Ο νέος πρόεδρος των ΗΠΑ, Ντόναλντ Τραμπ, ο οποίος αναλαμβάνει καθήκοντα από τις 20 Ιανουαρίου, είχε υποσχεθεί κατ’ επανάληψη, κατά τη διάρκεια της προεκλογικής του εκστρατείας, ότι θα σταματήσει τον πόλεμο στην Ουκρανία. Μάλιστα, μόλις στις 8 Δεκεμβρίου επανάφερε τη θέση του για άμεσο τερματισμό του πολέμου. Σύμφωνα με το εν λόγω ρεπορτάζ του AP ο Τραμπ είπε ότι θα ήταν ανοιχτός ακόμη και στη μείωση της στρατιωτικής βοήθειας προς την Ουκρανία, γεγονός που έχει ανησυχήσει την Ουκρανία και το ΝΑΤΟ. Το Reuters, μάλιστα, από τον περασμένο Ιούνιο, δημοσίευσε το σχέδιο που είχε ο -τότε υποψήφιος- πρόεδρος των ΗΠΑ για τον τερματισμό του πολέμου, σύμφωνα με το οποίο όχι μόνο θα σταματούσε την αμερικάνικη στρατιωτική βοήθεια προς το Κίεβο, αν το τελευταίο αρνούνταν τις ειρηνευτικές συνομιλίες με τη Μόσχα, αλλά επιπρόσθετα θα έβαζε στον «πάγο» και την υποψηφιότητά του για ένταξη στο ΝΑΤΟ.
Η «μεσσιανική» αντίληψη για τον δήθεν «πραγματιστή Τραμπ»
Η μιντιακή θεωρία που έχει αναπτυχθεί έντονα αυτό το διάστημα είναι ότι ο Μπάιντεν παραμένει προσκολλημένος στη συνέχιση του πολέμου και στη στήριξη της Ουκρανίας, ενώ ο Τραμπ βρίσκεται στον αντίποδα αυτής της πολιτικής. Μάλιστα, όχι μόνο θέλει να τον σταματήσει, αλλά έχει και «ολοκληρωμένο σχέδιο».
Αυτή η θεωρία όμως είναι εξόχως προβληματική. Πρώτα απ’ όλα γιατί επιδιώκει να συμπυκνώσει τις εξελίξεις που αφορούν ισχυρούς ιμπεριαλιστικούς ανταγωνισμούς πίσω από ένα ή δύο πρόσωπα. Οι δυνάμεις που διαμορφώνουν το τοπίο στην Ουκρανία και τον ανταγωνισμό ΗΠΑ – Ρωσίας, είναι κατά πολύ ισχυρότερες από ότι οι λαϊκές, μεσσιανικές αντιλήψεις, όπως ότι ο Τραμπ θα σταματήσει τον πόλεμο, όπως θα δείξουμε στη συνέχεια. Καθόλου τυχαία, άλλωστε, και η πρόσφατη «κραυγή πολέμου» του ΝΑΤΟ, που καλούσε σε αύξηση των αμυντικών δαπανών, ενώ καταδείκνυε Ρωσία, Κίνα και Ιράν ως τους κύριους αντιπάλους της Συμμαχίας. Συνεπώς, η συμπύκνωση της ανάγνωσης της ιστορίας και των πολιτικών εξελίξεων σε ένα ή δύο πρόσωπα, εγγράφεται σε μια ατομοκεντρική προσέγγιση, που περισσότερο συσκοτίζει παρά βοηθάει να κατανοήσουμε τα όσα συμβαίνουν, ενώ εγγράφεται περισσότερο σε μια σμιτιανής έμπνευσης πολιτική θεολογία, παρά σε μια διαλεκτική προσέγγιση των συγκρούσεων και των ανταγωνισμών. Ανάγνωση που συντηρεί όχι μόνο το ίδιο το μιντιακό κατεστημένο, αλλά και οι πολιτικοί αναλυτές και το πολιτικό σύστημα των ΗΠΑ.
Αλλά, προς το παρόν, ας κάνουμε την υπόθεση εργασίας πως μπορούν τα άτομα να «συμβολίσουν» ή και να «συμπυκνώσουν» τις δυναμικές αυτές: υπό αυτήν την έννοια, θα μπορούσαμε να πούμε ότι το λόμπι του πολέμου στην Ουκρανία και της έντασης του ανταγωνισμού με τη Ρωσία έχει στοιχηθεί γύρω από τους Δημοκρατικούς (και δη την υποψήφια Πρόεδρο, Καμάλα Χάρις), ενώ, από την άλλη, το ρεπουμπλικανικό λόμπι, πίσω από τον Τραμπ, δεν έχει συμφέρον από τη συνέχισή του και επιδιώκει μία «παύση» της σύγκρουσης με τη Ρωσία, προκειμένου οι ΗΠΑ να «αφιερωθούν» στον πραγματικό τους αντίπαλο που είναι η Κίνα. Αυτή η μανιχαϊστική αντίληψη, του πολεμοχαρούς Δημοκρατικού λόμπι από τη μια και του «πραγματιστικού» Τραμπ από την άλλη, προφανώς και δεν ισχύει, ακόμη και αν δεχθούμε αυτήν την προσέγγιση.
Ας δούμε το γιατί.
Ένα γεράκι του πολέμου ως ειδικός απεσταλμένος του Τραμπ
Στις 27 Νοεμβρίου, ο εκλεγμένος πρόεδρος Ντόναλντ Τραμπ όρισε τον απόστρατο στρατηγό Κιθ Κέλογκ ως ειδικό απεσταλμένο στη σύγκρουση Ρωσίας-Ουκρανίας.
Ο Κιθ Κέλογκ, κάθε άλλο παρά τυχαίος είναι. Είχε υποστηρίξει, ήδη από τον Μάρτιο του 2022, την εφαρμογή ζώνης απαγόρευσης πτήσεων πάνω από την Ουκρανία, κάτι που, αν υλοποιούνταν, θα οδηγούσε σε μια άνευ προηγουμένου κλιμάκωση του πολέμου, καθώς μια τέτοια πολιτική θα είχε ως προαπαιτούμενο οι ΗΠΑ να καταρρίπτουν ρωσικά αεροπλάνα πάνω από την Ουκρανία. Δηλαδή, ο κύριος Κέλογκ είχε προτείνει τον άμεσο πόλεμο με τη Ρωσία!
Ένα χρόνο αργότερα, τον Μάρτιο του 2023, ο Kellogg ενέκρινε την πολιτική του Μπάιντεν για την Ουκρανία στο Κογκρέσο. «Πιστεύω ότι αν μπορείς να νικήσεις έναν στρατηγικό αντίπαλο χωρίς να χρησιμοποιήσεις αμερικανικά στρατεύματα, είσαι στην κορυφή του επαγγελματισμού». Και συνέχισε, «Επειδή αφήνοντας την Ουκρανία να νικήσει [τη Ρωσία] αφαιρεί έναν στρατηγικό αντίπαλο από το τραπέζι. Και μπορούμε να επικεντρωθούμε εκεί που θα έπρεπε να εστιάσουμε, τον πρωταρχικό μας αντίπαλο, που είναι η Κίνα».
Αυτό φαίνεται να συμφωνεί με τη στρατηγική Τραμπ, κι όμως, η συζήτηση γινόταν για να εγκριθεί η πολιτική Μπάιντεν! Ήδη καταλαβαίνουμε πως πρόκειται για μια στρατηγική επιλογή των ΗΠΑ, πέραν του Δημοκρατικού-Ρεπουμπλικανικού «καυγά». Φαίνεται, μάλιστα, πως το… πολεμοχαρές λόμπι στοιχήθηκε πίσω από τον Τραμπ. Τότε γιατί ο Τραμπ λέει ότι θέλει να τερματίσει τον πόλεμο στην Ουκρανία; Διότι, στην πραγματικότητα, τα πράγματα δεν είναι ακριβώς έτσι.
Το σχέδιο Τραμπ για τη Ρωσία με υπογραφή… Κέλογκ
Αυτό λοιπόν το «γεράκι του πολέμου», ο κ. Κέλογκ, ο οποίος διορίστηκε ως ειδικός απεσταλμένος επί του πολέμου στην Ουκρανία από τον Τραμπ -που κατά τα άλλα θέλει να… σταματήσει τον πόλεμο- συνυπογράφει τον Απρίλιο του 2024 μαζί με τον Φρεντ Φλιτζ (Fred Flietz) ένα εκτενέστατο άρθρο το οποίο τιτλοφορείται: ‘America First, Russia, & Ukraine’ («Πρώτα η Αμερική, Ρωσία και Ουκρανία»). Το άρθρο δημοσιεύτηκε από το Ινστιτούτο Πολιτικής Πρώτα η Αμερική (America First Policy Institute), ένα άκρως συντηρητικό ινστιτούτο, που στηρίζει την πολιτική Τραμπ.
Ο κ. Φρεντ Φλιτζ, που συνυπογράφει με τον Κέλογκ το σχετικό άρθρο, το 2018 υπηρέτησε ως Αναπληρωτής Βοηθός του Προέδρου Ντόναλντ Τραμπ και Αρχηγός του Επιτελείου του Συμβουλίου Εθνικής Ασφαλείας, ενώ το βιογραφικό του συνοδεύεται από μια φράση της Μάργκαρετ Θάτσερ που λέει: «Το πρόβλημα με τον σοσιαλισμό είναι ότι τελικά ξεμένεις από τα λεφτά των άλλων» (The problem with socialism is that you eventually run out of other people’s money).
Επιστρέφουμε, για λίγο, στο ρεπορτάζ του Reuters, που μνημονεύσαμε παραπάνω και σύμφωνα με το οποίο ο Tραμπ έχει συγκεκριμένο σχέδιο για την ολοκλήρωση του πολέμου στην Ουκρανία. Σύμφωνα με το σχέδιο, μας πληροφορεί το Reuters, που «καταρτίστηκε από τους Κέλογκ και Φρεντ Φλιτζ, οι οποίοι υπηρέτησαν και οι δύο ως επιτελάρχες στο Εθνικό Συμβούλιο Ασφαλείας του Τραμπ, κατά τη διάρκεια της προεδρίας του 2017-2021, θα υπάρξει κατάπαυση του πυρός με βάση τις επικρατούσες γραμμές μάχης κατά τις ειρηνευτικές συνομιλίες, είπε ο Φλιτζ».
Το σχέδιο λοιπόν για τον τερματισμό του πολέμου το έφτιαξαν οι δύο συνεργάτες του Τραμπ, ο Κέλογκ και ο Φλιτζ, τα βασικά στοιχεία του οποίου μπορούμε να τα διαβάσουμε στο άρθρο που έγραψαν οι δυο τους τον Απρίλιο του 2024.
Ο πόλεμος δεν πήγε καλά γιατί ο Μπάιντεν δεν ήταν αρκετά αποφασιστικός!
Σε αυτό το άρθρο οι δύο συντηρητικοί υποστηρίζουν ότι ο Πούτιν εισέβαλε στην Ουκρανία επειδή ο Μπάιντεν δεν ήταν αρκετά επιθετικός στην προσέγγισή του προς τη Μόσχα. Εστίασαν δε στην προθυμία του Τραμπ να σκοτώσει Ρώσους μισθοφόρους στρατιώτες στη Συρία το 2018, στρατηγική που «αναζωογόνησε τη συμμαχία του ΝΑΤΟ».
Γράφουν: «Ο Τραμπ είχε επίσης μια πολιτική για τη Ρωσία που απέδειξε την αμερικανική δύναμη. Για παράδειγμα, το 2018, η προέλαση του Ρώσου μισθοφορικού Ομίλου Wagner στις βάσεις των ΗΠΑ στη Συρία, αντιμετωπίστηκε με άμεση και αποφασιστική δράση όταν ο Πρόεδρος Τραμπ ενέκρινε τιμωρητικές αεροπορικές επιδρομές εναντίον τους», έγραψαν. «Η Ρωσία δεν ανταπέδωσε ποτέ τις Ηνωμένες Πολιτείες για εκείνη την επίθεση –η οποία φέρεται να σκότωσε εκατοντάδες Ρώσους μισθοφόρους– πιθανότατα επειδή ο Πούτιν δεν ήξερε πώς θα απαντούσε ο Τραμπ».
Ο Κέλογκ και ο Φλιτζ συνεχίζουν να εξηγούν ότι η κρίσιμη αποτυχία του Μπάιντεν στον πόλεμο ήταν ότι δεν παρείχε επαρκή υποστήριξη στο Κίεβο στην αρχή της σύγκρουσης. «Η αντεπίθεση της Ουκρανίας κατά της Ρωσίας εξαντλήθηκε το φθινόπωρο του 2022, επειδή οι Ηνωμένες Πολιτείες και οι σύμμαχοί τους απέτυχαν να παράσχουν στη χώρα τα όπλα που χρειαζόταν για να συνεχίσει τον αγώνα για την ανάκτηση του εδάφους της». Και προσθέτουν: «Ο Μπάιντεν απέτυχε να αναγνωρίσει μέχρι που ήταν πολύ αργά, ότι ήταν προς τα συμφέροντα της Αμερικής και τα συμφέροντα της παγκόσμιας ασφάλειας για τις Ηνωμένες Πολιτείες να κάνουν ό,τι είναι δυνατόν εκτός από την άμεση στρατιωτική ανάμειξη των ΗΠΑ για να βοηθήσουν την Ουκρανία».
Πρόκειται, όπως βλέπουμε για την ίδια μανιχαϊστική, προσωποκεντρική προσέγγιση: ο Μπάιντεν δεν κατάφερε γιατί δεν έδειχνε αρκετά ισχυρός, ενώ ο Τραμπ θα καταφέρει να λύσει το θέμα της Ουκρανίας, όπως έκανε και με τη Συρία, γιατί είναι ισχυρός. Ήδη, όμως, βλέπουμε, πως η κριτική κατά του Μπάιντεν δεν έχει καμιά σχέση με τον όποιο τερματισμό του πολέμου, αλλά με το ότι ο Μπάιντεν δεν διεξήγαγε τον πόλεμο, με τη πυγμή που χρειαζόταν!
«Ώρα να σταματήσουν οι σκοτωμοί»
Το τελευταίο μέρος του άρθρου των δύο συνεργατών του Τραμπ τιτλοφορείται «Ώρα να σταματήσουν οι σκοτωμοί» (‘Time to Stop the Killing’), το οποίο είναι εξαιρετικά όμοια με την αντίστοιχη δήλωση του Ντόναλντ Τραμπ, όταν ρωτήθηκε τον Μάιο του 2023 από το CNN για το τι πρέπει να γίνει στην Ουκρανία, οπότε και είπε: «Δεν σκέφτομαι με όρους νίκης και ήττας. Σκέφτομαι με όρους επίλυσης του θέματος, ώστε να μπορέσουμε να σταματήσουμε να σκοτώνονται όλοι αυτοί οι άνθρωποι».
Στο άρθρο λοιπόν των Κέλογκ και Φριτζ, αναφέρεται: «Υπάρχει ένα μονοπάτι προς τα εμπρός στην Ουκρανία, όπου η Αμερική μπορεί να κρατήσει τα δικά της συμφέροντα σε προτεραιότητα, διαδραματίζοντας επίσης έναν ρόλο στον τερματισμό του πολέμου (…) Αυτό θα σήμαινε μια επίσημη πολιτική των ΗΠΑ για κατάπαυση του πυρός και διαπραγματευτική διευθέτηση της σύγκρουσης στην Ουκρανία. Οι Ηνωμένες Πολιτείες θα συνεχίσουν να εξοπλίζουν την Ουκρανία και να ενισχύσουν την άμυνά της για να διασφαλίσουν ότι η Ρωσία δεν θα προχωρήσει περαιτέρω και δεν θα επιτεθεί ξανά μετά από μια κατάπαυση του πυρός ή μια ειρηνευτική συμφωνία. Η μελλοντική αμερικανική στρατιωτική βοήθεια, ωστόσο, θα απαιτήσει από την Ουκρανία να συμμετάσχει στις ειρηνευτικές συνομιλίες με τη Ρωσία. Για να πείσουν τον Πούτιν να συμμετάσχει στις ειρηνευτικές συνομιλίες, ο Πρόεδρος Μπάιντεν και άλλοι ηγέτες του ΝΑΤΟ θα πρέπει να προσφερθούν να αναβάλουν την ένταξη της Ουκρανίας στο ΝΑΤΟ για μεγάλο χρονικό διάστημα με αντάλλαγμα μια συνολική και επαληθεύσιμη ειρηνευτική συμφωνία με εγγυήσεις ασφαλείας».
Σε άλλο σημείο λένε: «Αν και το πακέτο βοήθειας 61 δισεκατομμυρίων δολαρίων που ενέκρινε το Κογκρέσο τον Απρίλιο του 2024 και η στρατιωτική βοήθεια από την ΕΕ μπορεί να βοηθήσουν την Ουκρανία να διατηρήσει τις τρέχουσες γραμμές μάχης φέτος, αυτό θα το πράξει με κόστος τη ζωή χιλιάδων ακόμη Ουκρανών στρατιωτών και δισεκατομμυρίων δολαρίων στρατιωτικής βοήθειας. Δεν υπάρχει καμία προοπτική ότι η πληρωμή αυτών των υψηλών δαπανών θα επιτρέψει στην Ουκρανία να ανακτήσει το έδαφός της από τη Ρωσία».
Επίσης: «Ο πόλεμος μειώνει το απόθεμα προηγμένων όπλων της Αμερικής, όπως πυραύλους HIMARS, που μπορεί να χρειαστούν σε άλλες συγκρούσεις, ειδικά εάν η Κίνα εισβάλει στην Ταϊβάν».
Τέλος: «Ένας παρατεταμένος πόλεμος στην Ουκρανία κινδυνεύει επίσης να εμβαθύνει τη συμμαχία μεταξύ Ρωσίας, Κίνας, Ιράν και Βόρειας Κορέας, η οποία έχει ενισχυθεί από τη σύγκρουση» (ό,τι δηλαδή είπε το ΝΑΤΟ οκτώ μήνες αργότερα, τον Δεκέμβριο του 2024).
Εγχειρίδιο πολέμου
Αποκωδικοποιώντας τα παραπάνω, η στρατηγική των Κέλογκ και Φριτζ, που υιοθετήθηκε από τον Τραμπ, για τον… τερματισμό του πολέμου δεν είναι άλλη από τη συνέχισή του με άλλα μέσα!
Τι μας λένε, δηλαδή; Ότι ναι, να σταματήσει τώρα ο πόλεμος, για τον οποίο φαίνεται ότι δίνουμε λεφτά με το τσουβάλι, τα οποία πέφτουν σε έναν κακό στρατό που δεν μπορεί να τα αξιοποιήσει, εξαντλούμε τα στρατιωτικά μας αποθέματά και ενισχύουμε τη συμμαχία Κίνας-Ρωσίας. Αλλά, αυτό θα γίνει μόνο υπό τον όρο ότι οι ΗΠΑ θα συνεχίσουν να εργάζονται μέσα στην Ουκρανία για την αναδιοργάνωση και τον επανεξοπλισμό του ουκρανικού στρατού, τη διαμόρφωση στρατηγικών βάσεων εκεί, τον οικονομικό, στρατιωτικό και πολιτικό έλεγχο της Ουκρανία, ενώ -κατά τα άλλα- η είσοδος της χώρας αυτής στο ΝΑΤΟ θα καθυστερήσει για ένα χρονικό διάστημα.
Αντεστραμμένος… Κλαούζεβιτς
Η στρατηγική Τραμπ για τον «τερματισμό του πολέμου», δεν είναι άλλη από την παραπέρα στρατιωτική και πολεμική ενίσχυση της Ουκρανίας και της θέσης των ΗΠΑ στη χώρα αυτή. Καθόλου τυχαία, σε αυτό το σημείο βρίσκεται σε πλήρη ευθυγράμμιση με το λόμπι των Δημοκρατικών.
Ήδη από τον Ιούνιο του 2024, ΗΠΑ και Ουκρανία υπέγραψαν 10ετή αμυντική συμφωνία, στο περιθώριο της συνόδου των G7 στην Ιταλία, δηλαδή, ο Μπάιντεν με τον Ζελένσκι. Σύμφωνα με την εν λόγω συμφωνία, αυτή θα αποτελεί «το πλαίσιο σε μια μακροπρόθεσμη προσπάθεια να αναπτυχθούν οι ξεπερασμένες ένοπλες δυνάμεις της Ουκρανίας», αλλά και ως «ένα βήμα προς τα εμπρός για τη σταδιακή είσοδο της Ουκρανίας στο ΝΑΤΟ».
Αυτή η στρατηγική επιλογή των ΗΠΑ, που έγινε από την κυβέρνηση Μπάιντεν, κάθε άλλο παρά αντιτίθεται στη στρατηγική του νέο-εκλεγμένου Προέδρου των ΗΠΑ, Ντ. Τραμπ.
Άλλωστε, η ίδια αυτή δέσμευση των ΗΠΑ, αντανακλάται και στο πεδίο των επιχειρήσεων, με πιο χαρακτηριστική την επέκταση των αμερικανικών επιχειρήσεων και την εκτόξευση αμερικανικών πυραύλων μεγάλου βεληνεκούς στη Ρωσία, που επίσης έγινε από την κυβέρνηση των Δημοκρατικών.
Δημοκρατικοί και Ρεπουμπλικάνοι, λοιπόν, βρίσκονται σε ευθυγράμμιση. Και για τον Μπάιντεν και για τον Τραμπ η βασική τους δέσμευση είναι να εντάξουν την Ουκρανία στο άρμα των ΗΠΑ και του ΝΑΤΟ «με κάθε μέσο». Και η πρόταση Τραμπ περί του «τερματισμού του πολέμου» (κάτι για το οποίο διατηρούμε τις επιφυλάξεις μας), δεν θα είναι παρά μια «ανακωχή», μόνο και μόνο για να συνεχιστεί ο πόλεμος με άλλα μέσα, πριν ξαναπάρουν τα όπλα.
Αν δηλαδή, όπως έλεγε ο Κλαούζεβιτς, ο πόλεμος είναι η συνέχεια της πολιτικής με άλλα μέσα, στην περίπτωση των ΗΠΑ, η πολιτική (δηλαδή, η διπλωματική οδός «τερματισμού του πολέμου»), δεν θα είναι τίποτα παραπέρα παρά η συνέχεια του πολέμου με άλλα μέσα!
Αυτή η αντιστροφή του Κλαούζεβιτς αποτελεί και την βασική πολιτική, στρατηγική και στρατιωτική συμφωνία στο εσωτερικό των ΗΠΑ.
