Χιλιάδες άρσεις απορρήτου, που πραγματοποιήθηκαν το έτος 2021 από την ΕΥΠ και τη Διεύθυνση Αντιμετώπισης Ειδικών Εγκλημάτων Βίας (ΔΑΕΕΒ), είχαν παρανόμως αποκρυβεί από τη ΑΔΑΕ, όπως αποκαλύπτει ρεπορτάζ του ενημερωτικού δημοσιογραφικού ιστότοπου Inside Story. Τα στοιχεία αυτά, που αφορούν 717 επιπλέον εισαγγελικές διατάξεις για λογαριασμό της ΕΥΠ και 5.988 για λογαριασμό της ΔΑΕΕΒ, απεστάλησαν στην αρμόδια αρχή το 2022.
Πέρα από το γεγονός ότι η ΑΔΑΕ δεν μπορούσε να ελέγξει αν ήταν νόμιμες ή παράνομες, καθώς δεν γνώριζε την ύπαρξή τους, ανεβάζουν τον αριθμό των άρσεων απορρήτου από 15.475 που γνωρίζαμε έως σήμερα σε 22.180 εισαγγελικές διατάξεις το 2021, όταν ένα χρόνο νωρίτερα, το 2020, οι άρσεις απορρήτου ήταν 13.751.
Δεκάδες αριθμοί σε μία διάταξη
Όπως αναφέρεται στο ρεπορτάζ, στις διατάξεις αυτές περιλαμβάνονται νέες περιπτώσεις άρσης του απορρήτου, παρατάσεις προγενέστερων διατάξεων και διατάξεις που ορίζουν την παύση της άρσης του απορρήτου, πριν παρέλθει η χρονική περίοδος που ορίζεται από την αρχική διάταξη (σ.σ.: δίμηνο με δυνατότητα ανανέωσης). Οι αριθμοί που αναφέρονται αφορούν το πλήθος των διατάξεων που εκδίδονται από τις αρμόδιες δικαστικές αρχές και κοινοποιούνται στην ΑΔΑΕ και όχι τον αριθμό των συνδέσεων/ατόμων για τα οποία διατάσσεται η άρση του απορρήτου. Με απλά λόγια, η κάθε διάταξη δεν ισοδυναμεί με ένα άτομο, αφού μπορεί να περιλαμβάνει δεκάδες τηλεφωνικούς αριθμούς διαφόρων προσώπων-στόχων.
Λόγω των κυβερνητικών εμποδίων που τίθενται έως σήμερα στην τήρηση ενός ηλεκτρονικού μητρώου από την ΑΔΑΕ, απ’ όπου θα μπορούσαν να προκύψουν στατιστικά στοιχεία με ενάργεια και ακρίβεια, είναι εξαιρετικά δύσκολο –αν όχι αδύνατο– για την ανεξάρτητη αρχή να προχωρήσει σε ουσιαστική ποιοτική και ποσοτική επεξεργασία των εισερχόμενων διατάξεων και βουλευμάτων άρσης απορρήτου, τα οποία παραλαμβάνει ακόμη –εν έτει 2024– σε χαρτί.
Η αποκάλυψη αυτή έρχεται έπειτα από μια περίοδο που αποκαλύφθηκε το σκάνδαλο των υποκλοπών, με την έρευνα τη δημοσιογραφική να συνεχίζεται, όπως και τη δικαστική, ενώ μετά την αποκάλυψή του οι άρσεις απορρήτου για λόγους εθνικής ασφάλειας μειώθηκαν κατακόρυφα.
Δραματική μείωση το 2022
Από τις 22.180 εισαγγελικές διατάξεις που είχαμε εν τέλει το 2021, έναν χρόνο μετά ΕΥΠ, Αντιτρομοκρατική και Διεύθυνση Ασφάλειας Αττικής απέστειλαν στην ΑΔΑΕ 10.154 εισαγγελικές διατάξεις άρσεις απορρήτου για λόγους εθνικής ασφαλείας.
Στο ρεπορτάζ επισημαίνεται ότι οι λόγοι εθνικής ασφαλείας, τους οποίους επικαλούνται οι εισαγγελικές εντολές –ειδικά για το 2021–, χρησιμοποιούνται από την εκάστοτε κυβέρνηση καταχρηστικά και στο πλαίσιο του σκανδάλου των υποκλοπών, η απειλή για την εθνική ασφάλεια χρησιμοποιήθηκε από την κυβέρνηση του Κυριάκου Μητσοτάκη ως επίφαση για την παρακολούθηση δημοσιογράφων, υπουργών, πολιτικών της αντιπολίτευσης, στρατιωτικών αξιωματούχων, επιχειρηματιών και στελεχών επιχειρήσεων.
Η νομότυπη μέθοδος παρακολούθησης των τηλεπικοινωνιών συχνά συνδυάστηκε με την παράνομη χρήση του κατασκοπευτικού λογισμικού Predator της εταιρείας Intellexa, που μετατρέπει το κινητό του στόχου στον απόλυτο κοριό.
«Ανοίγουν δρόμο για εκβιασμούς»
Στην έκθεση της ΑΔΑΕ, που δημοσιεύθηκε 31 Ιανουαρίου 2024, για πρώτη φορά στον πρόλογό της που συντάσσει, ο πρόεδρος της Αρχής Χρήστος Ράμμος, υπάρχει αστερίσκος με τον οποίον διευκρινίζεται ότι «το κείμενο αυτό εκφράζει τις απόψεις του Προέδρου της Αρχής». Στο δημοσίευμα εκφράζεται η εκτίμηση ότι «ίσως γιατί ήταν δύσκολο να εξασφαλιστεί η ομοφωνία της Ολομέλειας –όπως αυτή διαμορφώνεται μετά τις πρόσφατες αλλαγές που έκανε η κυβέρνηση με αντισυνταγματικό τρόπο – γι’ αυτόν τον συγκεκριμένο πρόλογο».
Ο Χρήστος Ράμμος στο κείμενό του δεν αφήνει περιθώρια παρερμηνείας για το τι πραγματικά έχει συμβεί από τότε που ξέσπασε το σκάνδαλο των υποκλοπών. Κάνει λόγο για «ποικίλες δυσκολίες» που αντιμετώπισε η ΑΔΑΕ στο να πράξει το καθήκον της αναφορικά με τη διερεύνηση της υπόθεσης. Οι δυσκολίες αυτές αποδίδονται από τον ίδιο όχι μόνο σε εσωτερικούς, αλλά και σε εξωγενείς παράγοντες.
Γράφει συγκεκριμένα: «Αναφέρομαι στις αντιδράσεις εκείνων, οι οποίοι για πολλούς και ποικίλους λόγους, δεν ήθελαν να προχωρήσουν οι έρευνες και οι έλεγχοι της ΑΔΑΕ και, σε κάθε περίπτωση, δεν ήθελαν πάντως να γίνουν γνωστά τα αποτελέσματα των ελέγχων αυτών. Αντιδράσεις, οι οποίες εξελίχθηκαν σε κάποιες περιπτώσεις σε σοβαρές αντιθεσμικές παρεμβάσεις, μέσω των οποίων αμφισβητήθηκε η ίδια η ανεξαρτησία της Αρχής, με απειλητικούς μάλιστα υπαινιγμούς ότι σε περίπτωση που τα επιτασσόμενα με τις παρεμβάσεις αυτές δεν θα ετηρούντο από την Αρχή, θα ετίθετο θέμα ασκήσεως ποινικών διώξεων εις βάρος των μελών και του προσωπικού της Αρχής ακόμη και για εξαιρετικά σοβαρές κακουργηματικές πράξεις. Αναφέρομαι ακόμη και σε αντιδράσεις στον ευρύτερο δημόσιο χώρο που έλαβαν την μορφή συκοφαντικών, δυσφημιστικών και υβριστικών σχολίων και μάλιστα σε προσωπικό επίπεδο εις βάρος του υπογράφοντος και άλλων μελών της Ολομέλειας της Αρχής. Φάνηκε δυστυχώς για μια ακόμη φορά πως το πολιτικό σύστημα της χώρας, αλλά και μια σημαντική μερίδα των ΜΜΕ δεν έχουν κατανοήσει και μάλλον αρνούνται να κατανοήσουν τι ακριβώς είναι μια Ανεξάρτητη Αρχή (και μάλιστα συνταγματικά κατοχυρωμένη), σε τι χρησιμεύει, για ποιο λόγο υπάρχει και κυρίως τι σημαίνει να δρα ανεξάρτητα. Διαχρονικά, δυστυχώς, το ελληνικό πολιτικό σύστημα φαίνεται να θεωρεί ότι οι Ανεξάρτητες Αρχές εκπληρώνουν τον ρόλο τους, μόνο όταν δεν ενοχλούν και δεν ασκούν κριτική στην εξουσία και δεν αμφισβητούν τις επιλογές της. Όταν, όμως, εκπληρώσουν τον συνταγματικό τους ρόλο που είναι να λειτουργούν ως αντίβαρα εξουσίας, τότε υφίστανται μια ολόκληρη σειρά από ανοίκειες επιθέσεις, όπως έδειξαν με τον πιο δυσάρεστο τρόπο οι πιο πάνω επιθέσεις κατά της ΑΔΑΕ και του υπογράφοντος τον παρόντα πρόλογο Προέδρου της. Μοιάζει, θα έλεγε κανείς, εντελώς ανώριμο το ελληνικό πολιτικό σύστημα να αποδεχθεί τον θεσμό αυτό· θεσμό τον οποίον, όμως, έχουν υιοθετήσει όλες οι ώριμες και προηγμένες δημοκρατίες του ευρωπαϊκού νομικού πολιτισμού, στον οποίο θέλουμε να ανήκει η χώρα μας».
• Ολόκληρο το ρεπορτάζ της Ελίζας Τριανταφύλλου στο Inside Story, εδώ.
