Ο βολιβιανός απόστρατος αξιωματικός Μάριο Τεράν Σαλασάρ, που σκότωσε τον αργεντινοκουβανό επαναστάτη Ερνέστο Τσε Γκεβάρα το 1967, πέθανε χθες Πέμπτη σε ηλικία 80 ετών στη Σάντα Κρους δε λα Σιέρα, στην ανατολική Βολιβία, ανέφεραν οικείοι του.
«Πέθανε, είχε αρρωστήσει, δεν μπορούσε να γίνει τίποτα», είπε στο Γαλλικό Πρακτορείο ο Γκάρι Πράδο, ο διοικητής της δύναμης που αιχμαλώτισε τον Τσε σε ζούγκλα της Βολιβίας πριν από 54 χρόνια. Ο Γκάρι Πράδο είπε πως ενημερώθηκε για τον θάνατο του Σαλασάρ, μαθητή του στη σχολή αξιωματικών, χθες το πρωί. «Είχα ειδοποιηθεί από την οικογένειά του και από συναδέλφους στις ένοπλες δυνάμεις, επειδή είχε εισαχθεί σε στρατιωτικό νοσοκομείο», εξήγησε.
Το νοσοκομείο αρνήθηκε να επιβεβαιώσει τον θάνατό του και την αιτία του, επικαλούμενο το «ιατρικό απόρρητο».
Την 8η Οκτωβρίου 1967 ο βολιβιανός στρατός αιχμαλώτισε τον Τσε Γκεβάρα. Ο Τσε ήταν επικεφαλής μιας χούφτας ανταρτών που επιβίωσαν από μάχες, την πείνα και τις ασθένειες στα βουνά της Βολιβίας. Τραυματισμένος σε μάχη, οδηγήθηκε σε εγκαταλελειμμένο σχολείο στο χωριό Λα Ιγκέρα.
Στις 8 προς 9 Οκτώβρη 1967, ανατέθηκε να εκτελέσει τον αιχμάλωτο Τσε ο τότε υπαξιωματικός Μάριο Τεράν Σαλασάρ. «Ήταν η χειρότερη στιγμή της ζωής μου. Ο Τσε μου φαινόταν μεγάλος, πολύ μεγάλος, τεράστιος. Στα μάτια του έκαιγαν χίλιες φωτιές», αφηγήθηκε ο Τεράν Σαλασάρ αργότερα. «‘Ηρέμησε’, μου είπε, ‘και σημάδεψε καλά! Θα σκοτώσεις έναν άνθρωπο!’. Έκανα ένα βήμα πίσω, προς την πόρτα, έκλεισα τα μάτια και πυροβόλησα».
Έπειτα από τριάντα χρόνια υπηρεσίας, ο Τεράν Σαλασάρ πήρε σύνταξη και προσπάθησε να παραμείνει ανώνυμος, αποφεύγοντας τον Τύπο. Για καιρό διατεινόταν πως ο δολοφόνος του Γκεβάρα δεν ήταν ο ίδιος, αλλά κάποιος άλλος στρατιωτικός με το ίδιο ονοματεπώνυμο.
“Και για σένα πεθαίνω, ηλίθιε”
Ο Μάριο Τεράν, ο δολοφόνος του Τσε, 40 χρόνια μετά την δολοφονία, το 2006, υποβλήθηκε σε εγχείρηση από Κουβανούς γιατρούς που παρέχουν – δωρεάν – τις υπηρεσίες τους στα πλαίσια της «Επιχείρησης Θαύμα», έχοντας θεραπεύσει εκατομμύρια ανθρώπους στη Λατινική Αμερική. Ο Τεράν έπασχε από καταρράκτη.
Ο γιος του Τεράν, ένα χρόνο αργότερα, τον Οκτώβρη του 2007, έστειλε σε εφημερίδα της Βολιβίας ευχαριστήριο μήνυμα προς τους Κουβανούς γιατρούς που αποκατέστησαν την όραση του πατέρα του. Του δολοφόνου, δηλαδή, του (και) γιατρού Τσε Γκεβάρα…
«Θυμηθείτε αυτό το όνομα – Μάριο Τεράν – ένας άνδρας που εκπαιδεύτηκε για να σκοτώσει μπορεί και πάλι να βλέπει χάρη στους γιατρούς που ακολουθούν τις ιδέες του θύματός του», ήταν τα λόγια με τα οποία κατέγραψε την είδηση η εφημερίδα «Γκράνμα» της Κούβας.
Θυμηθείτε, λοιπόν, τον Μάριο Τεράν, και δίπλα σε αυτόν, όπως μας διηγείτο κι ο συνάδελφος Γιώργος Μουσγάς, στον Ριζοσπάστη, θυμηθείτε κι εκείνον τον ναζί εκτελεστή.
Μέρες Κατοχής. Εκεί στον τόπο της εκτέλεσης, λίγο πριν δοθεί το παράγγελμα στο εκτελεστικό απόσπασμα, ο ναζί εκτελεστής γυρίζει υπεροπτικά στον μελλοθάνατο Γάλλο αντιφασίστα και τον ρωτά: «Τι έχεις να πεις που δε θα δεις ποτέ τις ιδέες σου να πραγματώνονται;».
Ο αντιφασίστας, με απόλυτο έλεγχο του εαυτού του και απόλυτη συνείδηση της αξίας της θυσίας του, απαντά: «Και για σένα πεθαίνω, ηλίθιε»!
Για ορισμένους θιασώτες του «Τέλους της Ιστορίας», αυτή η ανάγνωση της Ιστορίας δεν αντέχει το «ρεαλισμό» της βαρβαρότητάς τους και μοιάζει περισσότερο με λιτανεία υπέρ της ουτοπίας.
Μα να! Η ίδια η ζωή έρχεται να επιβεβαιώσει πως οι ιδέες που υπηρετούν τον αγώνα για έναν καλύτερο κόσμο – εκτός από κινητήρια δύναμη στην εξέλιξη των κοινωνιών – έχουν και άμεσες προβολές. Τόσο άμεσες που ακουμπούν ακόμα και την προσωπική ζωή των «Μάριο Τεράν» όλων των χωρών και όλων των εποχών.
