Από τον «Ριζοσπάστη»
Σε συνέχεια των μεταρρυθμίσεων του «Καποδίστρια», του «Καλλικράτη», του «Κλεισθένη» Ι και ΙΙ, που έφεραν οι προηγούμενες κυβερνήσεις ΝΔ, ΠΑΣΟΚ και ΣΥΡΙΖΑ, αλλά και του τελευταίου νόμου της ΝΔ για την αλλαγή του εκλογικού νόμου, η κυβέρνηση ψήφισε την περασμένη Τρίτη ένα ακόμα αντιλαϊκό νομοσχέδιο για τη «στεγανοποίηση» των δήμων απέναντι σε κάθε λαϊκή ανάγκη και διεκδίκηση, προωθώντας ένα ακόμα πιο «φιλικό περιβάλλον» στις επενδύσεις και την επιχειρηματικότητα, όπως προβλέπουν και τα προαπαιτούμενα του Ταμείου Ανάκαμψης.
Ο νέος νόμος – φωτιά επικεντρώνει στην «αναμόρφωση του συστήματος διακυβέρνησης ΟΤΑ α’ και β’ βαθμού», στην «κατάργηση νομικών προσώπων δημοσίου δικαίου δήμων», στην «παρακολούθηση επιδόσεων τοπικής αυτοδιοίκησης» και στην «οικονομική και διοικητική διαχείριση οργανισμών τοπικής αυτοδιοίκησης».
Στρώνουν έδαφος για μεγαλύτερη διείσδυση ιδιωτών σε Παιδεία – Πολιτισμό – Αθλητισμό
Με τον νόμο καταργούνται τα ΝΠΔΔ, οι κοινωφελείς επιχειρήσεις των δήμων και οι σχολικές επιτροπές, με τις αρμοδιότητες να μεταφέρονται απευθείας στον δήμο.
Η κατάργησή τους δεν συνδέεται με την ανάγκη βελτίωσης των υπηρεσιών προς τους δημότες, αλλά με τη μείωση του κόστους λειτουργίας τους και την κατανομή των εργαζομένων σε άλλες θέσεις, με ευθύνη του γγ Αποκεντρωμένης Διοίκησης, καθώς δεν προβλέπεται ότι θα ασκούν τα ίδια καθήκοντα. Μάλιστα, όσοι δουλεύουν με συμβάσεις έργου και επαναλαμβανόμενες ανανεώσεις συμβάσεων βρίσκονται στον αέρα, καθώς δεν υπάρχει πρόβλεψη για νέες ανανεώσεις εφόσον λήξει η σύμβασή τους.
Η υπαγωγή στους δήμους όλων των παραπάνω επιτροπών και οργανισμών γίνεται χωρίς να προβλέπονται επιπλέον κονδύλια, με τη χρηματοδότηση να έχει ήδη συρρικνωθεί δραστικά, προδιαγράφοντας μια ακόμα πιο ασφυκτική κατάσταση για τους ΟΤΑ, που θα μετακυλίεται βέβαια στην τσέπη των εργαζομένων και του λαού.
Οι συνέπειες θα φανούν άμεσα: Στην καλύτερη περίπτωση, θα υπάρξει παραπέρα υποβάθμιση πολιτιστικών, αθλητικών δραστηριοτήτων, αν όχι παντελής κατάργηση. Ως προς την καλλιτεχνική παιδεία, πουθενά δεν διασφαλίζεται η λειτουργία δομών, όπως δημοτικό ωδείο, δημοτική μουσική, εικαστικό εργαστήρι. Δεν αναφέρεται ότι αυτές θα συνεχίσουν να λειτουργούν και ήδη έχει ξεσηκωθεί θύελλα αντιδράσεων από τους εργαζόμενους.
Η έλλειψη προσωπικού και η υποχρηματόδοτηση που οξύνονται, επιβεβαιώνουν ότι ο νόμος στρώνει το έδαφος για να επεκτείνουν τη δράση τους οι ιδιώτες σε παιδικούς σταθμούς, σχολεία, πολιτισμό, αθλητισμό, με νέα επιβάρυνση των λαϊκών στρωμάτων. Οι ενδιαφερόμενοι να αναλάβουν είναι άλλωστε πολλοί: ΜΚΟ, ΚοινΣΕΠ, ή απευθείας παραχωρήσεις στους ομίλους.
Σχολεία στα νύχια της υποχρηματοδότησης και των χορηγιών
Ειδικά για την κατάργηση των σχολικών επιτροπών, είναι αποκαλυπτικές οι καταγγελίες που έκανε η «Αγωνιστική Συσπείρωση Εκπαιδευτικών» όταν το νομοσχέδιο συζητιόταν στη Βουλή. Υπογράμμιζε μεταξύ άλλων ότι η κυβέρνηση «καταργεί τις σχολικές επιτροπές με προφανή διάθεση όχι μόνο να μη στηρίξει επαρκώς τις υλικοτεχνικές ανάγκες των σχολείων, αλλά και να κρύψει τις ευθύνες της, να πετάξει την μπάλα στην κερκίδα, στους διευθυντές και στο “ό,τι προαιρείσθε”».
Εξηγούσε ότι «το υπουργείο φέρνει διάταξη που καταργεί τις σχολικές επιτροπές του δήμου και μεταβιβάζει τις αρμοδιότητές τους εξολοκλήρου στους διευθυντές των σχολείων, δίνοντάς τους ποσά που περισσότερο αντιστοιχούν σε χαρτζιλίκι σε σχέση με τις ανάγκες του σχολείου και αφήνοντάς τους να βγάλουν το φίδι από την τρύπα. Μάλιστα, τους αναθέτει να διενεργούν με απόλυτη ευθύνη τους άπειρες αρμοδιότητες, από τεχνικές βλάβες πάσης φύσεως, συντηρήσεις μηχανημάτων και εξοπλισμού, και ορίζονται δημόσιοι υπόλογοι όλων των οικονομικών στοιχείων». Αντίστροφα, οι αρμοδιότητες του δήμου περιορίζονται στην προμήθεια πετρελαίου και στις επισκευές μεγάλης κλίμακας.
Οι ρυθμίσεις αυτές διευκολύνουν και επιταχύνουν την παραπέρα υποχρηματοδότηση και φτωχοποίηση των σχολείων. Ανοίγει έτσι ο δρόμος «να μετατραπούν σε σχολεία – αυτόνομες μονάδες, με τους διευθυντές να πασχίζουν να βρουν πόρους με κάθε τρόπο, να μπαλώνουν όπως – όπως τα προβλήματα, ενώ το κράτος θα παριστάνει τον Πόντιο Πιλάτο». Οι χορηγοί έρχονται κυριολεκτικά στην πόρτα των σχολείων και περιμένουν ένα νεύμα για να πατήσουν για τα καλά το πόδι τους στην Εκπαίδευση.
Οπως καταγγέλλει επίσης η ΑΣΕ, «η κυβέρνηση φαίνεται να ενοχλείται ακόμα και από το γεγονός ότι στις σχολικές επιτροπές συμμετέχουν με δικαίωμα ψήφου διευθυντές των σχολείων, εκπρόσωποι των γονέων και εκπρόσωποι των μαθητών, χωρίς βέβαια αυτό να σημαίνει ότι αλλάζει η κύρια ευθύνη του δήμου στις πιστώσεις για τα σχολεία», ενώ «στην ίδια κατεύθυνση καταργούν τις Δημοτικές Επιτροπές Παιδείας (ΔΕΠ), μεταβιβάζοντας τις αρμοδιότητές τους στα Δημοτικά Συμβούλια. Φαίνεται ότι τους ενοχλεί ακόμα και η ύπαρξη οργάνων, με ούτως ή άλλως συμβουλευτικό χαρακτήρα, όπου μπορούσαν να βρουν κάποια έκφραση οι θέσεις και τα αιτήματα των εργαζομένων (π.χ. οι ΣΕΠΕ και οι ΕΛΜΕ όριζαν εκπρόσωπο)».
Υπερ-όργανα και Δημοτικά Συμβούλια «γλάστρες»
Η επιτάχυνση των αντιλαϊκών μεταρρυθμίσεων στους ΟΤΑ απαιτεί και τους απαραίτητους μηχανισμούς.
Ετσι, με τον νέο νόμο, υποβαθμίζεται παραπέρα ο ρόλος των Δημοτικών Συμβουλίων, ενισχύεται η λεγόμενη «κυβερνησιμότητα» δήμων και Περιφερειών, ισχυροποιούνται περαιτέρω δήμαρχοι και περιφερειάρχες, αλλοιώνεται ακόμα περισσότερο η επιλογή του λαού και ο συσχετισμός που προέκυψε από την κάλπη, με επιπλέον πλαστές πλειοψηφίες για παντοδύναμη δημοτική και περιφερειακή αρχή, που θα υλοποιεί απρόσκοπτα τους κυβερνητικούς και επιχειρηματικούς σχεδιασμούς.
Πέφτει έτσι και το τελευταίο «φύλλο συκής» από έναν θεσμό που προβάλλεται από τα αστικά κόμματα ως «πιο δημοκρατικός» και «πιο κοντά στον πολίτη». Το ίδιο το σύστημα που αποθεώνει την «αντιπροσωπευτικότητα», κάνει ακόμα πιο συγκεντρωτικό το σύστημα της κρατικής διαχείρισης στο επίπεδο των ΟΤΑ και μετατρέπει ακόμα και τα Δημοτικά Συμβούλια σε «γλάστρες», για να «τρέχει» γρηγορότερα και πιο αποτελεσματικά ο αντιλαϊκός σχεδιασμός για τα κέρδη του κεφαλαίου.
Συγκεκριμένα:
-Από τη συγχώνευση της οικονομικής επιτροπής και της επιτροπής ποιότητας ζωής δημιουργείται ένα υπερ-όργανο, με κρίσιμες αρμοδιότητες, που αφαιρούνται από το Δημοτικό Συμβούλιο, στο οποίο σημειωτέον, με βάση τον εκλογικό νόμο της ΝΔ, η παράταξη του δημάρχου έχει την πλειοψηφία κατά τα 3/5.
-Τα υπερ-όργανα αυτά θα έχουν και επιπλέον αρμοδιότητες, όπως η υποβολή αιτημάτων πρόσληψης, η τροποποίηση των συμβάσεων, η έγκριση κάθε είδους προγραμματικής σύμβασης, η διαγραφή χρεών και η απαλλαγή προσαυξήσεων, η επιστροφή αχρεωστήτως καταβληθέντων ποσών, η σύναψη χρηματοδοτικών μισθώσεων, οι δωρεές εξοπλισμού σε άλλους δήμους.
-Η παράταξη του δημάρχου και του περιφερειάρχη θα έχει σε αυτά την απόλυτη πλειοψηφία, αφού από τις δημοτικές παρατάξεις της μειοψηφίας εκλέγονται ένα μέλος στις 5μελείς επιτροπές, 2 μέλη στις 7μελείς, 3 μέλη στις 9μελείς επιτροπές και 4 στις 11μελείς. Η δημαρχιακή και περιφερειακή επιτροπή θα αποφασίζει για κρίσιμα ζητήματα σε πολύ στενότερο και απόλυτα ελεγχόμενο – από άποψη συσχετισμού – περιβάλλον.
-Υποβαθμίζεται περαιτέρω η ζωντανή λειτουργία των Δημοτικών και Περιφερειακών Συμβουλίων, ενισχύονται οι συνεδριάσεις με τηλεδιασκέψεις. Από μία φορά τον μήνα που προβλεπόταν συνεδρίαση του Δημοτικού Συμβουλίου με τηλεδιάσκεψη ή με μεικτό τρόπο, τώρα προβλέπεται μια φορά τον μήνα διά ζώσης συνεδρίαση! Για επείγοντα θέματα θα λαμβάνεται απόφαση και διά περιφοράς, ακόμα και για κρίσιμα ζητήματα.
-Οι παρατάξεις της μειοψηφίας θα έχουν στο εξής το δικαίωμα να φέρουν μόνο ένα θέμα εκτός ημερήσιας διάταξης και αυτό θα συζητιέται μόνο αν το δεχτεί η πλειοψηφία του συνόλου των μελών του συμβουλίου.
Παρακολούθηση επιδόσεων του αντιλαϊκού έργου
Επισφράγισμα όλων των παραπάνω είναι ο Κόμβος Παρακολούθησης «για τη χάραξη αποτελεσματικών και στοχευμένων πολιτικών» για την Τοπική Διοίκηση, καθώς και την «παρακολούθηση και αξιολόγηση των επιδόσεων των ΟΤΑ» που προβλέπει ο νόμος.
Τα κριτήρια βέβαια της αξιολόγησης δεν αποτελούν έκπληξη. Δήμοι και Περιφέρειες θα κρίνονται με βάση την πολιτική του κόστους – οφέλους, την ταχύτητα ενσωμάτωσης και υλοποίησης των κεντρικών αντιλαϊκών κατευθύνσεων, τη διαμόρφωση καλύτερου φιλικού επενδυτικού κλίματος. Εδώ ακριβώς έρχονται να κολλήσουν και οι αναπτυξιακοί οργανισμοί και οι ΑΕ των δήμων, την ίδρυση των οποίων διευκολύνει και ενθαρρύνει ο νόμος.
Μεταξύ άλλων, η αξιολόγηση αφορά τη διαχείριση και αξιοποίηση των απορριμμάτων από μεγάλους επιχειρηματικούς ομίλους, την παραχώρηση της δημόσιας γης, των ακτών, των δασών κ.ά.
Κατά τα άλλα ο νόμος προβλέπει ακόμα τα εξής:
-Φορτώνει στους δήμους την περισυλλογή των αποβλήτων που προκαλούνται από φυσικές ή τεχνολογικές καταστροφές ευρείας κλίμακας, προκαλώντας τεράστια ερωτήματα για τη διασφάλιση της δημόσιας υγείας. Μέχρι τώρα η αρμοδιότητα ανήκε στον Εθνικό Μηχανισμό Διαχείρισης Κρίσεων και Αντιμετώπισης Κινδύνων.
-Οι δήμοι αναλαμβάνουν τη «βραχεία αποκατάσταση, που περιλαμβάνει τη συντονισμένη εφαρμογή μέτρων και δράσεων για την άμεση ανακούφιση των πληγέντων, τις επείγουσες τεχνικές παρεμβάσεις για τον περιορισμό των επιπτώσεων των καταστροφών, την ενεργοποίηση του κρατικού μηχανισμού, καταγραφή ζημιών κ.λπ.». Μετά από τόσες καταστροφές και ενώ πολλές περιοχές παραμένουν πνιγμένες στη λάσπη, η ευθύνη για τη διαχείρισή τους περνάει στους δήμους, οι οποίοι θυμίζουμε ότι δήλωσαν ανήμποροι να διαχειριστούν μέχρι και την τεράστια αλληλεγγύη που συγκεντρωνόταν απ’ όλη την Ελλάδα για τη Θεσσαλία, με αποτέλεσμα η ΚΕΔΕ να εκδώσει ανακοίνωση και να διακόψει τη συγκέντρωση ειδών πρώτης ανάγκης από τους δήμους!
Κριτήριο ψήφου
ΣΥΡΙΖΑ, ΠΑΣΟΚ και τα άλλα αστικά κόμματα μπορεί να καταψήφισαν – με εξαίρεση το φασιστικό μόρφωμα των «Σπαρτιατών» που ψήφισε «παρών» – το νομοσχέδιο, όμως ούτε μια στιγμή δεν αμφισβήτησαν την προώθηση της εμπορευματοποίησης στις υπηρεσίες και δομές των ΟΤΑ που αφορούν τον λαό, τη λογική κόστους – οφέλους και τους «κόφτες» σε βάρος των λαϊκών αναγκών.
Αλλωστε, οι σημερινοί νόμοι της ΝΔ είναι συνέχεια των αντιδραστικών νόμων των προηγούμενων κυβερνήσεων. Μάλιστα, συμφώνησαν σε εμβληματικές ρυθμίσεις όπως ο ΣΥΡΙΖΑ με τον κόμβο παρακολούθησης των ΟΤΑ.
Στον αντίποδα, οι βουλευτές του ΚΚΕ ανέδειξαν ότι απέναντι σε μια Τοπική Διοίκηση που από τη φύση της λειτουργεί ως μηχανισμός προώθησης της αντιλαϊκής πολιτικής για την προσέλκυση επενδύσεων, που λειτουργεί ως φορομπηχτικός οργανισμός, με ακρογωνιαίο λίθο την ανταποδοτικότητα, τις ιδιωτικοποιήσεις και άλλες αξιώσεις του κεφαλαίου, ο λαός έχει ανάγκη από περισσότερους εκλεγμένους της «Λαϊκής Συσπείρωσης», που θα αμφισβητούν και θα συγκρούονται με την «καρδιά» αυτής της στρατηγικής, με τις δυνάμεις των άλλων κομμάτων που την υπηρετούν ή δέχονται αδιαμαρτύρητα τις τραγικές συνέπειες που έχει για τους εργαζόμενους και τα λαϊκά στρώματα.
