Αμέσως με την εκλογή Τραμπ στη θέση του 47ου Προέδρου των ΗΠΑ, οι αγορές προχώρησαν σε ένα πρωτοφανές ράλι ανόδου.
Σύμφωνα με τις πρώτες αντιδράσεις των αγορών, όπως αναφέρει ο Bloomberg, οι αμερικανικές μετοχές εκτινάχθηκαν, τα futures του S&P σκαρφάλωσαν πάνω από 2% (σ.σ.: πρόκειται για συμβόλαια μελλοντικής εκπλήρωσης του S&P 500 και τα οποία παρέχουν στους αγοραστές μια επενδυτική τιμή με βάση την προσδοκία της μελλοντικής αξίας), το δολάριο σημείωσε τη μεγαλύτερη άνοδό του έναντι των κυριότερων νομισμάτων από το 2020 και το Bitcoin εκτινάχθηκε σε νέα ρεκόρ.
Το ερώτημα, στην προκειμένη περίπτωση, είναι γιατί συνέβησαν το παραπάνω. Σύμφωνα με την επικρατούσα ανάγνωση, όχι μόνο οι αγορές, αλλά και συνολικότερα το μεγάλο κεφάλαιο της Αμερικής, μάλλον επιθυμούσε μια επικράτηση των Δημοκρατικών και της Κάμαλα Χάρις. Το κυρίαρχο πολιτικό σύστημα των ΗΠΑ και της ΕΕ, το λεγόμενο «φιλελεύθερο κέντρο», επιθυμούσε διακαώς την ήττα Τραμπ. Την ίδια στιγμή, ωστόσο –όπως αναφέραμε σε προηγούμενο σημείωμά μας– οι αγορές είχαν ήδη ενσωματώσει τις προβλέψεις των πλατφορμών Kalshi και Polymarket, οι οποίες «έδιναν» τον Τραμπ ως νικητή. Το γεγονός αυτό σήμαινε ότι το χρηματοπιστωτικό σύστημα θεωρούσε πιθανότερη -και ευνοϊκότερη για τις αγορές- μια νίκη του Ρεπουμπλικανού έναντι της Χάρις.
Πώς γίνεται, λοιπόν, να υπάρχει τέτοια απόκλιση ανάμεσα σε όσα επιθυμεί το πολιτικό σύστημα από τη μια και οι αγορές από την άλλη; Αυτό που αξίζει να σημειώσουμε -και δεν θα σταθούμε παραπάνω σε αυτό- είναι πως το καπιταλιστικό σύστημα λειτουργεί με τάσεις, δεν λειτουργεί ούτε συλλογικά ούτε είναι ενιαία. Το ότι το πολιτικό σύστημα και η κυρίαρχη τάση της διανόησης έχει διαφορετική προσέγγιση από την αντίστοιχη κυρίαρχη τάση των αγορών, δεν είναι κάτι το περίεργο για μια ανεπτυγμένη καπιταλιστική οικονομία, όπως αυτή των ΗΠΑ. Άλλωστε, οι αγορές, έχουν την ικανότητα να ενσωματώνουν τις πολιτικές εξελίξεις. Αν και, σε αυτήν την περίπτωση, μάλλον οι πολιτικές εξελίξεις ενσωματώθηκαν στις προσδοκίες της αγοράς.
Τι είναι το Trump trade και που οφείλεται
Το Trump trade, μια έκφραση που έγινε του «συρμού» στις οικονομικές -και όχι μόνο- ιστοσελίδες, περιγράφει ακριβώς αυτήν την… ευδαιμονική τάση των αγορών, μετά την τελική επικράτηση του Τραμπ στην Προεδρία των ΗΠΑ. Ωστόσο, το Tramp trade, κάθε άλλο παρά κάτι καινούργιο είναι -αντιθέτως, έχει ξεκινήσει ήδη από το μακρινό 2016 και, στη σημερινή του μορφή, περιγράφει μια προσδοκία των επενδυτών ότι τα πράγματα για αυτούς θα πάνε το ίδιο καλά, όπως πήγαν στην πρώτη Προεδρία Τραμπ.
Το Trump Trade περιγράφει, με άλλα λόγια, τη μετατόπιση της αγοράς και των επενδυτών υπέρ των «Τραμπικών» οικονομικών πολιτικών. Αυτή η ιδέα επινοήθηκε μετά την εκλογή του τον Νοέμβριο του 2016, μετά τις δεσμεύσεις του για απορρύθμιση των αγορών, φορολογικές περικοπές και ώθηση των δαπανών για υποδομές. Ουσιαστικά, το Trump Trade αντανακλά την προσδοκία ενός «φιλοεπιχειρηματικού κλίματος», όπως αναφέρουν αναλυτές ήδη από τον Ιούλιο του 2024.
Πίσω στην πρώτη θητεία του Τραμπ, οι αμερικανικές μετοχές σημείωσαν ισχυρή άνοδο –ειδικά στον τομέα της τεχνολογίας και του χρηματοπιστωτικού τομέα– με αυξανόμενες αποδόσεις των ομολόγων και ισχυρό δολάριο. Ίσως, τώρα, να είναι λίγο πιο εμφανής ο λόγος για τον οποίος ο πολυδισεκατομμυριούχος Ίλον Μασκ ψήφισε, στήριξε και χρηματοδότησε αφειδώς τον Ντ. Τραμπ.
Ποιοι κερδίζουν από την εκλογή Τραμπ
Για να κατανοήσουμε το «ράλι ανόδου» στα χρηματιστήρια, αλλά και τη γενικότερη ευφορία των αμερικανικών αγορών από τη νίκη Τραμπ, καλό είναι να δούμε ποιοι κερδίζουν από αυτήν την επικράτηση. Και δεν υπάρχει ασφαλέστερος τρόπος να το δούμε, πέραν των όσων έχει ήδη κάνει ο Ρεπουμπλικανός Πρόεδρος.
Το 2017 η κυβέρνηση Τραμπ ψήφισε τον νόμο για τις φορολογικές περικοπές και τις θέσεις εργασίας (Tax Cuts and Jobs Act), ένα… μνημείο φιλοεπιχειρηματικής νομοθεσίας. Ο νόμος αυτός είχε ως άμεση συνέπεια τη μείωση των εταιρικών φορολογικών συντελεστών, σε αυξημένες επενδύσεις, επαναγορές μετοχών και μερίσματα. Δεν είναι τυχαίο ότι ο S&P 500 αυξήθηκε σχεδόν κατά 50 τοις εκατό από την εκλογή του Τραμπ μέχρι την έναρξη της πανδημίας COVID-19. Έτσι, οι αμερικανικές μετοχές —ειδικά στον τομέα της τεχνολογίας, των χρηματοοικονομικών, της βιομηχανίας και της ενέργειας— παρουσίασαν δυσθεώρητα κέρδη.
Η νίκη Τραμπ δύναται, επίσης, να έχει σημαντικές επιπτώσεις στην αγορά ομολόγων, καθώς η Federal Reserve μπορεί τελικά να μην προχωρήσει σε επιθετικές μειώσεις επιτοκίων (τουλάχιστον βραχυπρόθεσμα να τις «παγώσει»), κάτι που θα έχει ως αποτέλεσμα, οι τιμές των ομολόγων να μειωθούν και οι αποδόσεις να αυξηθούν.
