Αποχαιρετώντας στην κηδεία τον σ. Λάζαρο Κυρίτση, ο Θανάσης Παφίλης, μέλος της ΚΕ του ΚΚΕ και κοινοβουλευτικός εκπρόσωπος του Κόμματος σημείωσε:
«Η Κεντρική Επιτροπή του ΚΚΕ αποχαιρετά με μεγάλη περηφάνια και σεβασμό έναν από τους τελευταίους της δρακογενιάς των αλύγιστων της ταξικής πάλης, τον παλαίμαχο Μακρονησιώτη σύντροφο Λάζαρο Κυρίτση, που έφυγε πλήρης ημερών, αφήνοντας πλούσια παρακαταθήκη.
Είναι δύσκολο να αποτυπώσει κανείς μέσα σε λίγες αράδες τη ζωή ενός ανθρώπου που ταυτίζεται και αποτυπώνει έναν αιώνα αγωνίες, φτώχεια, αγώνες, εξορίες, βάσανα. Ενός κομμουνιστή που ποτέ δε λύγισε, ποτέ δεν πρόδωσε τις αρχές του και τα πιστεύω του.
Ο σύντροφος Λάζαρος γεννιέται το 1920 στη Χαραυγή Πωγωνίου Ιωαννίνων.
Τελειώνει εκεί το δημοτικό σχολείο. Γυμνάσιο πηγαίνει στην Πωγωνιανή. Ήταν από τους πιο καλούς μαθητές, αλλά είχε κόντρα με το γιό του Γυμνασιάρχη, όπως έλεγε, για το ποιος θα τελειώσει το σχολείο με μεγαλύτερο βαθμό. Ο ένας είχε στις πλάτες του την φτώχεια και το πείσμα και ο άλλο το ότι ήταν ο γιός του Γυμνασιάρχη. Όπως ο ίδιος έλεγε: “Ήταν μια αδικία”, που όμως δεν έδωσε σημασία τότε. Είχε χαράξει τον δικό του στόχο.
Έτσι κι όταν ακόμα η οικογένεια μετακομίζει στην Αθήνα για να βοηθήσει τον πατέρα, που έχει ανοίξει μπακάλικο στου Χαροκόπου αυτός συνεχίζει, πάση θυσία, το γυμνάσιο. Δεν εγκαταλείπει το όνειρό του. Είναι μόλις δεκατεσσάρων χρονών όταν επιλέγει να μείνει στην Αθήνα και να μη γυρίσει στο χωριό, δουλεύοντας μαζί με τον αδερφό του σε ένα γαλακτοπωλείο για να τελειώσει το σχολείο. Και ας ήταν υποχρεωμένος να σηκώνεται το βράδυ από τους πάγκους που κοιμότανε στο υπόγειο του μαγαζιού, και να κουνάει το γάλα για να μην κόψει. Δύσκολα παιδικά χρόνια. Συχνά έλεγε: “δεν είχα παιδική ηλικία, να παίξω και εγώ με το τόπι σ’ ένα οικόπεδο όπως όλα τα παιδιά, επέζησα όμως”.
Επέστρεψε στην Πωγωνιανή, όπου και τελείωσε την πέμπτη γυμνασίου, για να αποφοιτήσει τελικά από το γυμνάσιο Παραμυθιάς, στη Θεσπρωτία, το οποίο διέθετε και οικοτροφείο, με μηνιαία έξοδα 325 δραχμές, που πλήρωνε ο αδελφός του που δούλευε. Εκεί γνωρίζει τη συντροφικότητα, την ανιδιοτέλεια, την αλληλεγγύη, ενώ έρχεται σε επαφή με τις μαρξιστικές ιδέες, χάρη σε ένα καθηγητή του που ήταν κουμουνιστής και δίδασκε Μάρξ.
Το 1938 επιστρέφει στην Αθήνα για να βρει εκ νέου δουλειά και να μπει στο πανεπιστήμιο. Έδωσε εξετάσεις στη Νομική και πέρασε. Ταυτόχρονα δουλεύει σε δικηγορικό γραφείο, μετά σε εστιατόριο, κάνει τα πρώτα του βήματα στον συνδικαλισμό. Έρχεται σε επαφή με το Σωματείο Επισιτισμού για τις συνθήκες δουλειάς και τα μεροκάματα.
Στο δεύτερο έτος φοίτησής του, κηρύχθηκε ο πόλεμος και το 1940 γύρισε στο χωριό γιατί δεν μπορούσε να ζήσει από τα συσσίτια που έδιναν στους φοιτητές.
Εκεί πήρε και το βάπτισμα στο ΕΑΜ. Στις αρχές του 1943 του ανατίθεται η αποστολή να δημιουργήσει ομάδα του ΕΑΜ στην περιοχή. Από υπεύθυνος πολιτικού έγινε και έφεδρος του ΕΛΑΣ. Στις αρχές του 1944 κατατάσσεται στον τακτικό ΕΛΑΣ, με την ειδικότητα του ολμιστή. Παίρνει μέροςστη μάχη της Χρυσοράχης, μία σημαντική εκκαθαριστική επιχείρηση κατά των Γερμανών, όπου οι Γερμανοί χάνουν 35 άτομα, ενώ ο ΕΛΑΣ κανέναν. Στα τέλη του Δεκέμβρη του 1944 συμμετέχει στη σύγκρουση του ΕΛΑΣ με τον ΕΔΕΣ, όπου ο δεύτερος προσπάθησε να εισβάλει σε περιοχή ελέγχου του ΕΛΑΣ.
Το 1945, μετά τη Συμφωνία της Βάρκιζας, ο σύντροφος Λάζαρος κατατάσσεται για να υπηρετήσει τη θητεία του στον εθνικό στρατό, στα ΕΜΠΕΔΑ, στην περιοχή της Ν. Χαλκηδόνας. Γνωρίζεται με άλλα οργανωμένα μέλη του Κόμματος, οι οποίοι συγκροτούν ομάδα και διαμαρτύρονται για τη διάδοση της φασιστικής εφημερίδας “Ελληνικό Αίμα” μέσα στο στρατόπεδο. Παρά τις υποσχέσεις της Διοίκησης η διακίνηση συνεχίστηκε, με την καθοδήγηση των Χιτών, αλλά και με την ανοχή των υπολοίπων αξιωματικών του στρατοπέδου. Ετσι οι κομμουνιστές – φαντάροι απαντούν με τη διακίνηση του “Ριζοσπάστη” μέσα στο στρατόπεδο, ενέργεια που βρίσκει μεγάλη ανταπόκριση από τους φαντάρους του στρατοπέδου. Ακολούθησαν αντίποινα. Τον συνέλαβαν, μαζί με άλλους δύο, και τον απομόνωσαν σ’ ένα στάβλο αλόγων. Από τότε αρχίζουν τα καψόνια και οι διώξεις.
Ο σύντροφος Λάζαρος μεταφέρεται μαζί με 11 ακόμα στρατιώτες στο Χαϊδάρι, στο κελί 15 – κελί μελλοθάνατων επί γερμανικής Κατοχής.Οι τοίχοι είναι γεμάτοι με σημειώματα αλύγιστων κομμουνιστών και αγωνιστών που ετοιμάζονταν να αντιμετωπίσουν το εκτελεστικό απόσπασμα. Είναι το δικό του ευαγγέλιο. Περνά από στρατοδικείο, δικάζεται σε 6 μήνες φυλάκιση. Μεταφέρεται στα υπόγεια κρατητήρια της ΕΣΑ στον Πειραιά, υπό τις εντολές του γνωστού βασανιστή λοχαγού Γκιζίκη. Η ζωή γίνεται κόλαση.
Στη συνέχεια μεταφέρεται ως κρατούμενος στο 300 τάγμα στον Αγ. Παντελεήμονα και τότε του ζητούν να συμμετέχει σε εκτελεστικό απόσπασμα στο Χαϊδάρι. Ο σύντροφος Λάζαρος αρνείται, δηλώντας σαφώς: “Δε θα σήκωνα ποτέ το όπλο απέναντι στους συντρόφους μου”.
Αυτή η αλύγιστη και περήφανη στάση του είναι και το “εισιτήριο” για τη μεταφορά του στο κολαστήριο της Μακρονήσου, στον τόπο όπου χιλιάδες κομμουνιστές και άλλοι αγωνιστές γνώρισαν την επιστημονικά οργανωμένη βία της αστικής τάξης με έναν και μοναδικό σκοπό: Να υποταχθούν, να δηλώσουν μετάνοια, να αποκηρύξουν το ΚΚΕ και τις ιδέες τους.
Στο 2ο Τάγμα έμεινε 2 μήνες και κατόπιν, όπως όλοι όσοι δεν έκαναν δήλωση, μεταφέρθηκε στο 1ο τάγμα, στο τάγμα των “αμετανόητων” ή το “κόκκινο τάγμα”. Όπως συχνά έλεγε “Εκεί βρήκα το τραπέζι στρωμένο”. Βρήκε την ιδιαίτερη συντροφικότητα και αλληλεγγύη που υπήρχε ανάμεσα στους φαντάρους που τους κράτησε όρθιους στο καθημερινό μαρτύριο. Κάθε μέρα, από το πρωί μέχρι το βράδυ, να βγάζουνε πέτρες και να τις κουβαλούνε μέχρι το μουράγιο, για να φτιαχτεί μια προβλήτα, να έρχεται το καράβι να αράζει, να φέρνει το νερό που δεν υπήρχε σε όλο το νησί. Εκεί μέσα βρήκε την καλύτερη έκφραση της μεθοδικότητας της Κομματικής Οργάνωσης, που, παρ’ όλα τα εμπόδια, κατάφερνε να διαδίδει καθημερινά δελτίο Τύπου και πληροφορίες. Κάποιες φορές, διακινούσαν ακόμα και τον παράνομο “Ριζοσπάστη”.
Στα τέλη του 1947, οι επιθέσεις των “Αλφαμιτών” κατά των κρατουμένων στρατιωτών πυκνώνουν, όσο οξύνεται η ταξική πάλη, η συγκρότηση και οι νίκες του Δημοκρατικού Στρατού Ελλάδας, πράγμα που εξαγριώνει τους υπηρέτες του αστικού κράτους, ορκισμένους αντικομμουνιστές. Πολλοί απ’ αυτούς είχαν ταχθεί στην υπηρεσία των Γερμανών κατακτητών και της ελληνικής κατοχικής κυβέρνησης, άλλοι είχαν προϋπηρεσία ως Χίτες και κουκουλοφόροι καταδότες των λαϊκών αγωνιστών.
Ο σύντροφος Λάζαρος Κυρίτσης, μέσα στο κολαστήριο της Μακρονήσου, ζει τη μεγάλη σφαγή της 1ης του Μάρτη του 1948, τη μαζική δολοφονία των πάνω από 350 άοπλων στρατιωτών του Α’ Τάγματος. Ένα έγκλημα που το ελληνικό αστικό κράτος κρατά για δεκαετίες ως εφτασφράγιστο μυστικό, αφού ακόμα και σήμερα δεν επιτρέπει καμία πρόσβαση στα αρχεία του στρατού. Δεν ξεχνά ποτέ, σ’ όλη του τη ζωή, να αφηγείται στις νεοτερες γενιές τη φρίκη και τη μεθόδευση αυτού του εγκλήματος. Η πολύτιμη συγκλονιστική, αδιάψευστη προσωπική του μαρτυρία γίνεται ορμή αποκάλυψης του πόσο αδίστακτοι μπορούν να γίνουν οι αντίπαλοι του εργατικού και λαϊκού κινήματος, οι διώκτες των κομμουνιστικών ιδεών.
Για μήνες ολόκληρους μετά τη σφαγή, ο σύντροφος Λάζαρος Κυρίτσης, όπως και χιλιάδες άλλοι κομμουνιστές και άλλοι αγωνιστές, που επιβίωσαν από αυτήν τη φρικαλεότητα, συνεχίζουν να βιώνουν τα μαρτυρικά βασανιστήρια, καταφέρνουν όμως να βγουν ζωντανοί από αυτό το κολαστήριο, κερδίζοντας επάξια τον τιμητικό τίτλο: ΑΛΥΓΙΣΤΟΙ.
Το 1949 μεταφέρεται από τη Μακρόνησο για να δουλέψει στην κατασκευή του δρόμου Μουζάκι – Καρδίτσα, απ’ όπου και παίρνει το 1950 το απολυτήριό του από τον στρατό.
Επιστρέφει στην Αθήνα, βρίσκει ένα μικρό σπίτι στα όρια του Ζωγράφου με το Γουδί και διαμένει, συνεχίζει να δουλεύει για να ολοκληρώσει τις σπουδές του. Παράλληλα, συνδέεται με τον παράνομο μηχανισμό του Κόμματος και εκπαιδεύεται στη στοιχειοθεσία και αξιοποιείται στο παράνομο τυπογραφείο.
Μετά την εκτέλεση του Νίκου Μπελογιάννη, υλοποιώντας την κομματική απόφαση να προπαγανδιστεί η εκτέλεσή του, αναρτά μαζί με άλλους συντρόφους φωτεινό πανό στην περιοχή του Αγ. Ιωάννη, με το σύνθημα “Ο ΜΠΕΛΟΓΙΑΝΝΗΣ ΖΕΙ”.
Τον ίδιο χρόνο ολοκληρώνει τις σπουδές του και παίρνει το πτυχίο του στη Νομική.
Με τη διάλυση των Κομματικών Οργανώσεων εντάσσεται στην ΕΔΑ και από το 1964 είναι επικεφαλής της δημοτικής παράταξης στο δήμο Ζωγράφου, χρέωση που είχε από το Κόμμα και μετά τη μεταπολίτευση. Αξιοποιείται από το Κόμμα ως υποψήφιος βουλευτής με τα ψηφοδέλτια της ΕΔΑ και μετά τη μεταπολίτευση με τα ψηφοδέλτια του ΚΚΕ.
Στη διάρκεια της επταετούς δικτατορίας συλλαμβάνεται για την αντιδικτατορική του δράση και καταδικάζεται σε ποινή φυλάκισης 18 χρόνων, από τα οποία εκτίει τα 6, του αφαιρείται η άδεια ασκήσεως επαγγέλματος, την οποία επανακτά μετά το 1974.
Ολα τα επόμενα χρόνια ο σύντροφος Λάζαρος Κυρίτσης πρωτοστατεί στην ίδρυση, λειτουργία και δράση της Πανελλήνιας Ενωσης Κρατουμένων Αγωνιστών Μακρονήσου (ΠΕΚΑΜ) και στη δημιουργία του Μουσείου της. Παραμένει μπροστάρης στον αγώνα για να διατηρηθεί η Μακρόνησος ως τόπος ιστορικής μνήμης και να απαλλαγεί από τους καταπατητές της, να ανοίξουν τα αρχεία του στρατού και να φανεί η ιστορική αλήθεια για τη σφαγή της Μακρονήσου. Κυρίως όμως παραμένει μπροστάρης στον αγώνα για τη διάδοση της ιστορικής αλήθειας στη νέα γενιά.
Η Κεντρική Επιτροπή του ΚΚΕ αποχαιρετά τον σύντροφο Λάζαρο Κυρίτση.
Αποχαιρετά τον οργανωτή του ΕΑΜ, τον μαχητή του ΕΛΑΣ, τον αλύγιστο κρατούμενο του κολαστηρίου της Μακρονήσου και της χούντας, τον οργανωμένο κομμουνιστή στον παράνομο μηχανισμό του Κόμματος, τον συνδικαλιστή δικηγόρο, τον μπροστάρη στους αγώνες των συνταξιούχων, τον για πολλά χρόνια αντιπρόεδρο του ΔΣ της ΠΕΚΑΜ και ενεργό μέλος της ΠΕΑΕΑ-ΔΣΕ
Αποχαιρετά έναν ακόμα ξεχωριστό, μεταξύ τόσων, που συνέβαλαν για να γραφούν οι ιστορικές σελίδες απαράμιλλου ηρωισμού και αντοχής του λαϊκού κινήματος σε πολύ δύσκολες συνθήκες.
Αποχαιρετά τον σταθερό και αταλάντευτο κομμουνιστή, που πορεύτηκε πάντα με σημαία το δίκιο του λαού, τα υψηλά ιδανικά της πάλης για την κατάργηση της εκμετάλλευσης ανθρώπου από άνθρωπο, τον σοσιαλισμό – κομμουνισμό.
Υπήρξε ο ίδιος μια διαρκής επιβεβαίωση της δύναμης των ιδεών του ΚΚΕ, που κάνει τον εργαζόμενο άνθρωπο ήρωα, πρωταγωνιστή της ιστορίας. Αυτής της δύναμης που γέννησε, γεννά και θα γεννά σε μαζική κλίμακα, παρά τα πισωγυρίσματα της ιστορίας, τα εκατομμύρια των αγωνιστών, χωρίς τίποτα να μπορεί να ανακόψει αυτήν την πορεία, για να ανθρωπεύσει ο άνθρωπος.
Αποτελεί παράδειγμα προσφοράς και αφοσίωσης για τις νεότερες γενιές. Θα είναι για πάντα μαζί μας στους αγώνες που ακολουθούν.
Καλό σου ταξίδι σύντροφε Λάζαρε.
Η Κεντρική Επιτροπή εκφράζει τα θερμά της συλλυπητήρια στις κόρες του Αγλαΐα και Λεμονιά, στα εγγόνια, τους οικείους και τους φίλους του».
Πηγή: 902.gr
