Ευτυχές για την επιτυχημένη είσπραξη των φόρων του 2021 δήλωσε στη Βουλή το οικονομικό επιτελείο της κυβέρνησης, συνεπικουρούμενο από την διοίκηση της Ανεξάρτητης Αρχής Δημοσίων Εσόδων, στην κοινή συνεδρίαση των Επιτροπών Οικονομικών και Θεσμών & Διαφάνειας της Βουλής.
Παρ’ όλα αυτά τα στοιχεία που προέκυψαν από την Έκθεση Πεπραγμένων της ανεξάρτητης αρχής δείχνουν τα …γνωστά. Η συντριπτική πλειοψηφία των (άμεσων και έμμεσων) φόρων πληρώνεται και πάλι από τα συνήθη υποζύγια: Μισθωτούς, συνταξιούχους, μικρομεσαίους και ανέργους.
Το πιο προκλητικό στοιχείο όμως είναι πως οι φορολογικές αρχές έχουν επιδοθεί στο «κυνήγι» των ληξιπρόθεσμων χρεών στοχεύοντας σχεδόν κατ’ αποκλειστικότητα στα χαμηλά εισοδήματα.
Πληρώνουν για μία ακόμη φορά τα φυσικά πρόσωπα
Σύμφωνα με τα δεδομένα που παρέθεσε η ΑΑΔΕ στις δύο κοινοβουλευτικές επιτροπές, φαίνεται πως σε σύνολο περίπου 49 δισεκατομμυρίων ευρώ δημοσίων εσόδων οι έμμεσοι φόροι είναι κοντά στο 49%, ενώ τα έσοδα από τη φορολογία των νομικών προσώπων είναι κάτω του 7%. Τα αριθμητικά στοιχεία δηλαδή τεκμηριώνουν τον καθαρά ταξικό χαρακτήρα της ασκούμενης φορολογικής πολιτικής. Δηλαδή οι έμμεσοι φόροι που κατά βάση πλήττουν τους χαμηλόμισθους είναι η μισή φορολογία ενώ τα φυσικά πρόσωπα (μισθωτοι, μικρομεσαίοι, αγρότες, άνεργοι) επιβαρύνονται με το 97% της φορολογίας.
Ταξικά χαρακτηριστικά και στις οφειλές
Ιδιαίτερα ανησυχητικά είναι τα στοιχεία από τα αποτελέσματα της πίεσης σε λαϊκά στρώματα για την πληρωμή χρεών από προηγούμενα χρόνια. Καταγράφεται μία σημαντική αυξητική μεταβολή της τάξης του 21% στην κατάσχεση λογαριασμών, δείγμα ότι έχει μειωθεί το ποσοστό κάλυψης των οφειλετών ακόμη και από αυτό το στοιχειώδες μέτρο των ακατάσχετων λογαριασμών.
Όπως αναφέρθηκε όμως κατά την διάρκεια της συνεδρίασης ακόμη και οι οφειλές έχουν ταξικά χαρακτηριστικά. Με βάση τα στοιχεία της ΑΑΔΕ περίπου 3,5 δις ευρώ ΑΦΜ χρωστούν ποσά που αθροιστικά είναι 2,4 δις ευρώ, περίπου 450.000 ΑΦΜ χρωστούν 6,5 δις ευρώ και 86.000 μόλις ΑΦΜ χρωστούν 104 δις ευρώ!
Επίσης καταγράφονται 5.928 φορολογούμενοι με εκκρεμείς υποθέσεις ελέγχων που χρωστούν 19.5 δις. Επιπρόσθετα στον πίνακα 2.10 στην 20η σελίδα της Έκθεσης Απολογισμού της ΑΑΔΕ αναφέρονται οι αριθμοί των οφειλετών και τα ληξιπρόθεσμα υπόλοιπα. Με βάση αυτά τα στοιχεία φαίνεται πως το 86,5% του αριθμού των ΑΦΜ που έχουν οφειλές στην εφορία οφείλει μόλις το 2,2% των συνολικών χρεών.
Συγχαρητήρια αντάλλαξαν Σταϊκούρας και ΑΔΑΕ
Από την πλευρά της κυβέρνησης ο υπουργός Οικονομικών Χρήστος Σταϊκούρας, φρόντισε να επαινέσει την ΑΑΔΕ για την επίτευξη των δημοσιονομικών στόχων. Θριαμβολόγησε μάλιστα για την αύξηση των δημοσίων εσόδων. Όπως είπε «η ΑΑΔΕ φαίνεται να παρουσιάζει υψηλούς βαθμούς επίτευξης στη συντριπτική πλειοψηφία των τιθέμενων επιχειρησιακών στόχων, συνολικά έσοδα περίπου 49 δισ. ευρώ, αυξημένα κατά 12% σε σχέση με το 2020, είσπραξη έναντι συνολικού παλαιού ληξιπρόθεσμου υπολοίπου 2,3 δισ., εισπραξιμότητα νέου ληξιπρόθεσμου υπόλοιπου 36,1%, συν 5% από το 2020, εισπράξεις από μεγάλους οφειλέτες και από στοχευμένες δράσεις επιχειρησιακής μονάδας εισπράξεων 523,5 εκατομμύρια ευρώ. Στη φοροδιαφυγή, περίπου 24.000 φορολογικοί έλεγχοι, βεβαίωση3,3 δις.,στόχος ήταν 1,3 δις». Επίσης είπε ότι «καταλογίστηκαν πρόστιμα 857 εκατομμύρια, προσαυξημένα κατά 46% από το 2020 και 1,68 δισ. ευρώ αποκρυβείσα φορολογητέα ύλη».
Την εικόνα συμπλήρωσε με τη τοποθέτησή του ο επικεφαλής της ΑΑΔΕ Γιώργος Πιτσιλής. Όπως είπε «το 2021 συλλέξαμε κάτι παραπάνω από 49 δισεκατομμύρια ευρώ σε φόρους και δασμούς.Επιστρέψαμε 5,1 δισεκατομμύρια ευρώ με μέσο όρο εμπρόθεσμης επιστροφής ΦΠΑ που ξεπέρασε το 89% . Οι εμπρόθεσμες πληρωμές ξεπέρασαν το 83% το 2021, ένα πάρα πολύ ενθαρρυντικό στοιχείο. Ταυτόχρονα, δημιουργήσαμε 387.500 ελέγχους κάθε είδους φορολογικούς, επιτόπιους, ειδικές έρευνες απάτης φοροδιαφυγής. Διασταυρωτικοί έλεγχοι 146.000 τελωνειακοί έλεγχοι και ειδικοί έλεγχοι δίωξης, από τις (ΕΛΥΤ) τις κινητές ομάδες ελέγχου (ΚΟΕ) και τις θαλάσσιες ομάδες ελέγχου (ΘΟΕ)». Συνολικά επισήμανε ότι «η ΑΑΔΕ ξεπέρασε το 99% του στόχου σε επίπεδο στοχοθεσίας όπως αυτή είχε διαμορφωθεί χωρίς να έχουν ληφθεί υπόψη, οι νομοθετικές παρεμβάσεις που χρειάστηκαν στο 2021 για τη στήριξη των πληγέντων από την πανδημία».
Διαχώρισε την θέση της η ΑΑΔΕ
Πολιτικό ενδιαφέρον πάντως προκαλεί ότι ο Γιώργος Πιτσιλής – μιλώντας στις επιτροπές – …ένιωσε την ανάγκη να ξεκαθαρίσει τις σχέσεις του με την κυβέρνηση. Παρά το γεγονός ότι προϊσταται ανεξάρτησης αρχής δήλωσε ότι «η ΑΑΔΕ δεν είναι επιχειρησιακά ανεξάρτητη». Αντίθετα σημείωσε πως «υλοποιεί την εκάστοτε φορολογική πολιτική της εκάστοτε Κυβέρνησης. Αυτός είναι ο ρόλος της. Δεν μπορεί δηλαδή, για να το πω ανεκδοτικά, δεν μπορεί ο στόχος του Γενικού Λογιστηρίου του Κράτους να είναι 52 δισ. και η ΑΑΔΕ να πει όχι, εγώ θα φέρω 48. Ο βασικός επιχειρησιακός στόχος ο στόχος των εσόδων, καθορίζεται από το Υπουργείο Οικονομικών, το οποίο επίσης δίνει και τις κατευθύνσεις και τις προτεραιότητες. Είναι διαδικασία που γίνεται κάθε χρόνο στο επιχειρησιακό σχέδιο. Και από εκεί και πέρα, η ειδικότερη μεθοδολογία με την οποία θα επιτευχθούν αυτοί οι στόχοι, ναι, αυτό είναι ζήτημα της Αρχής».
Πάντως τάχθηκε υπέρ της διατήρησης του καθεστώτος παροχής «μπόνους» στα στελέχη της όταν επιτυγχάνονται οι δημοσιονομικοί στόχοι. Όπως δήλωσε «οι μελέτες που κάναμε δείχνουν ότι η βράβευση ενισχύει την αποτελεσματικότητα και μάλιστα, όσο μεγαλύτερη είναι η προσδοκία του ποσού της βράβευσης, τόσο περισσότερο ενισχύεται η αποτελεσματικότητα. Είμαστε πάρα πολύ, αν θέλετε, ικανοποιημένοι που έχουμε ένα μισθολογικό σύστημα το οποίο μας επιτρέπει να ξεχωρίζουμε τις θέσεις με βάση τις προσδοκίες που έχουμε από τον κάθε υπάλληλο».
