Just in

Όλα τα νέα
Imerodromos logo
 

Ο Κίπλινγκ, η σβάστικα και Φίλμπυ

Ο Ράντγιαρντ Κίπλινγκ υπήρξε ένας σπουδαίος Άγγλος συγγραφέας. Ακόμα και στις μέρες μας τα έργα του διαβάζονται από εκατομμύρια αναγνώστες..

Ο Ράντγιαρντ Κίπλινγκ υπήρξε ένας σπουδαίος Άγγλος συγγραφέας. Ακόμα και στις μέρες μας τα έργα του διαβάζονται από εκατομμύρια αναγνώστες σε ολόκληρο τον κόσμο. Κέρδισε Νόμπελ λογοτεχνίας το 1907 σε ηλικία 42 ετών και είναι έως και σήμερα ο νεότερος που του απονεμήθηκε αυτό το βραβείο, ενώ ήταν και ο πρώτος τιμώμενος λογοτέχνης που έγραφε στην αγγλική γλώσσα. Η ικανότητα του Κίπλινγκ στον χειρισμό της γλώσσας και στη συγγραφή των ιστοριών του ήταν μοναδική. Τα μυθιστορήματά του επηρέασαν χιλιάδες αναγνώστες, και κάποια από αυτά θεωρούνται κλασικά μέχρι και στις μέρες μας. Η φήμη του απέδωσε και κάποιες ασυνήθιστες διακρίσεις, όπως η ονομασία δύο σταθμών του σιδηροδρομικού δικτύου της βόρειας χερσονήσου της λίμνης Μίτσιγκαν των ΗΠΑ,  με το όνομα και το επώνυμό του αντίστοιχα, χάρις στο θαυμασμό του Γενικού Διευθυντή της εταιρείας που κατασκεύασε τη σιδηροδρομική γραμμή. Ακόμα μεγαλύτερη αναγνώριση όμως ήταν που οι κάτοικοι των περιοχών μετονόμασαν τους οικισμούς τους σε Ράντγιαρντ και Κίπλινγκ, αποδεχόμενοι τις νέες ονομασίες των σταθμών. Αν και έζησε αρκετά χρόνια στις ΗΠΑ, δεν επισκέφτηκε ποτέ τα μέρη αυτά.

Γεννημένος στην Ινδία και ενταγμένος από μικρός στην ιδέα της μεγάλης αποικιοκρατικής δύναμης, αποτέλεσε τον κύριο εκφραστή των βρετανικών ιδανικών και έλαβε ευνοϊκή στάση στην εκμετάλλευση της αποικιοκρατίας. Η επιρροή όμως του ινδικού πολιτισμού πάνω του ήταν εμφανής. Στα εξώφυλλα των βιβλίων του υπήρχε τυπωμένο το σύμβολο της σβάστικας δίπλα σε έναν ελέφαντα που κρατούσε έναν λωτό. Το σύμβολο αυτό, άλλοτε δεξιόστροφο και άλλοτε αριστερόστροφο, συμβόλιζε στην ινδική κουλτούρα την ευημερία, ενώ στα σανσκριτικά – αρχαία γλώσσα της ευρύτερης περιοχής – σήμαινε “καλοτυχία”. Με την άνοδο των ναζί στην εξουσία και την ταύτιση του συμβόλου με το χιτλερικό μόρφωμα απαίτησε να αφαιρεθεί από τα βιβλία του το σύμβολο της σβάστικας. Λίγο πριν το τέλος της ζωής του έπαιρνε συχνά δημόσια θέση για τον επερχόμενο κίνδυνο από την άνοδο του ναζιστικού κόμματος στη Γερμανία, και τον κίνδυνο για την Αγγλία.

Οι πολιτικές του αντιλήψεις κυριαρχούνταν από συντηρητικές θέσεις. Πίστευε στην αναγέννηση της Βρετανικής Αυτοκρατορίας και εν γένει στην ανωτερότητα του Δυτικού πολιτισμού έναντι της υποανάπτυκτης Ανατολής. Κατά τη διάρκεια του 1ου Παγκοσμίου Πολέμου ανέλαβε ενεργό ρόλο αρθρογραφώντας εναντίον όσων δεν ήθελαν να καταταγούν, αλλά και ζητώντας επίμονα από τις ΗΠΑ να βγουν από τον απομονωτισμό τους και να μπουν και αυτές στον πόλεμο. Πιστός στις αντιλήψεις του μεσολάβησε ώστε ο γιός του, που η αίτησή του για στρατολόγηση είχε απορριφθεί δύο φορές λόγω προβλημάτων στην όραση, να γίνει τελικά δεκτός στον βρετανικό στρατό. Στο μέτωπο όμως θα σκοτωθεί και λίγο μετά θα γράψει: “Αν ρωτάτε γιατί πεθάναμε / πείτε τους, επειδή οι πατέρες μας είπαν ψέματα”.

Μετά τη νίκη των Μπολσεβίκων στη Ρωσία, έγραφε ότι το ένα έκτο του κόσμου έχει βγει εκτός πολιτισμού, ενώ σε ένα ποίημα του 1918 περιγράφει τη Σοβιετική Ένωση ως το “ιερό του κακού” που έχει αντικαταστήσει ότι καλό ήταν κάποτε η Ρωσία με “τον ήχο του θρήνου και την όψη της φωτιάς/ την σκιά του λαού που βυθίζεται στη λάσπη”. Ο κομμουνισμός στεκόταν απέναντι στις ιμπεριαλιστικές αντιλήψεις του, αλλά εμμέσως η επιρροή του στην ιστορία της Σοβιετικής Ένωσης δεν ήταν αυτή που θα περίμενε…

Ένα από τα πιο γνωστά του μυθιστορήματα ήταν το Κιμ”. Πρόκειται για μια ιστορία περιπέτειας που η πλοκή εκτυλίσσεται στα τέλη του 19ου αιώνα, μετά τον 2ο Άγγλο-Αφγανικό Πόλεμο, και περιγράφει το Μεγάλο Παιχνίδι, ένα παιχνίδι κατασκοπίας ανάμεσα στην Αγγλία και τη Ρωσία, με έπαθλο τον έλεγχο της Νότιας Ασίας. Κεντρικό πρόσωπο του βιβλίου ο Κίμπαλ Ο’Χάρα που αναλαμβάνει το ρόλο του πράκτορα των Άγγλων. Το “Κιμ” διαβάστηκε και αγαπήθηκε ιδιαίτερα, από πολλούς Άγγλους εκείνη την εποχή. Ανάμεσά του ήταν και ο βρετανός διπλωμάτης και αραβολόγος Στ.Τζων Φίλμπυ, που επέλεξε να αποκαλεί τον πρωτότοκο γιό του Κιμ, αντί για Χάρολντ.

Ο Κίπλινγκ πέθανε στις 18 Ιανουαρίου του 1936 στο Λονδίνο. Την εποχή εκείνη, ο Κιμ Φίλμπυ είχε ήδη αρχίσει τη κατασκοπευτική δράση του για λογαριασμό της Σοβιετικής Ένωσης, που θα διαρκούσε για περισσότερα από τριάντα χρόνια, καθιστώντας τον έναν από τους πιο περιβόητους κατασκόπους.

Απόψεις