Ο Βρετανός σκηνοθέτης Μάικ Λη, στην τελευταία του ταινία, το «Peterloo”, αποφάσισε να αφηγηθεί κινηματογραφικά ένα ιστορικ γεγονός που συνέβη στην Αγγλία του 1815. Τότε, λοιπόν, μετά του Ναπολεόντιους Πολέμους, οι εργάτες και ο εξαθλιωμένος πληθυσμός του Μάντσεστερ, περίπου 800.000 άνθρωποι ξεσηκώθηκαν, ζητώντας δικαιώματα, εκπροσώπηση στο Κοινοβούλιο και καλύτερες συνθήκες εργασίας και διαβίωσης.
Βλέπετε, η νικηφόρος Αγγλία, ήταν νικηφόρος μόνο για την ήδη κραταιά αστική της τάξη, αλλά όχι και για τους απόκληρους της κοινωνίας. Αυτός ο ξεσηκωμός έληξε με τους ιππείς να δολοφονούν εν ψυχρώ τουλάχιστον 15 ανθρώπους και να τραυματίζουν δεκάδες χιλιάδες. Στο μεταξύ η σφαγή των φτωχών, πεινασμένων, εξαθλιωμένων δεν συνέβη σε μία μόνο στιγμή. Ηταν μία κατ’ εξακολούθηση καθημερινή πρακτική στην οποία επιδίδονταν όλοι οι μηχανισμοί του κράτους, αστυνομία, στρατός, υπηρεσίες μηδέ εξαιρουμένων των δικαστών. Και οι δικαστές στην ταινία του Μάικ Λη δικάζουν εφαρμόζοντας το νόμο… Ο νόμος στέλνει πένητες και απόκληρους στην κρεμάλα για φοβερά «εγκλήματα» όπως ας πούμε η κλοπή ενός παλτό.
Ηδη, το 1815, οι αστικές επαναστάσεις έχουν συντελεστεί και οι φιλελεύθερες βασικές θεωρίες και αρχές, οικονομικές και πολιτικές, έχουν διατυπωθεί και συνταγματικά πλαισιώνοντας τις νέες κεφαιοκρατικές σχέσεις παραγωγής, τον καπιταλισμό δηλαδή. Κράτος δικαίου, ισότητα, διάκριση εξουσιών, ατομικά δικαιώματα και εγγύηση όλων αυτών η δικαστική εξουσία, «ουδέτερη» και «δίκαιη». Επειδή, όμως, ο καπιταλισμός είναι ανίκανος αντικειμενικά να ξεπεράσει τον εαυτό του, παρά τις όποιες έστω και γοητευτικά διατυπωμένες θεωρίες, δεν μπορεί να παρά να αποκαλύπτει το πραγματικό του πρόσωπο, κάθε φορά που διαπιστώνει ότι οι φτιασιδωμένες ιδέες δεν είναι ικανές να κουκουλώσουν την αφτιασίδωτη εκμετάλλευση.
Δύο αιώνες μετά κι ενώ ο καπιταλισμός έχει ήδη διανύσει πολύ δρόμο, εδραιώθηκε, εξαπλώθηκε με πολέμους και σφαγές, έγινε παγκόσμιος, συγκέντρωσε τα κεφάλαιά του, εκσυγχρόνισε τους νομιμοποιητικούς του θεσμούς, ο βαθύς και ουσιαστικός του πυρήνας παραμένει ένας, ίδιος, αμετασχημάτιστος, αδύναμος να ωραιοποιηθεί. Εκδηλώνεται όχι μόνο κάθε φορά που νοιώθει ότι κινδυνεύει, αλλά και σε κάθε συμβάν της καθημερινότητας. Διότι οι ίδιοι του οι θεσμοί, συμπεριλαμβανομένων και εκείνων και που περιβάλλονται από την επί της ουσίας ανιστόρητη και μεταφυσική ιδέα της ουδετερότητας, δεν είναι αποξενωμένοι από τον οικονομικό του πυρήνα και δεν μπορεί να είναι. Η περίφημη, δε, ουδετερότητα της δικαιοσύνης, θα αρκούσε για να καταρριφθεί μόνο με μια θεωρητική συζήτηση, αλλά στο μεταξύ φροντίζει η ίδια και τελευταία σε σχεδόν σε καθημερινή βάση να αποδεικνύει την βαθιά ταξική της και επομένως μη ουδέτερη φύση.
Δύο αιώνες μετά δεν άλλαξε τίποτα. Και το ζήτημα δεν είναι απλώς προσωπικό και δεν αφορά έναν δικαστή, στην προκειμένη περίπτωση εκείνον που ενεργώντας τελικά «κακουργηματικά» έστειλε μία εργάτρια – καθαρίστρια στην φυλακή για δέκα χρόνια επειδή παραποίησε ένα απολυτήριο δημοτικού. Το ζήτημα αφορά την πραγματική φύση ενός ανελέητα εκμεταλλευτικού συστήματος, το οποίο οργανώνει θεσμούς και νομοθεσία εντός αυτού του εκμεταλλευτικού πλαισίου. Θα ήταν αφελές να αναμένει κανείς δικαστές που να ζουν έξω από το σύστημα, κάπου σε ένα σύμπαν ουδέτερο και οι οποίοι θα εκαλούντο σε ιστορικό και πολιτικό κενό να αποδώσουν δικαιοσύνη, όσο κι αν δε μπορεί να αρνηθεί κανείς ότι οπωσδήποτε θα υπάρχουν και υπάρχουν δικαστές με ενσυναίσθηση, ευαισθησία και πραγματικό αίσθημα του δικαίου, αλλά προφανώς όχι επειδή εκείνη ζουν εκτός πραγματικότητας, αλλά ακριβώς επειδή ίσως αντιλαμβάνονται την πραγματικότητα.
Αυτή η γυναίκα της καθημερινής και σκληρής βιοπάλης παρανόμησε; Ναι. Αλλά σε σε ποιο σύστημα δικαιοσύνης, τουλάχιστον κατά τας γραφάς, δεν συνεκτιμάται το κίνητρο; Διότι προφανώς και είναι άλλο να παραποιήσεις ένα απολυτήριο δημοτικού για να εργαστείς ως καθαρίστρια και άλλο να παρανομήσεις προκειμένου να αποκτήσεις προσωπικό πλούτο…, αλλά σε αυτή την περίπτωση υπάρχουν και τα βραχιολάκια που ενίοτε σπάνε ή και χρέη που όταν είναι δυσθεώρητα παραγράφονται. Να τιμωθηθεί; Οι νόμοι λένε ναι. Αλλά, αν κοιτάξει κανείς λίγο πιο πέρα από τους νόμους θα δει ότι μια γυναίκα που δεν τελείωσε ούτε το δημοτικό, δεν ήταν επειδή δεν «έπαιρνε» του γράμματα, ούτε επειδή βαριόταν το σχολείο, ήταν επειδή ζούσε μέσα στη φτώχεια. Και η φτώχεια ΔΕΝ είναι φυσικό φαινόμενο.
Αλλά για να δούμε ποιο είναι το κράτος που θεωρείται κατά τεκμήριο ότι δεν παρανομεί και επομένως μπορεί να στέλνει στην κοινωνική «κρεμάλα» τους παρανομούντες.
Εάν αυτή η γυναίκα παρανόμησε επειδή παραποίησε ένα απολυτήριο δημοτικού πόσες φορές έχει παρανομήσει το κράτος που την καταδίκασε δεδομένου ότι δεν εξασφάλισε τους όρους και τις προϋποθέσεις για να ολοκληρώσει τη βασική εκπαίδευση, δεδομένου ότι αποτελεί συνταγματική υποχρέωση της Πολιτείας; Εάν αυτή η γυναίκα παρανόμησε για μια θέση εργασίας προκειμένου να ζήσει τα παιδιά της και αυτή τη θέση εργασίας δεν μπορούσε να την έχει επειδή δεν ολοκλήρωσε έστω το Δημοτικό (για την παροχή της ίσης και δωρεάν παιδείας είναι υπεύθυνο συνταγματικά το κράτος), πόσες φορές αυτό το κράτος έχει παρανομήσει επειδή δεν εξασφάλισε τους όρους τους προϋποθέσεις για να έχει εργασία, για το οποίο υπεύθυνη εκ του Συντάγματος είναι η Πολιτεία; Εάν αυτή η γυναίκα παρανόμησε για να έχουν τροφή, ρουχισμό και μόρφωση τα παιδιά της, πόσες φορές έχει παρανομήσει το κράτος, το οποίο και συνταγματικά είναι υπεύθυνο να προασπίζει τα δικαιώματα των παιδιών και όπως φαίνεται δεν φρόντισε ώστε αυτά τα παιδιά να διαθέτουν τα μέσα επιβίωσης μέσω της εργασίας της μητέρας τους; ‘Η μήπως ανάμεσα στα δικαιώματα του παιδιού δεν είναι η τροφή, ο ρουχισμός και η μόρφωση;
Είναι προφανές ότι ο κατάλογος αυτών των βαθύτατα κοινωνικών και πολιτικών παρανομιών του κράτους είναι μακρύς, ατελείωτος. Τόσος και τέτοιος ώστε θα αρκούσε για να καταδικαστούν ετούτο το κράτος και το σύστημα το οποιίο υπηρετεί εκατομμύρια φορές, ίσες με τον αριθμό των αναλφάβητων, των φτωχών, των άνεργων, των άστεγων, των άρρωστων, των πεινασμένων παιδιών.
Τέτοιες όμως καταδίκες δεν απαγγέλονται στα αστικά δικαστήρια. Απαγγέλονται στα δικαστήρια της κοινωνίας, όταν εκείνη αποφασίζει να σπάσει να κάγκελα του κλουβιού που κρατάει φυλακισμένο το γορίλα…. Και δεν είναι ένας γορίλας, είναι χιλιάδες.
Επειδή, όμως, καταβάλλεται μεγάλη προσπάθεια ώστε η κοινωνία και δη το ασθενέστερο μέρος αυτής, να πειστεί ότι οι αστικοί θεσμοί και τα Συντάγματα λειτουργούν και μάλιστα προς όφελός της, ιδού… ενεργοποιείστε κύριοι το συνταγματικό θεσμό και αποδώστε χάρη σε αυτή τη γυναίκα της βιοπάλης. Όχι χάρη λύπησης… αλλά χάρη δικαιοσύνης.
Να απελευθερωθεί η καθαρίστρια – Να παρέμβει ο Προκόπης Παυλόπουλος
Υπενθυμίζουμε το κείμενο της κοινής πρωτοβουλίας «Ημεροδρόμου» – «ThePressProject» – «Ελληνοφρένειας»: «Να απελευθερωθεί η καθαρίστρια – Να παρέμβει ο Προκόπης Παυλόπουλος». Διαβάστε το και υπογράψτε στο τέλος του κειμένου.
ΥΠΟΓΡΑΦΟΥΜΕ ΠΑΤΩΝΤΑΣ ΕΔΩ
Μια καθαρίστρια δικάστηκε και καταδικάστηκε σε 10 χρόνια κάθειρξη. Χωρίς αναστολή. Βρίσκεται, ήδη, στις φυλακές Θήβας. Το έγκλημα ξεκίνησε πριν από περίπου σαράντα χρόνια όταν ένα κορίτσι δέκα χρονών πήγαινε στην Ε’ Δημοτικού. Είχε οκτώ αδέρφια, ήταν από φτωχή οικογένεια, μεγάλωσε σε ορφανοτροφείο και δεν μπόρεσε να συνεχίσει το σχολείο, δεν τέλειωσε καν το Δημοτικό. Αυτό το κορίτσι όταν έγινε 29 χρονών, έγγαμη με σύζυγο ανάπηρο κατά 67%, μητέρα δυο παιδιών, παραποίησε το χαρτί του απολυτηρίου της προκειμένου να μπορέσει να προσληφθεί ως καθαρίστρια στον Δήμο. Έγραψε – ψευδώς – ότι είχε τελειώσει την Στ’ Δημοτικού. Αυτή είναι η γυναίκα που σήμερα βρίσκεται στις φυλακές.
Το γράμμα του νόμου λέει ότι η καθαρίστρια καταχράστηκε δημόσιο χρήμα (αυτός είναι ο νόμος με τον οποίον καταδικάστηκε), διότι πληρωνόταν χωρίς να διαθέτει τα τυπικά προσόντα που θα καθιστούσαν νόμιμη την πρόσληψή της. Οι «Ιαβέρηδες» πάντα σε κάποιο νόμο πατούν για να διώκουν τους «Αγιάννηδες».
Ας το ξεκαθαρίσουμε: Κανένα μεγάλο έγκλημα δεν μπορεί να αθωώνει μικρότερες παραβιάσεις του νόμου. Το ότι υπάρχουν μεγαλοαπατεώνες που κυκλοφορούν ελεύθεροι, δεν σημαίνει ότι μπορεί κανείς να τους επικαλεστεί για να αθωωθεί μια μικρότερης κλίμακας απάτη. Πράγματι.
Εκείνο, όμως, που ταυτόχρονα θα έπρεπε να είχαν σκεφτεί οι «Ιαβέρηδες» (αν δεν ήταν τέτοιοι) είναι ότι: Αυτή η γυναίκα που δεν μπόρεσε να πάει σχολείο (και που πάει τώρα σχολείο γιατί δεν μπορούσε όταν ήταν παιδί) δούλεψε σκληρά. Και ευσυνείδητα. Δεν έθεσε κανενός τη ζωή σε κίνδυνο. Δεν πλαστογράφησε ένα πτυχίο που θα την έκανε επικίνδυνη κατά την άσκηση των καθηκόντων της. Αν όλα αυτά συνιστούν «κατάχρηση του δημοσίου χρήματος», τότε δεν υπάρχει πεδίο συνεννόησης.
Αν το «νόμιμο και ηθικό» του συστήματος του ταξικού καταναγκασμού επιβάλλει η καθαρίστρια να τιμωρηθεί με δέκα χρόνια φυλάκιση για αυτό που έκανε, τότε η καταδίκη αυτής της «νομιμότητας» και αυτής της «ηθικής» καθίσταται υποχρέωση. Η αλληλεγγύη της κοινωνίας στα θύματα της «τυραννίας» καθίσταται καθήκον για τους λόγους που περιέγραφε ο Μοντεσκιέ: «Δεν υπάρχει σκληρότερη τυραννία από εκείνη που διενεργείται κάτω από τη σκιά των νόμων και τα προσχήματα της Δικαιοσύνης». Αποτελεί στοιχειώδες να ξανασκεφτούμε ως κοινωνία και τον νόμο και την ηθική του ώστε να διεκδικήσουμε μια λύση που να εξασφαλίζει ότι αυτή η γυναίκα δεν θα τιμωρηθεί για τη δυστυχία της με περισσότερη δυστυχία.
Επαναλαμβάνουμε: Δεν είναι βάσιμο επιχείρημα ότι και άλλοι παρανομούν, και μάλιστα χειρότερα. Όμως αν δεν μπορούμε να αντιληφθούμε ότι στην συγκεκριμένη περίπτωση η δυσαναλογία μεταξύ παραβατικότητας και ποινής ξεπερνάει κάθε αρρωστημένη φαντασία, τότε γινόμαστε συνένοχοι εκείνων που στην ουσία «εκδικούνται» την καθαρίστρια για τη φτώχεια της. Όσο κι αν λέμε ότι καμιά παρανομία δεν δικαιολογεί κι άλλες παρανομίες, η ιδέα ότι σε μια χώρα με τόσο ελαστική δικαιοσύνη απέναντι στις παρασπονδίες των ισχυρών, πληρώνει τόσο ακριβό τίμημα μια γυναίκα τόσο αδύναμη, είναι εξοργιστική.
H φυλάκιση της καθαρίστριας καθρεφτίζει το «δίκαιο» του συστήματος της εκμετάλλευσης που την φυλάκισε. Δεν έχουμε καμία αυταπάτη ότι αποκαθίσταται η «τιμή» αυτού του συστήματος. Είναι ζήτημα τιμής, όμως, με ύψιστη συμβολική σημασία να απαιτήσουμε άμεση άρση αυτής της νέας προσβολής στο αίσθημα δικαιοσύνης όλων μας.
Καλούμε τον Πρόεδρο της Δημοκρατίας, τον κ.Προκόπη Παυλόπουλο να παρέμβει. Τον καλούμε να ασκήσει όλες τις δυνατότητες που απορρέουν από την θεσμική του θέση στην κατεύθυνση της απονομής χάριτος στην καθαρίστρια. Όχι από μεγαθυμία. Από υποχρέωση.
Καλούμε το αρμόδιο υπουργείο Δικαιοσύνης να βρει, να διαμορφώσει, να επιλέξει τον νομικό τρόπο και την θεσμική διαδικασία ώστε αυτή η γυναίκα να βγει, άμεσα, από τη φυλακή.
Το «ThePressProject», η «Ελληνοφρένεια» και ο «Ημεροδρόμος», με αυτήν την ταυτόχρονη δημοσίευση από τις ιστοσελίδες μας, ζητούμε από τους αναγνώστες μας να διακινήσετε το παραπάνω κείμενο, να το υπογράψετε και να ενώσετε μαζί μας τη φωνή σας προκειμένου να αποκατασταθεί αυτή η εξωφρενική αδικία.
Όλοι θυμόμαστε τη διαβόητη φράση του τέως υπουργού ότι «το νόμιμον είναι και ηθικόν». Είχε θεωρηθεί προκλητική διότι περιέγραφε μια διαδικασία που θα οδηγούσε σε νομότυπες ατασθαλίες, για τις οποίες ο δράστης θα παρέμενε δικαιωματικά ατιμώρητος, αφού δεν θα είχε από τυπική άποψη παραβιάσει τον νόμο. Εδώ πρόκειται για την ανάποδη περίπτωση: Το νόμιμον δεν είναι ηθικόν, διότι το νόμιμον εδώ τσακίζει μια γυναίκα στην οποία οφείλουμε μόνο σεβασμό και τύψεις, γιατί δεν μπόρεσε να μορφωθεί, γιατί δεν μπόρεσε να βρει μια δουλειά χωρίς να αναγκαστεί να παραποιήσει το χαρτί του Δημοτικού, και πάνω απ’ όλα γιατί βρίσκεται σήμερα στη φυλακή για τους παραπάνω λόγους.
Ζητούμε να βρεθεί ο τρόπος η γυναίκα αυτή να επιστρέψει στο σπίτι της, να αποκατασταθεί η σοκαριστική αδικία που εξακολουθεί να συμβαίνει στη ζωή της.
Υπογραφές
Ημεροδρόμος
ThePressProject
Ελληνοφρένεια
ΥΠΟΓΡΑΦΟΥΜΕ ΠΑΤΩΝΤΑΣ ΕΔΩ
