Οι στάχτες μιας αγάπης – Ash is purest white
Διάρκεια: 137΄
Σκηνοθεσία: Ζία Ζάνγκε
Πρωταγωνιστούν: Τάο Ζάο, Φαν Λιάο, Γινάν Ντιάο
Ο Ζία Ζάνγκε είναι ο πιο σημαντικός εκπρόσωπος της αποκαλούμενης ‘ Έκτης Γενιάς’ του κινεζικού κινηματογράφου. Σε αντίθεση με την Πέμπτη, που έστειλε στον κόσμο μια Κίνα γεμάτη χρώματα, ιπτάμενους πολεμιστές και μυστηριώδεις κατασκόπους, η Έκτη δεν διστάζει να καταγράψει την καθημερινότητα μιας χώρας που τρέχει με τους ιλιγγιώδεις και κτηνώδεις ρυθμούς της ελεύθερης αγοράς. Όσο κι αν αυτό κοστίζει σε χρήμα και διανομή. Σκηνοθετώντας στην ημι-παρανομία και με ελάχιστη χρηματοδότηση, ο Ζάνγκε κέρδισε γρήγορα διεθνή αναγνώριση και βραβεύσεις στα μεγάλα φεστιβάλ της Ευρώπης. Και μεγαλύτερη ελευθερία κινήσεων στην πατρίδα του, χωρίς να κάνει βήμα πίσω σε αυτό που θέλει να κινηματογραφήσει: μια κοινωνία σε ελεύθερη πτώση, την Κίνα του 21ου αιώνα. Ακόμα κι αν αυτό του κοστίζει ταινίες κομμένες από τη λογοκρισία, που δεν θα προβληθούν ποτέ σε κινηματογραφικές αίθουσες στην πατρίδα του, όπως το αριστουργηματικό Αίσθηση Αμαρτίας.
Στην τελευταία του ταινία, ένα ερωτικό δράμα που χρωματίζεται από την θυσία και στιγματίζεται από την προδοσία, ο Ζάνγκε βάζει ακόμα για μια φορά στον πρωταγωνιστικό ρόλο την αγαπημένη του συνεργάτη και σύντροφο Τάο Ζάο και δίπλα της τον γνωστό ηθοποιό Φαν Λιάο, ενώ στην ταινία παίζει και ο σκηνοθέτης, επίσης εκπρόσωπος της ‘έκτης γενιάς’, Γινάν Ντιάο. Και γυρνάει για μια ακόμα φορά στα πάτρια εδάφη, την μακρινή επαρχία Σανξί στην βορειοδυτική Κϊνα, για να ξεκινήσει την ιστορία του.
2001. Η Κιάο είναι η ερωμένη του Μπιν, ενός μικρο-απατεώνα και αρχηγού μιας συμμορίας σε μια από τις ξεχασμένες πόλεις της κινέζικης ενδοχώρας, μια περιοχή ανθρακωρύχων που το κλείσιμο των ορυχείων έχει οδηγήσει στη φτώχεια και την απόγνωση. Η πόλη λες και σαπίζει: οι τοίχοι των σπιτιών έχουν το πράσινο των βρύων, οι σοβάδες είναι ξεφτισμένοι, έχει πάντα συννεφιά.
Η Κιάο λατρεύει τον Μπιν και για να είναι κοντά του καταφέρνει και βρίσκει τον τρόπο να σταθεί μέσα σε μια σκληρή αντρική ομάδα, με τρόπο που να γίνεται αποδεκτή και να του είναι απαραίτητη. Όταν ο πάτρωνας του,ένας διεφθαρμένος εργολάβος, δολοφονείται, ο Μπιν θα προσπαθήσει να αναλάβει τα ηνία και θα πέσει θύμα επίθεσης από αντίπαλη συμμορία. Για τη Ζάο είναι μονόδρομος: θα βγει με το πιστόλι στο χέρι και θα πυροβολήσει στον αέρα για να τον σώσει. Όταν την συλλάβουν, δεν θα τον καταδώσει αλλά θα καταδικαστεί σε πέντε χρόνια φυλάκιση.
2006 Όταν η Κιάο βγαίνει από την φυλακή, ο Μπιν δεν είναι εκεί να την περιμένει. Η θυσία της δεν αναγνωρίστηκε. Μόνη, με μια τσάντα για αποσκευή που της την κλέβουν στο πλοίο, ψάχνει να τον βρει στα Τρία Φαράγγια.
Ο Ζάνγκε επιστρέφει ξανά και ξανά στο ίδιο αυτό εμβληματικό σημείο, ωσάν αυτό να ενσαρκώνει στα μάτια του την μετάβαση από την παλιά στην νέα, αδηφάγα Κίνα. Ένα από τα πιο όμορφα φυσικά τοπία του κόσμου, τα πολλαπλά φαράγγια που σχηματίζονται στο διάβα του ποταμού Γιαντζέ, έπεσε κι αυτό θύμα του κινέζικου εκσυγχρονιστικού ‘θαύματος’, καθώς το φράγμα ανέβασε τα νερά του ποταμού, οι παλιοί οικισμοί βυθίστηκαν και σύγχρονες κατασκευές που μοιάζουν πιο πολύ με μπάζα ριγμένα στις πλαγιές παρά με σπίτια δομούν το καινούργιο τοπίο της οικονομικής ανασυγκρότησης. Εκεί η Κιάο θα ψάξει να βρει τον Μπιν, που τώρα πια έχει καταφέρει να γίνει μέλος της ‘νόμιμης’ μαφίας και προσπαθεί να την αποφύγει. Η Κιάο δεν πτοείται ούτε όταν η καινούργια του ερωμένη της λέει κατάμουτρα πως ο Μπιν δεν την θέλει πια. Θέλει να το ακούσει από το στόμα του. Μένει στην πόλη κάνοντας διάφορες απατεωνιές για να βγάλει τα καθημερινά της έξοδα και καταστρώνει το σχέδιο της. Όταν επιτέλους τον βρίσκει, καταλαβαίνει πως το μόνο που της μένει είναι να γυρίσει πίσω.
2017 Πίσω στην μακρινή επαρχία, όπου οι ζωές των ανθρώπων μοιάζουν να ακολουθούν την πορεία των ετοιμόρροπων τρωγλών στις οποίες ζουν, ο Μπιν και η Κιάο θα ξανασυναντηθούν. Αυτή είναι τώρα η ιδιοκτήτρια της λέσχης όπου είχαν ζήσει τις πρώτες μέρες του έρωτα τους κι αυτός σε αναπηρικό καροτσάκι, μετά από ένα εγκεφαλικό. Η γυναίκα ξέρει πώς να αγαπάει, να συγχωρεί και να βοηθάει. Ο άντρας;
Σε όλα τα έργα του Ζάνγκε οι ζωές των ηρώων είναι άρρηκτα δεμένες με τον χώρο που τις περιβάλλει. Οι πόλεις και τα οικήματα τους, οι δημόσιοι χώροι και οι συνευρέσεις επιβάλλονται στους πρωταγωνιστές, λες και αυτά είναι που αποφασίζουν για τη μοίρα τους και όχι κάποια θέληση δική τους. Η Κιάο, η πρωταγωνίστρια του, είναι αλλιώς. Δεν αφήνεται να παρασυρθεί, ορίζει αυτή τον χώρο και την πορεία της. Ξέρει πως θα ελίσσεται σε ένα αντρικό περιβάλλον, πώς να στέκεται ισότιμα δίπλα στον εραστή της, ξέρει ακόμα πώς να επιβιώνει, να πετυχαίνει αυτό που θέλει, μα πάνω απ’όλα ξέρει πώς να αγαπάει και να θυσιάζεται.
Ναι, είναι ένα ερωτικό δράμα, αλλά τα δυο μέρη δεν είναι ισοβαρή. Ο χαρακτήρας και η προσωπικότητα της Κιάο καθηλώνουν, το πείσμα και το πάθος της σκιάζει τη δειλία και μικροψυχία του συντρόφου της, στο πρόσωπο της ίσως ο Ζάνγκε βλέπει εκείνη την Κίνα που προσπαθεί να επιβιώσει αντιστεκόμενη και με αξιοπρέπεια. Γιατί η πρωταγωνίστρια του είναι αξιοπρεπής ακόμα και όταν κλέβει. Σε αντίθεση με τους περισσότερους γύρω της.
Η Τάο Ζάο δίνει μια συγκλονιστική ερμηνεία. Πριν είκοσι περίπου χρόνια ξεκίνησε την πορεία της δίπλα στον Ζάνγκε. Αυτός έγινε ένας μεγάλος σκηνοθέτης κι αυτή μια σπουδαία ηθοποιός. Σε κάθε του ταινία παίζει και καλύτερα. Κι εγώ εξοικειώνομαι περισσότερο με τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά της – να φαίνονται και τα δυο της μάτια όταν είναι προφίλ – και να τη βρίσκω κάθε φορά και πιο όμορφη.
