Με το άρθρο «Ρώσοι και Νέγροι», που γράφτηκε στις αρχές του 1913, ο Λένιν επιχειρεί μια σύγκριση της τραγικής κατάστασης που βρίσκονταν οι μαύροι των ΗΠΑ με την κατάσταση του ρωσικού λαού.
Γραμμένο το άρθρο σε μια εποχή ασφυκτικής λογοκρισίας από το τσαρικό καθεστώς, ο Λένιν αναφέρεται στην κατάσταση των μαύρων της Βόρειας Αμερικής για να οδηγήσει τον αναγνώστη, με μια λεπτή ειρωνεία, στην συνειδητοποίηση της τραγικής θέσης που βρισκόταν ο Ρώσος μουζίκος.
Το κείμενο γράφτηκε στο τέλος του Γενάρη – αρχές Φλεβάρη του 1913 με υπογραφή: W.
Πρωτοδημοσιεύτηκε το 1925 στο περιοδικό «Κράσναγια Νίβα», τεύχος 3.
ΡΩΣΟΙ ΚΑΙ ΝΕΓΡΟΙ
Τι παράξενη αντιπαραβολή; – θα σκεφτεί ο αναγνώστης. Πώς μπορείς να βάλεις δίπλα-δίπλα μια φυλή κι ένα έθνος;
Η αντιπαραβολή μπορεί να γίνει. Οι νέγροι απελευθερώθηκαν από τη δουλεία αργότερα απ’ όλους και ως τα σήμερα φέρνουν πάνω τους περισσότερο απ’ όλους τα σκληρά ίχνη της σκλαβιάς, ακόμη και στις πιο ανεπτυγμένες χώρες, γιατί ο καπιταλισμός δεν μπορεί «να χωρέσει μέσα του» άλλη απελευθέρωση εκτός από τη νομική και την τελευταία αυτή μάλιστα την ψαλλιδίζει με κάθε τρόπο.
Για τους ρώσους η ιστορία λέει ότι αυτοί «σχεδόν» απελευθερώθηκαν από τη δουλοπαροικιακή δουλεία το 1861. Ακριβώς την ίδια περίπου εποχή, ύστερα από τον εμφύλιο πόλεμο ενάντια στους αμερικανούς δουλοκτήτες, απελευθερώθηκαν από τη δουλεία και οι νέγροι στη Βόρεια Αμερική.
Η απελευθέρωση των αμερικανών σκλάβων έγινε με λιγότερο «ρεφορμιστικό» τρόπο απ’ ό,τι έγινε η απελευθέρωση των ρώσων σκλάβων.
Γι’ αυτό σήμερα, ύστερα από μισό αιώνα, έμειναν στους ρώσους πολύ περισσότερα ίχνη δουλείας απ’ ότι έμειναν στους νέγρους. Και μάλιστα θα ήμασταν πιο ακριβείς, αν θα μιλούσαμε όχι μόνο για ίχνη, αλλά και για θεσμούς… Στο αρθράκι όμως αυτό θα περιοριστούμε μόνο σε μια μικρή παραστατική εικόνα σχετικά μ’ αυτό που είπαμε: στο ζήτημα των εγγράμματων. Είναι γνωστό ότι ο αναλφαβητισμός αποτελεί ένα από τα ίχνη της δουλείας. Δεν μπορεί να ξέρει γράμματα η πλειοψηφία του πληθυσμού μιας χώρας που την καταπιέζουν οι πασάδες, οι Πουρισκέβιτς κτλ.
Στη Ρωσία έχουμε ένα 73% αναλφάβητους, χωρίς να υπολογίσουμε τα παιδιά που είναι κάτω των 9 χρόνων.
Οι αναλφάβητοι νέγροι των Ενωμένων Πολιτειών της Βόρειας Αμερικής ήταν (το 1900) το 44,5%.
Αποτελεί αίσχος για μια πολιτισμένη και ανεπτυγμένη χώρα, σαν τη βορειοαμερικανική δημοκρατία, ένα τόσο φοβερά μεγάλο ποσοστό αναλφάβητων. Και συνάμα είναι γνωστό σ’ όλους πως η γενική κατάσταση των νέγρων στην Αμερική δεν συμβιβάζεται με μια πολιτισμένη χώρα: ο καπιταλισμός δεν μπορεί να δόσει πλήρη απελευθέρωση, ούτε και πλήρη ισότητα.
Είναι διδακτικό το γεγονός ότι το ποσοστό των αναλφάβητων ανάμεσα στους λευκούς της Αμερικής είναι όλο – όλο 6%. Αν όμως χωρίσουμε την Αμερική σε περιοχές πρώην δουλοκτητικές (αμερικανική Ρωσία) και σε περιοχές μη δουλοκτητικές (αμερικανική μη-Ρωσία) θα έχουμε αναλφάβητους λευκούς 11-12% στις πρώτες και 4-6% στις δεύτερες!
Στις πρώην δουλοκτητικές περιοχές το ποσοστό των αναλφάβητων λευκών είναι δύο φορές μεγαλύτερο. Τα ίχνη της δουλείας διατηρούνται όχι μόνο στους νέγρους!
Αίσχος στην Αμερική για την κατάσταση των νέγρων!..
(* Β.Ι. ΛΕΝΙΝ, ΑΠΑΝΤΑ, έκδοση πέμπτη, τόμος 22, Απαντα, εκδόσεις «ΣΥΓΧΡΟΝΗ ΕΠΟΧΗ», Αθήνα, σελ. 362 -363).
