Ανάλυση του Μανώλη Δερμιτζάκη, καθηγητή Γενετικής στο Πανεπιστήμιο της Γενεύης
«Τον τελευταίο καιρό ακούω πολύ συχνά ότι η Ελλάδα είναι από τις καλύτερες στον κόσμο επιδημιολογικά. Απο την άλλη πλευρά οι θάνατοι στην Ελλάδα φαίνονται πολλοί και υπάρχει γενικά μια μεγάλη ανησυχία ειδικά για την Αθήνα.
Έκανα επομένως μια ανάλυση για να καταλάβω τι συμβαίνει. Πήρα τα δεδομένα από 1 Αυγούστου και μετά ώστε να μην επηρεαστούν οι αριθμοί από την επιτυχία της πρώτης φάσης.
Δείτε το γράφημα παρακάτω για δεδομένα από 1 Αυγούστου έως 27 Σεπτεμβρίου.
- Η πρώτη παρατήρηση είναι ότι η Ελλάδα είναι η χειρότερη μεταξύ 10 χωρών στο λόγο θανάτων προς ταυτοποιημένα κρούσματα. Το γιατί συμβαίνει αυτό θα το συζητήσουμε λίγο παρακάτω.
- Η δεύτερη παρατήρηση είναι ότι σε θανάτους ανά εκατομμύριο πληθυσμού η Ελλάδα είναι 4η χειρότερη από τις ίδιες 10 χώρες.
Να τονίσω ότι η Ελλάδα είχε καλύτερα επιδημιολογικά χαρακτηριστικά και από τις 9 άλλες χώρες με τις οποίες κάνω σύγκριση.
Πως εξηγείται αυτό;
Παρακάτω είναι μερικές εξηγήσεις που έχω ακούσει σε ιδιωτικές και δημόσιες συζητήσεις με συναδέλφους και άλλους:
1. Η ηλικιακή κατανομή των κρουσμάτων στην Ελλάδα είναι διαφορετική οπότε έχουμε περισσότερους θανάτους. Αυτό το θεωρώ ως μικρής σημασίας παράμετρο γιατί δεν μπορεί να εξηγηθεί γιατί η Ελλάδα είναι όχι μόνο χειρότερη στο λογο θάνατοι/κρούσματα αλλα και 2-3 φορες πιο πάνω. Χώρες όπως Ιταλία και Πορτογαλία έπρεπε να έχουν το ίδιο πρόβλημα.
2. Το σύστημα υγείας μας δεν αποδίδει και πεθαίνουν πολλοί. Δεν το θεωρώ πιθανό καθώς είχαμε καλές αποδόσεις στο παρελθόν, και παρά τις μέτριες υποδομές, οι Έλληνες γιατροί είναι από τους καλύτερους.
3. Η αγαπημένη εξήγηση του Αναστάση Περράκη ότι στις άλλες χώρες οι πολύ αδύναμοι πέθαναν ενώ στην Ελλάδα ήταν ακόμα ζωντανοί και πεθαίνουν τώρα. Αυτό δεν μπορεί να αποτελέσει κύρια εξήγηση γιατί χώρες όπως η Αυστρία και η Πορτογαλία που επίσης τα πήγαν καλά στην πρώτη φάση συνεχίζουν να τα πηγαίνουν καλύτερα από την Ελλάδα στο λόγο θάνατοι/κρούσματα και τώρα.
4. Η στρατηγική τεστ δεν είναι αρκετή η είναι διαφορετική. Αυτό θεωρώ ότι είναι η πιο πιθανή εξήγηση. Μπορεί να κάνουμε πολλά τεστ γενικά αλλά η κατανομή των τεστ ίσως δεν είναι η σωστότερη. Ισως καταναλώνουμε πολλά τεστ στα σύνορα η σε άλλες στοχευμεέες στρατηγικές με τελικά μικρή απόδοση στην ταυτοποίηση κρουσμάτων. Αυτό μας κάνει πιο «τυφλούς» σε μη διαπιστωμένα κρούσματα.
Τι σημαίνουν όλα αυτά;
1. Τα διαπιστωμένα κρούσματα που βλέπουμε είναι πολύ λιγότερα απο αυτά που βλέπουν οι άλλες χωρες. Με άλλα λόγια εαν είχαμε την ευαισθησία ταυτοποίησης κρουσμάτων χωρών όπως η Αυστρία, η Ελβετία κα, θα διαπιστώναμε 600-900 κρούσματα την ημέρα κι οχι 300. Αυτό σημαίνει, όπως φαίνεται και απο τους θανάτους ανά εκατομμύριο ότι είμαστε σε μια μέση προς χειρότερη κατάσταση στην Ευρώπη κι οχι μια απο τις καλύτερες χώρες όπως έχει υποστηριχθεί.
Τι πρέπει να κάνουμε;
1. Τα μέτρα πρέπει να είναι εμπροσθοβαρά κι οχι «μικροδιαχείριση» της κοινωνίας. Πρέπει να είναι μέτρα απλά στην κατανοόση, σχετικά οριζόντια, έστω και αν είναι με τοπικό χαρακτήρα και να είναι βιώσιμα για πολλές εβδομάδες. Πχ μάσκα παντού αλλά και αύξηση τηλε-εργασίας. Το να κλείνουμε δραστηριότητες όπως τα εστιατοόια η τα καφέ και μπαρ δε βοηθάει αλλά οδηγεί σε ανεξέλεγκτες συμπεριφορές. Καλύτερα να είναι όλα ανοιχτά με καθήμενους μόνο και μέχρι αργά με αυστηρούς ελέγχους και μετρα ώστε να υπάρχει συντεταγμένη συμπεριφορά. Και να μην ρίχνουμε συνέχεια τα βάρη στους νέους, ούτε φυσικά και να λάβουμε περιοριστικά μέτρα για τους ηλικιωμένους. Πρεπει επειγόντως να αρχίσει η πτώση των κρουσμάτων πριν μπουμε στο χειμώνα όπου ο ρυθμό μετάδοσης μάλλον θα αυξηθεί. Πρεπει τα μετρα να ειναι βιώσιμα ωστε να μην αναγκαστούμε να πάμε σε νέο καταστροφικό για οικονομία και κοινωνία lockdown που δε θα είναι και το μοναδικό αλλά απλώς η αρχή.
2. Νομιζω οτι θα συμφωνήσω με τον Ηλία Μοσίαλο οτι πρέπει να δημιουργηθεί μια μικρή σε μέγεθος επιτροπή με μεγαλύτερη διεπιστημονικότητα και με μέλη με μεγάλη οπτική γωνία και εμπειρίες πέρα απο τις καθαρά τεχνικές που έχει η τρέχουσα επιτροπή. Η τρέχουσα επιτροπή μπορεί να συνεχίζει να συνεπικουρεί σε τεχνικά θέματα.
3. Χρειάζεται, έστω και τώρα μια εθνική στρατηγική για τα τεστ ώστε να είναι αποδοτικά και να εξασφαλίζεται και η ποιότητα αλλά και η εισαγωγή νέων τεχνολογιών οποτε και οπως αυτες ειναι διαθεσιμες.
Η πανδημία δεν έχει τελειώσει και η κορύφωσή της ειναι μπροστά μας. Ακόμα και με τα εμβάλια, θα συνεχίσουμε να εχουμε μικρότερα αλλα σημαντικά θέματα να λύσουμε τουλάχιστον για 1-2 χρόνια ακόμα.
Η λογική οτι είμαστε απο τους καλύτερους όχι μόνο δε βοηθάει στο να κάνουμε προσπάθεια, καθώς φέρνει εφησυχασμό, αλλά και δεν είναι πια αλήθεια.
Χρειάζεται επιτέλους να επανακτήσουμε την αυτοσυγκέντρωσή μας και να εστιαστούμε στην εφαρμογή των μέτρων, όποια και να είναι αυτά, ώστε να έχουμε έναν ασφαλή χειμώνα μέχρι σιγά σιγά τα εμβόλια και φάρμακα να μετριάσουν την ένταση του προβλήματος»
