Συνεχίζονται οι αντιδράσεις στον χώρο των σκηνοθετών για την κατάσταση που επικρατεί στο Ελληνικό Κέντρο Κινηματογράφου (ΕΚΚ) και ειδικότερα σε ό,τι αφορά τις αποφάσεις για τις δύο τελευταίες χρηματοδοτήσεις του, όπου μέλη της ομάδας αξιολόγησης των προτάσεων ήταν ταυτόχρονα και αξιολογούμενοι, μάλιστα τέσσερις απ’ αυτούς έλαβαν και χρηματοδότηση.
Ηδη πάνω από 300 άτομα όλων των ειδικοτήτων του κινηματογράφου, μεταξύ τους πρώην πρόεδροι και πρώην μέλη των Διοικητικών Συμβουλίων του ΕΚΚ, καθώς και εκπρόσωποι από άλλα καλλιτεχνικά σωματεία, έχουν υπογράψει Ψήφισμα στο οποίο μεταξύ άλλων σημειώνουν ότι «τέτοιου είδους φαινόμενα δεν συνάδουν με τους στόχους του Ελληνικού Κέντρου Κινηματογράφου» και «δημιουργούν ένα κακό προηγούμενο για όλο τον καλλιτεχνικό χώρο». Παράλληλα, ομάδα σκηνοθετών στρέφεται και νομικά κατά της διαδικασίας που ακολουθήθηκε για τις συγκεκριμένες αποφάσεις.
Το ΨΗΦΙΣΜΑ
«Η πρόσφατη διαδικασία επιλογής και προέγκρισης χρηματοδότησης των προτάσεων, από το Ελληνικό Κέντρο Κινηματογράφου (ΕΚΚ), μας βρίσκει απόλυτα αντίθετους. Θεωρούμε ότι υποβαθμίζει τη σοβαρότητα και το κύρος ενός δημόσιου Οργανισμού, κυρίαρχου στη στήριξη της Κινηματογραφίας μας, που διαχειρίζεται δημόσιους πόρους.
Η συνύπαρξη της ιδιότητας του κριτή με την ιδιότητα του κρινόμενου, στο ίδιο πρόσωπο, είναι παράτυπη και αντιδεοντολογική, καθώς καταργεί κάθε έννοια αξιοκρατίας και παραβλέπει την αρχή της αποφυγής της σύγκρουσης συμφερόντων, όρο θεμελιώδη σε κάθε διαδικασία κρίσης. Είναι πολύ ανησυχητικό να επιλέγονται ως τρόπος λειτουργίας ενός κρατικού φορέα στους διαγωνισμούς του, οι αόριστες υποσχέσεις εντιμότητας, αντί για διαφανείς, θεσμικά θωρακισμένες διαδικασίες.
Αρκεί η κοινή λογική για να κατανοήσει κάποιος, ότι τα άτομα που συνεργάζονται με το ΕΚΚ ως αξιολογητές (readers) δεν μπορούν να αιτούνται ταυτόχρονα χρηματοδότηση από αυτό. Ότι δεν είναι ισότιμη η πρόσβαση στην κρατική χρηματοδότηση, όταν κάποιοι, ξεκινούν από τη θέση του συνεργάτη του φορέα διαχείρισης αυτής της χρηματοδότησης.
Τέτοιου είδους φαινόμενα δεν συνάδουν με τους σκοπούς και τους στόχους του Ελληνικού Κέντρου Κινηματογράφου, δημιουργούν κλίμα διχασμού και αμφισβήτησης μεταξύ των Ελλήνων κινηματογραφιστών και δημιουργούν ένα κακό προηγούμενο για όλο τον καλλιτεχνικό χώρο».
Κάλεσμα του προέδρου και του Δ.Σ. της Εταιρείας Ελλήνων Σκηνοθετών
για στήριξη των δημιουργών του κινηματογράφου και ανθρώπων του πολιτισμού
«Φίλες και φίλοι συνάδελφοι,
Σας καλούμε να συνυπογράψετε το ψήφισμα καταγγελίας της παράτυπης διαδικασίας αξιολόγησης από το Ελληνικό Κέντρο Κινηματογράφου, που δημοσιοποίησαν στον Τύπο 300 προσωπικότητες του Οπτικοακουστικού χώρου.
Ως Εταιρεία Ελλήνων Σκηνοθετών στηρίζουμε το ψήφισμα, παραμένοντας σταθεροί στα εξής:
- Στην ανάγκη διαμόρφωσης ενός νέου Νομοθετικού Πλαισίου για ολόπλευρη ανάπτυξη της αλυσίδας της κινηματογραφίας που θα περιλαμβάνει τους τρεις βασικούς άξονες, παιδεία-εκπαίδευση, σταθερή ετήσια γενναία ενίσχυση της παραγωγής και διασφάλιση ενός περιφερειακού δικτύου σύγχρονων μικρών αιθουσών κυκλοφορίας των ταινιών.
- Στην μετεξέλιξη του Ελληνικού Κέντρου Κινηματογράφου σε έναν σύγχρονο, αντιγραφειοκρατικό ευέλικτο φορέα χρηματοδότησης της παραγωγής με σταθερές ετήσιες χρηματοδοτήσεις στο ύψος των αντίστοιχων με την Ελλάδα ευρωπαϊκών χωρών.
- Στον ανοιχτό ισότιμο και ειλικρινή διάλογο με τους φορείς των εργαζομένων στην Κινηματογραφία και η σύμφωνη γνώμη τους να αποτελεί εκ των ων ουκ άνευ, πραγματικό κλειδί για την διασφάλιση της βιωσιμότητας και αποτελεσματικότητας κάθε πολιτικής απόφασης για την ανάπτυξή της.
- Οι εργαζόμενοι στον κινηματογράφο να έχουν εργασία και οι δημιουργοί του να μπορούν να δημιουργούν και να ζουν με αξιοπρέπεια από τη δουλειά τους.
Με γνώμονα τα παραπάνω, θεωρούμε αναγκαία τη στήριξη σας με επιπλέον υπογραφές στο κείμενο, για την διαφάνεια και την αξιοκρατία που διεκδικούμε όλοι μας. Ο Σύγχρονος Ελληνικός Πολιτισμός και η Κινηματογραφία μας που αποτελεί διεθνώς την ατμομηχανή του, χρειάζονται ριζική θεσμική ανασυγκρότηση, γενναία κρατική οικονομική υποστήριξη όπως και το Σύνταγμα επιβάλλει, όραμα και προγραμματισμό που θα προσφέρει ίσες ευκαιρίες σε όλους τους δημιουργούς, χωρίς διακρίσεις και αποκλεισμούς.
Παρακαλούμε εάν υπογράφετε, απαντήστε με τη λέξη ΣΥΜΦΩΝΩ, το ονοματεπώνυμο και την ιδιότητα σας, ή καλέστε στο γραφείο μας, στο 2108229133.
Ειλικρινέστατα,
για το Δ.Σ. της Ε.Ε.Σ
Ο Πρόεδρος
Χάρης Παπαδόπουλος»
Δηλώσεις πέντε σημαντικών δημιουργών στον Ριζοσπάστη
Ο «Ριζοσπάστης» της Πέμπτης 24 Ιούνη 2021, ζήτησε και δημοσίευσε τη γνώμη από πέντε σημαντικούς δημιουργούς του κινηματογράφου για τις πρόσφατες εξελίξεις, αλλά και για τη γενικότερη κατάσταση που επικρατεί στον χώρο:
Τάσος Ψαρράς: «Ο ελληνικός κινηματογράφος είναι μια μαχόμενη τέχνη η οποία έχει παίξει σημαντικό ρόλο όχι μόνο στην τωρινή πραγματικότητα, αλλά ακόμα και στα χρόνια της χούντας. Είναι η τέχνη που μετέφερε και ανέδειξε τα κοινωνικά προβλήματα, και κανείς δεν μπορεί να αμφισβητήσει την σπουδαιότητα του ρόλου που έπαιξε στην ελληνική κοινωνία. Η υποχρηματοδότηση είναι ένα πάγιο πρόβλημα και δεν καλύπτει τις ανάγκες της κινηματογραφικής παραγωγής. Το ζήτημα που έχει προκύψει αυτό το διάστημα είναι πρωτοφανές και πάρα πολύ σημαντικό, γι’ αυτό και έχει ξεσηκωθεί όλος ο κλάδος. Δεν είναι θεμιτό κριτές και κρινόμενοι να βρίσκονται στο ίδιο στρατόπεδο. Αυτό το ζήτημα πρέπει να λυθεί άμεσα».
Κώστας Βάκκας: «Το Ελληνικό Κέντρο Κινηματογράφου, όπως και κάθε άλλος θεσμός του μεταπολεμικού αστικού μας κράτους, δημιουργήθηκε και λειτουργεί για να εξυπηρετεί την ιδεολογία και τα συμφέροντα αυτού του κράτους. Οι ελάχιστες εξαιρέσεις απλώς επιβεβαιώνουν τον κανόνα. Η σημερινή ηγεσία του Κέντρου με τις ενέργειές της ξεπερνά κάθε όριο. Η ίδια η κριτική επιτροπή να μην αποκλείεται από τις χρηματοδοτήσεις. “Γιάννης κερνάει – Γιάννης πίνει” δηλαδή. Είναι απαράδεκτο, δεν κρατάνε πια ούτε τα προσχήματα. Θα πρέπει η παράταξή μας, η “Δημοκρατική Ενότητα Σκηνοθετών”, οργανωμένα και μαχητικά να ξεμπροστιάζει διαρκώς αυτές τις ενέργειες».
Λεωνίδας Βαρδαρός: «Οι κυβερνήσεις των δύο τελευταίων δεκαετιών, εκτός από την υποχρηματοδότηση του Κέντρου Κινηματογράφου, με τη βοήθεια και ορισμένων “πρόθυμων” δημοσιογράφων κατάφεραν να χρησιμοποιήσουν μέρος φορέων του χώρου σαν άλλοθι για να επιβάλουν την αντιδραστική πολιτική τους, με στόχο την ενσωμάτωση του κινηματογράφου στην κυρίαρχη ιδεολογία και τον έλεγχο του οπτικοακουστικού προϊόντος από τα μονοπώλια του χώρου, στο μέτρο που συμβάλλουν στην αδράνεια και ύπνωση της κοινωνίας. Τα πρόσφατα γεγονότα που διαδραματίζονται στο Ελληνικό Κέντρο Κινηματογράφου και αφορούν τις εγκρίσεις σεναρίων αποτελούν φυσιολογική συνέχεια της αδιαφάνειας στη λειτουργία του. Καινούργια ήθη. Κριτές και κρινόμενοι να είναι τα ίδια πρόσωπα, και φυσικά κάποιοι κριτές εξασφάλισαν πρώτα την έγκριση των δικών τους σεναρίων, επικαλούμενοι “ευρωπαϊκά πρότυπα”. Εγώ θα έλεγα αυτό που λέει πιο καθαρά η Εκκλησία: “Οι εν τω ναώ εργαζόμενοι εκ του ναού ΤΡΑΦΗΣΑΝΤΕΣ”. Εκατοντάδες άνθρωποι της Τέχνης καταδικάζουν αυτές τις πρακτικές, ορισμένοι από μας έχοντας και έννομο συμφέρον προσφεύγουμε στη Δικαιοσύνη, εξαντλώντας όλα τα ένδικα μέσα προκειμένου να ανακοπεί αυτή η κατρακύλα, που είναι σε βάρος όλων των δημιουργών».
Διονύσης Γρηγοράτος: «Εχω την εντύπωση ότι η κρατική προσφορά δεν ανταποκρίνεται στις ανάγκες της λειτουργίας ενός Κέντρου που θα βοηθήσει την κινηματογραφία να προχωρήσει. Το Κέντρο Κινηματογράφου ξεκίνησε με τις καλύτερες προσδοκίες και τώρα κινδυνεύει να αλωθεί με διάφορους τρόπους. Δεν υπάρχουν καλές προοπτικές μπροστά μας, το τοπίο είναι θολό και δεν γνωρίζουμε πού θα καταλήξει όλη αυτή η κατάσταση. Ο καθένας μπορεί να το καταλάβει ότι εκείνος που κρίνει και ταυτόχρονα κρίνεται, θέλοντας και μη μεροληπτεί και δημιουργούνται ένας σωρός παρενέργειες. Δεν νομίζω ότι πρέπει να χαθούμε σε λεπτομέρειες, αλλά να μείνουμε σε αυτό: Θα έπρεπε η διοίκηση να αποτρέψει αυτήν τη διαδικασία, γιατί έτσι καταργείται η ευθυκρισία».
Νίκος Καβουκίδης: «Ο κινηματογραφιστής μέχρι να κλείσει τα μάτια ονειρεύεται να κάνει κινηματογράφο, αλλά μόνο με όνειρα δεν γίνονται ταινίες. Χρειάζεται χρηματική και θεσμική υποστήριξη από τις κυβερνήσεις. Εντούτοις συναντά την πλήρη αδιαφορία. Η κινηματογραφική παιδεία απουσιάζει. Δεν υπάρχει καν Ακαδημία Τεχνών και Κινηματογράφου. Η Ταινιοθήκη της Ελλάδας είναι απαξιωμένη, ενώ οι κυβερνήσεις δεν ενδιαφέρονται για τη διατήρηση του αρχειακού υλικού και της πολιτιστικής κληρονομιάς της χώρας μας. Η κατάργηση της επιστροφής φόρου στον κινηματογράφο αφαίρεσε μια τεράστια πηγή χρηματοδότησης από τον κινηματογράφο. Τα 4 εκατομμύρια που έχουν δοθεί για τα επόμενα 3 χρόνια δεν αντιστοιχούν παρά στο 1/4 μίας και μόνης ευρωπαϊκής παραγωγής. Η δημιουργία του ΕΚΟΜΕ πριν από κάποια χρόνια ενίσχυσε τις ξένες παραγωγές και τους μεγαλοκαναλάρχες, επιστρέφοντάς τους το 40% ακόμα και από τα τηλεοπτικά σίριαλ, και εκείνοι δεν απέδωσαν ούτε το 1,5% πίσω στην κινηματογραφική παραγωγή και στο ΕΚΚ. Το υπουργείο Πολιτισμού δεν χρηματοδοτεί το Κέντρο Κινηματογράφου, ούτε καν στον βαθμό που χρηματοδοτούνται τα αντίστοιχα ευρωπαϊκά, και οι διοικήσεις δεν αντιδρούν στην υποχρηματοδότησή του. Η πρόσφατη κατάσταση στο Κέντρο Κινηματογράφου είναι πρωτόγνωρη και αδιανόητη, δεν γίνεται κριτές και κρινόμενοι να βρίσκονται στην ίδια επιτροπή».
Ερώτηση του ΚΚΕ στη Βουλή:
Το υπουργείο να πάρει μέτρα για μια αδιάβλητη διαδικασία
Για το συγκεκριμένο ζήτημα κατέθεσε Ερώτηση και το ΚΚΕ στη Βουλή, ζητώντας να υποχρεωθεί το ΕΚΚ να επανεξετάσει τις προτάσεις με όρους σύμφωνους με τις ουσιαστικές και τυπικές απαιτήσεις μιας αδιάβλητης διαδικασίας. Οι βουλευτές του Κόμματος Γιάννης Δελής, Μαρία Κομνηνάκα και Μανώλης Συντυχάκης, που υπογράφουν την Ερώτηση για την επιλογή και προέγκριση χρηματοδότησης των προτάσεων ταινιών από το ΕΚΚ, σημειώνουν τα εξής:
«Πριν από λίγο καιρό είδε το φως της δημοσιότητας η επιλογή και προέγκριση χρηματοδότησης ταινιών από το ΕΚΚ. Οπως έχει προκύψει από τις καταγγελίες των κινηματογραφιστών, στις επιτροπές αξιολόγησης το ΔΣ του ΕΚΚ συμπεριέλαβε και κρινόμενους, αφού πρώτα είχε ακυρώσει απόφαση προηγούμενου ΔΣ με την οποία θεωρείτο ασυμβίβαστο να υπάρχει στο ίδιο πρόσωπο η ιδιότητα του κριτή ταυτόχρονα με την ιδιότητα του κρινόμενου.
Δεν θα είναι η πρώτη φορά που γίνεται από την πλευρά μας αναφορά για την υποβάθμιση μέχρις ευτελείας του ΕΚΚ από τις κυβερνήσεις που διαδοχικά έχουν διαχειριστεί την εξουσία. Κομβικό σημείο στην κατρακύλα υπήρξε η ίδρυση του ΕΚΟΜΕ με τον νόμο 4339/2015 της κυβέρνησης ΣΥΡΙΖΑ – ΑΝΕΛ, με τον οποίο νόμο το κέντρο βάρους μετατοπίζεται από αυτή καθαυτή την καλλιτεχνική δημιουργία και την ανάπτυξη της κινηματογραφικής τέχνης στην ανάπτυξη της ανταγωνιστικότητας και της καπιταλιστικής κερδοφορίας. Το ΕΚΟΜΕ ιδρύεται σαν κατάλληλο εργαλείο για να υλοποιηθεί ο πιο πάνω στόχος και είναι ο κυρίαρχος του παιχνιδιού, ενώ το ΕΚΚ μετατρέπεται σε “φτωχό συγγενή”. Για να έρθει η κυβέρνηση της ΝΔ και να συνεχίσει από εκεί που ο ΣΥΡΙΖΑ άφησε τα πράγματα. Είναι διαχρονικές οι ευθύνες όλων των κυβερνήσεων για τον προσανατολισμό του κινηματογράφου στη λεγόμενη εξωστρέφεια, που δεν είναι τίποτε άλλο από την εξυπηρέτηση επιχειρηματικών συμφερόντων της κινηματογραφικής βιομηχανίας με τη μετατροπή της χώρας σε κινηματογραφικό πλατό χαμηλού κόστους για τα κινηματογραφικά μονοπώλια, είναι μέρος της γενικότερης προσπάθειας του κεφαλαίου να υπαγάγει τον κινηματογράφο και ευρύτερα το οπτικοακουστικό στους οικονομικούς και ιδεολογικούς σχεδιασμούς του.
Τα τελευταία γεγονότα με αφορμή τη διαδικασία επιλογής και προέγκρισης χρηματοδότησης των προτάσεων από το ΕΚΚ δείχνουν πως η κατάσταση χειροτερεύει, νέα ήθη βγαίνουν στο προσκήνιο. Οι κριτές είναι ταυτόχρονα και κρινόμενοι. Αυτό γίνεται η αφορμή για να ξεσπάσει θύελλα στον κινηματογράφο, μια τέχνη της οποίας οι συντελεστές και οι υποδομές δοκιμάστηκαν σκληρά λόγω του τρόπου που η κυβέρνηση αντιμετώπισε το ξέσπασμα της πανδημίας COVID-19. Το πρόσφατο αυτό κρούσμα αποτελεί την κορυφή του παγόβουνου και είναι συνέχεια αντίστοιχων προβλημάτων που σημάδεψαν την έγκριση χρηματοδοτήσεων του “προγράμματος COVID”. Οι κινηματογραφιστές είναι ανάστατοι. Συγκεντρώνονται εκατοντάδες υπογραφές διαμαρτυρίας. Εχουν κατατεθεί ακόμα και αγωγές. Καταγγελίες σε βάρος των μελών της διοίκησης του ΕΚΚ, απαντήσεις και ανταπαντήσεις δημιουργούν ένα τεταμένο κλίμα. Παλιές αμαρτίες ξαναβγαίνουν στην επιφάνεια.
Ολος αυτός ο θόρυβος είναι απόλυτα δικαιολογημένος, γιατί πραγματικά τέτοιου είδους φαινόμενα δεν συνάδουν με το πώς θέλουν οι κινηματογραφιστές να λειτουργεί το ΕΚΚ, αλλά κουμπώνουν και εξυπηρετούν τους στόχους του σάπιου καπιταλιστικού συστήματος.
Ετσι όπως έχουν εξελιχθεί τα πράγματα και επειδή είναι απαράδεκτος αυτός ο ευτελισμός των διαδικασιών επιλογής των προτάσεων που θα χρηματοδοτηθούν, είναι μονόδρομος η υιοθέτηση από το ΥΠΠΟΑ της απαίτησης για εκ νέου εξέταση των προτάσεων υπό όρους ανταποκρινόμενους στις ουσιαστικές και τυπικές απαιτήσεις μιας αδιάβλητης διαδικασίας.
Υστερα από όλα τα πιο πάνω και με δεδομένο ότι το ΕΚΚ είναι εποπτευόμενος από το ΥΠΠΟΑ οργανισμός, ερωτάται η κα υπουργός αν προτίθεται να πάρει μέτρα ώστε να υποχρεωθεί το ΕΚΚ να επανεξετάσει τις προτάσεις με όρους σύμφωνους με τις ουσιαστικές και τυπικές απαιτήσεις μιας αδιάβλητης διαδικασίας».
Ερωτήσεις κατέθεσαν και ο ΣΥΡΙΖΑ και το ΜέΡΑ25.
Ο ΣΥΡΙΖΑ επισημαίνει στην ερώτησή του τρία ερωτήματα προς την Λίνα Μενδώνη: 1.Ισχύουν οι καταγγελίες; 2. Αν ναι, τι προτίθεται να πράξει η πολιτική ηγεσία του Υπουργείου ώστε να αποκατασταθεί η παραβίαση των κανόνων δεοντολογίας; 3. Τι προτίθεται να πράξει ώστε να αποκατασταθεί η ομαλή λειτουργία του Ελληνικού Κέντρου Κινηματογράφου και να αποκατασταθεί η χαμένη του αξιοπρέπεια;
Το ΜέΡΑ25 σημειώνει: «Οι διοικούντες το ΕΚΚ έχουν τυφλωθεί από την αλαζονεία και έπαρση της εξουσίας. Εχουν λούσει με εξώδικα τον φημισμένο σκηνοθέτη ΚΩΣΤΑ ΦΕΡΡΗ αφότου νόμισαν ότι μπορούν να καταργήσουν τους νόμους αυτού του κράτους, ότι μπορούν να καταργήσουν την ηθική, την δεοντολογία και τον κοινού νου. Σιγά σιγά θα αρχίσει η λογοδοσία!»
