Πίσω από την ειδυλλιακή εικόνα μιας ευημερούσας Ευρώπης των αρχών του 20ού αιώνα, κρύβονταν οι μεγάλες και αξεπέραστες αντιθέσεις μεταξύ των μεγάλων κρατών για την επικράτηση στον αδυσώπητο καπιταλιστικό ανταγωνισμό. Ετσι, το ξέσπασμα του Πρώτου Παγκόσμιου Πολέμου δεν ήταν κεραυνός εν αιθρία. Σημαντικότερα από τα αίτια που οδήγησαν σε αυτόν ήταν:
α) Η ρεβανσιστική πολιτική της Γαλλίας να αποκαταστήσει το χαμένο της γόητρο και να επανακτήσει τις χαμένες από τον πόλεμο του 1870 περιοχές της Αλσατίας και της Λωραίνης.
β) Οι επεκτατικές τάσεις της τσαρικής Ρωσίας σε βάρος της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας, που εμποδίζονταν, όμως, από τη Γερμανία και την Αυστρία.
γ) Η προσπάθεια της Σερβίας να απελευθερώσει τις υπό αυστριακή κατοχή σλαβικές περιοχές.
δ) Η όξυνση του οικονομικού ανταγωνισμού μεταξύ της Αγγλίας και της Γερμανίας, που προέκυψε από την ταχύτατη ανάπτυξη της γερμανικής βιομηχανίας και από την κοινή επιθυμία των δύο χωρών να μονοπωλήσουν τις διεθνείς αγορές.
Αφορμή για την έκρηξη του πολέμου υπήρξε το γεγονός της δολοφονίας του αρχιδούκα της Αυστροουγγαρίας Φραγκίσκου – Φερδινάνδου και της γυναίκας του από έναν Σέρβο εθνικιστή στις 28 Ιούνη 1914. Στη Σερβία στάλθηκε αυστριακό τελεσίγραφο, σύμφωνα με το οποίο η Αυστρία θεωρούσε απολύτως υπεύθυνη τη Σερβία και έθετε εντελώς απαράδεκτους όρους. Στη συνέχεια και χωρίς να λάβει υπόψη της την απάντηση της Σερβίας, κήρυξε πόλεμο εναντίον της, στις 28 Ιούλη 1914. Την 1η Αυγούστου 1914, έχουμε την έναρξη του Πρώτου Παγκόσμιου Πολέμου, ο οποίος σε πολύ λίγο χρόνο γενικεύτηκε. Η Ρωσία επιστράτευσε τις δυνάμεις της και η Γερμανία προχώρησε σε πόλεμο εναντίον της Ρωσίας και της Γαλλίας, μετά δε την εισβολή της Γερμανίας στο Βέλγιο, στη σύρραξη πήρε μέρος και η Αγγλία.
Κατά τη διάρκεια του πολέμου, σχηματίστηκαν οι εξής συνασπισμοί: Ο συνασπισμός της «Τριπλής Συμμαχίας», στον οποίο ανήκαν η Γερμανία, η Αυστροουγγαρία, η Βουλγαρία και η Τουρκία και ο συνασπισμός της «Αντάντ», στον οποίον ανήκαν η Γαλλία, η Αγγλία, η Ρωσία, η Σερβία, το Μαυροβούνιο, η Ιαπωνία, το Βέλγιο, η Ιταλία, η Πορτογαλία, η Ρουμανία, η Ελλάδα, η Κίνα και οι ΗΠΑ.
Κατά τον πρώτο χρόνο του πολέμου, στο Δυτικό Μέτωπο μάχονταν Γάλλοι και Αγγλοι εναντίον των Γερμανών. Οι Γερμανοί προχωρούσαν ακάθεκτοι και έφτασαν μέχρι το Παρίσι. Η προέλασή τους, όμως, ανακόπηκε στις 4 Σεπτέμβρη από το γαλλικό στρατό υπό τις διαταγές του στρατάρχη Ζοφρ στη Μάχη του Μάρνη. Στη συνέχεια, οι Γερμανοί ανασυγκροτούνται και επιχειρούν νέα επίθεση. Βρίσκουν, όμως, συμπαγές αγγλογαλλικό μέτωπο και υποχρεώνονται σε πόλεμο χαρακωμάτων. Ταυτοχρόνως, εξελίσσονταν οι πολεμικές επιχειρήσεις στο Ανατολικό Μέτωπο, στο Βαλκανικό Μέτωπο και στη θάλασσα.
* Η φωτογραφία από έφοδο του γερμανικού πεζικού, τις πρώτες μέρες του πολέμου
