Just in

Όλα τα νέα
Imerodromos logo
 

Ορισμένα δεδομένα για την λεγόμενη «γεωστρατηγική αναβάθμιση»

του Χάρη Σ. Πουλάκη*

Στο πλαίσιο της πολιτικής αντιπαράθεσης μεταξύ των αστικών κομμάτων ενόψει εκλογών ακούμε πολύ συχνά για το «επίτευγμα της γεωστρατηγικής αναβάθμισης»..

Στο πλαίσιο της πολιτικής αντιπαράθεσης μεταξύ των αστικών κομμάτων ενόψει εκλογών ακούμε πολύ συχνά για το «επίτευγμα της γεωστρατηγικής αναβάθμισης» των τελευταίων ετών. Τι σημαίνει όμως αυτό ; Καταρχάς θα πρέπει να πούμε ότι η ίδια η γεωστρατηγική αναβάθμιση περιλαμβάνει μια φαινομενική «αντίφαση». Για να επιτευχθεί, αυτή η αναβάθμιση, ο ελληνικός καπιταλισμός «βαθαίνει» τις εξαρτήσεις του σε στρατιωτικοπολιτικό και οικονομικό επίπεδο από τον αμερικανικό ιμπεριαλισμό αλλά και από την Ε.Ε.

Αυτό διαφαίνεται δια γυμνού οφθαλμού στο γεγονός ότι η Ελλάδα μετατρέπεται σε ένα απέραντο νατοϊκό στρατόπεδο, από τις δηλώσεις του Τζ. Πάιατ, από το ύψος (≅181,1% του ΑΕΠ) και κυρίως την διόρθωση, τους όρους αποπληρωμής, κλπ του ληστρικού δημοσίου χρέους, από τον ρόλο των «Θεσμών», την επιτροπεία μέχρι το 2060, από τον «ρόλο» του ξένου κεφαλαίου στην εγχώρια καπιταλιστική οικονομία κλπ. Η ελληνική αστική τάξη συμμετέχοντας σε αυτά τα «παιχνίδια» αποκομίζει πολύτιμα οικονομικά και πολιτικά οφέλη. Βεβαίως όμως οι ιμπεριαλιστικές εξαρτήσεις δεν είναι ένα τωρινό φαινόμενο. Για παράδειγμα οι ανισότιμες  εξαρτήσεις από τις ΗΠΑ αποτελούν μια σταθερά του ελληνικού καπιταλισμού μετά το 1945.

Σήμερα πάλι ως νατοϊκό ορμητήριο και σημαιοφόρος των ΗΠΑ στην περιοχή, ο ελληνικός καπιταλισμός ετοιμάζει τα νέα σχέδια του. Την ίδια στιγμή η ιμπεριαλιστική επιθετικότητα κλιμακώνεται σε ένα ολόκληρο μέτωπο που ξεκινά από την Λ. Αμερική και φτάνει στην Ουκρανία, τον Καύκασο, την Ν.Α. Μεσόγειο, την Συρία την Μ. Ανατολή κλπ. Σε αυτά τα μέτωπα, έστω και δια αντιπροσώπων όπως στο παράδειγμα της Συρίας, της Ουκρανίας κλπ, εμπλέκονται μείζονες  ιμπεριαλιστικές δυνάμεις όπως οι ΗΠΑ, η Κίνα και η Ρωσία. Εκεί όμως που οι Λαοί βλέπουν αίμα και πόνο, οι καπιταλιστές και τα αστικά τους κράτη βλέπουν «ευκαιρίες». Ας μην ξεχνάμε για παράδειγμα ότι το ελληνικό κράτος εξέταζε το ενδεχόμενο να πουλήσει πολεμικό υλικό στην Σαουδική Αραβία, μια απόφαση που τελικά όμως δεν πραγματοποιήθηκε. Να υπενθυμίσουμε ότι η Σαουδική Αραβία βρίσκεται σε πόλεμο με την Υεμένη όπου λόγω των συγκρούσεων οκτώ παιδιά σκοτώνονται ή τραυματίζονται κάθε μέρα[1].

Παράλληλα το ελληνικό κράτος και με κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ συνέχισε να συσφίγγει τις σχέσεις του με το Ισραήλ, συμμετέχει στο έγκλημα κατά του παλαιστινιακού λαού και δια μέσω του αγωγού East Med. Ταυτόχρονα δημιουργεί οικονομικό και στρατιωτικό άξονα με το Ισραήλ την Κύπρο και την Αίγυπτο υπό την στήριξη φυσικά των ΗΠΑ. Στο ίδιο πλαίσιο η Ελλάδα υποστηρίζει τη σύσταση του Νατοϊκού «Διακλαδικού Στρατηγείου και Περιφερειακού Κόμβου» στη Νάπολη της γειτονικής Ιταλίας. Παράλληλα το ελληνικό αστικό κράτος συμμετέχει ενεργά στην «Μόνιμη Διαρθρωμένη Συνεργασία της ΕΕ» (PESCO) που ευελπιστεί να αποτελέσει θεμέλιο για την «κοινή άμυνα και ασφάλεια της Ε.Ε.»[2]. Επιπλέον οι ελληνικές ένοπλες δυνάμεις συμμετέχουν σταθερά σε πολλές νατοϊκές αποστολές και επιχειρήσεις αλλά και σε μόνιμες δυνάμεις. Ακόμα το αστικό κράτος προσφέρει στο ΝΑΤΟ τις υπηρεσίες του και στον τομέα της εκπαίδευσης κλπ δια μέσου του Κέντρου Εκπαίδευσης Ναυτικής Αποτροπής στην Σούδα και στο Κέντρο Εκπαίδευσης Επιχειρήσεων Υποστήριξης στο Κιλκίς[3].

Στο πλαίσιο της γεωστρατιγικής αναβάθμισης εντάσσονται και οι υπέρογκες δημόσιες δαπάνες για νατοϊκούς εξοπλισμούς, την ίδια στιγμή που το βιοτικό επίπεδο της εργατικής τάξης και των λαϊκών στρωμάτων έχει υποχωρήσει τρομακτικά σε σχέση με το 2009. Έτσι η Ελλάδα μια χώρα με χρέος 181,1% του ΑΕΠ,  όπου δεσμεύεται να επιτυγχάνει θηριώδη πρωτογενή πλεονάσματα κάθε χρόνο, βρίσκεται στην δεύτερη θέση των νατοϊκών δαπανών ως προς το ΑΕΠ – 2η μόνο πίσω από τις ΗΠΑ- ξοδεύοντας, το 2,24% του προϊόντος της[4]. Είναι γεγονός ότι ένα όχι ευκαταφρόνητο τμήμα του δημοσίου χρέους οφείλετε και στους εξοπλισμούς. Το αστικό κράτος και τα προηγούμενα χρόνια δανειζότανε για να χρηματοδοτεί τα ελλείμματα του κλπ, προκειμένου μεταξύ άλλων να αγοράζει «υποβρύχια που έγερναν» και άλλα αμφίβολης αξίας οπλικά κλπ συστήματα. Ποιος ξεχνά, άλλωστε ,τα σκάνδαλα για τις εξοπλιστικές δαπάνες όταν για παράδειγμα με ΥΠΕΘΑ τον Άκη Τσοχατζόπουλο, οι δαπάνες του Εθνικού Αμυντικού Σχεδιασμού έφτασαν τα 20 δισ. ευρώ ;

Ενδεικτικά το 2009 η Ελλάδα εβρισκόμενη σε άσχημη δημοσιονομική κατάσταση και ενώ η παγκόσμια καπιταλιστική κρίση είχε ξεσπάσει, ξόδευε το 3,1% του ΑΕΠ της για δαπάνες του ΝΑΤΟ. Αυτές οι δαπάνες γινόταν λόγω των υποχρεώσεων που έχει η Ελλάδα προς το ΝΑΤΟ-ΗΠΑ. Αυτό διότι επιβάλλεται σε κάθε κράτος-μέλος του ΝΑΤΟ να ξοδεύει τουλάχιστον το 2% του ΑΕΠ του για την άμυνα. Αυτές οι δαπάνες γινόταν επίσης λόγω πολύμορφων διαπλοκών του πολιτικού προσωπικού της αστικής τάξης και του ελληνικού κεφαλαίου με τις ξένες στρατιωτικές βιομηχανίες.

Παράλληλα όμως πραγματοποιούνταν για να εκμεταλλεύεται ο ελληνικός καπιταλισμός, και δια μέσω του ΝΑΤΟ και της Ε.Ε. , τον ρόλο του χωροφύλακα των Βαλκανίων. Σε αυτό το σημείο να υπενθυμίσουμε την συμβολή του ελληνικού κράτους στην «ευρωατλαντική ολοκλήρωση» των Βαλκανίων μέσω της Συμφωνίας των Πρεσπών. Η Συμφωνία αυτή που ως νομικό και πολιτικό πυρήνα είχε την είσοδο της ΠΓΔΜ στο ΝΑΤΟ και στην Ε.Ε. εξυπηρέτησε με τον καλύτερο τρόπο τα συμφέροντα των δυο ιμπεριαλιστικών οργανισμών, των ΗΠΑ, αλλά και σημαντικών μερίδων του ελληνικού κεφαλαίου[5]. Έτσι το ελληνικό αστικό κράτος ως νατοϊκός «χωροφύλακας» και «τσομπανόσκυλο» των ΗΠΑ της περιοχής ανέλαβε στα πλαίσια της «Συμμαχίας» την «Εναέρια Αστυνόμευση» και της νυν Β. Μακεδονίας όπως είδη κάνει με το Μαυροβούνιο και την Αλβανία[6]. Όσον αφορά τα τεράστια και αχρείαστα έξοδα τέτοιων επιχειρήσεων αυτά επιβαρύνουν σχεδόν εξ ολόκληρου την εργατική τάξη και τα λαϊκά στρώματα.       

Είναι γεγονός ότι ισχυρά ελληνικά οικονομικά συμφέροντα τάχθηκαν αναφανδόν υπέρ της Συμφωνίας. Όπως και στο πρόσφατο παρελθόν έτσι και τώρα μέσω της Συμφωνίας των Πρεσπών το ελληνικό κεφάλαιο συμμετέχοντας ανισότιμα σε ιμπεριαλιστικούς οργανισμούς όπως το ΝΑΤΟ και η Ε.Ε. και υπό την σκέπη των ΗΠΑ ετοιμάζεται να απολαύσει σημαντικά μερίδια αγορών στα Βαλκάνια και στην ευρύτερη περιοχή. Άλλωστε είναι γνωστή η δράση του ελληνικού κεφαλαίου στην βαλκανική χερσόνησο όπου «απλώθηκε» με εξαγωγές εμπορευμάτων, κεφαλαίων, υποκαταστήματα τραπεζών, κατασκευαστικά έργα, θυγατρικές ελληνικών επιχειρηματικών ομίλων, εκμετάλλευση υποδομών, πρώτων υλών και εργατικών χεριών. Τα ισχυρά ντόπια κεφάλαια των κρατών αυτών, μέσω πιστώσεων, κλπ εκμεταλλεύονταν την κατάσταση αυτή εις βάρος πάντα της εργατικής τους τάξης. Σίγουρα βέβαια ο εν Ελλάδι καπιταλισμός «υποβαθμίστηκε» μετά την κρίση τόσο στην Ε.Ε. όσο και στο διεθνές σύστημα, ενώ η κερδοφορία του , η ανταγωνιστικότητα του κλπ παρουσιάζουν ακόμα σοβαρά δομικά προβλήματα. Την ίδια στιγμή τα δημόσια οικονομικά, το χρηματοπιστωτικό σύστημα κλπ δεν είναι και στην καλύτερη κατάσταση.  Ταυτόχρονα οι ισχυρές εξαρτήσεις του ελληνικού κεφαλαιοκρατικού κοινωνικού σχηματισμού από ΗΠΑ-ΝΑΤΟ και Ε.Ε. περιορίζουν τους «ελιγμούς» του. Ωστόσο είναι ένας καπιταλισμός στο μονοπωλιακό στάδιο ανάπτυξης του, με ότι αυτό συνεπάγεται.

Οι ΗΠΑ με την σειρά τους επιλέγουν την Ελλάδα ως βασικό τους σύμμαχο στην ευρύτερη περιοχή. Ένας από τους βασικούς λόγους είναι η αστάθεια που προκαλεί στην Ν.Α. Μεσόγειο η παρουσία της καπιταλιστικής Ρωσίας στην Συρία και η προσπάθεια της να διεκδικήσει “σφαίρες” επιρροής. Επιπλέον η αδύναμη παρουσία του 6ου Στόλου στην Ν.Α. Μεσόγειο δημιουργεί ένα «κενό ισχύος» για την πλευρά του αμερικάνικου ιμπεριαλισμού. Αυτό το «κενό» επιχειρείται να καλυφθεί μέσα από την μετατροπή της πατρίδας μας σε «αβύθιστο αμερικανικό αεροπλανοφόρο», σε μια τεράστια νατοϊκή βάση. Με την ορολογία Πάιατ η Ελλάδα είναι ο «γεωπολιτικός μεντεσές μεταξύ της Ευρώπης και της ευρύτερης περιοχής» ως «δυνατός νατοϊκός σύμμαχος των ΗΠΑ». Παράλληλα οι  – ελεγχόμενες μέχρι στιγμής- προστριβές μεταξύ Γερμανίας και ΗΠΑ για τα εμπορικά πλεονάσματα και την ενεργειακή πολιτική του Βερολίνου, «αναβαθμίζουν» στα μάτια των ΗΠΑ χώρες όπως η Ελλάδα. Η άλλη μεγάλη νατοική χώρα της περιοχής η Τουρκία παρά τον πληθωρισμό και τα οικονομικά της προβλήματα προσπαθεί να διαδραματίσει τον ρόλο περιφερειακής δύναμης επανεξετάζοντας τις σχέσεις της με την Ρωσία και το Ιράν, πραγματοποιώντας επιθετικές επιχειρήσεις πχ Β. Συρία. Έτσι εμφανίζονται προστριβές μεταξύ της Τουρκίας και των ΗΠΑ για μια σειρά θεμάτων. Ωστόσο οι ΗΠΑ επιδιώκουν με κάθε μέσο να κρατήσουν την Τουρκία εντός του ΝΑΤΟ, και η Τουρκία για τα δικά της συμφέροντα και λόγω των «ισχυρών δεσμών» της με τις ΗΠΑ ,δεν επιδιώκει να αποχωρήσει από την «Συμμαχία». Σε αυτό το πλαίσιο οι ΗΠΑ – μεταξύ άλλων- υποστηρίζουν την «συνεννόηση» μεταξύ Αθήνας και Άγκυρας, προωθούν την συνεκμετάλλευση του Αιγαίου, και «σπέρνουν» γκρίζες ζώνες. Μια συνεκμετάλλευση όπου θα εξυπηρετεί τις γεωστρατηγικές ανάγκες των ΗΠΑ και φυσικά τα αμερικανικά μονοπώλια ενέργειας. Την ίδια ώρα όμως η τούρκικη άρχουσα τάξη προβάλει επιθετικές διεκδικήσεις σε Αιγαίο, Ανατολική Μεσόγειο, στην Κυπριακή ΑΟΖ ακόμα και στην ελληνική Θράκη αμφισβητώντας ανοιχτά το υπάρχων status quo και αμφισβητώντας τα κυριαρχικά δικαιώματα της χώρας μας. Η κατάσταση οξύνεται ακόμα περισσότερο καθώς στην Ανατολική Μεσόγειο για τα αποθέματα υδρογονανθράκων συγκρούονται σφοδρότατα όμιλοι όπως η Exxon Mobil, η Total, η ENI κλπ. Η ελληνική αστική τάξη προσπαθεί και αυτή να επωφεληθεί.  Οι ενδοιμπεριαλιστικοί ανταγωνισμοί για την κατάκτηση των πηγών και των δρόμων διανομής και παράδοσης πετρελαίου κλπ είναι οξύτατη. Αυτό συμβαίνει καθώς μεταξύ άλλων από το 1980 ο ρυθμός εκμετάλλευσης των αποθεμάτων πετρελαίου έχει υπερβεί τον ρυθμό ανακάλυψης νέων κοιτασμάτων.

Η Αθήνα γίνεται πιστός εντολοδόχος της Ουάσιγκτον στα Βαλκάνια και στην ευρύτερη περιοχή της Ν.Α. Μεσογείου. Μόνο τυχαίο δεν ήταν ότι στην ΔΕΘ του 2018 με τιμώμενη χώρα τις ΗΠΑ παραβρέθηκε ο αμερικανός Υπουργός Εμπορίου Γουιλμπορ Ρος και οι εκπρόσωποι σημαντικών αμερικανικών μονοπωλίων. Το επενδυτικό ενδιαφέρον λοιπόν των ΗΠΑ για την Ελλάδα  είναι εξόφθαλμο[7]. Άλλωστε των καιρό των Μνημονίων και με την σημαντική συμβολή του ΔΝΤ – όπου εξέχοντα ρόλο έχουν οι ΗΠΑ-, οι Κυβερνήσεις μέσω ιδιωτικοποιήσεων, επιθέσεων στα εργασιακά δικαιώματα κλπ «κατάφεραν» να δημιουργήσουν ένα καλύτερο επενδυτικό περιβάλλον για τα αμερικάνικα (και όχι μόνο) μονοπώλια. Έτσι λοιπόν το μονοπωλιακό κεφάλαιο των ΗΠΑ επιδιώκει να «αξιοποιήσει» (δηλαδή να ξεζουμίσει) από κοινού σε πολλές περιπτώσεις με τους ντόπιους κεφαλαιοκράτες τις πλουτοπαραγωγικές πηγές της Ελλάδας, κρίσιμες υποδομές της χώρας όπως τα Ναυπηγεία αλλά και τους «φτηνούς» και καλά εκπαιδευμένους εργαζόμενους της. Επιπλέον το αμερικανικό κεφάλαιο επιδιώκει να αξιοποιήσει αλλά και να δημιουργήσει νέες υποδομές μεταφορών εμπορευμάτων αλλά και επιβατών στην Β. Ελλάδα και στα Βαλκάνια (π.χ. σιδηροδρομική σύνδεση) αλλά  και να ενισχύσει τις εμπορικές του δραστηριότητες με τις ελληνικές βιομηχανίες.

Είναι ενδεικτικό ότι στην «Ολοκληρωμένη Έκθεση του Υπουργείου Εξωτερικών των ΗΠΑ» για την Ελλάδα αναφέρεται ότι η προώθηση της αμερικάνικης παρουσίας σε οικονομικό και πολιτιστικό επίπεδο, είναι απαραίτητη για αντιμετωπιστεί η «κακοήθης» επιρροή της Ρωσίας και η οικονομική εισβολή της Κίνας [8]. Το κινέζικο κεφάλαιο άλλωστε έχει πραγματοποιήσει σημαντική διείσδυση στην περιοχή της Ν.Α. Μεσογείου και στην Ελλάδα με χαρακτηριστικό παράδειγμα την εξαγορά του 67% του «Οργανισμού Λιμένων Πειραιά» από την COSCO. Το Λιμάνι του Πειραιά είναι από τα μεγαλύτερα λιμάνια της Μεσογείου και αποτελεί κόμβο του «Νέου Δρόμου του Μεταξιού» ενός από τα μεγαλύτερα ιμπεριαλιστικά σχέδια του καιρού μας. Παράλληλα ντόπια επιχειρηματικά συμφέροντα κάνουν μπίζνες με το κινέζικο και το ρώσικο κεφάλαιο. Επιπλέον εμφανίζονται αστικές πολιτικές δυνάμεις-κόμματα που παρότι δεν αμφισβητούν ανοιχτά την συμμετοχή της Ελλάδας σε Ε.Ε.-ΝΑΤΟ προωθούν μια φιλορωσική πολιτική. Έτσι στο πλαίσιο των ανταγωνισμών το λιμάνι της Θεσσαλονίκης θα διαδραματίσει κομβικό ρόλο για τις νατοϊκές επιχειρήσεις στο μέλλον καθώς αποτελεί ναύσταθμο του ΝΑΤΟ, ενώ στο Γ Σώμα Στρατού εδρεύει η δύναμη ταχείας αντίδρασης της Συμμαχίας.

Παράλληλα είναι ξεκάθαρο πως η Ελλάδα ανήκει στα ενεργειακά, γεωοικονομικά και γεωστρατηγικά σχέδια των ΗΠΑ για την ενεργειακή απεξάρτηση της Ε.Ε. από την Ρωσία, κυρίως ως κόμβος μεταφοράς ενεργειακών πόρων. Όπως γνωρίζουμε η Ε.Ε. καλύπτει το 1/3 των ενεργειακών αναγκών της, τόσο σε πετρέλαιο όσο και σε φυσικό αέριο, με εισαγωγές από ρωσικούς ενεργειακούς κολοσσούς όπως η Gazprom η LukOil κλπ. Επομένως μαζί με τα τεράστια κέρδη των ρωσικών μονοπωλίων, η Ρωσία επιτυγχάνει να κρατά «δέσμια» ενεργειακά την Ε.Ε, και να έχει ένα βαρύ χαρτί στις πολύμορφες διαπραγματεύσεις μαζί της. Ποιος δεν θυμάται άλλωστε τον – κατά Τσίπρα – «διαβολικά καλό» Ν.Τράμπ στην Συνοδό του ΝΑΤΟ του Ιουλίου του 2018 να καταγγέλλει την Γερμανία ως «ενεργειακό όμηρο» της Ρωσίας ; Επιπλέον το πετρέλαιο και το φυσικό αέριο είναι βασικές και απαραίτητες εισροές για την βιομηχανική παραγωγή. Ακόμα είναι δεδομένο ότι για να «κινηθεί» και να «αναπτυχθεί» συνολικά μια σύγχρονη καπιταλιστική οικονομία από τις μεταφορές και την εκμηχανισμένη αγροτική παραγωγή μέχρι τις βιομηχανίες υψηλής στρατιωτικής τεχνολογίας χρειάζεται ενεργειακούς πόρους. Επιπλέον, οποιαδήποτε μεταβολή στις τιμές του φυσικού αερίου και του πετρελαίου επηρεάζει τα ποσοστά κέρδους, τις τελικές τιμές και την ανταγωνιστικότητα των μονοπωλιακών ομίλων που τα χρειάζονται. Επιπλέον πρέπει να επισημάνουμε, πως το πετρέλαιο είναι βασικό καύσιμο που «κινεί» τους στρατούς, τις πολεμικές μηχανές αλλά και «πρώτη ύλη» για βασικές πρώτες ύλες όπως τα πετροχημικά. Οι ΗΠΑ συνεπώς θεωρούν ζήτημα ζωής και θανάτου να επιτύχουν την ενεργειακή απεξάρτηση της Ε.Ε. από τα ρώσικα μονοπώλια της ενέργειας. Αυτό το επιδιώκουν αφενός για να εξασφαλίσουν μεγαλύτερα μερίδια αγοράς για την Exxon Mobil, την Chevron, κλπ, αφετέρου για να μειώσουν την  γεωπολιτική και γεωστρατηγική επιρροή της Ρωσίας στην Ευρωπαϊκή Ήπειρο αυξάνοντας παράλληλα την δική τους. Ακόμα ας μην ξεχνάμε ότι τα αμερικανικά μονοπώλια έχουν ένα τεράστιο συσσωρευμένο απόθεμα κεφαλαίου στην Ευρώπη. Επομένως, στο πλάνο «ενεργειακής απεξάρτησης» της Δ. Ευρώπης από την Ρωσία που επιδιώκουν οι ΗΠΑ και οι δυτικές πολυεθνικές του πετρελαίου εντάσσεται και η Ελλάδα και η ευρύτερη περιοχή. Επίσης, πρέπει να επισημάνουμε ότι η ραχοκοκαλιά της Ρώσικης οικονομίας είναι οι εξαγωγές φυσικού αερίου και πετρελαίου. Επομένως, ένα χτύπημα στα συμφέροντα των ρώσικων μονοπωλίων ενέργειας είναι σοβαρό πλήγμα για τον ρώσικο καπιταλισμό συνολικά.

Έτσι οι ΗΠΑ δίνουν έμφαση στον τομέα της ενέργειας, για παράδειγμα μέσω της υποστήριξης – από κοινού με την Ε.Ε. – της δημιουργίας του αγωγού φυσικού αερίου ΤΑP και του EastMed κλπ. O TAP θα διασυνδεθεί με τον αγωγό φυσικού αερίου Ανατολίας (TANAP) στα ελληνοτουρκικά σύνορα και θα διέρχεται από τη Βόρεια Ελλάδα, την Αλβανία και την Αδριατική Θάλασσα προτού καταλήξει στις ακτές της Νότιας Ιταλίας όπου θα συνδεθεί στο ιταλικό δίκτυο φυσικού αερίου[9]. Παράλληλα κατά μήκος της διαδρομής του, ο TAP επιδιώκει να διευκολύνει συνδέσεις με διάφορους υφιστάμενους ή προτεινόμενους αγωγούς, διασφαλίζοντας ότι ο «Νότιος Διάδρομος Φυσικού Αερίου» θα προσεγγίζει όσο το δυνατόν περισσότερες διαφορετικές ενεργειακές αγορές[10]. Βασική στόχευση των ΗΠΑ είναι η μεταφορά φυσικού αερίου από την Κασπία σε πολλούς προορισμούς της Νοτιοανατολικής, Κεντρικής και Δυτικής Ευρώπης. Έτσι το έργο αυτό (όπως και ο EastMed) έχει μεγάλη σημασία για την εισροή διαφοροποιημένων πηγών ενέργειας, για την απεξάρτηση από την Ρωσία, την ενεργειακή θωράκιση και ασφάλεια της Ε.Ε. και των μονοπωλιακών ομίλων που δραστηριοποιούνται εντός της. Τους ίδιους στόχους υπηρετεί και το σχέδιο για τον EuroAsia Interconnector[11]. Στην Αλεξανδρούπολη επίσης «τρέχει» το project για τον πλωτό σταθμό υγροποιημένου φυσικού αερίου (LNG) της AEGEAN[12]. Έτσι το λιμάνι της Αλεξανδρούπολης είναι στο επίκεντρο του στρατιωτικού και οικονομικού ενδιαφέροντος των ΗΠΑ στην Β. Ελλάδα. Εκεί έχει εγκατασταθεί νατοϊκό πολεμικό υλικό και σχεδιάζεται μια βάση στρατιωτικών ελικοπτέρων. Παράλληλα η βάση της Αλεξανδρούπολης θα συνδέεται με τις νατοϊκές βάσεις στην Μαύρη Θάλασσα που «επιτηρούν» την Ρωσία. Στο λιμάνι της Αλεξανδρούπολης λοιπόν συναρθρώνονται τα οικονομικά και γεωστρατιγικά συμφέροντα των ΗΠΑ στην περιοχή. Στο ίδιο πλαίσιο το ελληνικό αστικό κράτος υποστηρίζει το πρόγραμμα της «Προωθημένης Παρουσίας» του ΝΑΤΟ στην Μαύρη Θάλασσα που βασικό στόχο έχει την περικύκλωση της Ρωσίας[13].

Στον ίδιο κάδρο των ενεργειακών ανταγωνισμών εντάσσεται και ο αγωγός EastMed. Πρωταγωνιστικό ρόλο στον EastMed έχει το κράτος του Ισραήλ. Στην κατασκευή και στην αξιοποίηση του αγωγού εμπλέκεται και το ελληνικό κεφάλαιο μέσω της θυγατρικής της ΔΕΠΑ «ΥΑΦΑ-ΠΟΣΕΙΔΩΝ». Ο εν λόγω αγωγός θα ξεκινά από το Ισραήλ, θα φτάνει στην Κύπρο και θα καταλήγει στην Ιταλία δια μέσω της Ελλάδας. Το φυσικό αέριο που θα μεταφέρει ο αγωγός θα αντλείται από το υποθαλάσσιο κοίτασμα Λεβιάθαν που βρίσκεται στα Παλαιστινιακά εδάφη. Τόσο η Ε.Ε. όσο και οι ΗΠΑ στηρίζουν έμπρακτα την κατασκευή του εν λόγου αγωγού.  Ο EastMed θεωρήθηκε το αντίβαρο του Turkish Stream στον οποίο εμπλέκονταν Ρώσικα και Τούρκικα συμφέροντα. Παράλληλα, μετά την ανακάλυψη νέων κοιτασμάτων στην ΑΟΖ της Κύπρου από την ExxonMobil, οι ΗΠΑ εντείνουν το ενδιαφέρον τους για την πολύπαθη περιοχή της Νοτιοανατολικής Μεσογείου, ένα ενδιαφέρον που φέρνει «μαύρα σύννεφα» για τους Λαούς της περιοχής. Πρόσφατα μάλιστα «έπεσαν» οι υπογραφές για την εκχώρηση υδρογονανθράκων που βρίσκονται σε δυο θαλάσσια οικόπεδα νότια και νοτιοδυτικά της Κρήτης[14]. Έτσι η κυβέρνηση της «Αριστεράς» εκχωρεί με εξευτελιστικούς όρους ένα πολύτιμο ενεργειακό πόρο που ανήκει στον ελληνικό Λαό, στην κοινοπραξία Exxon Mobil (40%), Τotal (40%) και ΕΛΠΕ (20%)[15]. Παράλληλα τέτοιες συμβάσεις εμπλέκουν την χώρα μας ακόμα πιο βαθιά στους ενδοιμπεριαλιστικούς ανταγωνισμούς.

Επιπλέον η βάση του Άραξου αναβαθμίζεται προκειμένου να μπορεί να «φιλοξενήσει» ακόμα και πυρηνικά όπλα[16]. Η βάση της Σούδας στην Κρήτη αποτελεί εδώ και χρόνια μια προκεχωρημένη θέση «εφόρμησης» του αμερικάνικου ιμπεριαλισμού και μπορεί να αξιοποιηθεί από το ΝΑΤΟ και την Ε.Ε. Μάλιστα η εν λόγω βάση αποτέλεσε ένα από τα ορμητήρια των ΗΠΑ για την επίθεση στην Συρία την Άνοιξη του 2018. Με αυτά τα δεδομένα ο Τζ. Πάιατ ζητά την επικαιροποίηση της στρατιωτικής συμφωνίας μεταξύ ΗΠΑ-Ελλάδας (που είχε συνομολογηθεί το 1990) ώστε να επιμηκυνθεί σε βάθος χρόνου η παραχώρηση της Σούδας στον αμερικανικό ιμπεριαλισμό[17]. Την ίδια στιγμή το σύνολο των βάσεων του ΝΑΤΟ και των ΗΠΑ στην Ελλάδα αναβαθμίζεται. Η Ρωσία δια του Β. Πούτιν διεμήνυσε πριν από κάποιους μήνες ότι οι ευρωπαϊκές χώρες του ΝΑΤΟ σε περίπτωση τοποθέτησης πυραύλων μεσαίου και μικρού βεληνεκούς αυτόματα μπαίνουν στο «στόχαστρο» των Ρώσικων ενόπλων δυνάμεων[18]. Σε αυτό το σημείο να υπενθυμίσουμε ότι η Ρωσία είναι δυνητικά η μόνη δύναμη που μπορεί να «απαντήσει» στις ΗΠΑ, σε περίπτωση που δεχτεί πυρηνικό πλήγμα. Επομένως οι ΗΠΑ κάθε άλλο παρά αδιάφορες είναι για την τοποθέτηση αντιπυραυλικών «ασπίδων» και επιθετικών πυραυλικών συστημάτων στην Ευρώπη.

Συνεπώς τα Βαλκάνια και η Ανατολική Μεσόγειος είναι περιοχές που τα συμφέροντα του Αμερικάνικου, του Ρώσικου και του Κινέζικου Ιμπεριαλισμού συγκρούονται σφοδρότατα. Έτσι το ελληνικό κράτος ως σημαιοφόρος των ΗΠΑ-ΝΑΤΟ και της Ε.Ε., συμμετέχει στους ανταγωνισμούς που εκτυλίσσονται στην περιοχή προσπαθώντας να υπηρετήσει τα συμφέροντα της ντόπιας άρχουσας τάξης.

   * Ο Χάρης Σ. Πουλάκης είναι ιστορικός, κάτοχος μεταπτυχιακού στην «Διεθνή Πολιτική Οικονομία»

[1][1] Ημεροδρόμος, Υεμένη: Οκτώ παιδιά σκοτώνονται ή τραυματίζονται κάθε ημέρα, 24/3 /2019 (https://www.imerodromos.gr/yemeni-okto-paidia-skotonontai-i-traymatizontai-kathe-imera/)

[2] Ριζοσπάστης, Στην «ελίτ» του ΝΑΤΟ και στην εμπροσθοφυλακή των επικίνδυνων σχεδίων και «συμβιβασμών» η κυβέρνηση, 9/3/2019 (https://www.rizospastis.gr/story.do?id=10242771)

[3] Στο ίδιο

[4] Ημεροδρόμος, Λεφτά για το ΝΑΤΟ υπάρχουν – Δεύτερη η Ελλάδα σε στρατιωτικές δαπάνες, 27/6/2019 (https://www.imerodromos.gr/lefta-gia-to-nato-yparchoyn-deyteri-i-ellada-se-stratiotikes-dapanes/)

[5] Για περισσότερα επί του θέματος :  Χάρης Σ. Πουλάκης Ημεροδρόμος, Περί της Συμφωνίας των Πρεσπών, 8/4/2019 (https://www.imerodromos.gr/peri-tis-symfonias-ton-prespon/)

[6] Ριζοσπάστης, 9/3/2019 ο.π.

[7] Τζ. Πάιατ: Ενδιαφέρον αμερικανικών επιχειρήσεων για επενδύσεις στην Ελλάδα, Naftemporiki.gr, 21/6/2019 (https://www.naftemporiki.gr/finance/story/1489983/tz-paiat-endiaferon-amerikanikon-epixeiriseon-gia-ependuseis-stin-ellada)

[8] Ημεροδρόμος, Έκθεση Στέιτ Ντιπάρτμεντ για την Ελλάδα: Σοκ «αριστερής» καταισχύνης και αμερικανοφροσύνης!, 22/1/2019 (https://www.imerodromos.gr/ekthesi-steit-dipartment-gia-tin-ellada-sok-aristeris-kataischynis-kai-amerikanofrosynis/)

[9] ΤΑP (https://www.tap-ag.gr/%CE%9F-%CE%91%CE%B3%CF%89%CE%B3%CF%8C%CF%82)

[10] Στο ίδιο

[11] Πρόκειται για προτεινόμενη διασύνδεση μεταξύ των δικτύων ηλεκτρικής ενέργειας Ελλάδας, Κύπρου και Ισραήλ

[12] Είναι κρίσιμο να αναφέρουμε πως οι έλληνες εφοπλιστές έχουν κάνει χρυσές δουλειές και συνεχίζουν να επενδύουν σε τάνκερ μεταφοράς LNG

[13] Ριζοσπάστης ο.π.

[14] Βήμα ενεργότερης εμπλοκής της Ελλάδας σε επικίνδυνους σχεδιασμούς οι υπογραφές με «ExxonMobil» και «Total», 902.gr, 27/6/2019 (https://www.902.gr/eidisi/politiki/195168/vima-energoteris-emplokis-tis-elladas-se-epikindynoys-shediasmoys-oi)

[15] Στο ίδιο

[16] Ριζοσπάστης, Απόρρητο έγγραφο επιβεβαιώνει τις προετοιμασίες για τη φύλαξη πυρηνικών, 20/10/2017

 

 

Σχετικά θέματα

Απόψεις