Απαντήσεις στο ερώτημα της κυβερνητικής διαχείρισης αναζητούν εναγωνίως οι δύο βασικοί πόλοι του αστικού πολιτικού σκηνικού, 15 μήνες πριν την εκπνοή της συνταγματικής θητείας της παρούσας κυβέρνησης. Όπως φαίνεται αυτές εντοπίζονται στις κυβερνήσεις συνεργασίας, που μετά τον ΣΥΡΙΖΑ βρίσκονται και στον ορίζοντα της Νέας Δημοκρατίας, σύμφωνα με δηλώσεις του πρωθυπουργού. Όλα αυτά σε ένα ευρύτερο σκηνικό διαφαινόμενης οικονομικής (άρα και πολιτικής) κρίσης. Μια κατάσταση δηλαδή που ευνοεί την επίκληση της «εθνικής ανάγκης» που στο παρελθόν έχει αποτελέσει το υπόβαθρο μη αναμενόμενων πολιτικών συμμαχιών και συσπειρώσεων.
Η Ν.Δ θα ψάξει τελικά κυβερνητικό εταίρο μετά τις εκλογές
Ο Κυριάκος Μητσοτάκης και συνέντευξη που παραχώρησε στο Φόρουμ του Οικονομικού Ταχυδρόμου, άλλαξε το εκλογικό δόγμα της Νέας Δημοκρατίας που έως τώρα ήταν ο στόχος της αυτοδύναμης κυβέρνησης. Πιο συγκεκριμένα άφησε ανοιχτό το ενδεχόμενο είτε από την επόμενη κάλπη της απλής αναλογικής, είτε από την μεθεπόμενη το κόμμα του να μπει σε διαδικασίες ανεύρεσης κυβερνητικού εταίρου εφόσον αυτό επιτάσσει το εκλογικό αποτέλεσμα. Χαρακτηριστικά ανέφερε πως «ο λαός θα μας υποδείξει τελικά εάν η χώρα θα κυβερνηθεί από ένα κόμμα ή από περισσότερα κόμματα από ένα. Το βέβαιο είναι ότι η χώρα θα κυβερνηθεί με τον έναν ή με τον άλλον τρόπο. Αλλά αυτή δεν είναι δική μας απόφαση. Εμείς, όταν θα ολοκληρωθεί η τετραετία, θα προβάλουμε στον ελληνικό λαό το έργο μας».
Εμμέσως ο πρωθυπουργός παραδέχθηκε την πιθανότητα η Νέα Δημοκρατία, ακόμη και στο ενδεχόμενο μια δεύτερης συνεχόμενης εκλογικής αναμέτρησης να μην συγκεντρώσει το απαραίτητο ποσοστό για την επίτευξη αυτοδυναμίας. Θυμίζουμε ότι με βάση τον νέο εκλογικό νόμου που ψηφίστηκε τον Ιανουάριο του 2020 και θα ισχύσει από τις μεθεπόμενες εκλογές για την αυτοδυναμία απαιτείται ένα ποσοστό γύρω στο 38%. Αυτό γιατί ο νόμος προβλέπει κλιμακωτό μπόνους εδρών για κάθε μία μονάδα που θα συγκεντρώσει το πρώτο κόμμα πάνω από το 25%. Αιτιολογώντας το γιατί η κυβέρνηση άλλαξε με αυτό το νομοθέτημα την πρόβλεψη για απλή αναλογική είπε πως «πιστεύουμε ακράδαντα ότι η απλή αναλογική οδηγεί σε ακυβερνησία και εκτιμώ ότι αυτό θα αποδειχθεί μέσα από την κάλπη της απλής αναλογικής. Είναι πάρα πολύ δύσκολες οι βιώσιμες συμμαχίες σε αυτό το σχήμα».
Δεν έκρυψε επίσης την πεποίθησή του πώς οι απανωτές εκλογικές αναμετρήσεις θα δημιουργήσουν συνθήκες αστάθειας. Σημείωσε ενδεικτικά πως «μακάρι να μην έπρεπε να περάσουμε αυτή την περιπέτεια. Και σίγουρα αυτό δημιουργεί μια μικρή αστάθεια, 2-2,5 μηνών, τόσο θα χρειαστεί η όλη διαδικασία. Αλλά για αυτό δεν είμαστε υπεύθυνοι εμείς. Είναι υπεύθυνη η προηγούμενη κυβέρνηση η οποία άλλαξε τον εκλογικό νόμο». Καθιστώντας εμφανές ότι είναι πιθανόν να επικαλεστεί ακόμη και αυτό το στοιχείο εφόσον οι συνθήκες είναι τέτοιες ώστε να σχηματιστεί κυβέρνηση συνεργασίας με βάση το αποτέλεσμα των επόμενων εκλογών. Όσο για τον χρόνο της διενέργειας τους το Κυριάκος Μητσοτάκης σημείωσε ότι θα γίνουν «στο τέλος της Άνοιξης του 2023».
ΚΙΝ.ΑΛ ή ακροδεξιά
Στο «δια ταύτα» για την Νέα Δημοκρατία τα ζητήματα των μετεκλογικών συμμαχιών συνίστανται σε δύο επιλογές. Είτε τον σχηματισμό κυβέρνησης με το Κίνημα Αλλαγής, είτε με κάποιον σχηματισμό από των χώρο της ακροδεξιάς. Εφόσον φυσικά το επιτρέπουν τα εκλογικά ποσοστά.
Όσον αφορά το Κίνημα Αλλαγής, η ηγεσία του φαίνεται εκ πρώτης όψεως να μην κινείται στην κατεύθυνση μιας τέτοιες προοπτικής. Δίχως όμως από την πλευρά του Νίκου Ανδρουλάκη να έχει υπάρξει μία κατηγορηματική δήλωση στην βάση της απόκλισης των προγραμμάτων των δύο κομμάτων. Η τακτική του Κινήματος Αλλαγής έως τις εκλογές θα είναι να «προσπερνά» το δίλημμα περί συγκυβέρνησης είτε με την Ν.Δ είτε με τον ΣΥΡΙΖΑ προβάλλοντας την ανάγκη της εκλογικής του ενίσχυσης προκειμένου να αλλάξουν οι ισορροπίες στο πολιτικό σκηνικό. Παρόλα αυτά στο εσωτερικό του κόμματος υπάρχουν οι δυνάμεις που «θα έβλεπαν» το ενδεχόμενο συγκυβέρνησης με την Νέα Δημοκρατία και εκφράζονται κυρίως από τον Ανδρέα Λοβέρδο.
Το ζήτημα του σχηματισμού κυβέρνησης ανάμεσα στην Νέα Δημοκρατία και ένα κόμμα προερχόμενο από τον χώρο της ακροδεξιάς παραμένει ένα ερωτηματικό. Ιδίως από την στιγμή που ο Κυριάκος Μητσοτάκης δηλώνει ότι το κόμμα του εκτείνεται από τον «πατριωτικό χώρο» έως το κέντρο. Μάλιστα ενισχυτικό προς αυτή την κατεύθυνση είναι και το γεγονός ότι η ρητορική του Μεγάρου Μαξίμου σύμφωνα με την οποία θα είναι δύσκολο να προκύψει κυβέρνηση από την κάλπη της απλής αναλογικής ενισχύει την «χαλαρή ψήφο» των ψηφοφόρων της που μπορεί να οδηγήσει σε «φούσκωμα» των ποσοστών των σχηματισμών που βρίσκονται στα δεξιά της. Εκεί υπάρχει η Ελληνική Λύση με την οποία η Νέα Δημοκρατία διατηρεί μία «ειδική σχέση» δίχως έντονες αντιπαλότητες. Ακόμη και αυτή την περίοδο του πολέμου στην Ουκρανία και τον κυβερνητικό φιλοΝΑΤΟϊκό φανατισμό η Ν.Δ αποφεύγει τους υψηλούς τόνους απέναντι στο κόμμα του Κυριάκου Βελόπουλου, παρότι αυτό εκφράζει θέσεις υποστηρικτικές προς το καθεστώς Πούτιν.
Την ίδια στιγμή καταγράφεται κινητικότητα για την δημιουργία ενός ακόμη ακροδεξιού πολιτικού σχηματισμού με πρωτοβουλία του διαγραμμένου από την Νέα Δημοκρατία και Κωνσταντίνου Μπογδάνου. Ενός προσώπου που θυμίζουμε ότι ο στενός συνεργάτης του Κυριάκου Μητσοτάκη, Γιώργος Γεραπετρίτης, είχε αφήσει ανοιχτό το ενδεχόμενο επιστροφής του στην Ν.Δ. Το όνομα του νέου σχηματισμού θα είναι «Εθνική Συμφωνία» και σε εκδήλωση που θα πραγματοποιηθεί για την δημιουργία του έχουν προσκληθεί τα … γνωστά «φυντάνια» του ακροδεξιού χώρου όπως ο Θάνος Τζήμερος και ο Φαήλος Κρανιδιώτης.
Οι αναζητήσεις του ΣΥΡΙΖΑ
Όσον αφορά τον ΣΥΡΙΖΑ, η θέση για μια κυβέρνηση συνεργασίας των προοδευτικών δυνάμεων είναι δεδομένη εδώ και πολύ καιρό για το κόμμα της αξιωματικής αντιπολίτευσης. Μάλιστα στην πρόσφατη συνέντευξή του στον Αντέννα ο Αλέξης Τσίπρας επισήμανε την ανάγκη αλλαγής της κουλτούρας του πολιτικού σκηνικού για το ζήτημα αυτό. Όπως επισήμανε πρόκειται για «μια κουλτούρα που λέει ότι: ξέρετε, κανένας δεν ξέρει πέρα από εμένα. Εμείς δεν έχουμε αυτή την κουλτούρα. Εμείς λέμε ότι όπως άλλες χώρες ευρωπαϊκές που είναι και πιο ισχυρές από την Ελλάδα σε οικονομική δύναμη, μπορούν οι πολιτικές δυνάμεις και διαμορφώνουν ένα πλαίσιο συνεργασίας πάνω σε μια προγραμματική βάση».
Αναφερόμενος στην προοπτική των συνεργασιών του ΣΥΡΙΖΑ σημείωσε πως αυτό δεν μπορεί να γίνει «γεφυρώνοντας χαοτικές διαφορές, όπως αυτές που υπάρχουν σήμερα ανάμεσα στη ΝΔ του κ. Μητσοτάκη και στον ΣΥΡΙΖΑ». Μια φράση που χωράει ερμηνείες αφού αφήνει ανοιχτό το αν θα ήταν τα πράγματα διαφορετικά μια μία Ν.Δ που …δεν θα είχε αρχηγό τον Κυριάκο Μητσοτάκη. Ο Αλέξης Τσίπρας υποστήριξε πως «ένα μίνιμουμ πρόγραμμα μπορεί να αποτελέσει ένα πεδίο συνεννόησης, πιστεύω εγώ, των δυνάμεων που δεν ομνύουν στον νεοφιλελευθερισμό και στην απρόσκοπτη λειτουργία των αγορών, χωρίς καμία ρύθμιση. Εγώ το πιστεύω αυτό, από εκεί και πέρα ο ελληνικός λαός θα κρίνει». Μάλιστα έγινε πιο συγκεκριμένος μιλώντας για συμμαχίες στην «βάση ενός προγράμματος που μπορεί να είναι η αύξηση του κατώτατου μισθού, μπορεί να είναι η ενίσχυση, η άρση της αισχροκέρδειας στην ενέργεια, το πλαφόν στις τιμές, η ενίσχυση των χαμηλών εισοδημάτων, η ενίσχυση των μικρών και μεσαίων επιχειρηματιών, η αξιοποίηση του Ταμείου Ανάκαμψης με έναν τρόπο που θα δημιουργήσει οφέλη για την κοινωνική πλειοψηφία». Για όλες τις παραπάνω εξελίξεις ο Αλέξης Τσίπρας έχει δηλώσει πως προϋπόθεση είναι ο ΣΥΡΙΖΑ να είναι πρώτο κόμμα στην επόμενη (ή και την μεθεπόμενη) εκλογική αναμέτρηση.
Στον ΣΥΡΙΖΑ θεωρούν ότι αν και σήμερα το Κίνημα Αλλαγής και το Μέρα 25 αρνούνται ή δεν συναινούν στην προοπτική μιας «προοδευτικής κυβέρνησης» αυτή η κατάσταση μπορεί να αλλάξει μετεκλογικά. Εκτιμούν ότι οι δύο αυτοί σχηματισμοί θα βρεθούν αντιμέτωποι με το δίλημμα της επανόδου στην εξουσία της Νέας Δημοκρατίας και υπό την πίεση της βάσης τους θα επανεκτιμήσουν την θέση τους. Η ερμηνεία αυτή «πατάει» στο γεγονός ότι στο εσωτερικό του Κινήματος Αλλαγής υφίστανται πολιτικές απόψεις με έντονο «αντιδεξιό» πρόσημο. Ανάλογη εικόνα θεωρείται πως καταγράφεται και στο Μέρα 25 αντίληψη που ενισχύεται από την πρόσφατη ανεξαρτητοποίηση της Αγγελικής Αδαμοπούλου, βουλευτή του κόμματος στην Α’ Αθήνας που θρυλείται ότι οδεύει στα ψηφοδέλτια του ΣΥΡΙΖΑ.
Με λίγα λόγια στο πολιτικό σκηνικό επικρατούν συνθήκες … «Tinder», της γνωστής εφαρμογής που οι χρήστες ψάχνουν το ταίρι τους…
