«Στο χώρο αυτό, εδώ στον Ωρωπό, μεταφερθήκαν από τη Λέρο, τον Αύγουστο του 1968, 72 εξόριστοι, κυρίως νέοι κομμουνιστές, για να αποκοπούν από τους μεγαλύτερους, να καταστούν ευάλωτοι στη βία και την προπαγάνδα της χούντας. Η προσπάθειά τους να επιβάλλουν κανόνες στρατιωτικής πειθαρχίας, ταπείνωσης και χειραγώγησης δεν πέρασε».
Το συγκεκριμένο απόσπασμα από την ομιλία του προέδρου του ΣΦΕΑ, Σπύρου Χαλβατζή την Τρίτη στον Ωρωπό με αφορμή την παραχώρηση των πρώην Φυλακών Ωρωπού στο Δήμο, αποτυπώνει με τον πιο γλαφυρό τρόπο τη δύναμη του οργανωμένου αγώνα απέναντι στη βία της εξουσίας, απέναντι στη δολοφονική βία της Χούντας.
Ακολουθεί ολόκληρη η ομιλία του Σπύρου Χαλβατζή:
Η σημερινή εκδήλωση έχει έναν συμβολικό χαρακτήρα. Σαράντα έξι χρόνια από την κατάρρευση της στρατιωτικής δικτατορίας και 53 χρόνια από το πραξικόπημα της χούντας και την επιβολή της, ένας από τους χώρους όπου κρατήθηκαν αγωνιστές του αντιδικτατορικού αγώνα, παραχωρείται από το Υπουργείο Δικαιοσύνης, στον Δήμο της περιοχής. Είναι ένα πρώτο θετικό βήμα.
Ο χώρος αυτός, για τον Σύνδεσμο Φυλακισθέντων και Εξορισθέντων Αντιστασιακών 1967-74, για μας τους αντιδικτατορικούς αγωνιστές, δεν είναι απλά ένας ακόμα μουσειακός χώρος. Είναι ένας χώρος όπου θα συγκεντρωθούν αρχειακά υλικά από τον αγώνα του λαού και της νεολαίας ενάντια στη δικτατορία.
Ένας χώρος, όπου οι επισκέπτες και ειδικά οι νέοι και οι νέες της πατρίδας μας θα γνωρίζουν σε βάθος τι έπραξαν οι πατεράδες, οι παππούδες τους εκείνη την περίοδο.
Θα μαθαίνουν για τις αιτίες που επέβαλαν τη δικτατορία και το ρόλο που έπαιξαν οι Αμερικάνοι στην επιβολή και εδραίωσή της. Να συνειδητοποιούν ποιος κάθε φορά είναι ο αντίπαλός τους.
Θα κατανοούν ότι σε όλες τις συνθήκες και στις πιο σκληρές, πάντα θα υπάρχουν αγωνιστές και αγωνίστριες, που δεν σκύβουν το κεφάλι. Αντιστέκονται. Και η αντίστασή τους αυτή πληρώνεται. Όπως έγινε με τους χιλιάδες που βασανίστηκαν στις εξορίες, στη Γυάρο, από τις πρώτες μέρες της δικτατορίας, στη Λέρο αργότερα, σε άλλα νησιά εξορίας, στις φυλακές και στα άντρα βασανισμού.
Αγωνιστές που κινήθηκαν στα όρια των αντοχών τους, αντιστεκόμενοι στη βία της εξουσίας, στους εκβιασμούς και τις κάθε μορφής κακουχίες. Που “χόρεψαν στο φτερό του καρχαρία”, όπως λέει ο Kαβαδίας σε ένα ποίημά του.
Δεν ήταν λίγοι οι ασυμβίβαστοι που την τελευταία πνοή τους την άφησαν στον Ιππόδρομο, στη Γυάρο, τη Λέρο στον Ωρωπό. Αλλά και άλλοι που βασανίστηκαν απάνθρωπα στο ΕΑΤ/ΕΣΑ, στη Μπουμπουλίνας, στο Γ΄ Σώμα Στρατού στη Θεσσαλονίκη, με κορύφωση του αγώνα και της θυσίας στην εξέγερση του Νοέμβρη το 1973 στο Πολυτεχνείο και τις επόμενες μέρες.
Θεωρούμαι ότι οι νέοι και οι νέες της πατρίδας μας χρειάζεται να αντλούν από τα νάματα του αγώνα. Να διδάσκονται από την πρόσφατη ιστορία του αντιστασιακού κινήματος. Να παίρνουν δύναμη και αυτοπεποίθηση, ότι όπως τότε, έτσι και σήμερα και πάντα, να στέκονται ασυμβίβαστοι. Να αγωνίζονται. Γιατί χωρίς οργανωμένο, ανυποχώρητο αγώνα τίποτα δεν καταχτιέται.
Να γνωρίζουν ότι σε όλες τις ιστορικές περιόδους της πατρίδας μας, πάντα υπήρχαν και θα υπάρχουν αγωνιστές, που θα στέκονται κόντρα στην αδικία, στην καταπίεση, τον αυταρχισμό στην εκμετάλλευση ανθρώπου από άνθρωπο.
Να κατανοούν βαθειά ότι αυτό που φαίνεται, που θεωρείται από κάποιους απραγματοποίητο, μπορεί να γίνεται κατορθωτό, όταν υπάρχει αγωνιστική διάθεση και οργανωμένη πάλη από το λαό και τη νεολαία.
Όταν μέσα από την αγωνιστική δράση σπάζουμε την ηττοπάθεια, τη λογική του συμβιβασμού της υποταγής. Αυτό έγινε εκείνη την περίοδο στα σκληρά χρόνια του αγώνα ενάντια στη στρατιωτική δικτατορία.
Στο χώρο αυτό, εδώ στον Ωρωπό, μεταφερθήκαν από τη Λέρο, τον Αύγουστο του 1968, 72 εξόριστοι, κυρίως νέοι κομμουνιστές, για να αποκοπούν από τους μεγαλύτερους, να καταστούν ευάλωτοι στη βία και την προπαγάνδα της χούντας. Η προσπάθειά τους να επιβάλλουν κανόνες στρατιωτικής πειθαρχίας, ταπείνωσης και χειραγώγησης δεν πέρασε, γιατί με ευθύνη της καθοδηγητικής ομάδας υπήρξε οργανωμένη ανυπακοή των πολιτικών κρατουμένων. Με απεργία πείνας απάντησαν στην τρομοκρατία των δεσμωτών τους, στις πιέσεις για να υπογράψουν οι νεολαίοι δήλωση μετάνοιας. Η δικτατορία είχε υποστεί μια ήττα, έστω προσωρινή στην επιδίωξη της για τη δημιουργία ενός «πρότυπου» στρατοπέδου. Γι αυτό τον λόγο αποφασίστηκε ξανά η μεταφορά μας από τον Ωρωπό στη Γυάρο.
Σήμερα εδώ, είναι παρούσες και παρόντες αγωνίστριες αγωνιστές που τότε παιδιά 19 και 20 χρονών, κοριτσόπουλα εικοσάχρονα, εργάτριες και φοιτήτριες, που βασανίστηκαν σκληρά στα άντρα βασανισμών, αλλά στάθηκαν όρθιοι και όρθιες. Αν και πέρασαν 53 χρόνια από τότε παραμένουν νέες και νέοι στη σκέψη, στην ψυχή και στην αγωνιστική διάθεση. Δίνουν και σήμερα τις καθημερινές μάχες μέσα από τις γραμμές του μαζικού λαϊκού κινήματος, για τη βελτίωση της ζωής των εργαζομένων, των συνταξιούχων, ενάντια στις μνημονιακές και άλλες περικοπές μισθών, συντάξεων, κοινωνικών παροχών, ενάντια στην περιστολή δημοκρατικών και συνδικαλιστικών δικαιωμάτων.
Δεν απεμπολούμε το σύνθημα του Πολυτεχνείου, Ψωμί–Παιδεία- Ελευθερία- Εθνική ανεξαρτησία, έξω οι ΗΠΑ.
53 χρόνια μετά συνεχίζουμε, γιατί οι κίνδυνοι είναι πολλοί για το λαό και τη νεολαία.
Γιατί η άρχουσα τάξη της Τουρκίας, συνεχίζει και κλιμακώνει την επιθετική της πολιτική ενάντια στην πατρίδα μας. Γιατί μέρα με τη μέρα προστίθενται νέοι κρίκοι στην αλυσίδα της επιθετικότητας, όπως έγινε με την μετατροπή της Αγιά Σοφιάς, αυτού του μνημείου της παγκόσμιας πολιτιστικής κληρονομιάς, σε τζαμί. Ακόμα και σήμερα το πρωί έχουμε έναν ακόμα κρίκο στην επιθετικότητά της.
Γιατί τέλος, τα σύννεφα του πολέμου πυκνώνουν καθημερινά στη ΜΑ, στην ευρύτερη περιοχή, στη Λιβύη, από το σκληρό ανταγωνισμό ισχυρών καπιταλιστικών δυνάμεων για το πετρέλαιο, το φυσικό αέριο, τις γεωστρατηγικές επιδιώξεις τους.
Οι αντιστασιακοί αγωνιστές, ο ΣΦΕΑ 1967-74 καλεί τους εργαζόμενους και τη νεολαία, σε επαγρύπνηση και εγρήγορση. Για τη διεκδίκηση όσων δικαιούνται και τους τα στέρησαν. Για να μην πληρώσουν τα βάρη και της νέας κρίσης. Να διεκδικήσουν την ικανοποίηση των σύγχρονων αναγκών τους.
