Στους διαδρόμους – In der Gängen
2018
Διάρκεια: 121’
Σκηνοθεσία: Τόμας Στούμπερ
Πρωταγωνιστούν: Σάντρα Χίλλερ, Πέτερ Κούρθ, Φραντς Ρογόφσκι
Ο «Γαλάζιος Δούναβης» του Στράους με φόντο τους σκοτεινούς διαδρόμους ενός σουπερμάρκετ χοντρικής πώλησης. Καθώς κυλούν οι νότες που φέρνουν στο νου γάργαρα νερά και βαλς στην αυτοκρατορική αυλή της Βιέννης, οι διάδρομοι σιγά – σιγά φωτίζονται. Καλώς ήρθατε στην κόλαση της ανούσιας, καθημερινής μισθωτής εκμετάλλευσης.
Ο Κρίστιαν, ένας λιγομίλητος νέος με το μισό σώμα γεμάτο τατουάζ πιάνει δουλειά σε ένα σουπερ μαρκετ χονδρικής. Ο επιστάτης τον καλωσορίζει φιλικά και του επισημαίνει πως όλοι μιλάν μεταξύ τους στον ενικό αλλά θα πρέπει πάντα να φοράει μακριά μανίκια για να μην βλέπουν οι πελάτες το χρώμα στο δέρμα του. Ο Μπρουνο, χειριστής κλαρκ, είναι ο «μύστης» του Κρίστιαν στην αποθήκη. Αυτός θα του εξηγήσει τα πάντα και θα τον μάθει να χειρίζεται το κλαρκ και τις σχέσεις του. Στους διαδρόμους, ανάμεσα στα ποτά και τα ζαχαρώδη είδη, ο Κρίστιαν θα γνωρίσει τη Μάριον και μια τρυφερή σχέση που περιορίζεται σε ανώδυνο φλερτ και κλεφτές ματιές θα αναπτυχθεί ανάμεσα τους .
Ποιοι είναι άραγε αυτοί οι άνθρωποι που τις πιο πολλές φορές ούτε καν βλέπουμε, καθώς είναι σκυμμένοι πάνω από κάποιο ράφι και τακτοποιούν τα καταναλωτικά αγαθά για να μπορούμε να τα βάλουμε με την άνεση μας στο καλάθι μας; Πως είναι να δουλεύει κάποιος όλη τη μέρα με τεχνητό φωτισμό και όταν τελειώνει και βγαίνει να έχει σκοτεινιάσει; Πώς κυλάει η ζωή χιλιάδων ανθρώπων που κάθε μέρα κάνουν τις ίδιες μηχανικές κινήσεις αλλά βρίσκουν το χρόνο και τη διάθεση να αστειευτούν, να ερωτευτούν, να ονειρευτούν;
Οι πιο πολλές ταινίες που έχουν θέμα την εργασία επικεντρώνονται σε κάποιο γεγονός που αποτελεί τον κινητήριο άξονα της δράσης: μια παρεξήγηση, μια απόλυση, την ανεργία, τη συνταξιοδότηση, τη 
συνδικαλιστική δράση. Εδώ το θέμα είναι η ίδια η εργασία, μια εργασία στερημένη από κάθε δημιουργικότητα. Το μονότονο παρόν. Ο ρυθμός είναι αυτός της καθημερινότητας: οι επαναλαμβανόμενες κινήσεις κάθε πρωί όταν βάζουν τη φόρμα μπροστά τον καθρέφτη που γράφει «έτσι σε βλέπει ο πελάτης», το τσιγάρο στις τουαλέτες, ο καφές από το μηχάνημα, το βραδινό λεωφορείο στο σπίτι για ύπνο, το χριστουγεννιάτικο μπάρμπεκιου. Κι όμως η ταινία δεν είναι ούτε μονότονη ούτε κουραστική. Το αντίθετο, εφευρίσκει τρόπους να εξελίσσει τη δράση μέσα από μικρά συμβάντα, να ‘χτίζει’ τον χαρακτήρα των ηρώων του χωρίς άσκοπες κορώνες (οι τρεις πρωταγωνιστές είναι ιδιαίτερα δημοφιλείς στο γερμανικό κοινό, το διεθνές κοινό δε έμαθε τη Σάντρα Χίλλερ από τη μαύρη κωμωδία Τόνι Έρντεμαν και τον Ρογόφσκι 
από το νέο-νουαρ Βικτόρια), να αναδεικνύει τη δραματουργική δυναμική του εργασιακού χώρου. Εν τη ρίμη του λόγου μαθαίνουμε κάποια στιγμή πως το σουπερ μάρκετ είναι στην πρωην Ανατολική Γερμανία, ήταν κάποτε κρατική αποθήκη και ο – μεγαλύτερος – Μπρουνο οδηγούσε μια νταλίκα πριν εγκλωβιστεί με το κλαρκ μέσα στους διαδρόμους.
Δυο βραβεία στο Βερολίνο και δυο εδώ στις αθηναϊκές Νύχτες Πρεμιέρας – βραβείο σεναρίου και κριτικών – ένα γλυκόπικρο δράμα με ένα τέλος που απογειώνει μέσα στη θλίψη του.
Ηθικό δίδαγμα: σεβόμαστε τους εργαζόμενους και ΔΕΝ ΨΩΝΙΖΟΥΜΕ ΟΥΤΕ ΑΥΤΗ ΤΗΝ ΚΥΡΙΑΚΗ ΟΥΤΕ ΚΑΙ ΚΑΜΙΑ ΑΛΛΗ
***
Kάτω από το δέντρο – Under the tree
Διάρκεια: 89’
2017
Σκηνοθεσία: Χάφταϊν Γκούραν Σιγκούροσον
Πρωταγωνιστούν: Στάινμπορ Χρόαρ Στάινπορσορ, Έντα Μπγιοργκβινστοτιρ, Σιγκούρορ Σιγκουρχονσον.
Η Ισλανδία τα τελευταία χρόνια έχει κάνει αισθητή την παρουσία της στο κινηματογραφικό στερέωμα, με ενδιαφέρουσες ταινίες – αιχμηρά σχόλια μιας απομακρυσμένης και άγνωστης πραγματικότητας. Σε αυτό το πλαίσιο εντάσσεται και η τρίτη ταινία μυθοπλασίας του νεαρού Ισλανδού σκηνοθέτη, ο οποίος επισκέφτηκε την Αθήνα για την πρεμιέρα της ταινίας του στα πλαίσια της 1ης Ευρωπαϊκής Νύχτας Κινηματογράφου.
Είναι μια ταινία που ακροβατεί επικίνδυνα ανάμεσα στην κωμωδία και το δράμα. Με θέμα τη διένεξη δυο 
οικογενειών για το δέντρο που βρίσκεται στην αυλή της μίας και ρίχνει το καλοκαίρι τον ίσκιο του στο μπαλκόνι της άλλης, ο σκηνοθέτης μας ανοίγει ένα παράθυρο για να ρίξουμε μια ματιά στα πολύ κακώς κείμενα μιας κοινωνίας που από τα έξω φαντάζει ειδυλλιακή, με όλα τα προβλήματα λυμένα.
Η Άγκνες πιάνει τον Άτλι, σύζυγο και πατέρα της κόρης της, να κοιτάζει αργά το βράδυ ένα ερωτικό βίντεο που είχε τραβήξει χρόνια πριν στη Μαγιόρκα με την πρώην ερωμένη του. Τον πετάει έξω από το σπίτι και του απαγορεύει να βλέπει την κόρη του, δικαίωμα που της δίνουν και οι αρχές εφ’όσον δεν έχει βγει διαζύγιο που να διευθετεί την επιμέλεια. Ο Άτλι καταφεύγει στο πατρικό του με τους γονείς του, ένα ζευγάρι ηλικιωμένων που προσπαθεί να διαπραγματευτεί την εξαφάνιση και πιθανή αυτοκτονία του μεγαλύτερου γιου τους. Η μητέρα έχει παραιτηθεί, παραμελεί τον εαυτό της και τον άντρα της, απαξιώνει τον μικρό της γιο και βγάζει την τρυφερότητα της μόνο στη γάτα της.
Στο διπλανό σπίτι η Έιμπγιοργκ, μια όμορφη και προσεγμένη σαραντάρα που κάνει ποδήλατο και τζόκινγκ κάθε πρωί με το αγαπημένο της λυκόσκυλο και προσπαθεί να μείνει έγκυος με εξωσωματική, αδυνατεί να μαυρίσει γιατί στη βεράντα τους πέφτει η σκιά του πανύψηλου δέντρου που βρίσκεται στον κήπο των γειτόνων τους. Ο Κονραντ, ο σύζυγος της, ζητάει από τον Μπάλντουιν να το κλαδέψει αλλά συναντάει την επίμονη αντίσταση της Ίνγκα, που στο πρόσωπο των γειτόνων της βλέπει τον «εχθρό» που παραφυλάει μετά τη εξαφάνιση του γιου της και αρχίζει έναν πόλεμο χαρακωμάτων με κάθε θεμιτό και αθέμιτο τρόπο, συμπαρασύροντας στη δίνη του όλους όσους βρίσκονται γύρω της, τόσο τους γείτονες όσο και την οικογένεια της.
Μέσα από δυο ιστορίες σύγκρουσης ο σκηνοθέτης φιλοδοξεί να αφήσει ένα αποτύπωμα της ισλανδικής κοινωνίας πολύ μακριά από την ειδυλλιακότητα: οι αυστηρά θεσπισμένοι νόμοι δεν καταφέρνουν να εξισορροπήσουν τα αντικρουόμενα συμφέροντα των ανθρώπων που θίγονται. Ο Άτλι, εκτός από το γάμο του ου διαλύεται, έχει να αντιμετωπίσει και ένα σαρκοφάγο νομικό πλέγμα που τον εμποδίζει να δει την κόρη του, ενώ κάθε έκρηξη του εκλαμβάνεται ως ένδειξη ενός βίαιου χαρακτήρα, που έρχεται σε σύγκρουση με το μοντέλο της αρμονικής συνύπαρξης που προωθεί η κοινωνία.
Η αρμονική συνύπαρξη όμως είναι δυνατόν να θεσμοθετηθεί σε μια κοινωνία που δεν έχει λύσει βασικά προβλήματα, με πρώτο και κύριο αυτό της επικοινωνίας. Ο γιος που αυτοκτόνησε είναι ο αφανής ήρωας της ιστορίας, αυτός που κινεί τα νήματα καθώς το πένθος της μητέρας του οδηγεί με μαθηματική ακρίβεια όλους τους υπόλοιπους στην καταστροφή. Ο αλληλοσεβασμός και η ανοχή χάνονται με την πρώτη ευκαιρία, με αφορμή τα κλαδιά ενός δέντρου – ο σκηνοθέτης μας πληροφόρησε ότι πράγματι στην Ισλανδία τα δέντρα, καθότι σπάνια, γίνονται αφορμή για πολλές διενέξεις.
Η υποβλητική, μινιμαλιστική μουσική του Ντάνιελ Μπχάρνασον συμβάλει στη δημιουργία του κλίματος αγωνίας όπου κάθε στιγμή περιμένουμε ότι θα συμβεί το χειρότερο. Τα γκρίζα, ψυχρά χρώματα της ταινίας τονίζουν την διάσταση της αποξένωσης και της έλλειψης επαφή. Το δέντρο που ξεπροβάλει ανάμεσα στις πανομοιότυπες μεσοαστικές μεζονέτες του ντεμέκ σκανδιναβικού ευ ζην γίνεται η αφορμή να έρθουν στην επιφάνεια άλυτο προβλήματα, καλά κρυμμένα κάτω από τη βιτρίνα. Οι ισλανδοί σκηνοθέτες θαρρείς συντονισμένα (να θυμηθούμε το πρόσφατο Δεσμοί Αίματος που εστιάζει στις σχέσεις μίσους ανάμεσα σε δυο αδέλφια) να αποδομήσουν την εικόνα της κοινωνίας τους προβάλοντας με την, καλλιτεχνική αδεία, υπερβολή, τις πιο σκοτεινές της όψεις.
