Τούτες τις μέρες λόγοι υγείας με έχουν κάνει εριστικό, η ψυχολογία μου δεν είναι στα καλύτερά της. Δεν βοηθάει σε αυτό ούτε ο παρατεταμένος χειμώνας που δεν λέει να δώσει τη θέση του στις πιο ηλιόλουστες και πολύχρωμες ανοιξιάτικες ημέρες. Και βεβαίως- βεβαίως, η περιρρέουσα πολιτική κατάσταση, ο ορυμαγδός των πληροφοριών ‘’δημιουργικής ασάφειας’’, οι πόνοι που δεν με αφήνουν να σκεφτώ, να βάλω σε μια τάξη, να ερμηνεύσω όσο είναι δυνατόν ότι με βομβαρδίζει καθημερινά από πολλές πλευρές.
Ώρες- ώρες με βαραίνει η αίσθηση ότι η γενιά μας μάλλον χάνει την τελευταία (μικρή έστω) ευκαιρία που είχε για να αφήσει κάτι το πραγματικά δημιουργικό και ελπιδοφόρο στην επόμενη και τη μεθεπόμενη γενιά. Άλλοτε πάλι νοιώθω πιο αισιόδοξος, και περήφανος μπορώ να πω, που μέσα σε λίγες εβδομάδες κατάφερε η νέα κυβέρνηση να ταράξει τα ‘’ήρεμα νερά’’ των διάφορων ευρω-συνάξεων και να βάλει στις πανευρωπαϊκές διαστάσεις του το πρόβλημα της λιτότητας και της άγριας δημοσιονομικής πολιτικής που ‘’πιλοτικά’’ εφαρμόζεται στη χώρα μας.
Σκόρπιες σκέψεις με τα παυσίπονα στο πλάι. Νοιώθοντας τη μέγγενη να σφίγγει ολοένα περισσότερο. Αντικρίζοντας έναν Σόιμπλε να απειλεί χωρίς να κρατάει κανένα πρόσχημα, να βγάζει τη γλώσσα, να λοιδορεί τις επιλογές μας, να επιχειρεί ακόμη και προσωπικές επιθέσεις, που καθόλου δεν απέχουν από το να είναι υβριστικές, σε μέλη της ελληνικής κυβέρνησης.
Μια ‘’Ένωση’’ εταίρων άτεγκτη, ένας κεντρικός τραπεζίτης που τραβάει τη θηλιά, οι δόσεις των δανείων, νέα δάνεια, οι αγορές, τα υπερκέρδη…
Και η Bild, που έχει γίνει η δημοφιλέστερη φυλλάδα των συστημικών ΜΜΕ, τα οποία μας ενημερώνουν σε καθημερινή βάση- και σε πολλαπλές επαναλήψεις- για τα δημοσιεύματά της για την Ελλάδα και τους Έλληνες. Δελτία τρόμου και μαυρίλας, αλλά και ένας λαός που δημοσκοπικά φαίνεται να αμύνεται, να εγκρίνει, να ελπίζει, να πεισμώνει, να αναμένει…
Ανθρωπιστική κρίση; Μαίνεται ο Σόιμπλε. Και τι τον νοιάζει αυτόν; Τα συμφωνηθέντα, η ‘’συνέχεια του κράτους’’ (αρχή που μάλλον δεν ισχύει στην περίπτωση της Γερμανίας), οι μεταρρυθμίσεις, το ‘’μάθημα’’ που θα πρέπει να δοθεί μέχρι το τέλος. Ενός ανδρός αρχή; Μια ολόκληρη ήπειρος γονατισμένη μπρος στο σύγχρονο Ράιχ …
Και οι άνθρωποι; Ποιος τους χέζει τους ανθρώπους. Αναλώσιμο κεφάλαιο, φτηνό, εν αφθονία, που αντικαθίσταται εύκολα…
Ένας ‘’αυθάδης’’ υπουργός που φαίνεται να δίνει στα νεύρα του επικυρίαρχου. Που, όμως, και μεις φαίνεται πολλά να του μαζεύουμε. Μια κυβέρνηση που παλινδρομεί, που δείχνει να ανοίγει πολλά μέτωπα, αλλά ταυτόχρονα σαν να φαίνεται ότι δεν τα ανοίγει όσο θα θέλαμε. Που μιλάει πολύ και πράττει λίγα. Ή μήπως δεν είναι έτσι; Που υποχωρεί, ή μήπως ελίσσεται;
Κι ένας μικρός λαός, που ‘’πολεμά δίχως σπαθιά και βόλια, για όλου του κόσμου το ψωμί, το φως και το τραγούδι’’, που λέει προφητικά ο ποιητής μας, ο Γιάννης Ρίτσος. Πολεμά, ή μήπως έτσι μας αρέσει να πιστεύουμε;
Ένας μικρός λαός που ελπίζει, αντιστέκεται, προσπαθεί να ξαναβρεί την αξιοπρέπειά του, αλλά και ανησυχεί, ψάχνεται. Ένας κυκλοθυμικός λαός, που αλλάζει τόσο εύκολα διάθεση όσο εύκολα αλλάζει ο άστατος καιρός την άνοιξη, αλλά έχει να επιδείξει και μεγάλες στιγμές ανάτασης στη σύγχρονη ιστορία, που σύρθηκε στα τάρταρα, αλλά και στο πιο βαθύ σκοτάδι δεν φαίνεται να ξεχνά το άπλετο φως της ωραίας του χώρας…
Ένας μικρός λαός που ‘’κάτω από τη γλώσσα του κρατεί τους βόγγους και τα ζήτω και αν κάνει πως τα τραγουδεί, ραγίζουν τα λιθάρια’’…
Άναρχες σκέψεις, που δεν τις γεννά μόνο ο πόνος, αλλά και η ελπίδα της ίασης…
Τις τελευταίες εβδομάδες πηγαινοέρχομαι σε ένα μεγάλο δημόσιο νοσοκομείο. Σε μια από τις επισκέψεις μου, το νοσοκομείο έτυχε να έχει γενική εφημερία. Κόλαση στους διαδρόμους, η μικρογραφία της ανθρωπιστικής καταστροφής που συντελείται στη χώρα μας σε έναν τόσο δα χώρο. ‘’Τυχερός’’ εγώ, λόγω χρόνιου νοσήματος, ήρθα με προκαθορισμένο ραντεβού, προσπέρασα το πυκνό πλήθος που περίμενε υπομονετικά, ή λιγότερο υπομονετικά, μπρος στα εξωτερικά ιατρεία.
Βρέθηκα στους διαδρόμους των τακτικών ιατρείων, όπου ο κόσμος ήταν σαφώς λιγότερος, αναμένοντας να φτάσει η ώρα του ραντεβού με το γιατρό. Ο χρόνος παραμονής μου εντός του ιατρείου αποτέλεσε ένα ακόμη σοκ. Σε διάστημα λιγότερο της μισής ώρας συν-εξετάσθηκαν μαζί μου άλλοι πέντε ασθενείς. Και οι πέντε με βιβλιάρια απορίας. Δεν θέλω να σταθώ στην αντιμετώπισή τους από τους γιατρούς, ήταν κάτι παραπάνω από ανθρώπινη.
Η διαπίστωση ήταν που με σόκαρε, ότι βρέθηκα ενώπιος ενωπίω σε ένα χώρο ελάχιστων τετραγωνικών με τόσους ‘’άπορους’’ μαζεμένους. Άρρωστους άπορους, πάσχοντες με χρόνιες αρρώστιες, αλλά όχι τέτοιες που θα τους εμπόδιζαν να εργαστούν, ώστε να μπορούν από μόνοι τους- με κανονικό ‘’βιβλιάριο υγείας’’- να διαχειριστούν τις συνέπειες της ασθένειάς τους, να απαιτήσουν τις παροχές που δικαιούνται από το κοινωνικό κράτος και να μη νοιώθουν παρίες ‘’ζητιανεύοντας ψίχουλα ελεημοσύνης’’ από ένα ‘’φιλάνθρωπο κράτος’’.
Γιατί, αδέρφια, ο ‘’άπορος’’ είναι πολύ δύσκολο ΝΑ ΑΠΑΙΤΗΣΕΙ. Τις περισσότερες φορές ΕΠΑΙΤΕΙ, με ότι αυτό σημαίνει για την αξιοπρέπειά του, την κοινωνική συμπεριφορά του, την καθημερινότητά του.
Μίλησα με τους γιατρούς. Του ήξεραν τους συγκεκριμένους ασθενείς. Εργαζόμενοι τις ‘’καλύτερες εποχές’’, πρώτα θύματα της ‘’παμφάγας’’ ανεργίας. Αδύναμοι κρίκοι στην αλυσίδα της εργασίας οι ασθενείς, ήταν οι πρώτοι που θυσιάστηκαν στο βωμό των μνημονίων. ‘’Άποροι’’ όχι κατ’ επιλογή, όπως πιθανόν να αντιτείνουν κάποιοι νεοφιλελεύθεροι που έχουν μάθει να μετράνε τον κόσμο με τα δικά τους μέτρα και τις δικές τους αν-ήθικες αξίες.
Βίαια φτωχοποιηθέντες, πρώην μεσαία ή και μικρομεσαία στρώματα, πρώην αξιοπρεπείς μεροκαματιάρηδες. Νυν άνεργοι, χρεοκοπημένοι, ανέστιοι σε κάποιες περιπτώσεις, επαίτες των κοινωνικών φαρμακείων και παντοπωλείων, στις ουρές των συσσιτίων για ένα πιάτο φαγητό.
Βγήκα στο δρόμο. Ψιλόβρεχε. Έκατσα για κάμποση ώρα σε ένα παγκάκι κάτω από τη βροχή. Μωρέ, πόσο φτώχηνε η πατρίδα μας! Πόσο ξέπεσε η αξιοπρέπειά μας! Να λογαριάζομαι εγώ στους ‘’τυχερούς’’, που έχουν ακόμη μια σύνταξη ή ένα μισθό, έστω και πετσοκομμένο, που μπορούν ακόμη να κατέχουν ένα βιβλιάριο υγείας. Και γύρω μας η δυστυχία σε όλες τις διαβαθμίσεις. Πένης και άρρωστος, από τους χειρότερους συνδυασμούς. Η βαρβαρότητα της πενίας συμπλεκόμενη με τον πόνο της ασθένειας.
Περπατώντας στο ψιλόβροχο μου ήρθε στο νου το ‘’σάλτο μορτάλε’’ της Χαλκιδαίας ανάπηρης και του γιου της. Το τελευταίο πήδημα στο κενό μιας πολλαπλά βιασμένης ζωής από άτεγκτους νόμους μιας απάνθρωπης εξουσίας, που πάντα βρίσκει πρόθυμα κάποια γρανάζια να γυρνούν τον τροχό πολτοποίησης ανθρώπινων υπάρξεων, καθημερινών ονείρων, ασήμαντων ελπίδων για μια αξιοπρεπή και ευπρεπή διαβίωση.
Αισθάνομαι άβολα, μπερδεμένος, προβληματισμένος και ολίγον σαν ναρκωμένος. Για πρώτη φορά μετά από περίπου 40 χρόνια συμμετοχής στην εκλογική διαδικασία (χωρίς ούτε μία ‘’απουσία’’), βρέθηκα να έχω ψηφίσει το κυβερνητικό κόμμα. Για πρώτη φορά δεν βρίσκομαι στην- ομολογουμένως- ‘’βολική’’ θέση του αντιπολιτευόμενου.
Προσπαθώ να ανασυντάξω τις σκέψεις μου. Στην αντιπολίτευση, ναι, και τώρα. Αλλά όχι στη ‘’βολική’’ θέση του αντιπολιτευόμενου. Απέναντι από την κυβέρνηση, όπως πάντα. Απέναντι από την εξουσία. Αλλά έχοντας επίγνωση ότι απέναντί μου δεν έχω πια τους εκπροσώπους μιας ακραίας νεοφιλελεύθερης πολιτικής, αλλά ανθρώπους που για δεκαετίες πορευτήκαμε μαζί στους δρόμους του ονείρου για μια καλύτερη και πιο δίκαιη κοινωνία.
Εγώ δεν έχω κανένα γραμμάτιο να ξοφλήσω, πέρα από το ‘’γραμμάτιο’’ της ψήφου μου, που όμως δεν είναι εξαργυρώσιμο. Αυτοί δίνουν εξετάσεις. Εγώ είμαι ο εξεταστής. Να τους κρίνω με βάση αυτά που υποσχέθηκαν, όχι με βάση αυτά που πιθανόν εγώ θα ήθελα.
Ψήφισα. Νομίζω ότι άνοιξα ένα μικρό παράθυρο στην ελπίδα. Τώρα απαιτώ. Το παράθυρο να γίνει μεγάλη θύρα, η ελπίδα ζώσα πραγματικότητα.
Καλές οι νομοθετικές ρυθμίσεις για την αντιμετώπιση της ανθρωπιστικής κρίσης, καλές οι πολλές δόσεις για τα ‘’κόκκινα’’ δάνεια, για τα ακόμη πιο ‘’κόκκινα’’ χρέη προς το δημόσιο. Όμως, ένα μικρό βήμα μονάχα. Είναι μόνο το αίμα που δίνουν οι γιατροί στον ασθενή για να μην πεθάνει. Μετά αρχίζει η μακρά περίοδος της θεραπείας, της ανάταξης, της επανένταξης του αρρώστου στην καθημερινότητα.
Καλές και οι άλλες ρυθμίσεις, που δεν πολυακούγονται πλέον. Για τη 13η σύνταξη, την κατάργηση του ΕΝΦΙΑ, την ελάφρυνση των φορολογικών βαρών.
Όμως, η εργασία είναι αυτή που θα ξαναδώσει την ανθρώπινη αξιοπρέπεια στους εξαθλιωμένους συμπατριώτες μας, στους άνεργους, στους άπορους, στους ανέστιους. Σε αυτό το πεδίο κρίνεται μια κυβέρνηση που θέλει να αποκαλείται ‘’αριστερή’’, για το πόσο αριστερή είναι. Μακροπρόθεσμος στόχος, δεν λέω, αλλά σε καμιά περίπτωση στόχος για τις ‘’ελληνικές καλένδες’’.
Θα μιλήσουν κάποιοι για τις διεθνείς συγκυρίες. Ε, ναι, είναι οι χειρότερες δυνατές. Όμως, ποτέ δεν φαντάστηκα στη ζωή μου ότι θα ερχόταν μια Αριστερά στην εξουσία, είτε λάιτ είτε πιο καθαρόαιμη, και οι ‘’απέξω’’ θα κάθονταν και θα χειροκροτούσαν τα επιτεύγματά της και τις αποφάσεις της.
Εγώ, προς το παρόν, φοβάμαι και ελπίζω, απαιτώ αλλά και στηρίζω. Στέκω απέναντι από τους χτεσινούς συνοδοιπόρους μου, αλλά ταυτόχρονα προσπαθώ να μην είμαι βιαστικός στις κρίσεις μου, να ξύσω την επιφάνεια των εντυπώσεων για να διακρίνω από κάτω την ουσία…
