Με επιτυχία ολοκληρώθηκε το 18ο Φεστιβάλ Ντοκιμαντέρ Θεσσαλονίκης– Εικόνες του 21ου Αιώνα με την απονομή των βραβείων της διοργάνωσης, το Σάββατο 19 Μαρτίου 2016.
Ο ιδρυτής και μέχρι χτες διευθυντής του Φεστιβάλ, Δημήτρης Εϊπίδης, δήλωσε: «οι συζητήσεις για ταινίες που έχουν απλωθεί στη πόλη, είναι για μας η πιο σημαντική επιβράβευση. Η εποχή μας θέλει τόλμη και κινητοποίηση. Φέτος πολύ περισσότερο, με την κρίση του προσφυγικού. Το αφιέρωμα του φεστιβάλ για τους πρόσφυγες έδωσε μια ανθρώπινη προσέγγιση σε ένα τόσο ευαίσθητο θέμα. Μοιραστήκαμε δέκα μέρες, με συγκλονιστικές ιστορίες από όλο τον κόσμο. Με αφιερώματα σε δημιουργούς όπως ο Κάρλσεν και ο Κάζινς. Το ελληνικό σινεμά έδωσε και πάλι ένα δυναμικό παρών». Στη συνέχεια αποχαιρέτησε λέγοντας: «το φεστιβάλ είναι μια ομαδική δουλειά. Ευχαριστώ έναν- έναν τους συνεργάτες μου, αλλά και τους θεατές που μας στηρίζουν τόσα χρόνια. Ευχαριστώ τους θεσμούς και τα πρόσωπα που στέκονται δίπλα μας» και υποσχέθηκε: «θα συνεχίσω να στηρίζω το Φεστιβάλ Ντοκιμαντέρ, που είναι πραγματικά παιδί μου, με όλες μου τις δυνάμεις».
Τα βραβεία
1. Το βραβείο της Διεθνούς Αμνηστίας για την ενότητα «Ανθρώπινα Δικαιώματα» απονεμήθηκε στο ντοκιμαντέρ Εδώ εξορία: Ημερολόγια από παιδιά πρόσφυγες σε σκηνοθεσία Μάνι Γ. Μπεντσελάχ (Λίβανος, Ελβετία, Μεγάλη Βρετανία). Σε μήνυμά του ο Μπεντσελάχ ανάφερε: «Είναι τιμή μου που η ταινία κέρδισε το βραβείο στην ενότητα Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων σε ένα τόσο ευρέως αναγνωρισμένο Φεστιβάλ Ντοκιμαντέρ. Σε μια εποχή κατά την οποία η Ευρώπη συζητά ποια θα πρέπει να είναι η απόκρισή της απέναντι στην προσφυγική – μεταναστευτική κρίση, ελπίζω ότι η ταινία αυτή θα μας βοηθήσει να θυμηθούμε τα δεινά τα οποία υφίστανται οι Σύριοι και ειδικότερα τα παιδιά, των οποίων η ζωή έχει διαλυθεί με τραγικό τρόπο».
2. Το βραβείο της WWF για την ενότητα Περιβάλλον απονεμήθηκε στην ταινία Ραγδαίος αφανισμός σε σκηνοθεσία Λούι Ψυχογιός (ΗΠΑ).
3. Το βραβείο της Βουλής των Ελλήνων απονεμήθηκε για πρώτη φορά φέτος και στο Φεστιβάλ Ντοκιμαντέρ Θεσσαλονίκης το βραβείο «Ανθρώπινες Αξίες» στην ενότητα «Καταγραφή της Μνήμης» στην ταινία LUDLOW, οι Έλληνες στους πολέμους του άνθρακα, (71΄), του Λεωνίδα Βαρδαρού, ταινία στην οποία αναφερθήκαμε πρόσφατα. Στο σκεπτικό της Επιτροπής για την βράβευση τονίστηκε ότι «η ταινία φωτίζει με σπάνιο αρχειακό υλικό, μια άγνωστη πτυχή της ιστορίας του εργατικού κινήματος της Αμερικής, αναδεικνύοντας τον ιδιαίτερο ρόλο των ελλήνων μεταναστών. Η κοινή μοίρα των ανθρώπων στη ζωή και το θάνατο, στον ξεριζωμό και την ξενιτιά και ο αγώνας για εργασία, αξιοπρέπεια και ελευθερία φωτίζονται από τους συντελεστές αυτής της ταινίας με τον καλύτερο τρόπο». Παραλαμβάνοντας το βραβείο του ο σκηνοθέτης τόνισε ότι «οι κινηματογραφιστές έχουν υποχρέωση να παρουσιάζουν γεγονότα των ανθρώπων της εργασίας, γεγονότα που συνέβαλαν στο να δημιουργηθεί η ανάγκη για αγωνιστική, ταξική διεκδίκηση που και σήμερα αμφισβητείται. Είναι σημαντικό να ξαναζωντανεύουμε τα γεγονότα που έγιναν πριν 100 χρόνια για κατοχύρωση των δικαιωμάτων της εργασίας».
Τη συνέντευξη που δόθηκε το Σάββατο από τους συντελεστές της ταινίας, τον σκηνοθέτη και την Φρόσω Τσούκα, που υπογράφει την έρευνα και την παραγωγή του ντοκιμαντέρ ο Λεωνίδας Βαρδαρός δήλωσε: «Πριν 15 χρόνια είχα προσπαθήσει να ανεβάσω μία παράσταση με αφηγήσεις Ελλήνων μεταναστών στην Αμερική. Χάρη στις μαρτυρίες που συμπεριλάβαμε σε εκείνη την παράσταση και στο ντοκιμαντέρ Ταξισυνειδησία η άγνωστη ιστορία του ελληνοαμερικανικού ριζοσπαστισμού σε παραγωγή της μη κερδοσκοπικής εταιρείας ‘Αποστόλης Μπερδεμπές’ έκανα μία προεργασία πάνω στο θέμα». Αναφερόμενος στους Ελληνες – θύματα της Σφαγής του Λάντλοου, ο Λ. Βαρδαρός παρατήρησε: «Μιλάμε για οικονομικούς μετανάστες, που μπήκαν κόβοντας τα σύρματα από το Μεξικό ή γλίτωσαν από τον τυφώνα στην Κούβα και πέρασαν στη Φλόριντα ή έφτασαν με ένα καράβι και μία κουβέρτα στο κατάστρωμα στο Έλις Άιλαντ. Οι άνθρωποι αυτοί περνούσαν στην Αμερική και γίνονταν ανθρακωρύχοι. Έχουμε υποχρέωση να ζωντανεύουμε μνήμες που καθόρισαν την εργατική ιστορία στην Αμερική καθώς μάλιστα συνέβαλαν συμπατριώτες μας στον αγώνα για τα εργατικά δικαιώματα που επηρέασε όλο τον κόσμο».
Η Φρόσω Τσούκα επεσήμανε: «Η ταινία πάει πέρα από τη σφαγή του Λάντλοου. Για διάφορους λόγους έχει αποκρυφτεί η συνέχεια που είναι ο Πόλεμος των Δέκα Ημερών. Όταν μιλάνε για το Λάντλοου συνήθως σταματάνε στη σφαγή για να δείξουν τους απεργούς ως θύματα. Εμείς θέλαμε να δείξουμε ότι ήταν αγωνιστές που ανταποκρίθηκαν με επιτυχία στη βία των απεργιών. Με το καθεστώς της επί συμβάσει δουλείας μεταφέρθηκαν οι φτωχοί της Ευρώπης στην Αμερική. Τους πλήρωναν τα εισιτήρια και μεταφέρονταν στην Αμερική για να ξεπληρώσουν το χρέος, πράγμα που δεν κατάφερναν ποτέ και έμεναν σκλάβοι για πάντα».
Τέλος ο σκηνοθέτης της ταινίας αναφέρθηκε στις δυσκολίες χρηματοδότησης των ελλήνων κινηματογραφιστών: «Η ταινία αυτή έγινε με τη βοήθεια φίλων. Είναι δύσκολο να κάνουμε σήμερα κινηματογράφο στην Ελλάδα. Πρέπει η Πολιτεία να επαναφέρει το νόμο για το 8% ή να βρει άλλους τρόπους για τη χρηματοδότηση των ταινιών. Αλλιώς σε λίγα χρόνια δεν θα ακούγεται η γλώσσα μας στις κινηματογραφικές αίθουσες».
Το ντοκιμαντέρ LUDLOW, οι Έλληνες στους πολέμους του άνθρακα, θα έχουμε τη χαρά να το δούμε και στην Αθήνα στις 6 Απρίλη στην Αλκυονίδα.
4. Το βραβείο DOC ON AIR της ΕΡΤ, που συνοδεύεται με χρηματικό έπαθλο 000 ευρώ και σε δικαίωμα της πρώτης μετάδοσης του ντοκιμαντέρ από την ΕΡΤ, το κέρδισε το φιλμ Debut, Σκηνοθεσία: Αναστάσια Μιροσνιτσένκο. Παραγωγή: Βόλια Τσαϊκούσκαγια, Λευκορωσία.
5.Το βραβείο Docs in Progress 2016 της Αγοράς Ντοκιμαντέρ του Φεστιβάλ, χορηγία της post-production 2|35 Inc που μεταφράζεται σε υπηρεσίες post production αξίας 15.000 ευρώ, απονεμήθηκε την ταινία Amal, Σκηνοθεσία /Παραγωγή: Μοχάμεντ Σιάμ, Εταιρεία παραγωγής: ArtKhan, Συμπαραγωγή: Σάρα Μποκεμέγιερ (Detail Film), Αίγυπτος/ Γερμανία
6. Το βραβείο της FIPRESCI για ξένη παραγωγή απονεμήθηκε στην ταινία Αυτό που έκανε σε σκηνοθεσία του Γιόνας Πόερ Ράσμουσεν (Δανία) «για το λεπτό κινηματογραφικό ύφος με το οποίο προσεγγίζει ένα εξαιρετικά πολυσύνθετο θέμα»
7. Το βραβείο της FIPRESCI για την ελληνική παραγωγή δόθηκε στην ταινία Τα σημάδια του ουρανού σε σκηνοθεσία της Μάρως Αναστοπούλου.
Τα βραβεία του κοινού
Φέτος το κοινό συμμετείχε με 20.785 ψήφους, σημειώνοντας ρεκόρ. Οι ταινίες που επιλέχθηκαν και τιμήθηκαν από το κοινό είναι:
Τα Βραβεία Κοινού FISCHER για ταινίες κάτω των 45΄, απονεμήθηκαν:
α) για ελληνική παραγωγή στην ταινία Viktor Ullmann: Βιογραφία μίας ηχογράφησης σε σκηνοθεσία των Ιωάννη Γρηγορόπουλου και Μιχάλη Αριστείδου (Ελλάδα).
β) για ξένη στην ταινία Κλοντ Λανζμάν: Φαντάσματα του Shoah του Άνταμ Μπενζίν (Μεγάλη Βρετανία, Καναδάς).
Τα Βραβεία Κοινού FISCHER για ταινίες άνω των 45΄, απονεμήθηκαν:
α) για ελληνική παραγωγή στην ταινία Argo Navis, σε σκηνοθεσία των Σουζάνε Μπάουζινγκερ και Στέλιου Ευσταθόπουλου (Ελλάδα, Γερμανία). Η κ. Μπάουζινγκερ δήλωσε ότι «τον τελευταίο καιρό ένιωθα άβολα. Την ώρα που στη Μεσόγειο πνίγονται άνθρωποι σε πλαστικές βάρκες εμείς φτιάχνουμε ένα φιλμ για μια γλυκεία περιπέτεια, για ανθρώπους που έπειτα γύρισαν σπίτι τους και έχουν να μοιραστούν τις εμπειρίες τους με τους δικούς τους. Σκεφτόμουν ότι αυτή η ιστορία της Αργοναυτικής Εκστρατείας μας μιλά για το τι είναι η θάλασσα της Μεσόγειου. Σε αυτή τη θάλασσα επί αιώνες ανταλλάσσονταν και χρήσιμα αγαθά, όμως και όπλα, καινούριες σκέψεις, αλλά και σκλάβοι. Είναι αφορμή να σκεφτούμε πως αυτή η θάλασσα μπορεί και πρέπει, αλλάζοντας τα πράγματα να γίνει ένας χώρος συνεργασίας και συμβίωσης αντί τάφος για κυνηγημένους ανθρώπους».
β) για ξένη παραγωγή («Βραβείο Κοινού Πίτερ Ουιντόνικ») κέρδισε η ταινία Η ορχήστρα της ανακύκλωσης- Μια συμφωνία του ανθρώπινου πνεύματος σε σκηνοθεσία Μπραντ Όλγκουντ και Γκράχαμ Τάουνσλι (ΗΠΑ, Παραγουάη, Νορβηγία, Βραζιλία).
