Just in

Όλα τα νέα
Imerodromos logo
 

Το αντιφασιστικό κίνημα της Βουλγαρίας — 24 Ιούνη 1941: Το ΚΚΒ αποφασίζει την έναρξη του ένοπλου αγώνα

Στις 24 του Ιούνη 1941, το ΚΚ Βουλγαρίας αποφάσισε να προετοιμάσει το λαό για ένοπλο αγώνα ενάντια στους χιτλερικούς κατακτητές και τους Βούλγαρους πράκτορές τους. Ο αγώνας αυτός ήταν εθνικοαπελευθερωτικός και ταυτόχρονα επαναστατικός ταξικός αγώνας με στόχο: τους χιτλερικούς κατακτητές, τη βουλγάρικη μοναρχία και τη βουλγάρικη αστική τάξη.

Οι λαοί των κατεχόμενων από τον φασιστικό άξονα χωρών, παρά την εγκατάλειψή τους από τις πολιτικές ηγεσίες της άρχουσας τάξης ή την ένταξη των κυβερνήσεών τους στον φασιστικό άξονα, όπως της Ουγγαρίας, της Ρουμανίας, της  Βουλγαρίας,  συγκέντρωναν τις δυνάμεις τους και ξεσηκώνονταν για να πολεμήσουν το φασιστικό τέρας.

Στα χρόνια του Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου, η μικρή Βουλγαρία έγινε  με επιλογή της κυρίαρχης αστικής τάξης και της μοναρχίας, για άλλη μια φορά  σύμμαχος της ιμπεριαλιστικής Γερμανίας.

Τη μέρα εισβολής της χιτλερικής Γερμανίας στη Σοβιετική Ένωση – στις 22 του Ιούνη 1941, η ΚΕ του ΚΚ Βουλγαρίας κυκλοφόρησε προκήρυξη προς το βουλγάρικο λαό «να μην επιτρέψει σε καμία περίπτωση η χώρα του και ο στρατός του να χρησιμοποιηθούν για τους ληστρικούς σκοπούς του γερμανικού φασισμού».

Δυο μέρες μετά, στις 24 του Ιούνη 1941 το Πολιτικό Γραφείο της ΚΕ του ΚΚ Βουλγαρίας αποφάσισε την έναρξη του ένοπλου αγώνα και καθόρισε τις αρχές, τα μέσα και τις μορφές της οργάνωσής του και τα όργανα για τη δημιουργία του καθώς και τα όργανα για τη δημιουργία της πολιτικής καθοδήγησης.

Τα Βαλκάνια τόσο για τη Γερμανία και την Ιταλία, όσο και για την Αγγλία, αποτελούσαν μια περιοχή εξαιρετικής σημασίας. Η χιτλερική Γερμανία έβλεπε τη Βαλκανική χερσόνησο σαν προγεφύρωμα για την προετοιμασία της επίθεσης ενάντια στη Σοβιετική Ένωση και σαν ιδιαίτερης στρατηγικής σημασίας θέση στον πόλεμο ενάντια στην Αγγλία και τους συμμάχους της στη Μεσόγειο. Η Βαλκανική χερσόνησος είχε όμως, μεγάλη σημασία και για την Αγγλία, διότι προστάτευε τις βρετανικές κτήσεις στην Εγγύς και τη Μέση Ανατολή.

Την ήττα της Ιταλίας από την Ελλάδα στα βουνά της Ηπείρου και της Αλβανίας εκμεταλλεύθηκαν οι χιτλερικοί, αφού η Γερμανία, δεν σκόπευε να αναγνωρίσει στην Ιταλία αποκλειστικά δικαιώματα στα Βαλκάνια και άρχισε την προετοιμασία για εισβολή στην Ελλάδα, χρησιμοποιώντας τα εδάφη της Ρουμανίας και της Βουλγαρίας.

Η κυβέρνηση της Βουλγαρίας, υπολογίζοντας στις διαθέσεις των λαϊκών μαζών και μπροστά στο φόβο εξωτερικών πολιτικών περιπλοκών, αναγκάστηκε να απορρίψει την πρόταση των χωρών του «Άξονα» για άμεση συμμετοχή της στον πόλεμο ενάντια στην Ελλάδα. Αυτό το γεγονός επέτρεψε στην ελληνική στρατιωτική διοίκηση να αποφύγει προσωρινά τη δημιουργία δεύτερου μετώπου στα βόρεια σύνορά της, να αποσύρει τις μεραρχίες της από τα βουλγαρικά σύνορα και να τις ρίξει ενάντια στον ιταλικό στρατό.

Ο βουλγάρικος φασισμός ανέβηκε στην εξουσία με το πραξικόπημα της 9 του Ιούνη 1923. Ο αγώνας, όμως, του βουλγάρικου λαού και του ΚΚ στη φασιστική δικτατορία κατάφεραν να εμποδίσουν τη βουλγάρικη μονοπωλιακή αστική τάξη να ιδρύσει ένα δυνατό φασιστικό κόμμα και να οργανώσει ένα μαζικό φασιστικό κίνημα σαν πολιτικό στήριγμα του τρομοκρατικού καθεστώτος.

Μετά την άνοδο στην εξουσία του φασισμού στη Γερμανία και ιδιαίτερα στην περίοδο της πυρετώδους προετοιμασίας του Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου, οι Γερμανοί ιμπεριαλιστές προσπάθησαν να υποτάξουν τη Βουλγαρία και να τη συμπεριλάβουν στο «ζωτικό χώρο» τους. Δεν ήθελαν μόνο την οικονομική εκμετάλλευση της χώρας, αλλά και τη χρησιμοποίηση του βουλγαρικού εδάφους για τα κατακτητικά τους σχέδια στα Βαλκάνια και τη σχεδιαζόμενη επίθεση ενάντια στη Σοβιετική Ένωση.

Στις 16 του Οκτώβρη 1940 ο Γερμανός επιτετραμμένος στη Σόφια πληροφόρησε τη βουλγαρική κυβέρνηση ότι η Ουγγαρία και η Ρουμανία εξέφρασαν ήδη την επιθυμία να προσχωρήσουν στο Τριμερές Σύμφωνο και πρότεινε στη Βουλγαρία μέσα σε τρεις μέρες να κάνει και αυτή το ίδιο. Οι βούλγαροι κυβερνήτες, γνωρίζοντας ότι ο λαός της Βουλγαρίας τάσσεται αποφασιστικά ενάντια στη συμφωνία με το Χίτλερ, για ένα ορισμένο διάστημα ταλαντεύονταν, και αρχικά απόρριψε την τυπική προσχώρηση στο σύμφωνο.

Η κυβέρνηση της Σοβιετικής Ένωσης, το φθινόπωρο του 1940 προσπάθησε να αποτρέψει τη Βουλγαρία από τον καταστροφικό δρόμο της συμμαχίας της με τη χιτλερική Γερμανία και στις 25 του Νοέμβρη 1940 πρότεινε στη βουλγάρικη κυβέρνηση την υπογραφή συμφώνου φιλίας και αμοιβαίας βοήθειας, αλλά η ηγετική ομάδα μέσα στη βουλγάρικη κυβέρνηση, την ίδια μέρα αποφάσισε να απορρίψει τη σοβιετική πρόταση.

Ο λαός της Βουλγαρίας τάχτηκε υπέρ της αποδοχής της σοβιετικής πρότασης και 340.000 πολίτες υπόγραψαν σχετική αναφορά στην κυβέρνηση και τη Βουλή. Επικεφαλής αυτής της κίνησης  ήταν το ΚΚ Βουλγαρίας και όπως έχει γράψει ο Δημητρώφ, έξω από την κίνηση αυτή «έμειναν μόνο τα ανοιχτά καπιταλιστικά και αντιδραστικά στοιχεία των δυο στρατοπέδων – του φιλογερμανικού και του φιλοαγγλικού – που τα ένωσε το μίσος τους ενάντια στη Σοβιετική Ένωση και το μπολσεβικισμό».

 

Το ΚΚΒ αποφασίζει την δημιουργία ένοπλης αντίστασης

 

Την άνοιξη του 1941 τα γεγονότα εξελίσσονταν ραγδαία: Την 1η Φλεβάρη 1941 υπογράφτηκε  συμφωνία με τη χιτλερική Γερμανία για τη χρηματοδότηση του γερμανικού στρατού, που τον περιμένανε στη Βουλγαρία και στις 8 του ίδιου μήνα η βουλγάρικη κυβέρνηση πήρε ειδική απόφαση για τη «συγκέντρωση του εφοδιασμού» του στρατού αυτού.

Την 1η του Μάρτη 1941 η Βουλγαρία προσχώρησε στο Τριμερές Σύμφωνο και αμέσως κιόλας τα χιτλερικά στρατεύματα μπήκαν στο έδαφός της.

Όταν στις 2 του Μάρτη 1941 υπογραφόταν στη Βιέννη η συμφωνία για την υπαγωγή της Βουλγαρίας στον φασιστικό «Άξονα», τα στρατεύματα της Βέρμαχτ είχαν πατήσει κιόλας το βουλγαρικό έδαφος. Έτσι, η Βουλγαρία έχανε την εθνική της ανεξαρτησία και μετατρεπόταν σε βάση εξόρμησης κατά της Γιουγκοσλαβίας και της Ελλάδας και λίγο αργότερα και κατά τη Σοβιετική Ένωση.

Ο βουλγάρικος λαός δεν συμβιβάζεται με την εγκληματική πολιτική της φασιστικής ηγεσίας και συνεχίζει, μέσα σε ολοένα και πιο δύσκολες συνθήκες τον πολύχρονο αγώνα του ενάντια στο φασισμό.

Μετά την εισβολή της χιτλερικής Γερμανίας στη Σοβιετική Ένωση στις 22 του Ιούνη 1941 ο αντιφασιστικός αγώνας παίρνει μεγάλες διαστάσεις. Το ΚΚ Βουλγαρίας βρίσκεται στην πρώτη γραμμή του κινήματος εναντίον του φασισμού και της ανάμειξης της χώρας στον πόλεμο κατά της ΕΣΣΔ.

Την ίδια μέρα της εισβολής η ΚΕ του ΚΚ Βουλγαρίας κυκλοφόρησε προκήρυξη προς το βουλγάρικο λαό «να μην επιτρέψει σε καμία περίπτωση η χώρα του και ο στρατός του να χρησιμοποιηθούν για τους ληστρικούς σκοπούς του γερμανικού φασισμού».

Στις 24 του Ιούνη 1941, δυο μέρες μετά την εισβολή των χιτλερικών φασιστών στην ΕΣΣΔ, το Πολιτικό Γραφείο της ΚΕ του ΚΚ Βουλγαρίας αποφασίζει να προετοιμάσει το λαό για ένοπλη πάλη εναντίον των γερμανικών στρατευμάτων κατοχής και των Βούλγαρων συνεργατών τους και καθόρισε τις αρχές, τα μέσα και τις μορφές της οργάνωσής του και τα όργανα για τη δημιουργία του καθώς και τα όργανα για τη δημιουργία της πολιτικής καθοδήγησης. Ο αγώνας αυτός ήταν εθνικοαπελευθερωτικός και ταυτόχρονα επαναστατικός ταξικός αγώνας με στόχο: τους χιτλερικούς κατακτητές, τη βουλγάρικη μοναρχία και τη βουλγάρικη αστική τάξη.

Είσοδος των Βούλγαρων παρτιζάνων στην πόλη Πλόβντιβ/Φιλιππούπολη

Τα πρώτα αντάρτικα τμήματα δημιουργήθηκαν το 1941 στα βιομηχανικά κέντρα και τις πόλεις. Τον Ιούλη του 1941, στην επαρχία Ράζλοκ σχηματίζεται η πρώτη αντάρτικη «τσέτα» (απόσπασμα). Τον Αύγουστο και τον Σεπτέμβρη στις επαρχίες Ντουπνίτσα, Μπατάκ, Κάρλοβο, Καλόφερ, Σεβλίεβο, Γκάμπροβο, Γιάμπολ και Σλίβεν τα αντάρτικα αποσπάσματα αναλαμβάνουν δράση.

Στις 17 του Ιούλη 1942, με πρωτοβουλία του Γκεόργκι Δημητρόφ, το ΚΚ Βουλγαρίας  δημιουργεί το Πατριωτικό Μέτωπο, στις γραμμές του οποίου εκτός από την εργατική τάξη, συσπειρώνονται μαζικοί  φορείς, συνδικάτα, η αριστερή πτέρυγα της Αγροτικής Ένωσης, τους αριστερούς σοσιαλδημοκράτες, την πολιτική ομάδα Ζβενό και πολλούς προοδευτικούς διανοούμενους.

Σε ολόκληρη τη χώρα δημιουργήθηκαν εκατοντάδες επιτροπές του Πατριωτικού Μετώπου.

Στο μεταξύ η τρομοκρατία δυναμώνει. Οι μοναρχοφασίστες ρίχνουν τους αγωνιστές στις φυλακές και τα στρατόπεδα συγκέντρωσης, σκοτώνουν και κρεμούν δεκάδες αγωνιστές αντιφασίστες.

Το Μάρτη του 1943 το ΚΚ Βουλγαρίας ιδρύει το Λαϊκό Απελευθερωτικό Στρατό, ο οποίος ένα χρόνο μετά αριθμούσε μια μεραρχία και 9 ταξιαρχίες, καθώς και 200.000 βοηθούς και συνεργάτες.

Έξι τμήματα ανταρτών συνεργάστηκαν με το αντάρτικο της Γιουγκοσλαβίας και της Ελλάδας, όπως η ταξιαρχία «Γιώργης Δημητρώφ» με τη Γιουγκοσλαβία και το τάγμα «Χρήστο Μπότεφ» με τον ΕΛΑΣ. Ο Λαϊκός Στρατός της Βουλγαρίας είχε να αντιμετωπίσει πάνω από 300.000 μοναρχοφασιστικού στρατού και 4 χιτλερικές μεραρχίες.

Συνάντηση Τοντόρ Γκεοργκίεφ Τουμπάλοφ (διοικητή του 59ου Συντάγματος Πεζικού) με Έλληνες αντάρτες στα βουνά των Σερρών

Τον Αύγουστο του 1944, στη Βουλγαρία είχε ωριμάσει μια επαναστατική κατάσταση. Από το Κομμουνιστικό Κόμμα δόθηκε κατεύθυνση για γενική ένοπλή εξέγερση που τερματίστηκε νικηφόρα στις 9 του Σεπτέμβρη, χάρη στη βοήθεια του Κόκκινου Στρατού.

Οι αντάρτικες δυνάμεις στη Βουλγαρία εμπόδισαν τους χιτλεροφασίστες να χρησιμοποιήσουν τη χώρα σαν βάση ανεφοδιασμού του πολέμου ενάντια στη Σοβιετική Ένωση. Διάβρωσαν τα μετόπισθεν του εχθρού και δεν επέτρεψαν να σταλούν Βούλγαροι φαντάροι στο Ανατολικό Μέτωπο.

Στη Βουλγάρικη Αντιφασιστική Αντίσταση, 1941-1944, πήραν δραστήρια μέρος γύρω στους 300.000 πατριώτες.

Στις παρτιζάνικες δυνάμεις πήραν μέρος 100.000 – 130.000 μαχητές.

Σκοτώθηκαν σε μάχες ή πιάστηκαν κι εκτελέστηκαν επί τόπου 9.140 παρτιζάνοι.

Οι Βούλγαροι και Γερμανοί φασίστες, σκότωσαν 20.070 Βούλγαρους πατριώτες, που με οποιονδήποτε τρόπο βοήθησαν τους παρτιζάνους.

Έκαψαν 2.139 σπίτια πατριωτών. Καταδικάστηκαν από τα στρατοδικεία και εκτελέστηκαν 1.590 αγωνιστές. Καταδικάστηκαν σε ισόβια δεσμά 1.133. Καταδικάστηκαν σε εικοσάχρονη φυλάκιση 7.324.

Σύμφωνα με στοιχεία των φασιστικών αρχών, από 1 Γενάρη 1942 μέχρι 4 Σεπτέμβρη 1944 πιάστηκαν 64.345 πατριώτες. Ζητήθηκε η ποινή του θανάτου σε 12.461. Στάλθηκαν σε στρατόπεδα συγκέντρωσης 31.540.

Οι πιο σκληρές φυλακές βρίσκονταν στις πόλεις: Σόφια, Κιουστεντίλ, Γκόρνα, Τζουμαγιά, Μπλακόεβγκάντ, Πάζαρτζίκ, Στάρα Ζαγόρα, Σλίβεν, Χάσκοβο, Μπουργάς, Βάρνα, Σούμε, Ρούσε, Τύρνοβο, Σεβλίεβο, Λόβετς, Πλέβεν, Βράτσα, Βίντιν, Λόμ και Σκόπια στο Γιουγκοσλάβικό Έδαφος, Μπάμπεκ, Πέτριτς στα ελληνικά σύνορα.

Βούλγαροι παρτιζάνοι στο Διδυμότειχο

Στρατόπεδα συγκέντρωσης: “Γόντα βόντα” (γυναικείο στρατόπεδο) και Σβετί Νικόλα, νότια της πόλης Ασενοβγκράντ, στην πόλη Σλάτογκραντ, στο χωρίο Ντίτεβο, νομού Χασκόβου, στην πόλη Γιάμπολ, στο νησί “Σβέτα Αναστάσία, στην πόλη Νεσέμπερ, στο νομό Ομουρτάκ, στο νομό Σεβλίεβο κοντα στην πόλη Πλέβεν, στο χωριό Κρίστο Πόλε,το Ενίκιοϊ, σε ελληνικό έδαφος στο νομό Ξάνθης.

Ακόμα το ειδικό στρατόπεδο συγκέντρωσης ”ΣΑΧΑΡΑ” στο Μαρικοστίνοβο (περιφέρεια Πέτριτς) αποκλειστικά για φαντάρους.

Στις 9 Σεπτέμβρη 1944 απελευθερώθηκαν από τις φυλακές 8.129 κρατούμενοι πατριώτες. Η συμμετοχή του βουλγάρικου Λαϊκού Στρατού στον πόλεμο ενάντια στις χιτλερικές δυνάμεις, βοήθησε στο να κατοχυρωθεί η λευτεριά, η ανεξαρτησία και τα επιτεύγματα της επανάστασης της 9ης Σεπτέμβρη 1944.

 

ΠΗΓΕΣ:

–Ριζοσπάστης 6 – 13 Οκτώβρη 1985

–Πτυχές από την ιστορία των εθνικοαπελευθερωτικών κινημάτων – αδημοσίευτη εργασία

–ourbalkans.wordpress.com

–Σοβιετική Εγκυκλοπαίδεια

–Διεθνής Επιστημονική Διάσκεψη – «Βουλγάρικη αντιφασιστική αντίσταση – αδιαίρετο τμήμα του βαλκανικού, ευρωπαϊκού και παγκόσμιου αντιφασιστικού αγώνα», Σόφια 9 Μάη 2009

 

Απόψεις