Μπορείς ν αναφερθείς στο έργο ενός μείζονος μεταπολεμικού ποιητή, ακρωτηριάζοντας την προσωπική του ιστορία, ό,τι έκανε, ό,τι υπήρξε και ό,τι του έδωσε δημιουργική ώθηση και έμπνευση; Όταν είσαι η Ακαδημία Αθηνών προφανώς μπορείς. Διότι αυτό συνέβη. Αυτές τις ημέρες το «ανώτατο πνευματικό ίδρυμα» της χώρας, δήθεν αποκατέστησε την αδικία που είχε διαπραχθεί στο πρόσωπο του Τίτου Πατρίκιου όταν προ 3ετίας τα μέλη της δεν του χάρισαν την πλειοψηφία των απαιτούμενων 19 ψήφων ώστε να εκλεγεί για την Έδρα Ποίησης.
Αυτή τη φορά η Ολομέλεια της Ακαδημίας έχρισε τον 94χρονο ποιητή επίτιμο μέλος της. Όμως, στην ανακοίνωση που δημοσιοποίησε χθες, το συνοδευτικό βιογραφικό του Πατρίκιου είχε συνταχθεί από άνθρωπο με «χειρουργικό» ταλέντο και ιδεολογικές εμμονές, προφανώς. Πως αλλιώς να εξηγήσουμε την πλήρη απουσία οποιασδήποτε αναφοράς στους αριστερούς αγώνες του ποιητή που το έργο του είναι άμεσα συνυφασμένο με αυτούς; Και με επίγνωση του τρόπου λειτουργίας της Ακαδημίας εννοούμε έστω μία απλή αναφορά, ασχολίαστη, απλώς ως αναπόσπαστο μέρος της βιογραφίας του «τιμώμενου».
Ας πάρουμε για παράδειγμα την πρώτη του ποιητική συλλογή, τον «Χωματόδρομο» (1954). Όταν εκδίδεται ο Πατρίκιος είναι 26 ετών, έχει λάβει μέρος στην Εθνική Αντίσταση ως μέλος του ΕΛΑΣ, έχει πάρει ενεργό μέρος στα Δεκεμβριανά του 1944 και η υποχώρηση τον έχει βρει στα χωριά του Σπερχειού-εμπειρία που εμπότισε αργότερα τα ποιήματά του-έχει κινδυνεύσει να εκτελεστεί από συνεργάτες των Γερμανών, (ο ίδιος έχει περιγράψει σε συνεντεύξεις του πως η εκτέλεσή του ματαιώθηκε την τελευταία στιγμή από μια αγαθή τύχη). Και βέβαια έχει περάσει εξορίες στη Μακρόνησο (1951-1952) και τον Άη Στράτη (1952-1953).
Όλες αυτές οι εμπειρίες αντανακλώνται εξαρχής στο έργο του, ήδη από αυτήν την πρώτη του ποιητική συλλογή τον «Χωματόδρομο» δηλαδή. Την ίδια εποχή είναι εκ των ιδρυτικών μελών της περίφημης Επιθεώρησης Τέχνης (1954-1967). Αντιστοίχως επί χούντας αναγκάζεται να αυτοεξοριστεί στο Παρίσι όπου συμμετέχει στις μεγάλες αντιδικτατορικές δράσεις, εργάζεται εκεί στην έδρα της UNESCO και αργότερα στη Διεθνή Οργάνωση Τροφίμων και Γεωργίας (FAO) στη Ρώμη κι επιστρέφει πια στην Ελλάδα, με τη Μεταπολίτευση, το 1975, όπου πλέον ασκεί τη δικηγορία, κάνει λογοτεχνικές μεταφράσεις και εργάζεται στο Κέντρο Μαρξιστικών Μελετών.
Από τους κριτικούς και αναλυτές του έργου του που δεν εξαιρούν αυτές τις καθοριστικές εμπειρίες για τη διαμόρφωση της ποιητικής του προσωπικότητας έως την wikipedia, ο οποιοσδήποτε αναγνώστης έχει πρόσβαση σ΄αυτές τις ιστορικές πληροφορίες. Η Ακαδημία Αθηνών επέλεξε άλλη οδό. Αναφέρεται βέβαια πρωτίστως στο έργο λεπτομερειακά και είναι λογικό. Όπου όμως αυτό συμπλέκεται με τη ζωή, εφευρίσκονται άλλοι τρόποι διατύπωσης. Πχ. “Ανάμεσα στους πρωτόλειους στίχους του και την τελευταία ποιητική συλλογή του που εκδόθηκε τον Σεπτέμβριο του 2020 οι δέλτοι της Ιστορίας κατέγραψαν την Κατοχή, τον Εμφύλιο, το Κυπριακό ζήτημα, την απριλιανή δικτατορία, τη Μεταπολίτευση και τις παρεπόμενες πολιτικές εξελίξεις, μέχρι την επέλαση της πρόσφατης πανδημίας”. Ή ακόμα χειρότερα: “Μετά την αποφοίτησή του από τη Νομική Σχολή Αθηνών, δημοσίευσε την πρώτη ποιητική του συλλογή (Ο Χωματόδρομος) το 1954. Σπούδασε επίσης κοινωνιολογία και φιλοσοφία στην École Pratique des Hautes Études της Σορβόννης και προσελήφθη ως ερευνητής στο γαλλικό Εθνικό Κέντρο Επιστημονικών Ερευνών (CNRS). Επέστρεψε στην Ελλάδα το 1964 για να φύγει πάλι στο εξωτερικό μετά την 21η Απριλίου 1967“.
Να η κλινική αντιμετώπιση της ζωής και ο ακρωτηριασμός του ποιητή και της προσωπικότητας. Αν στο μέλλον επικρατήσει αυτό το βιογραφικό, για τον μελλοντικό αναγνώστη του Τίτου Πατρίκιου ο ίδιος θα έχει φύγει “στο εξωτερικό μετά την 21η Απριλίου 1967“. Γιατί; Ενδεχομένως παρασυρμένος απ΄το brain drain ή για ταξίδι αναψυχής. Πουθενά οι αγώνες, η Αντίσταση, οι εξορίες, η παρ΄ολιγον εκτέλεση, η χούντα, πουθενά η λέξη «αριστερά», πουθενά αναφορές στον μαρξισμό, ούτε καν αναφορά στο Κέντρο Μαρξιστικών Μελετών.
Έτσι «καθαγιασμένος» στη σύγχρονη κολυμβήθρα του διογκούμενου συντηρητισμού της Ακαδημίας -που πάντα συντηρητική ήταν -και της σύγχρονης τάσης τόσο των κυβερνώντων όσο και του ακραίου κέντρου να περικόπτονται έως απαλείψεως οι αναφορές σε αριστερούς αγώνες και στην ιστορία της ελληνικής Αριστεράς, ο 94χρονος Τίτος Πατρίκιος μπορεί να εισέλθει στην Ακαδημία Αθηνών, εξερχόμενος την ίδια στιγμή απ΄ό,τι καθόρισε το έργο του και τη ζωή του. Τί ντροπή αλήθεια!
