Μπορείτε να φανταστείτε μία επιγραφή έξω από την αίθουσα των Γλυπτών του Παρθενώνα στο Βρετανικό Μουσείο που να αναγράφει «Ελληνική Δημοκρατία»; Αν όχι, προσπαθήστε να το κάνετε, αφού αυτό ακριβώς πρόκειται να συμβεί στην αίθουσα του Μητροπολιτικού Μουσείου της Νέας Υόρκης όπου θα εκτίθενται (αν κυρωθεί από την ελληνική Βουλή η σχετική σύμβαση) τα 161 κυκλαδικά ειδώλια.
Εκατόν εξήντα ένα κυκλαδικά ειδώλια, τα οποία είναι καταφανώς προϊόντα αρχαιοκαπηλίας (άλλωστε κυκλαδικά ειδώλια μόνο στην Ελλάδα μπορεί κανείς να βρει… ή μήπως όχι;), τα οποία η ελληνική κυβέρνηση δεν διεκδικεί και για τα οποία δεν αναζητά την ακριβή προέλευσή τους, ούτε καν τη γνησιότητά τους.
Πρωτοφανή πράγματα!
Διότι αυτό, το πρωτοφανές στα χρονικά της προστασίας της πολιτιστικής προστασίας γεγονός, από τη μία πλευρά είναι μια αδιανόητη απόπειρα νομιμοποίησης προϊόντων αρχαιοκαπηλίας και από την άλλη φαίνεται πως εγκαινιάζει έναν άλλο τρόπο υποτιθέμενης διεκδίκησης αρχαιολογικών αντικειμένων προερχόμενων από την Ελλάδα, ο οποίος στην πραγματικότητα είναι η τέλεια εκχώρηση κυριαρχικών δικαιωμάτων επί της πολιτιστικής κληρονομιάς.
Θυμίζουμε ότι η ελληνική κυβέρνηση προτείνει στην ελληνική Βουλή να υιοθετήσει και να κυρώσει μια συμφωνία που θα προβλέπει ότι το Ελληνικό Δημόσιο, παραιτούμενο από κάθε ένδικη διεκδίκηση για παρανόμως εξαχθέντα αρχαία, αναγνωρίζει ως κάτοχο των αρχαιοτήτων αυτών ένα Ίδρυμα με έδρα τις ΗΠΑ, και δέχεται να εκτεθούν τα ευρήματα αυτά στο (ιδιωτικό) Μητροπολιτικό Μουσείο Νέας Υόρκης για 50 χρόνια, ενώ κάποια από αυτά θα έρχονται κατά διαστήματα στην Ελλάδα και θα εκτίθενται στο (ιδιωτικό) Μουσείο Κυκλαδικής Τέχνης του Ιδρύματος Γουλανδρή στην Ελλάδα.
Η «Κύρωση της συμφωνίας μεταξύ του Υπουργείου Πολιτισμού και Αθλητισμού, του Μουσείου Κυκλαδικής Τέχνης, του Μητροπολιτικού Μουσείου της Νέας Υόρκης και του Ινστιτούτου Αρχαίου Ελληνικού Πολιτισμού του Ντέλαγουερ σχετικά με την επιστροφή στην Ελλάδα ιδιωτικής συλλογής αρχαιοτήτων 161 αρχαιοτήτων του κυκλαδικού πολιτισμού, ευρισκόμενης στη Νέα Υόρκη και την έκθεση αυτής στο Μητροπολιτικό Μουσείο Τέχνης της Νέας Υόρκης» ψηφίστηκε στη Επιτροπή Μορφωτικών Υποθέσεων της Βουλής μόνο από τη ΝΔ και την Πέμπτη εισάγεται προς ψήφιση στην Ολομέλεια.
Το Ίδρυμα Ντελάγουρε, στο οποίο με την προς Κύρωση Συμφωνία η ελληνική Βουλή καλείται να αναγνωρίσει την κατοχή επί των 161 αρχαιοτήτων, δεν έχει γνωστοποιήσει το καταστατικό του, δεν έχει καν ιστοσελίδα, δεν γνωρίζουμε ούτε τους σκοπούς του (π.χ. περιλαμβάνεται η πώληση αρχαιοτήτων στους σκοπούς του Ιδρύματος;) ούτε ποια είναι η Διοίκησή του. Πέρα από το ζήτημα ότι η ελληνική Βουλή καλείται να νομιμοποιήσει μια συμφωνία με ένα Ίδρυμα που δεν γνωρίζει και δεν έχει καμία πρότερη πολιτιστική ή άλλη δράση, πέρα από το ότι είναι πρωτοφανές στα νομικά χρονικά να παραδίδεται από το δημόσιο η κατοχή ελληνικών αρχαιοτήτων σε Ίδρυμα του εξωτερικού, «δεν πληρούνται οι βασικές προϋποθέσεις του Αρχαιολογικού Νόμου για την κατοχή αρχαιοτήτων, όπως εκτίθενται στο άρθρο 23», όπως εξάλλου σημειώνει και ο Σύλλογος Ελλήνων Αρχαιολόγων.
Οι αρχαιολόγοι επισημαίνουν επίσης ότι «το ελληνικό Δημόσιο παραιτείται οικειοθελώς και χωρίς διερεύνηση από τη νόμιμη υποχρέωσή του να διεκδικήσει με ένδικα βοηθήματα και δικαστική προστασία εν γένει τον επαναπατρισμό των αρχαιοτήτων αυτών. Η «Συμφωνία» αποτρέπει τη χώρα μας από την διεκδίκηση της κυριότητας και της κατοχής σημαντικών ευρημάτων, προϊόντων λαθρανασκαφών από σημαντικές θέσεις του Κυκλαδικού πολιτισμού, τα οποία έχουν καταφανώς εξαχθεί παράνομα από την Ελλάδα.
Μάλιστα, πρόκειται για συμφωνία αποικιοκρατικού χαρακτήρα. Χαρακτηριστικό είναι ότι, ενώ προβλέπονται ρήτρες για την προάσπιση των συμφερόντων των 3 συμβαλλομένων μερών, του Leonard Stern, του ΜΕΤ και του Ιδρύματος Ντέλαγουερ/Κυκλαδικού Μουσείου, πουθενά στη «Σύμβαση» δεν υπάρχει ούτε μία ρήτρα που να προστατεύει τα συμφέροντα του ελληνικού δημοσίου που εμφανίζεται ως 4ος αντισυμβαλλόμενος! Σε κανένα σημείο το ελληνικό Δημόσιο δεν επιφυλάσσεται -έστω- για τις ενέργειες στις οποίες θα μπορούσε και θα έπρεπε να προβεί σε περίπτωση που αποδειχτεί ότι κάποιο από τα 161 κυκλαδικά αντικείμενα, ή κάποιο από τα υπόλοιπα αντικείμενα αρχαίας ελληνικής τέχνης, που κατά δήλωσή του κατέχει ο κ. Stern, αποδειχθεί ότι είναι ύποπτης προέλευσης ή προϊόν παράνομης αγοραπωλησίας! Είναι σαφές ότι η Συμφωνία εξαναγκάζει το ελληνικό Δημόσιο στο εξής να αντιμετωπίζει τον κ. Stern ως «ευεργέτη» και όχι ως εν δυνάμει αποδέκτη προϊόντων εγκλήματος, παρότι το ελληνικό Δημόσιο γνωρίζει ότι δεν υπάρχουν πρωτοκυκλαδικά ευρήματα στις διεθνείς αγορές τέχνης που να μην είναι είτε κίβδηλα είτε προϊόντα λαθρανασκαφής. Με την κύρωση αυτής της «Συμφωνίας» η ελληνική κυβέρνηση και η ελληνική Βουλή λειτουργούν ως «μεσολαβητές» προκειμένου να νομιμοποιηθεί μια ιδιωτική συλλογή χωρίς καμία αναφορά ή έλεγχο στην προέλευση και στον τρόπο απόκτησης των αντικειμένων, προκειμένου να εκτεθούν παρανόμως εξαχθείσες αρχαιότητες σε ένα ιδιωτικό Μουσείο στη Νέα Υόρκη (Μητροπολιτικό Μουσείο Τέχνης) και σε ένα ιδιωτικό μουσείο στην Ελλάδα (Μουσείο Κυκλαδικής Τέχνης) και όχι να «επαναπατριστούν».
Και θυμίζουν φυσικά ότι «το Μητροπολιτικό Μουσείο της Ν. Υόρκης και Μουσεία σαν το ΜΕΤ περιλαμβάνουν στις συλλογές τους πολυάριθμα εκθέματα που αποτελούν προϊόντα αρχαιοκαπηλίας και παράνομης διακίνησης. Ο Εισαγγελέας της Ν. Υόρκης εξέδωσε πέρσι 6 εντάλματα κατάσχεσης ευρημάτων του Μουσείου, ενώ ένα από τα τελευταία εντάλματα του 2022, που εκτελέστηκε τον Ιούλιο, ήταν για την κατάσχεση 21 εκθεμάτων. Το ΜΕΤ αποκτά μια νέα αίθουσα με μια μοναδική συλλογή κυκλαδικών ευρημάτων, χωρίς εμπλοκή της Εισαγγελίας (αφού μεσολαβεί το ελληνικό δημόσιο για την «νομιμοποίηση» των ευρημάτων) για 50 έτη (όχι μόνο από τις 161 αρχαιότητες, αλλά και από αυτές που θα αναγκάζονται να του στέλνουν τα ελληνικά μουσεία!), με ό,τι σημαίνει αυτό για τα έσοδά του (εισιτήρια, πωλητέα, αναπαραγωγές, συμπράξεις, εκδηλώσεις). Ανεκτίμητη προστιθέμενη αξία για το ΜΕΤ, επιπλέον, αποτελεί η αποκατάσταση της πληγείσας από την αρχαιοκαπηλία και τις κατασχέσεις του Εισαγγελέα φήμης του και η αναγωγή του σε διεθνές κέντρο μελέτης του Πρωτοκυκλαδικού Πολιτισμού, με την ευγενική «χορηγία» της Υπουργού Πολιτισμού που υπογράφει την εν λόγω Συμφωνία».
Επίσης, «το Κυκλαδικό Μουσείο και το Ίδρυμα Νικολάου και Ντόλλης Γουλαδρή, που αποκτά κατοχή σε 161 κυκλαδικές μοναδικές αρχαιότητες! Με τον τρόπο αυτό αυξάνει το «χαρτοφυλάκιό» του (για τέτοια Ιδρύματα οι αρχαιότητες έχουν οικονομικό αντίκρυσμα), ανανεώνει την συλλογή του Μουσείου του για τα προσεχή χρόνια και την εμπλουτίζει στο απώτερο μέλλον (μετά από 50 χρόνια), διαφημίζεται στο ΜΕΤ και γίνεται «εταίρος» του ελληνικού Υπουργείου Πολιτισμού για την διαχείριση των κυκλαδικών ευρημάτων, ακόμη και αυτών που βρίσκονται σε δημόσια Μουσεία. Κι όλα αυτά μέσω ενός Ιδρύματος με φορολογική έδρα στο Ντέλαγουερ, τον φορολογικό παράδεισο των ΗΠΑ, με την καθοδήγηση της ελληνικής κυβέρνησης, μέσω του οποίου πιθανώς θα προσελκύσει -είτε με δικές του ενέργειες είτε με τη συμβολή της ελληνικής κυβέρνησης- κι άλλες τέτοιες «γκρίζες δωρεές» για τον εμπλουτισμό των συλλογών του και του χαρτοφυλακίου το»υ.
