Στις 28 Δεκέμβρη 2011, τουρκικά μαχητικά αεροσκάφη F-16 σηκώθηκαν στον αέρα και βομβάρδισαν ένα κομβόι, μια ομάδα 38 χωρικών με 50 μουλάρια φορτωμένα με τρόφιμα και καύσιμα, μπήκαν στο δρόμο της επιστροφής για το Ρομπόσκι, από τα παραμεθόρια χωριά του Ιράκ, στα τουρκοϊρακινά σύνορα, στην επαρχία Σιρνάκ .
Επεσαν νεκροί 34 από τους 38. Οι 19 από αυτούς παιδιά κάτω από 18 χρόνων με τον μικρότερο, μόλις στα 12, κι από τους υπόλοιπους 15, από 19 έως 38 ετών ο μεγαλύτερος.
Η σφαγή του Ρομπόσκι, 10 χρόνια μετά, παραμένει ατιμώρητη. Ολες οι προσπάθειες των συγγενών των θυμάτων, για να αποδοθεί δικαιοσύνη, στα πολιτικά και τα στρατιωτικά δικαστήρια έχουν σταματήσει, με διάφορα προσχήματα, πριν φτάσουν σε κανονική δικαστική εξέταση.
«Στην Τουρκία, υπάρχει μια παράδοση που επιτρέπει στο κράτος να σκοτώνει χωρίς τιμωρία», δήλωσε ο Τάνζου Γκιουντουζάιπ (Tanju Gündüzalp), εκπρόσωπος της πρωτοβουλίας «Δικαιοσύνη για το Ρομπόσκι», και πρόσθεσε: «Χωρίς δικαιοσύνη για το Ρομπόσκι σημαίνει ανυπαρξία δικαιοσύνης για την Τουρκία».
Οι συγγενείς των θυμάτων της σφαγής του Ρομπόσκι ζητούν να ανοιχτεί η υπόθεση, να δικαστούν και να τιμωρηθούν οι ένοχοι. Ο δικηγόρος των οικογενειών κατέθεσε αίτηση, την Παρασκευή 9 Απρίλη, στο Συνταγματικό Δικαστήριο στην Άγκυρα για επανεξέταση των φακέλων και την εκδίκαση των αγωγών.
Παράλληλα προγραμματίζεται μια Συνέντευξη Τύπου μπροστά από το δικαστήριο στην τουρκική πρωτεύουσα τις αμέσως προσεχείς μέρες.
Όλες οι αγωγές που ασκήθηκαν ενώπιον αστικών και στρατιωτικών δικαστηρίων μέχρι σήμερα απορρίφθηκαν.
Τον Μάρτη του 2013 η Επιτροπή που είχε αναλάβει να εξετάσει τη Σφαγή του Ρομπόσκι και τις τυχόν ευθύνες, παραδίνει στη Κοινή Γνώμη την αναφορά της. «Ηταν ένα ατύχημα». «Δεν υπήρξε πρόθεση στο περιστατικό». «Η ΜΙΤ (Milli İstihbarat Teskilati – Εθνική Οργάνωση Πληροφοριών Τουρκίας) και το Γενικό Επιτελείο είχαν δώσει λαθεμένες πληροφορίες για επικείμενη δράση των ανταρτών του ΡΚΚ στην περιοχή».
Διεξήχθη έρευνα για τη σφαγή. Ο Γενικός Εισαγγελέας του Ντιγιαρμπακίρ (Αμιδα) απεφάνθη ότι δεν έχει δικαιοδοσία για την υπόθεση και έστειλε το φάκελο στη στρατιωτική εισαγγελία του Γενικού Επιτελείου Στρατού. Στις 7 Γενάρη 2014, η Στρατιωτική Εισαγγελία εξέδωσε απόφαση «μη δίωξης».
Οι οικογένειες των θυμάτων άσκησαν έφεση κατά της απόφασης αυτής, ο φάκελος υποβλήθηκε στο Συνταγματικό Δικαστήριο στις 18 Ιούλη 2014. Το Συνταγματικό Δικαστήριο διαπίστωσε ότι «λείπουν έγγραφα» και ζήτησε από τις οικογένειες να συμπληρωθούν. Στις 24 Φλεβάρη 2015 το Δικαστήριο απορρίπτει την προσφυγή των οικογενειών με το σκεπτικό ότι «τα ελλείποντα στοιχεία δεν προσκομίστηκαν εντός εύλογου χρονικού διαστήματος».
Στη συνέχεια ο φάκελος των 281 ατόμων που ήταν συγγενείς των 34 νεκρών, απεστάλη στο Ευρωπαϊκό Δικαστήριο Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων (ΕΔΑΔ), το οποίο απέρριψε την αίτηση, μετά από δυο χρόνια, στις 17 Μάη 2018, λέγοντας ότι δεν εξαντλήθηκαν όλες οι νομικές δυνατότητες εντός της Τουρκίας.
Συγγενείς στη φυλακή
Κανείς δεν ανακρίθηκε, κανείς δεν οδηγήθηκε στο Δικαστήριο και κανείς από τους υπεύθυνους δεν τιμωρήθηκε για τον βομβαρδισμό των αμάχων και την Σφαγή του Ρομπόσκι.
Κανείς, εκτός από τον δημοσιογράφο της εφημερίδας Ταράφ, τον αρθρογράφο Αχμέτ Αλτάν, ο οποίος, για το άρθρο του με τίτλο «Κρατική Συνενοχή και Ηθική», τον Γενάρη του 2012, αναφέρθηκε στη Σφαγή του Ουλούντερε (Ρομπόσκι) και έγραψε ότι «οι υπεύθυνοι πρέπει να βρεθούν, να δικαστούν και να τιμωρηθούν». Ο Αλτάν για αυτό το άρθρο του κατηγορήθηκε για προσβολή του τότε πρωθυπουργού, Ταγίπ Ερντογάν, και καταδικάστηκε σε ποινή 11 μηνών και 20 ημερών.
Όλα σχεδόν τα μέλη των οικογενειών που είχαν θύματα, κάποια στιγμή συνελήφθησαν και τέθηκαν υπό κράτηση. Μερικοί καταδικάστηκαν και φυλακίστηκαν.
Ο Veli Encü, ο οποίος έχασε τον αδελφό του Serhat στην αεροπορική επίθεση, και ο Barış Encü, που έχασε στη σφαγή τον δικό του αδελφό τον Nevzat, βρίσκονται στη φυλακή επειδή διαμαρτύρονται για τη σφαγή.
Ο Ferhat Encü, βουλευτής του HDP της εκλογικής περιφέρειας του Σιρνάκ, ο οποίος συνελήφθη για πρώτη φορά και φυλακίστηκε, μαζί με άλλους οκτώ άλλους βουλευτές του HDP, συμπεριλαμβανομένων των τότε συμπροέδρων του κόμματος, Selahattin Demirtaş και Figen Yüksekdağ, τον Νοέμβρη 2016, αποφυλακίστηκε τον Φλεβάρη του 2017 και συνελήφθη ξανά τον ίδιο μήνα, ξαναφυλακίστηκε και παρέμεινε στις φυλακές μέχρι τον Ιούνη του 2019. Ο Encü συνελήφθη για πρώτη φορά σε αστυνομική επιχείρηση στις 4 Νοεμβρίου 2016 μαζί με άλλους οκτώ βουλευτές, συμπεριλαμβανομένων των τότε συμπροέδρων του κόμματος, Selahattin Demirtaş και Figen Yüksekdağ. Απελευθερώθηκε από τη φυλακή Kandıra τον Φεβρουάριο του 2017, αλλά συνελήφθη ξανά τον ίδιο μήνα.
Εκκρεμεί δικαστική δίωξη κατά 34 ατόμων για διαμαρτυρία εναντίον του τότε Κυβερνήτη της Περιφέρειας Naif Yavuz. Οι κατηγορίες που αντιμετωπίζουν είναι «οργάνωση τρομοκρατικής προπαγάνδας, προσβολή του στρατού και απόπειρα δολοφονίας». Άλλοι 16 συγγενείς κατηγορήθηκαν επειδή συμμετείχαν σε εκδηλώσεις μνήμης των νεκρών. Δεκάδες συγγενείς καταδικάστηκαν σε πρόστιμα.
Τουρκικός στρατός: «Ατυχής παρεξήγηση»
19 από τα 34 θύματα της σφαγής Ρομπόσκι ήταν ανήλικοι. Μόνο τέσσερις επέζησαν από την επίθεση με σοβαρούς τραυματισμούς. Οι νεαροί άνδρες, ηλικίας μεταξύ 13 έως 38 ετών, των οποίων οι οικογένειες ζούσαν από το συνοριακό εμπόριο, επέστρεφαν από το νότιο Κουρδιστάν όταν ο βομβαρδισμός από τουρκικά μαχητικά αεροσκάφη ξεκίνησε στις 9:37 μ.μ. και συνεχίστηκε μέχρι τις 10:24 μ.μ.
Το Τουρκικό Γενικό Επιτελείο εξήγησε αργότερα ότι η απόφαση για επίθεση στους χωρικούς ελήφθη, καθώς η ομάδα τους είχε ακολουθήσει μια διαδρομή που χρησιμοποιούσε και το PKK, με αποτέλεσμα τα θύματα να θεωρηθούν, από λάθος, «τρομοκράτες». Λίγες ώρες πριν από την πρώτη αεροπορική επίθεση, ωστόσο, οι εικόνες του drone είχαν ήδη αναλυθεί στις 6:39 μ.μ. και έδειχναν με σαφήνεια ότι οι άνθρωποι ήταν έμποροι συνόρων. Η τοπική στρατιωτική αστυνομία (Gendarmerie) γνώριζε επίσης κάθε ομάδα τέτοιων εμπόρων, καθώς εισέπρατταν παράνομους δασμούς. Σε κάθε περίπτωση, οι αντάρτες δεν χρησιμοποιούν μεγάλες διαδρομές όπως οι έμποροι των συνόρων και δεν κινούνται σχηματίζοντας τέτοιες εμφανείς ομάδες με μουλάρια. Οι στρατιωτικοί ηγέτες που είναι υπεύθυνοι στην Άγκυρα πρέπει να το γνώριζαν και αυτό.
Ο σημερινός αρχηγός κράτους, Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν, ο οποίος ήταν τότε πρωθυπουργός, λίγους μήνες μετά και ενώ οι έρευνες βρίσκονταν σε εξέλιξη υποσχέθηκε ότι θα διευκρινίσει το περιστατικό, δήλωσε μάλιστα ότι πρόκειται για ένα «θλιβερό και λυπηρό λάθος». Λίγες μέρες νωρίτερα, μάλιστα, βράβευσε, για την συνολική του προσφορά, τον Διοικητή των Τουρκικών Αεροπορικών Δυνάμεων, ο οποίος ήταν υπεύθυνος των βομβαρδισμών.
