Λάβαμε από την Ρόδο, από εθελοντές της υπο σύστασης ομάδας πολιτών και εθελοντών “Ελάφι”, την παρακάτω επιστολή διαμαρτυρίας:
Ήταν Απρίλιος του 2021, όταν ο Δήμαρχος Ρόδου κ. Καμπουράκης και ο Περιφερειάρχης Νοτίου Αιγαίου κ Χατζημάρκος με κοινές τους ενέργειες, εκκένωσαν την άτυπη δομή φιλοξενίας στα Παλιά Σφαγεία, «με πολύ σεβασμό σε όλους τους ανθρώπους και στην πατρίδα μας». Οι συνθήκες που είχαν διαμορφωθεί ήταν επικίνδυνες για μετανάστες και ντόπιους και η εικόνα αυτή, στην είσοδο του επιβατικού λιμανιού, δυσφημούσε το νησί μας.
Σεπτέμβριος του 2023 και έχει γίνει γνωστό από μέρες ότι στο μικρό πάρκο του Ταχυδρομείου, στο Μανδράκι της Ρόδου, υπήρχαν συγκεντρωμένοι μετανάστες συνάνθρωποί μας σε άθλιες συνθήκες. Μιλάμε για ένα από τα πιο κεντρικά σημεία της Ρόδου, δίπλα στις δημόσιες υπηρεσίες, ακριβώς πίσω από το κτίριο της αστυνομίας και σε απόσταση αναπνοής από το Δημαρχείο και απέναντι από τον Καθεδρικό Ναό του Ευαγγελισμού. Για σημείο από το οποίο περνούν χιλιάδες κόσμου καθημερινά, ντόπιοι και τουρίστες.
Τη Δευτέρα το απόγευμα εθελοντές της υπό σύσταση ομάδας πολιτών και εθελοντών «Ελάφι» πέρασαν από το σημείο για να ελέγξουν την κατάσταση και να δουν τι ανάγκες μπορεί να υπάρχουν. Η κατάσταση που αντίκρυσαν ήταν αποκαρδιωτική. Στην καρδιά της πόλης ήταν στοιβαγμένα 67 άτομα, κυρίως από τη Συρία και την Παλαιστίνη και λίγοι από χώρες της Αφρικής, χωρίς καμία πρόνοια: δεν τους είχε παρασχεθεί απολύτως τίποτα, πέρα από εμβόλια που τους τα είχαν πετάξει για να τα κάνουν μόνοι τους. Οι περισσότεροι κοιμούνταν σε χαρτόνια, κάποιοι απευθείας στο χώμα. Για τρεχούμενο νερό είχαν κάνει αυτοσχέδια επέμβαση στο σύστημα ποτίσματος του πάρκου. Υπήρχαν παιδιά χωρίς παπούτσια και επαρκή ρουχισμό και τα μωρά κοιμούνταν στα παγκάκια χωρίς κουβέρτες. Ο χώρος ήταν γεμάτος σκουπίδια.
Κινητοποιήθηκαν εθελοντές με γνώσεις πρώτων βοηθειών για να εκτιμήσουν την κατάσταση της υγείας των ανθρώπων. Διαπιστώθηκαν: ένας ενήλικας με εξαρθρωμένο χέρι· ένα παιδάκι 9 ετών με εγκαύματα από τα οπίσθια μέχρι κάτω τα πόδια· ένα παιδάκι με αναφυλαξία λόγω μόλυνσης από κουνούπια και επιμόλυνση στα γεννητικά όργανα· 4 άτομα με πυρετό· ένα άτομο με βρογχίτιδα· ένας ενήλικας με διάστρεμμα αστραγάλου· ένας με σπαστικότητα σπονδύλου και ένας με πρόβλημα στη μέση που χρειάστηκαν ενέσεις· τρία άτομα με τραύματα στα πόδια· αριθμός εκδορών σε παιδιά (6-7 τον αριθμό)· μολυσμένα τσιμπήματα· αλλά και ένα άτομο με αναπηρία.
Στην επικοινωνία με τους εθελοντές, οι άνθρωποι αυτοί επαναλάμβαναν συνεχώς δύο λέξεις: doctor και food. Σύμφωνα με τις μαρτυρίες τους, το μόνο φαΐ που τους είχε παρασχεθεί όσες ημέρες ήταν εκεί, ήταν ψωμί από μια κυρία που βγήκε από τον Ευαγγελισμό – μάλλον άρτος. Ενημέρωσαν επίσης ότι είχαν εντολή από την αστυνομία να μην απομακρυνθούν από το σημείο.
Ήταν πλέον σαφές ότι έπρεπε να υπάρξει κινητοποίηση, γιατί ο κίνδυνος ήταν μεγάλος, τόσο για την υγεία των ατόμων που βρίσκονταν εκεί, όσο και για τη δημόσια υγεία.
Τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης του «Ελαφιού» κινητοποιήθηκαν και έγινε δημόσια έκκληση για παθολόγο και νοσηλευτές. Παράλληλα κοινοποιήθηκαν εκκλήσεις για εθελοντές και προσφορά απαραίτητων ειδών. Στην έκκληση για γιατρό ανταποκρίθηκε ένας μόνο, ο ωτορινολαρυγγολόγος και δημοτικός σύμβουλος κύριος Δημήτρης Ιωσήφ, ο οποίος εκτίμησε την κατάσταση και την παρασχεθείσα βοήθεια από τους εθελοντές και έδωσε οδηγίες.
Η ανταπόκριση του κόσμου υπήρξε συγκινητική. Παρά το ότι τα καλέσματα του «Ελαφιού» έγιναν αργά το απόγευμα, συγκεντρώθηκε σημαντικός αριθμός πραγμάτων και εθελοντές προσέρχονταν μέχρι αργά το βράδυ. Στους ανθρώπους παρασχέθηκαν κρουασάν και ξηρά τρόφιμα για βραδινό, είδη υγιεινής, καθώς και φάρμακα, γάζες κλπ.
Παράλληλα υπήρξε το πινγκ πογκ με τις υπηρεσίες. Το ΕΚΑΒ είπε, με δόση ειρωνείας, ότι δε μπορεί να στείλει επαρκή αριθμό ασθενοφόρων και να μιλήσουμε με το νοσοκομείο· το νοσοκομείο είπε ότι είναι ευθύνη του Λιμενικού· το Λιμενικό ενημέρωσε ότι ο χώρος όπου βρίσκονται είναι ευθύνη της Αστυνομίας· η Αστυνομία εξήγησε ότι δε χρειάζεται άδεια για να έρθει ένα ασθενοφόρο. Ο δε Ερυθρός Σταυρός δήλωσε κώλυμα διότι δεν υπήρχε επίσημο αίτημα από την Αστυνομία για να παραστεί. Έτσι λοιπόν, δύο παιδιά μεταφέρθηκαν από εθελοντές στο νοσοκομείο με ΙΧ, όπου και έλαβαν τη βασική φροντίδα.
Να σημειώσουμε ότι παρόλο που υπήρχαν πολλά υλικά συγκεντρωμένα από τις δωρεές των πολιτών, οι εθελοντές αποφάσισαν να τα διανείμουν σταδιακά. Ο λόγος ήταν ότι οι άνθρωποι φοβούνταν ότι θα τους τα κλέψουν. Είχε συμβεί τις προηγούμενες μέρες να περνούν άτομα, ντόπιοι σύμφωνα με τις μαρτυρίες, και να τους παίρνουν πράγματα μέσα από τα χέρια. Μέλη του «Ελαφιού» επιβεβαιώνουν τέτοιο περιστατικό, αφού ηλικιωμένος «κύριος» άρπαξε με επιθετικό και εριστικό τρόπο γάλατα από τα χέρια εθελόντριας και στις αντιδράσεις απάντησε ότι «θα τα πάει σε κάποιον φτωχό».
Το επόμενο πρωί οι εθελοντές που μετέβησαν στο σημείο για να προσφέρουν κρουασάν και ξηρά τρόφιμα για πρωινό, διαπίστωσαν ότι ο αριθμός των εν λόγω ταλαιπωρημένων και στοιβαγμένων μεταναστών, συνανθρώπων μας, είχε πολλαπλασιαστεί. Δόθηκαν 104 μερίδες πρωινό.
Οι εθελοντές του «Ελαφιού» ανέλαβαν να μαγειρέψουν, ενώ παράλληλα συνεχίζονταν οι επαφές με αρχές, υπηρεσίες και φορείς. Ο πρόεδρος του συλλόγου ΑΜΕΑ προσφέρθηκε να παραχωρήσει βανάκι το απόγευμα για τη μεταφορά τραυματιών και αρρώστων, που τελικά δε χρησιμοποιήθηκε αφού μας πρόλαβαν τα γεγονότα.
Το μεσημέρι ο κόσμος είχε αυξηθεί περαιτέρω και οι εθελοντές διένειμαν 140 μερίδες φαγητό. Μεταξύ των παρόντων ήταν και 2 ασυνόδευτα ανήλικα. Κατόπιν συνεννοήσεων με διάφορους υπευθύνους και τη συγκατάθεση ιατρού αντιδημάρχου, τέσσερα άτομα μεταφέρθηκαν στο νοσοκομείο με ΙΧ, δύο παιδιά συνοδεία γονέα και μεταφραστή. Όπως και αυτοί που είχαν αξιολογηθεί την προηγούμενη ημέρα, έχριζαν άμεσης ιατρικής φροντίδας, αυτή τη φορά όμως η αντιμετώπιση ήταν διαφορετική. Οι γιατροί αρνήθηκαν να τους εξετάσουν και μέλη του προσωπικού επέδειξαν προσβλητική συμπεριφορά τόσο προς τους ασθενείς, όσο και προς τους εθελοντές. Μία κυρία, μάλιστα, φώναζε να φύγουν γιατί «αυτοί έβαλαν τις φωτιές».
Στο μεταξύ οι διαμένοντες στο πάρκο ενημέρωσαν τους εθελοντές ότι ήρθαν αστυνομικοί και τους είπαν ότι θα τους πάρουν στα κρατητήρια. Τους δόθηκαν έγγραφα για να δηλώσουν τα στοιχεία τους και προς το βράδυ άρχισαν σταδιακά να τους δέχονται στην Ασφάλεια. Άρχισε νέος κύκλος συνεννοήσεων με υπεύθυνους και με την αστυνομία, αφενός για να μην χωριστούν οικογένειες (πχ αυτοί που είχαν μεταβεί στο νοσοκομείο και ακόμα δεν είχε καταστεί δυνατό να επιστρέψουν), αφετέρου για την παροχή υλικής στήριξης και τροφής. Η Αστυνομία ενημέρωσε τους εθελοντές ότι πλέον απαγορεύεται να έρθουν σε επαφή με τους κρατούμενους για οποιονδήποτε λόγο· ούτε για διανομή τροφίμων, ούτε για να ρωτήσουν για τις ανάγκες των μανάδων με τα μωρά. Μας είπαν δε να μη φέρουμε καν τρόφιμα να τα παραδώσουμε στην Αστυνομία για να τα διανείμει, αφού «τώρα αναλαμβάνει η Υπηρεσία» – αυτό τελικά παρακάμφθηκε κατ’ εξαίρεση για ένα βράδυ, αφού, όπως υποθέτουμε, παρά την εντολή προσαγωγής 140 ατόμων δεν είχε υπάρξει μέριμνα για επαρκή σίτιση. Η ενημέρωση που έχει το δίκτυο πολιτών «Ελάφι» είναι ότι σταδιακά θα προωθηθούν σε δομές σε άλλα νησιά.
Όπως είναι φυσικό, τα ερωτήματα που δημιουργούνται είναι πολλά. Αλλά εμείς κρατάμε δύο θετικά: τη συγκινητική ανταπόκριση απλών πολιτών και τη διαπίστωση ότι άμα κάνεις αρκετή φασαρία, κάτι κινητοποιείται. Εντός 24 ωρών από τη μαζική και δημόσια κινητοποίηση της άτυπης ακόμα ομάδας πολιτών και εθελοντών «Ελάφι», οι αρχές ξεκίνησαν προσπάθειες για να λύσουν ένα πρόβλημα που υπήρχε μπροστά στα μάτια τους επί 10 και πλέον ημέρες. Ελπίζουμε μόνο να μη χρειάζεται συνεχώς τέτοια κινητοποίηση εκ μέρους μας, γιατί οι ροές είναι συνεχείς.
