Η αλήθεια είναι ότι ποτέ δεν τα πήγαινα καλά με τις δημοσκοπήσεις. Όχι μόνο από το 2015 και μετά, που τέθηκαν επισήμως στο περιθώριο της απαξίωσης, αλλά και πιο πριν, όταν και μόνο η δημοσιοποίησή τους καθόριζε την ατζέντα του δημόσιου διαλόγου, μα και την εκλογική συμπεριφορά κάποιων.
Οφείλω όμως να τις διαβάζω. Το επάγγελμα βλέπεις…
Πρόσφατα κυκλοφόρησε η νέα δημοσκόπηση της εταιρείας ALCO, για λογαριασμό του Alpha. Σ’ αυτήν, εκτός των άλλων, εντοπίζουμε ενδιαφέροντα στοιχεία σχετικά με τον τρόπο που βιώνουν οι πολίτες της χώρας την παρούσα οικονομική- θεσμική- κοινωνική κρίση. Ξεκινώντας από το πρώτο σκέλος αυτού του ζοφερού τριγώνου, σημειώνω ότι το 28% των ερωτηθέντων θα κατέλθει στις κάλπες έχοντας ως βασικό κριτήριο ψήφου την οικονομία.
Πώς αλλιώς; «Έχω φτάσει να δίνω 400 ευρώ τον μήνα μόνο για τρόφιμα. Η κατάσταση έχει φτάσει στο απροχώρητο», λέει μιλώντας στα «ΝΕΑ», ο 38χρονος Στ. Ντάσκας, εργαζόμενος ως προσωπικό ασφαλείας σε μεγάλη αλυσίδα σούπερ μάρκετ. Σίγουρα δεν είναι ο μόνος.
Σύμφωνα με το ρεπορτάζ των «ΝΕΩΝ», το 2022 έκλεισε καταγράφοντας αύξηση έως και 44,88% στα προϊόντα διατροφής, ενώ βάσει της έρευνας της Ένωσης Εργαζομένων Καταναλωτών Ελλάδος, το περιεχόμενο έχει μειωθεί σε 238 προϊόντα, ειδικά μετά την πρεμιέρα του καλαθιού του νοικοκυριού. Εν ολίγοις, ψωνίζουμε ακριβότερα και τρώμε λιγότερο.
Από την πλευρά τους, πηγές του υπ. Ανάπτυξης και Επενδύσεων επιμένουν ότι «από τον Νοέμβριο και μετά οι τιμές είναι στα ίδια επίπεδα».
Ποιος λέει αλήθεια τελικά;
Πάντως, στην δημοσκόπηση της ALCO σχετικά με το πόσο έχει βοηθήσει το καλάθι του νοικοκυριού έπειτα από τρεις μήνες εφαρμογής του, το 21% λέει λίγο, το 27% αρκετά και το 35% καθόλου. Ε, δεν το λες και επιτυχία αυτό το ποσοστό. Όπως δεν αποτελεί επιτυχία, παρότι οι πολίτες αναγνωρίζουν ως κύριο υπεύθυνο της ακρίβειας τη διεθνή κρίση (38%), ταυτόχρονα θεωρούν ότι η κυβέρνηση είναι χειρότερη απ’ ό, τι ανέμεναν σε ποσοστό 31%.
Θα μου πεις, τι περίμεναν απ’ τον νεοφιλελεύθερο και φασίζων θίασο του Μητσοτάκη κι απογοητεύτηκαν; Δεν ξέρω. Ωστόσο, πέρα από την στατιστική καταγραφή των δεικτών της μιζέριας μας, υπάρχει κι η πολιτική. «Αντέξτε, σφίξτε κι άλλο το ζωνάρι» μάς λέει η οικονομική και πολιτική ελίτ της χώρας.
Όχι, δεν αποτελεί κάποια νέα ελληνική πατέντα αυτό το μότο περί «ανθεκτικότητας». Άλλωστε, τα χαλινάρια σφίγγει πρώτη και καλύτερη η ΕΕ, που έχει μετατρέψει τη λέξη «resilience», ελληνιστί «αντοχή», σε κρίσιμο κρίκο της οικονομικής της πολιτικής. Πρόκειται περισσότερο για μια απαίτηση και ταυτόχρονα για μια διαπίστωση, εξηγεί ο οικονομικός συντάκτης Γ. Κιμπουρόπουλος. Προσθέτοντας ακόμη «ότι τα κάτω επίπεδα της πυραμίδας, (…) οφείλουν να επιδείξουν αντοχή στις κρίσεις. (…) Το νόημα είναι χοντρικά: ‘’Αφού αντέχουν περισσότερο πόνο, γιατί να τους τον στερήσουμε;’’».
Εδώ είναι κατά την άποψη της στήλης που η ανθεκτικότητα στην σταδιακή οικονομική εξαθλίωση συναντά την ανθεκτικότητα του ραγιαδισμού. Αναφέρομαι φυσικά σε εκείνους που παρευρέθηκαν στην κηδεία του έκπτωτου μονάρχη και παρά την εμφάνισή τους που φώναζε φτωχολογιά, εκείνοι συνέχιζαν να γρυλλίζουν συνθήματα τυφλής υποταγής στο ξενόδουλο στέμμα και στους σύγχρονους κοινοβουλευτικούς εκφραστές του.
Ίσως αυτές τις εποχές νοσταλγεί η κυβερνώσα Δεξιά. Τις εποχές που το πλέγμα εξουσιών που πρέσβευε η μοναρχία επέβαλλε απ’ άκρον εις άκρον στη χώρα εκκωφαντική σιωπή, όπου λόγο είχαν μόνο οι πολιτικά ηλίθιοι και οι σαλιάρηδες της βασιλικής αυλής.
Είναι η λεγόμενη γοητεία της συντήρησης που έρχεται σε αντιδιαστολή με τα αιτήματα- έστω κι έμμεσα- περί δικαιοσύνης και διαφάνειας όπως αυτά καταγράφηκαν σε πρόσφατη έρευνα. Βάσει αυτής: Το 48% των ερωτηθέντων θεωρεί ότι η Δικαιοσύνη δεν δρα ανεξάρτητα, το 36% ότι οι εκάστοτε κυβερνώντες δεν σέβονται το Σύνταγμα, ενώ στο ερώτημα αν η παραβίαση του Συντάγματος από την κυβέρνηση θα επηρέαζε την ψήφο τους, το 62% απάντησε θετικά. Σημειώστε ακόμη ότι στην έρευνα της ALCO, για πρώτη φορά, τα ζητήματα διαφθοράς ξεπέρασαν τα εθνικά θέματα ως παράγοντας διαμόρφωσης ψήφου (13% έναντι 11%).
Τι συμβαίνει όταν απαξιώνεται η Δικαιοσύνη; Πιθανά οι πολίτες την αναζητήσουν ξανά στον δρόμο κι ίσως γι’ αυτό, ο πρόσφατος όψιμος αντιφασισμός της ΝΔ (για την τροπολογία που υποτίθεται πως θα θέτει εμπόδια στην κάθοδο ναζιστικών σχηματισμών στις εκλογές ο λόγος) αφήνει ορθάνοιχτα παραθυράκια ώστε ο Άρειος Πάγος να έχει την εξουσία να κρίνει αν ριζοσπαστικά κόμματα που παλεύουν για τη εμβάθυνση της δημοκρατίας στον τόπο, πέρα από το καθεστώς των ολιγαρχών και των ωτακουστών, διαταράσσουν ή όχι την «ελεύθερη λειτουργία του πολιτεύματος».
Γιατί εκείνο που πραγματικά αποτελεί διαχρονικό στόχο του κράτους των λίγων, των «φίλων», των εθνικιστικών μεγαλοϊδεατισμών και της συστηματικής καταστολής είναι η ιδεολογία εκείνων που δεν προσκύνησαν ποτέ κανέναν.
