Αποδημητικά πουλιά – Pajaros de verano
2018
Διάρκεια: 125’
Σκηνοθεσία: Σίρο Γκέρα, Κριστίνα Γκαγιέγο
Πρωταγωνιστούν: Καρμίνια Μαρτίνες, Χοσέ Ακοστα, Ναταλία Ρέγιες
Κέρδισε την προσοχή του πλανητικού κοινού με την υποψηφιότητα του το 2016 – την πρώτη της Κολομβίας για Όσκαρ ξενόγλωσσης ταινίας – με την αριστουργηματική ‘Αγκαλιά του φιδιού’, μια ταινία που μέσα από την ασπρόμαυρη καταγραφή της πρώτης ζούγκλας μέσα στις ζούγκλες, του Αμαζονίου, καταφέρνει να αναδείξει το μεγαλείο της φύσης, να καταγγείλει τη βαρβαρότητα της αποικιοκρατίας αλλά και να υμνήσει την προσπάθεια του ανθρώπου να υπερβεί τα όρια που θέτει ο κόσμος του και ο πολιτισμός του και να ανοιχτεί στο άγνωστο. Μπορεί να μην κέρδισε το Όσκαρ, κέρδισε όμως 45 βραβεία σε διάφορα φεστιβάλ – ανάμεσα τους και το βραβείο Κινηματογραφικής Τέχνης στο φεστιβάλ των Καννών το 2015.
Άγνωστες παραμένουν για το εκτός Κολομβίας κοινό οι δυο προηγούμενες ταινίες του, και ειδικά το Viajes del viento, (Ταξίδια του ανέμου), ένα ιδιότυπο road movie με υπέροχη μουσική και πρωταγωνιστές ένα ακορντεόν στολισμένο με δυο κέρατα, τον μεσήλικα οργανοπαίκτη και έναν έφηβο που τον έχει πάρει από πίσω για να το πείσει να γίνει δάσκαλος του. Στο ταξίδι τους από το Σούκρε στην κεντροδυτική Κολομβία μέχρι την Άλτα Γουαχίρα οι δυο ταξιδιώτες περνούν από πεδιάδες, οροσειρές, ερήμους, λίμνες και ποτάμια σε μια από τις πιο γοητευτικές κινηματογραφήσεις φυσικών τοπίων αλλά και των ανθρώπων που τις κατοικούν, μέσα από την καθημερινότητα και τις γιορτές τους, και καταλήγουν στο Κάμπο ντε Βέλα, στην βορειοανατολική άκρη της 
Νότιας Αμερικής, στην άγρια, αφιλόξενη και απόκοσμη γη των ινδιάνων Ουαγιού. Κι αυτό είναι το σκηνικό που επέλεξε ο Γκέρα για να σκηνοθετήσει, μαζί με την παραγωγό του από την ‘αγκαλιά’, την καινούργια του ταινία. Μέσα στην ίδια καλαμένια σκηνή που τελειώνουν τα ‘ταξίδια’, αρχίζουν τα ‘πουλιά’.
Με τη Ζαϊντε να βγαίνει έξω μετά από την δωδεκάμηνη απομόνωση – μύηση και να χορεύει τον τελετουργικό χορό μαζί με τον Ραπαγιέτε, τον νέο που την είδε, την ερωτεύτηκε και θέλησε να την παντρευτεί. Η Ούρσουλα, μητέρα της Ζαϊντε, γυρεύει μεγάλη προίκα για τη θυγατέρα της: γελάδια, κατσίκες και πολύτιμα κολιέ. Ο Ραπαγιέτε όμως είναι αποφασισμένος. Μαζί με τον Μοίσες, τον αλιχούνα – όχι ουαγιού – φίλο του θα ξεκινήσουν το εμπόριο μαριχουάνας με τους αμερικάνους που επισκέπτονται την περιοχή. Ο Ραπαγιέτε θα συνεργαστεί με τα ξαδέλφια του, Ανίμπαλ και Γκαμπριέλ, αλλά σύντομα οι ακρότητες του Μόισες θα οδηγήσουν σε μη ελέγξιμε καταστάσεις. Ο Ραπαγιέτε θα αναγκαστεί στην πορεία να συμβιβαστεί, να σκοτώσει, να απειλήσει, να το σκάσει, όλα αυτά για να αποδείξει πως πάνω απ’όλα έχει, όπως είπε στην Ούρσουλα, τη γυναίκα και τα παιδιά του.
Από το αρχετυπικό τοπίο του Αμαζονίου ο Γκέρα αυτή τη φορά ταξιδεύει ως τη θάλασσα και καταπιάνεται με την ιστορία της πιο πολυάριθμης ινδιάνικης φυλής στην Κολομβία. Οι Ουαγιού είναι γνωστοί για την πίστη στις παραδόσεις τους, την εχθρικότητα τους απέναντι στους ξένους, την αυτάρκεια της οικονομίας και την απομόνωση τους. 
Μια απομόνωση που δοκιμάστηκε την δεκαετία του 70 με την bonanza marimbera, το εμπόριο μαριχουάνας που καλλιεργούσαν στη Σιέρρα Ν εβάδα, την οροσειρά που εκτείνεται πίσω από την έρημο, και οι Ουαγιού πουλούσαν στους αμερικάνους. Ένα εμπόριο που έφερε χρήμα αλλά και βία και ηθική κατάπτωση στην κοινωνία τους.
Η ταινία προσπαθεί να διαπραγματευτεί αυτά τα θέματα, «για πρώτη φορά στην ιστορία του κολομβιάνικου σινεμά», όπως υποστηρίζει η συν-σκηνοθέτρια Κριστίνα Γκαγιέγο, η οποία είχε και την βασική ιδέα για το σενάριο. Έχοντας καλά μελετήσει την κουλτούρα των Γουαγιού, μετέφεραν το συνεργείο στην περιοχή της Ουρίμπα και τράβηξαν ένα μικτό καστ επαγγελματιών ηθοποιών και ερασιτεχνών Ουαγιού, με όσες δυσκολίες αυτό συνεπάγεται. Η ταινία όμως δεν κατάφερε να έχει τη ροή της’Αγκαλιάς’, τα πολλαπλά επίπεδα στο χρόνο και στις ερμηνείες. Έχει στοιχεία από πολλά είδη, όπως χαρακτηριστικά αναφέρουν οι σκηνοθέτες «Blackxploitation, γκανγκστερική ταινία, ουέστερν, έχει και κάτι από μυθιστόρημα του Μάρκες – η κολομβιανή καραϊβική δεν είναι μακριά – και από αρχαία τραγωδία». Η έμφαση όμως σαφώς και δίνεται στην φυλετική και πολιτισμική ιδιαιτερότητα των Ουαγιού. Κι εδώ είναι εμφανής η ματιά του απ’έξω σ’έναν πληθυσμό που δεν είναι διατεθειμένος να αποκαλύψει τα μυστικά του.
