Αύριο συμπληρώνονται 106 χρόνια από τη μεγάλη Οκτωβριανή Επανάσταση. Αποσπάσματα από τις «10 μέρες που συγκλόνισαν τον κόσμο» του Τζον Ριντ, του διασημότερου μάρτυρα της Οκτωβριανής Επανάστασης:
«Τετάρτη 7 του Νοέμβρη (25 του Οκτώβρη )…
***
Η “Ημέρα” έδινε συνοπτικές πληροφορίες για τα γεγονότα της θυελλώδικης νύχτας. Οι μπολσεβίκοι κατέλαβαν το τηλεφωνικό κέντρο, το σιδηροδρομικό σταθμό της Βαλτικής και το τηλεγραφείο, οι ευέλπιδες του Πέτερχοφ δεν μπορούν να περάσουν στην Πετρούπολη, οι κοζάκοι ταλαντεύονται, πιάστηκαν μερικοί υπουργοί, σκοτώθηκε ο διοικητής της αστυνομίας της πόλης Μέγιερ, συλλήψεις, κόντρα συλλήψεις, συμπλοκές ανάμεσα στις στρατιωτικές περιπολίες, στους ευέλπιδες και τους κοκκινοφρουρούς (…).
***
Στη λεωφόρο Νέφσκι είχε ξεχυθεί όλη η πόλη… Στη λεωφόρο Μιχαΐλοφσκι φάνηκε ένας εφημεριδοπώλης (…). Η εφημερίδα “Στρατιώτης και Εργάτης” ανάγγελνε τη νίκη της προλεταριακής επανάστασης, την απελευθέρωση των συλληφθέντων μπολσεβίκων και καλούσε τις στρατιωτικές μονάδες του μετώπου και των μετόπισθεν να υποστηρίξουν την εξέγερση (…).
***
Κανόνια δεν ακούγαμε πια, κι όσο πλησιάζαμε προς τα Χειμερινά Ανάκτορα, τόσο πιο ήσυχοι και έρημοι ήταν οι δρόμοι (…). Κάτω από το δυνατό φως που ξεχυνόταν από όλα τα παράθυρα των Χειμερινών Ανακτόρων παρατήρησα πως οι πρώτοι διακόσιοι – τριακόσιοι άνθρωποι ήταν όλοι κοκκινοφρουροί (…). Καβαλήσαμε τα οδοφράγματα που ήταν φτιαγμένα από ξύλα και πηδώντας κάτω, ξεσπάσαμε σε ενθουσιώδη επιφωνήματα: Κάτω από τα πόδια μας ήταν σωροί τα ντουφέκια που τα είχαν πετάξει οι ευέλπιδες. Οι πόρτες κι από τις δυο πλευρές των κεντρικών εισόδων ήταν διάπλατα ανοιχτές (…).
***
Η ώρα ήταν 5 και 17΄ το πρωί, όταν ο Κριλένκο, ζαλισμένος από την κούραση, ανέβηκε στο βήμα και διάβασε στη συνέλευση κάποιο τηλεγράφημα.
“Σύντροφοι! Από το Βόρειο μέτωπο! Η 12η στρατιά χαιρετίζει το συνέδριο των Σοβιέτ και ανακοινώνει τη δημιουργία Στρατιωτικής Επαναστατικής Επιτροπής, που πήρε τη διοίκηση του Βόρειου μετώπου!…”.
Τότε επακολούθησε κάτι που δεν περιγράφεται. Οι άνθρωποι έκλαιγαν κι αγκάλιαζαν ο ένας τον άλλο.
“Ο στρατηγός Τσερεμίσκοφ αναγνώρισε την επιτροπή. Ο κομισάριος της Προσωρινής κυβέρνησης Βοϊτίνγκι παραιτήθηκε!”
Τέλειωσε…
***
Ο Λένιν κι οι εργάτες της Πετρούπολης αποφάσισαν να κάνουν εξέγερση. Το Σοβιέτ της Πετρούπολης ανέτρεψε την προσωρινή κυβέρνηση κι έφερε το συνέδριο των Σοβιέτ μπροστά στο γεγονός της κρατικής ανατροπής. Τώρα έπρεπε να καταχτήσουν με το μέρος τους όλη την απέραντη Ρωσία και μετά κι όλο τον κόσμο. Θ’ απαντήσει άραγε όλη η Ρωσία; Θα ξεσηκωθεί; Κι η υφήλιος; Τι θα πει η υφήλιος; Θα ξεσηκωθούν άραγε οι λαοί στο κάλεσμα της Ρωσίας; Θα φουσκώσει η παγκόσμια κόκκινη παλίρροια;
***
Η ώρα ήταν έξι. Ηταν μια βαριά και κρύα νύχτα. Μόνο ένα αδύνατο και χλωμό, σαν ανέσπερο, φως κοκκίνιζε δειλά στους σιωπηλούς δρόμους, κάνοντας τις φωτιές των φρουρών να θαμπώνουν. Το χάραμα μιας τρομερής αυγής υψωνόταν πάνω από τη Ρωσία.
***
Πέμπτη, 8 του Νοέμβρη (26 του Οκτώβρη ).
***
Το πρωί βρήκε την πόλη σε μια παράφορη έξαψη. Ενας ολόκληρος λαός ξεσηκωνόταν μέσα σε μπουμπουνητά θύελλας (…).
***
Η ώρα ήταν 8 και 40΄ ακριβώς όταν ένα βροντερό κύμα από ζητωκραυγές και χειροκροτήματα ανάγγελνε την εμφάνιση των μελών του προεδρείου και του Λένιν – του μεγάλου Λένιν – ανάμεσά τους (…).
***
Και να στο βήμα ανεβαίνει ο Λένιν. Στάθηκε ακουμπώντας στην άκρη του βήματος και κοιτώντας με μισόκλειστα μάτια τη μάζα των αντιπροσώπων περίμενε χωρίς να ακούει, όπως φαίνεται, τις αυξανόμενες επευφημίες, που κράτησαν κάμποσα λεπτά. Οταν σταμάτησαν, είπε σύντομα και απλά:
«Τώρα είναι πια καιρός να προχωρήσουμε στην ανοικοδόμηση της σοσιαλιστικής τάξης πραγμάτων!»
Νέο συγκλονιστικό πανδαιμόνιο ανθρώπινης θύελλας.
***
«Η πρώτη μας δουλιά πρέπει να είναι τα πραχτικά μέτρα για την πραγματοποίηση της ειρήνης… Πρέπει να προτείνουμε στους λαούς όλων των εμπόλεμων χωρών ειρήνη με βάση τους σοβιετικούς όρους, χωρίς προσαρτήσεις, χωρίς αποζημιώσεις, με βάση την ελεύθερη αυτοδιάθεση των εθνοτήτων. Ταυτόχρονα, σύμφωνα με την υπόσχεσή μας, είμαστε υποχρεωμένοι να δημοσιεύσουμε τις μυστικές συμφωνίες και να παραιτηθούμε από την τήρησή τους… Το ζήτημα του πολέμου και της ειρήνης είναι τόσο καθαρό, που νομίζω ότι μπορώ, χωρίς καμιά εισαγωγή, να διαβάσω το σχέδιο της έκκλησης προς τους λαούς όλων των εμπόλεμων χωρών…».
Ο Λένιν μιλούσε, ανοίγοντας φαρδιά το στόμα σαν να χαμογελούσε, η φωνή του ήταν βραχνή, όχι δυσάρεστη, μα σαν να ‘χε γίνει τέτοια από πολύχρονη συνήθεια από τις ομιλίες κι αντηχούσε με τόση ακρίβεια, που φαινόταν πως θα μπορούσε να μιλάει ατέλειωτα… Θέλοντας να υπογραμμίσει τη γνώμη του, ο Λένιν έσκυβε ελαφρά προς τα μπρος. Δεν έκανε καμιά χειρονομία. Χιλιάδες απλοί άνθρωποι τον κοιτούσαν εντατικά, γεμάτοι θαυμασμό».
(Τζον Ριντ, «10 Μέρες Που Συγκλόνισαν Τον Κόσμο», Σύγχρονη Εποχή -11η έκδοση)
