Δεν είναι φυσικά η πρώτη φορά, ούτε και η τελευταία, που μία κυβέρνηση της Νέας Δημοκρατίας, του ΠΑΣΟΚ, ή του ΣΥΡΙΖΑ «περνάει» από την Βουλή ένα νομοσχέδιο προκειμένου να διορίζονται τα «δικά της παιδιά» στις θέσεις των διοικητών του δημοσίου.
Η «πρωτοτυπία» που παρουσιάζει το νομοθέτημα που εισηγήθηκε η Νίκη Κεραμέως και θα ψηφιστεί σήμερα Πέμπτη από την κυβερνητική πλειοψηφία εδράζεται σε δύο στοιχεία: Το πρώτο είναι πως ακυρώνει τον ήδη υπάρχοντα νόμο της Νέας Δημοκρατίας που ψηφίστηκε το 2020, προκειμένου οι διορισμοί να γίνονται ευκολότερα. Το δεύτερο αφορά τις «πατέντες» που σκαρφίστηκε η ηγεσία του υπουργείου Εσωτερικών προκειμένου να «προσπεράσει» την έως τώρα κυβερνητική προπαγάνδα περί «αρίστων» που υπήρξε τα τελευταία χρόνια το σήμα κατατεθέν της.
Τα τρία «αυτονόητα»
Αυτά αποκαλύπτουν οι διατάξεις του νομοσχεδίου και κυρίως ο τρόπος που επέλεξε η υπουργός Εσωτερικών Νίκη Κεραμέως προκειμένου να τις δικαιολογήσει. Ένα νομοθέτημα που – θυμίζουμε- πως φρόντισε να στηρίξει με την παρουσία του στη Βουλή ο πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης.
«Αυτονόητο» για ένα τέτοιο νομοσχέδιο είναι πως την τελική απόφαση για το κάθε διορισμό διοικητή σε δημόσια υπηρεσία (π.χ νοσοκομείο, αεροδρόμιο κ.λ.π) την λαμβάνει ο αρμόδιος υπουργός, έχοντας έτσι τον τελευταίο λόγο.
Στην ίδια λογική «αυτονόητο» είναι πως οι δύο επιτροπές που προβλέπονται για την προεπιλογή και την τελική επιλογή των προσώπων θα έχουν κυβερνητική πλειοψηφία, αφού θα αποτελούνται από κυβερνητικούς παράγοντες, με την μειοψηφική παρουσία του Ανεξάρτητου Συμβουλίου Επιλογής Προσωπικού που λειτουργεί ως φύλλο συκής στην διαδικασία. Κι αυτά παρά το γεγονός ότι τα μέλη του επιλέχθηκαν πριν μερικά χρόνια με την πολιτική σύμπραξη της Νέας Δημοκρατίας και του ΠΑΣΟΚ.
Ένα ακόμη «αυτονόητο» είναι πως κεντρικό ρόλο στην διαδικασία επιλογής των διευθυντών έχει η περίφημη «συνέντευξη», δηλαδή η παρουσίαση των υποψηφίων ενώπιον των συγκεκριμένων επιτροπών ως η διαδικασία που δίνει στον επίδοξο διοικητή τα περισσότερα μόρια. Πρόκειται για την «παλιά καλή συνταγή» που ισχύει για τις επιλογές διευθυντών τα τελευταία 40 χρόνια.
Οι «δικαιολογίες».
Εκτός από τα παραπάνω δεδομένα όμως ιδιαίτερο ενδιαφέρον έχει το πώς επέλεξε η πολιτική ηγεσία του υπουργείου Οικονομικών να δικαιολογήσει δύο διατάξεις του νομοθετήματος, που είναι αποκαλυπτικές για το πώς θα γίνουν οι διορισμοί διευθυντών. Μάλιστα ήταν τόσο «προκλητικές» που ακόμη και η Νομική Υπηρεσία της Βουλής επισήμανε τον μη σύννομο χαρακτήρα της στην έκθεσή της που συνοδεύει υποχρεωτικά τα νομοσχέδια.
Η πρώτη αφορά το γεγονός πως για έναν υποψήφιο διοικητή δεν προβλέπεται συγκεκριμένη και διακριτή μοριοδότηση στην περίπτωση που αυτός διαθέτει διδακτορικό τίτλο. Η δεύτερη ότι η κάθε προκήρυξη θέσης διοικητή δεν θα γίνεται ξεχωριστά, αλλά μαζικά, με τον περιορισμό πως κάθε υποψήφιος θα μπορεί να επιλέξει ανάμεσα σε εκατοντάδες θέσεις μόλις 5 από αυτές.
Απέναντι σε αυτές τις επισημάνσεις της νομικής υπηρεσίας η Νίκη Κεραμέως υποχρεώθηκε να δώσει εξηγήσεις, κατά την συνεδρίαση της Βουλής την Τετάρτη. Έτσι λοιπόν αιτιολόγησε την απουσία διακριτής μοριοδότησης ενός διδακτορικού με τον εξής τρόπο: Ανέφερε ότι «τα διδακτορικά δεν μοριοδοτούνται αυτοτελώς αλλά μπορούν να συνεκτιμηθούν στο πλαίσιο της συνέντευξης»! Δηλαδή ένας υποψήφιος που θα έχει «κερδίσει» στο πανεπιστήμιο ένα διδακτορικό τίτλο θα πρέπει να …κριθεί πάλι από τους κυβερνητικούς παράγοντες, που θα αποτελούν την επιτροπή επιλογής του υπουργείου.
Μάλιστα, η Νίκη Κεραμέως είπε πως αυτό προβλέπεται γιατί οι θέσεις προς κάλυψη είναι διοικητικές και ως εκ τούτου «οι πρακτικές γνώσεις της διοίκησης είναι ιδιαιτέρως κρίσιμες»! Με απλά λόγια ένα στέλεχος της υπηρεσίας που προέρχεται από τα «σπλάχνα της Ν.Δ» μπορεί να κριθεί (κι όπως φαίνεται θα κριθεί) ως καταλληλότερος από κάποιον που έχει εξειδίκευση στο αντικείμενο σε επίπεδο διδακτορικής διατριβής! Όπως σχολίασε η Νίκη Κεραμέως στόχος είναι «η επιλογή των πιο κατάλληλων υποψηφίων σε σχέση με την συγκεκριμένη θέση» οπότε πρέπει τα προσόντα να «συνάδουν με την φύση των καθηκόντων», υποστηρίζοντας πως «μας ενδιαφέρει ιδιαιτέρως η πρακτική γνώση της διοίκησης και η κατοχή σχετικών δεξιοτήτων». Με το σύστημα αυτό – είπε η υπουργός- θα υπάρξει «ανάθεση αυξημένων καθηκόντων διοίκησης σε έμπειρα πρόσωπα».
Μάλιστα όπως επισημάνθηκε, κατά τη διάρκει της συζήτησης, η …υποβάθμιση του διδακτορικού ως προσόν για έναν διοικητή δημόσιας υπηρεσίας συμβάλλει και σε ένα άλλο ζήτημα: Να «καμφθεί» ο ανταγωνισμός υπέρ προσώπων που έχουν επιλέξει τις σπουδές τους έως τον μεταπτυχιακό τίτλο ΜΒΑ. Δηλαδή ταιριάζει απολύτως στο σύνηθες «προφίλ» των golden boys που επιλέγουν σπουδές «συμβατές» με την αγορά προκειμένου να παίξουν τους ανάλογους ρόλους του manager.
Όσον αφορά τις μαζικές προκηρύξεις η Νίκη Κεραμέως υποστήριξε ότι «προβλέπουμε την δυνατότητα να εκδοθεί μια προκήρυξη για περισσότερες θέσεις», λέγοντας, για παράδειγμα, πως θα μπορούν να προκηρυχθούν ταυτόχρονα 160 προκηρύξεις για την κάλυψη των θέσεων των διοικητών των νοσοκομείων της χώρας. Αυτό υποστήριξε πως «υπαγορεύεται από την ανάγκη εύρυθμης λειτουργίας της διοίκησης».
Η γενικόλογη αυτή δικαιολογία είναι προφανώς ότι αποκρύπτει την ουσία: Δηλαδή τη δυνατότητα του εκάστοτε υπουργού να βλέπει το σύνολο των υποψηφίων, μέσω του περιορισμού των 5 επιλογών, να μπορεί να ορίσει για μία θέση τον καλύτερο δυνατό «ανταγωνισμό», ώστε να προωθείται το πρόσωπο που έχει επιλεγεί για την κάθε θέση.
