παρουσία στα νησιά του Ιονίου, ενώ τη διοίκηση θα ασκούσε ο Ύπατος Αρμοστής στη βάση ενός δημοκρατικού συντάγματος. Μεγάλη υπόσχεση για μια αποικιοκρατική αυτοκρατορία όπως η Βρετανική, που βασικό της στόχο είχε την  εξασφάλιση και την εξάπλωση της ναυτικής εμπορικής της υπεροχής. Υπόσχεση από εκείνες που εύκολα δίνουν διαχρονικά οι αυτοκρατορίες των περασμένων, αλλά και των σύγχρονων περιόδων. Η Αγγλοκρατία αποδείχτηκε κανονική και απόλυτη κατοχή για τα νησιά μας, με όλα τα γνωρίσματα που η αποικιοκρατική «αυτοκρατορία όπου ο ήλιος δεν δύει ποτέ» εφάρμοσε από άκρη σε άκρη της γης. Απαγχονισμοί, εξορίες, φυλακίσεις, εκτελέσεις ακόμα και χωρίς τυπικές δίκες. Η προστασία εφαρμόστηκε με σιδηρά πυγμή.  Το σύνταγμα που δεσμεύτηκε να παράσχει στα Ιόνια νησιά, τελικά, αποδείχτηκε το πιο ανελεύθερο κείμενο συστηματοποίησης της βρετανικής κατοχής. Η διοίκηση των νησιών ανατέθηκε αρχικά στον Τόμας Μαίτλαντ, τον πρώτο  Ύπατο Αρμοστή, ο οποίος λογοδοτούσε στο Λονδίνο και διοικούσε με τους όρους που πάντα ο αποικιοκράτης διοικεί τους ιθαγενείς. Τόσο βαθειά τον μίσησε ο επτανησιακός λαός, που μετά την Ένωση ξέσπασε ακράτητη η κραυγή της λαϊκής μούσας τραγουδώντας,

«Αχ Μαίτουλα τι σου ’μελε σε τούτο το φεγγάρι,
να πάψουν να σε χαιρετούν ακόμα και οι γαϊδάροι»[1].

Ταυτόχρονα με την κοινωνική καταπίεση η Αγγλική διοίκηση επιδόθηκε και στην επίσημη καταλήστευση των τοπικών κοινωνιών μέσα από τη συστηματική και διαρκώς αυξανόμενη φορολογία.  Στα πρώτα 25 χρόνια της βρετανικής διοίκησης οι φόροι αυξήθηκαν τρείς φορές, καταδικάζοντας τους επτανήσιους σε αβάσταχτη φτώχια. Ακόμα και στο εμπόριο μεταξύ των νησιών του Ιονίου επιβλήθηκαν διαμετακομιστικοί φόροι,  που επιβάρυναν όλα τα εμπορεύματα που ανταλλάσσονταν μεταξύ των νησιών. Συγχρόνως, η βρετανική διοίκηση αύξανε τις δαπάνες της, οι οποίες κατά τη διάρκεια του ίδιου διαστήματος (στα πρώτα 25 χρόνια) πενταπλασιάστηκαν. [2]    

Στη δεκαετία του 1840, στο πνεύμα των ευρωπαϊκών επαναστάσεων, η κοινωνική ζύμωση γεννά τις πρώτες απόπειρες οργάνωσης της πολιτικής ζωής. Στα 1848 δημιουργείται το κόμμα των Ριζοσπαστών. Είναι εκείνοι που μάχονται για την Ένωση με την Ελλάδα, διεκδικώντας την αποτίναξη του βρετανικού ζυγού, την εθνική ανεξαρτησία και την κοινωνική δικαιοσύνη. Αναγνωρίζουν και υπερασπίζονται την εγγενή ταύτιση ανάμεσα στην ανεξαρτησία του κράτους και την ελευθερία των πολιτών. Η Ένωση ήταν για τους Ριζοσπάστες όχι μόνο αυτοσκοπός, αλλά και μέσον για να αναταχθεί ο λαός των Ιόνιων νησιών, να απαλλαχτεί τη βαριά φορολογία που έθρεφε τους ντόπιους ευγενείς και τους συνεργάτες τους Βρετανούς, να μπορέσει να μορφωθεί στη δική του τη γλώσσα, τη δημοτική. Να ζήσει σε μια κοινωνία με δημοκρατικές διαδικασίες, μακριά από τη βαρβαρότητα και την καταπίεση μιας κλίκας ευγενών και αποικιοκρατών. Την ίδια περίοδο υπάρχουν άλλα δύο κόμματα που, μαζί με τους Ριζοσπάστες, αντιπροσωπεύουν τις κυρίαρχες κοινωνικές και πολιτικές τάσεις της εποχής. Η αγγλική «προστασία» είχε, όπως συμβαίνει πάντα, τους ντόπιους υποστηρικτές της. Ήταν οι ευγενείς που είχαν ταυτίσει τα συμφέροντά τους με τους Άγγλους αρμοστές και απομυζούσαν από κοινού τον ντόπιο πληθυσμό. Το αγγλικό κόμμα έμεινε γνωστό ως οι «Καταχθόνιοι» ή οι «Προστασιανοί». Το έτερο πολιτικό κόμμα που αναγνώριζε την ανάγκη κοινωνικών μεταρρυθμίσεων, αλλά δεν ταύτιζε άμεσα τα κοινωνικά του αιτήματα με την Ένωση, ήταν οι λεγόμενοι «Μεταρρυθμιστές».

Η Ιστορία μετά την Ένωση υπήρξε αποκαλυπτική. Η Αγγλία, θα μπορούσε κανείς να πει σχηματικά, ότι μετέφερε τον Ύπατο Αρμοστή από την Κέρκυρα στην Αθήνα. Σχεδόν έναν αιώνα κράτησε αυτή η εξάρτηση κι όταν οι διεθνείς ισορροπίες άλλαξαν, μετά τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο, βρέθηκε μια άλλη σύγχρονη «αυτοκρατορία» να κρατά το λουρί της εθνικής μας ανεξαρτησίας. Μιας ανεξαρτησίας προϊόν των διεθνών σχέσεων εξάρτησης, στρατιωτικών, οικονομικών και άλλων.

 Η αριστοκρατική ελίτ του 19ου αιώνα έχει αντικατασταθεί από αιρετούς άρχοντες δίχως τίτλους, κι αν κάποιοι ακόμα τους επικαλούνται το άκουσμά τους μόνο μειδίαμα προκαλεί. Ωστόσο, συχνά προκαλούν το δημόσιο αίσθημα με δηλώσεις και συμπεριφορές που προσβάλουν τον κόσμο της εργασίας, θίγουν τα δικαιώματα των εργαζομένων, υποδαυλίζουν και υποτιμούν τις προσπάθειες της νεολαίας να μορφωθεί και να ζήσει με ασφάλεια και περηφάνια.

Η κοινωνική δικαιοσύνη μένει πάντα ένας στόχος ζωντανός για τις σύγχρονες ριζοσπαστικές κοινωνικές δυνάμεις και αντλεί από το όραμα και τους αγώνες του επτανησιακού λαού του 19ου αιώνα, που γιορτάζει σήμερα.  Οι Επτανήσιοι πάλεψαν για να ανήκουν στον εθνικό κορμό και κατάφεραν τα Επτάνησα να καταστούν η πρώτη εξάπλωση του κράτους μας μετά τη γέννησή του.  Ας κρατήσουμε την ουσία εκείνου του αγώνα, που δεν ήταν άλλη από τη διεκδίκηση μιας δίκαιης, δημοκρατικής κοινωνίας, στο πλαίσιο ενός πραγματικά ανεξάρτητου εθνικού κράτους.

ΣΗΜΕΙΩΣΕΙΣ:

[1] https://www.corfuhistory.eu/?p=14225, 20/5/2021

[2] Γιώργος Ζούμπος, εφημ. «Κερκυραϊκή Ενημέρωση», 20/5/2016.

Στα πρώτα εικοσιπέντε χρόνια της βρετανικής διοίκησης η φορολογία αυξάνεται τρεις φορές και οι δαπάνες πέντε. Στη συνέχεια γίνεται κάποια μείωση, όμως στα 1850 το έλλειμμα είναι ίσο με το μισό της προγενέστερης συνολικής φορολογίας.:

1815: 68.459 λίρες ετήσια φορολογία και 48.500 έξοδα

1817: 108.997 λίρες ετήσια φορολογία και 87.420 έξοδα

1830 : 147.482 λίρες ετήσια φορολογία και 170.000 έξοδα

Απόψεις