Με συνοπτικές διαδικασίες και όσο το δυνατόν πιο μακριά από τα φώτα της δημοσιότητας η κυβέρνηση (αλλά όπως φαίνεται με την συνδρομή περισσότερων κομμάτων) προτίθεται να νομοθετήσει την εφαρμογή του γνωστού τρομονόμου και στο διαδίκτυο!
Το συμπέρασμα προκύπτει δίχως αμφιβολία από όσα ειπώθηκαν στις συνεδριάσεις της Επιτροπής Δημόσιας Τάξης & Δικαιοσύνης που ενέκρινε κατά πλειοψηφία σχετική Ευρωπαϊκή Οδηγία, με τον εύγλωττο τίτλο: «Εφαρμογή διατάξεων του κανονισμού (ΕΕ) 2021/784 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου της 29ης Απριλίου 2021 σχετικά με την πρόληψη της διάδοσης του τρομοκρατικού περιεχομένου στο διαδίκτυο». Το νομοσχέδιο αναμένεται σύντομα να ψηφιστεί και από την Ολομέλεια της Βουλής.
Ο αντιτρομοκρατικός
Η ουσία της οδηγίας αυτής είναι πώς επεκτείνει το περίφημο άρθρο 187Α του Ποινικού Κώδικα (αντιτρομοκρατικός) και στις διαδικτυακές δραστηριότητες, εμπλέκοντας στην εφαρμογή της νομοθεσίας, τυπικά τις ανεξάρτητες αρχές και ουσιαστικά την Εθνική Υπηρεσία Πληροφοριών και τα τακτικά δικαστήρια. Στο νομοσχέδιο δεν γίνεται ρητή αναφορά στο συγκεκριμένο άρθρο (187Α Π.Κ) έχει όμως αναφερθεί κατά την διάρκεια της συζήτησης και αποτελεί ήδη τμήμα του «πνεύματος του νομοθέτη» που αξιοποιείται για την έκδοση δικαστικών αποφάσεων.
Παράλληλα με δεδομένο ότι πρόκειται για ευρωπαϊκή οδηγία είναι σαφής και η παραπομπή στις θέσεις της Ευρωπαϊκής Ένωσης για το «τι εστί τρομοκρατία», όπου είναι γνωστές οι απόψεις που κυριαρχούν. Θυμίζουμε ενδεικτικά ότι σε πολλά ψηφίσματα της Ε.Ε ως μήτρα της τρομοκρατίας θεωρείται ο «ριζοσπαστισμός», με ότι αυτό σημαίνει για τους πολιτικούς και κοινωνικούς φορείς που μπορούν να στοχοποιηθούν. Στο νομοσχέδιο άλλωστε γίνεται συγκεκριμένη αναφορά αφού περιγράφεται πως αφορά «διαδικτυακό περιεχόμενο που αποτελεί δημόσια υποκίνηση σε τέλεση τρομοκρατικού εγκλήματος, κατά την έννοια του άρθρου 5 της Οδηγίας (ΕΕ) 2017/541 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 15ης Μαρτίου 2017»
Το νομοσχέδιο
Στο άρθρο 1 περιγράφεται ως αντικείμενο του νομοσχεδίου «η αντιμετώπιση της παράνομης χρήσης των υπηρεσιών φιλοξενίας για τη διάδοση τρομοκρατικού περιεχομένου στο διαδίκτυο, προκειμένου να διασφαλιστεί η ομαλή λειτουργία της εσωτερικής αγοράς». Στα υπόλοιπα άρθρα γίνονται εκτενείς αναφορές στις υποδομές εποπτείας του διαδικτύου για την εφαρμογή του νόμου.
Μόνη πρόνοια που υπάρχει για τα «θύματα» της συγκεκριμένης νομοθεσίας θα είναι η δυνατότητα προσφυγής που προβλέπεται στο άρθρο 16 του νομοθετήματος. Για τις περιπτώσεις που κάποιος θέλει να δικαιωθεί για την αφαίρεση περιεχομένου στο διαδίκτυο το οποίο θα έχει χαρακτηριστεί «τρομοκρατικό». Ακόμα, όμως, και αν ποτέ δικαιωθεί αυτό δεν συνεπάγεται αναστολή της πράξης, αφού δεν προβλέπεται ανάλογη διαδικασία.
Ξεκάθαρες πολιτικές τοποθετήσεις
Ακόμη όμως και για οποιονδήποτε θα είχε την παραμικρή αμφιβολία για τα παραπάνω, ο εισηγητής υφυπουργός Δικαιοσύνης Γιάννης Μπουγάς, ήταν σαφέστατος στην τοποθέτηση του στην Επιτροπή σχετικά με την σχέση του νομοθετήματος με τον «τρομονόμο». Όπως δήλωσε «δεν χρειάζεται στο συγκεκριμένο σχέδιο νόμου να περιλάβουμε τον ορισμό της τρομοκρατίας, διότι αφενός δίδεται από τις διατάξεις του Κανονισμού, στο άρθρο 2, όπου εκεί νομίζω με πολύ μεγάλη σαφήνεια αναφέρεται τι συνιστά τρομοκρατικό περιεχόμενο και βεβαίως είναι και η διάταξη του άρθρου 187 του Ποινικού Κώδικα, που εκεί χωρίς καμία απολύτως αμφιβολία προκύπτει τι συνιστά προπαγανδιστικό της τρομοκρατίας περιεχόμενο».
Αυτά ενώ η εκπρόσωπος του ΠΑΣΟΚ, Μιλένα Αποστολάκη είπε πως πρέπει να γίνει ακόμη πιο ευθεία διασύνδεση. Σημείωσε πως «υπάρχει το 187 α’ του τροποποιημένου Ποινικού Κώδικα, αλλά κατά την άποψή μας, είναι χρήσιμη και σκόπιμη η ευθεία αναφορά».
Ως εγγυήση για την μην καταχρηστική εφαρμογή του νόμου από την πλευρά της κυβέρνησης προβλήθηκε ότι θα …εφαρμόζεται από δικαστήρια. Όπως δήλωσε ο Γιάννης Μπουγάς «οι Έλληνες δικαστές κρίνουν υπό το πρίσμα των νομοθετικών διατάξεων, των διατάξεων του ισχύοντος Συντάγματος αλλά και του Ευρωπαϊκού Δικαίου». Πρόσθεσε, δε, πως «υπάρχει δαψιλής νομολογία και γι’ αυτά τα ζητήματα και από την Ευρωπαϊκή Σύμβαση Δικαιωμάτων του Ανθρώπου και από τον Χάρτη Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων. Κατά συνέπεια, υπάρχει ένα γνωστό πεδίο στο οποίο μπορεί να κινηθεί ο Έλληνας δικαστής και αυτό περιορίζει και το πλαίσιο της ερμηνείας έτσι ώστε να μην καθίσταται αυτή η ερμηνεία, αλλά και η εφαρμογή, αυθαίρετη».
Το ΚΚΕ
Ενδιαφέρον είχε η πολιτική παρέμβαση της Μαρίας Κομνηνάκα εκ μέρους του ΚΚΕ, το οποίο καταψήφισε το νομοθέτημα. Εκτίμησε ότι ο χρόνος ψήφισης του νομοσχεδίου σχετίζεται με τις συνθήκες που διαμορφώνονται λόγω της επίθεσης του Ισραήλ στην Παλαιστίνη. Όπως ανέφερε «δεν είναι τυχαίο ότι την ίδια στιγμή που συζητάμε το συγκεκριμένο νομοσχέδιο δημιουργείται ένας επιπλέον λόγος για να ενσωματωθεί η Οδηγία λόγω του των συνθηκών και του πολέμου στο Ισραήλ, δεν είναι τυχαίο, λοιπόν ότι την ίδια στιγμή που συζητάμε το νομοσχέδιο αυτό, πραγματικά γίνεται μια συστηματική προσπάθεια από τη μεριά της Κυβέρνησης και συνολικά με τους μηχανισμούς της στο αστικό κράτος να τρομοκρατήσει και να φιμώσει κάθε φωνή που αντιστέκεται».
Ανέφερε μάλιστα το «κρούσμα αποκλεισμού, μπλοκαρίσματος του λογαριασμού του twitter, του “Οδηγητή” της εφημερίδας της Κομμουνιστικής Νεολαίας Ελλάδας, γιατί είχε μια ανάρτηση στην οποία εξέφραζε την αλληλεγγύη της στον παλαιστινιακό λαό και καταδίκαζε τον αποκλεισμό των νοσοκομείων και τον κίνδυνο που διατρέχουν δεκάδες βρέφη αυτή τη στιγμή στη Λωρίδα της Γάζας».
Αποστάσεις από ΑΔΑΕ και Ένωση Διοικητικών Δικαστών
Ενδεικτικό του τι πραγματικά συμβαίνει είναι και οι αποστάσεις που κράτησαν από το νομοθέτημα ο εκπρόσωπος της ΑΔΑΕ Χρήστος Ράμμος και ο Πρόεδρος της Ένωσης Διοικητικών Δικαστών Παναγιώτης Δανιάς.
Ο τελευταίος ανέφερε πως «το νομοσχέδιο αυτό που αφορά στον τρομοκρατικό λόγο,στην αφαίρεση του τρομοκρατικού λόγου από το διαδίκτυο, είναι ένα νομοσχέδιο το οποίο μας φέρνει -ενόψει και της επετείου των 50 ετών από το Πολυτεχνείο – κάποιες σκέψεις επιφυλακτικότητας,όσον αφορά στην αντιμετώπισή του. Κατ’ αρχάς λέω αυτό, διότι ως γνωστόν όλα τα απολυταρχικά καθεστώτα χαρακτηρίζουν ως τρομοκρατικό λόγο κάθε λόγο που τα αμφισβητεί. Θα μου πείτε εμείς είμαστε σε μια ευρωπαϊκή χώρα, σε ένα ευρωπαϊκό περιβάλλον, το νομοσχέδιο ενσωματώνει ευρωπαϊκή νομοθεσία. Είμαστε εντάξει. Δεν είναι όμως έτσι τα πράγματα. Διότι και η δική μας πρόσφατη ιστορία που την ανέφερα ήδη, αλλά και η ιστορία άλλων κρατών, έχει δείξει ότι πάρα πολύ εύκολα μπορεί, μεν, μέσα από καλές προθέσεις, εκεί που θέλουμε να αντιμετωπίσουμε τον τρομοκρατικό λόγο να εντάξουμε μέσα εκεί, να διολισθήσουμε, σε οποιοδήποτε λόγο δεν είναι αρεστός στην πλειοψηφία».
Στο ίδιο μήκος κύματος και ο Χρήστος Ράμμος. Δήλωσε πως «η χρήση του όρου “τρομοκρατικός” επειδή είναι εξ ορισμού όρος ο οποίος συνεπάγεται περιορισμό ελευθεριών, πρέπει να γίνεται με πολύ αυστηρό τρόπο και με τρόπο συρρικνωτικό, δηλαδή με τρόπο στενής ερμηνείας, διότι στην εποχή μας ζούμε ένα αυξανόμενο φαινόμενο – όχι μόνο στην Ελλάδα – μείωσης των ελευθεριών υπέρ της ασφάλειας». Συνέχισε λέγοντας πως «το βάρος πέφτει πάντως στον εφαρμοστή και ο εφαρμοστής είναι πρωτογενώς η διοίκηση και ακολούθως η δικαιοσύνη. Εκεί επαφίεται και στην ανεξαρτησία, και στην ευσυνειδησία, και στο ζήλο και στο εύορκων της άσκησης των καθηκόντων τους, το να μπορούν να δώσουν τις εγγυήσεις ότι αυτή η χρήση του όρου αυτού δεν θα αποβεί στο τέλος σε ένα «λάστιχο» το οποίο θα μπορεί να χωράει τα πάντα».
