Είμαστε στην πολύ δυσάρεστη θέση να παρουσιάσουμε άλλη μία πρώτη φορά «αριστερή» πρωτοβουλία, της «πρώτη φορά αριστερής κυβέρνησης» που αφορά στο επίσης «πρώτη φορά αριστερό» Υπουργείο Πολιτισμού.
Πριν από λίγες ημέρες οι Εφορείες Αρχαιοτήτων, οι Διευθύνσεις και τα Δημόσια Μουσεία έλαβαν έγγραφο (δες εδώ) προερχόμενο από τη Γενική Διεύθυνση Αρχαιοτήτων και Πολιτιστικής Κληρονομιάς του ΥΠΠΟ, που έφερε τον τίτλο «Προσφορά εθελοντικής εργασίας» και αναφέρει τα εξής: «Σε συνέχεια των συσκέψεων που πραγματοποιήθηκαν στις 3 και 6 Απριλίου 2015 υπό τον κ. Αναπληρωτή Υπουργό με τη συμμετοχή των προϊσταμένων των ΓΔΑΠΚ, όπου μεταξύ άλλων τέθηκε το θέμα του εθελοντισμού, παρακαλούμε να μας γνωρίσετε τις απόψεις σας σχετικά με τη δυνατότητα απασχόλησης εθελοντών σε τομείς της λειτουργίας των αρχαιολογικών μουσείων και συλλογών, καθώς επίσης τον τρόπο επιλογής των υποψηφίων και τους όρους απασχόλησής τους, ούτως ώστε τα παραπάνω να πραγματοποιηθούν, εάν αυτό κριθεί σκόπιμο, στο πλαίσιο ενός ενιαίου σχεδιασμού». (οι υπογραμμίσεις είναι δικές μας)
Το έγγραφο έρχεται επάξια να συνεχίσει τις συζητήσεις μεταξύ του Υπουργού Παιδείας (και Πολιτισμού φυσικά) Αρ. Μπαλτά και του Υπουργού Εθνικής Αμυνας, Π. Καμμένου, σύμφωνα με τις οποίες είναι δυνατόν «φαντάροι να κάνουν τους δασκάλους σε ακριτικές περιοχές» και γιατί όχι γιατροί που υπηρετούν τη θητεία τους να κάνουν και κανένα χειρουργείο, νοσηλευτές – φαντάροι να κάνουν καμία ένεση, μηχανικοί – φαντάροι να διορθώνουν κανένα δρόμο και πάει λέγοντας! Με λίγα λόγια φαίνεται πως είναι κεντρική πολιτική επιλογή της κατά τ’ άλλα σκληρά διαπραγματευόμενης κυβέρνησης οι ανάγκες αυτού του τόπου, αυτού του λαού, να καλύπτονται όχι με αμειβόμενους εργαζόμενους, αλλά με απλήρωτους εργαζόμενους, προσφερόμενους … εθελοντικά για την κάλυψη των αναγκών!
Αλλά για να επιτρέψουμε στον πολιτισμό, είναι προφανές ότι η «πολιτιστική άνοιξη» που ευαγγελιζόταν ο αν. υπουργός Ν. Ξυδάκης είχε τόση διάρκεια όση και οι τάχα ανατρεπτικές κορώνες της κυβέρνησης που υπηρετεί. Αλλά, ετούτη εδώ η «αριστερή» ανατροπή που ενέσκυψε επί των κεφαλών μας έρχεται να αποτελειώσει ότι δεν πρόλαβαν ή δεν μπόρεσαν οι προηγούμενοι, λόγω… σεσημασμένου προτέρου βίου.
Οι συζητήσεις για εθελοντική εργασία στον πολιτισμό, δηλαδή για απλήρωτη εργασία, δεν είναι καινούργιες. Είναι, όμως, η πρώτη φορά που ένα τέτοιο έγγραφο διακινείται εγγράφως και υπηρεσιακώς και καλούνται οι προϊστάμενοι να αναλάβουν σχετική δράση. Με τις μέχρι χθες κυβερνήσεις, που δεν ήταν «αριστερές», ο εθελοντισμός αποτελούσε μία συχνή κουβέντα μεταξύ υπουργών και διαφόρων ιδιωτικών ιδρυμάτων, αλλά δεν είχε γίνει αντικείμενο υπηρεσιακής σύσκεψης την ώρα που τα μουσεία και οι αρχαιολογικοί χώροι αγκομαχούν να λειτουργήσουν λόγω έλλειψης προσωπικού.
Τον Οκτώβριο του 2013 ο τότε υπουργός Πολιτισμού, Π. Παναγιωτόπουλος, συναντήθηκε με τον Ρίτσαρντ Κούριν, αντιπρόεδρο του Ιδρύματος «Smithsonian», του γνωστού, γιγάντιου ομίλου που δραστηριοποιείται στον πολιτιστικό τομέα έχοντας στην ιδιοκτησία του 19 μουσεία, 9 ερευνητικά κέντρα και συνεργάζεται με 181 μουσεία σε όλο τον κόσμο. Αντικείμενο αυτής της συνάντησης ήταν, μεταξύ άλλων, σύμφωνα με σχετική ανακοίνωση του ΥΠΠΟ «η παροχή από την πλευρά των Αμερικανών τεχνογνωσίας στον τομέα του εθελοντισμού, θεσμού που αξιοποιούν αποτελεσματικά πολλά πολιτιστικά ιδρύματα των ΗΠΑ»! Αλλά για να μην έχουμε αυταπάτες για την προέλευση του εθελοντισμού να θυμίσουμε ότι η μήτρα που γέννησε αυτούς τους τρόπους απαλλαγής του κράτους από κάθε κοινωνική παροχή ονομάζεται Ευρωπαϊκή Ενωση. Ναι, αυτή η Ενωση για την οποία ο πρωθυπουργός δεν είναι ακόμα σίγουρος αν τάσσεται με τη δημοκρατία και την αλληλεγγύη ή την ταπείνωση και εξαθλίωση των λαών.
Ε λοιπόν του έχουμε νέα. Η σύγχρονη δουλοπαροικία που φέρει τη διακριτική ονομασία «εθελοντική εργασία» αποτελεί στρατηγική επιλογή της Ευρωπαϊκής Ενωσης, ψηφισμένη τον Απρίλιο του 2008 στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο από ΝΔ, ΠΑΣΟΚ, ΣΥΝ και ΛΑΟΣ. Είναι δε στρατηγική που καλείται να υποστηρίξει τους στόχους της Λισαβώνας, δηλαδή την ανταγωνιστικότητα της ευρωπαϊκής οικονομίας. Οπου ανταγωνιστικότητα βάλτε τη λέξη «κέρδη» και όπου ευρωπαϊκή οικονομία βάλτε τη φράση «μια θράκα ολιγάρχες».
Δεν ξέρουμε αν ο τότε υπουργός Πάνος Παναγιωτόπουλος, πρόλαβε να λάβει την αμερικάνικη τεχνογνωσία, πάντως σίγουρα δεν πρόλαβε να την θέσει σε εφαρμογή. Αλλά, δεν υπάρχει λόγος ανησυχίας, αφού η νέα πολιτική ηγεσία του ΥΠΠΟ αποδεικνύεται και ικανή και γρήγορη να θέσει τον εθελοντισμό σε κίνηση. Βέβαια, οι προηγούμενοι θα το πλασάριζαν ως «συνέργεια και κοινωνική συμμετοχή», «ένταξη στην αγορά και απόκτηση δεξιοτήτων» και άλλα παρόμοια που κυκλοφορούν στα έντυπα της Ευρωπαϊκής Ενωσης. Ετούτοι, οι καινούργιοι, το πιθανότερο είναι να το πλασάρουν ως «πατριωτικό καθήκον», όσο πατριωτικό καθήκον είναι η πληρωμή του ΕΝΦΙΑ, όσο πατριωτικό καθήκον είναι η αγωνία να υπογραφεί ένα μνημόνιο μη τυχόν και μας βρει καμία συμφορά εξόδου από την Ε. Ε. (!)
Ετσι, λοιπόν, δίπλα στους συμβασιούχους εργαζόμενους οι οποίοι με ημερομηνία λήξης καλύπτουν πάγιες και μόνιμες ανάγκες των μνημείων στη φύλαξη, την καθαριότητα, τη συντήρηση, τη μελέτη, χωρίς οι ίδιοι να είναι μόνιμοι, δίπλα στους 5μηνίτες εργαζόμενους της «κοινωφελούς εργασίας», δηλαδή τους φτηνούς εργαζόμενους – δουλοπάροικους χωρίς κανένα εργασιακό δικαίωμα, η πολιτική ηγεσία του ΥΠΠΟ σχεδιάζει να προσθέσει και εργαζόμενους απλήρωτους, τέτοιους που κάποτε τους λέγαμε «σκλάβους», αλλά που στην τρυφερή και μοντέρνα αγκαλιά της Ε. Ε. τους λέμε «εθελοντές» γιατί ακούγεται καλύτερα. Αλλά «εθελοντές» δεν είναι… Είναι κανονικοί σύγχρονοι σκλάβοι. Και φυσικά είναι αυτοί που θα έρθουν να συμπληρώσουν το νέο τοπίο που έχει αρχίσει εδώ και αρκετό καιρό να διαμορφώνεται στον πολιτισμό, αυτό της σταδιακής αποχώρησης του κράτους, της εμπλοκής ιδιωτών και του χορηγικού οργίου σε κάθε τομέα της ανθρώπινης δημιουργίας, είτε αυτή είναι σύγχρονη είτε πρόκειται για τα σπαράγματα της ιστορικής μνήμης.
