Από το facebook του αρχαιολόγου Μανώλη Κλώντζα*
Αγαπητοί φίλοι. Σε προφίλ καλού φίλου είδα να έχει κοινοποιήσει την παρακάτω φωτογραφία με αναφορά στην πολιτική αεροπορία.
Θα ήθελα να παρακαλέσω θερμά τους αρμόδιους φορείς και αρχές να μην παραπληροφορούν και να μην δουλεύουν με τόσο συστηματικό τρόπο την κοινωνία.
Κάθε δημόσια αρχή ή φορέας πρέπει να σέβεται ακόμα και αυτό το εντελώς ξεπερασμένο διεθνές και εθνικό καθεστώς προστασίας των μνημειακών συνόλων.
Στην συγκεκριμένη περίπτωση το μνημείο δεν είναι η στενή υλική ανόργανη υπόσταση του Παρθενώνα. Δεν είναι ούτε κάν η ανόργανη υλική υπόσταση όλης της Ακρόπολης των Αθηνών.
Είναι αντίθετα η ζωντανή του πλευρά – η οντολογία του συστήματος. Είναι το ευρύτερο δηλαδή οικοσύστημα του μνημειακού συνόλου της Ακρόπολης με τις ποικίλες αναφορές μνήμης — μουσειότητες που αναδύονται απ’ το ευρύτερο σύστημα.
Ακόμα και οι ιστορικοί Ανθρωποκαινικοί βιασμοί του μνημειακού συνόλου (στις οποίες σήμερα αντιστεκόμαστε) καλώς ή κακώς, είναι μέρος της σύγχρονης μνημειακής οντολογίας του.
Παρεμπιπτόντως, όταν μιλάμε για μνημειακή οντολογία και ζωντανό σύστημα δεν πρέπει να επικεντρώνουμε ούτε κάν μόνο στην στενή πλευρά της ανθρώπινης ζωής και πολιτισμού.
Ακόμα όμως και στην περίπτωση που οι φορείς και οι κρατικές αρχές θέλουν να παραβλέπουν τις διεθνείς δεσμεύσεις τους, δεν μπορούν να παραβλέψουν το γεγονός πως το οικοσύστημα του Ζαππείου αποτελεί μνημείο με ίσα δικαιώματα όπως κάθε άλλο μνημείο. Η αρχαιολατρική, καρτεσιανή προσέγγιση της κληρονομιάς μας είναι πάνω από μισό αιώνα τώρα ξεπερασμένη και λειτουργεί ως εργαλείο συστηματικής, μαζικής καταστροφής της κληρονομιάς μας. Είναι δηλαδή εντελώς παραπλανητική και άστοχη η δικαιολογία αυτή.
Επειδή επίσης διάβασα κάπου την παπαρδέλα με την αναφορά και την σύγκριση με τα πυροτεχνήματα των Πασχαλινών εκδηλώσεων και την σύγκριση τους με τα λέιζερ της πολυεθνικής, να θυμηθούμε αυτό που είπαμε παραπάνω για τα μνημειακά σύνολα ως ζωντανή σχέση, ως ζωντανή οντολογία που δεν σχετίζεται φυσικά ούτε με τον αφηρημένο γραμμικό καπιταλιστικό χρόνο (ο οποίος μας αποκόπτει απ’ το παρελθόν απαλλοτριώνοντας ταυτόχρονα μελλοντικό χρόνο).
Η χριστιανική παράδοση και πολιτισμός, τα ήθη και τα έθιμα είναι ιστορικό ζωντανό μέρος του ευρύτερου μνημειακού συνόλου.
Τα μνημεία δεν λειτουργούν έξω απ’ τα ιστορικά ζωντανά τους συστήματα. Αντίθετα είναι οι εσωτερικές σχέσεις δυναμικής αλληλεπίδρασης και ενδολειτουργίας των εν λόγω συστημάτων που δίνει διαρκώς νέα ζωή στα μνημειακά σύνολα αναδεικνύοντας νέες Μουσειότητες και αναφορές. Αυτός είναι εξάλλου ο λόγος που οι κυρίαρχες πρακτικές των μνημείων “φυλακών ανόργανης ύλης” ή η ταξικά άδικη εμπορευματική εκμετάλλευση κρίνονται ακατάλληλες.
Αυτός είναι ο λόγος που οι “μπαλοθιές” και τα πυροτεχνήματα το Πάσχα είναι ιστορικό μέρος της κοινωνικής ζωής του μνημειακού συνόλου και για τέτοιες κοινωνικές συμπεριφορές δεν χρειάζονται ούτε καν άδεια (αν δεν προκαλούν φυσικά κίνδυνο).
Η όποια εταιρία, πολυεθνική ή μη, δεν έχει κανένα δικαίωμα αφού δεν προβάλει κάποιες ανώτερες αξίες αλλά εξωφυσικές υλικότητες – εμπορεύματα. Λειτουργούν ως εξωφυσικές προς τη μνημειακή οντολογία δυνάμεις που αλλοιώνουν την αυθεντικότητα του, βιάζουν την μη ανθρώπινη υπόστασή του και την εσωτερική του ενδολειτουργία και ζωή..
Το ίδιο ισχύει και για το Ζάππειο, το Εθνικό Αρχαιολογικό Μουσείο κλπ
*Ο Μανώλης Κλώντζας είναι Αρχαιολόγος, Διευθυντής του Ινστιτούτου Φυσικής – Πολιτισμικής Κληρονομιάς, Τσεχία και μέλος της Επιτροπής Πολιτών Ιεράπετρας (κατά των Ανεμογεννητριών στον μνημειακό χώρο του ισθμού Ιεράπετρας )
