Η έκθεση Χαράγματα Μνήμης 1941 -1944, στη βίλα Ζωγράφου

ΑΠΟ ΑΝΔΡΕΑΣ ΔΕΝΕΖΑΚΗΣ Τρίτη 2 Απριλίου 2019

Μια μοναδική έκθεση φιλοξενείται στη Βίλα Ζωγράφου με τίτλο «Χαράγματα Μνήμης 1941 -1944», με σπάνιο εικαστικό και εκδοτικό υλικό, χαρακτικά,..

A-

A+

Μια μοναδική έκθεση φιλοξενείται στη Βίλα Ζωγράφου με τίτλο «Χαράγματα Μνήμης 1941 -1944», με σπάνιο εικαστικό και εκδοτικό υλικό, χαρακτικά, αφίσες, προκηρύξεις και λευκώματα, της περιόδου 1941 -1944, από τη συλλογή του Χρήστου Π. Μοσχανδρέου, που αποτυπώνουν την Κατοχή, την Αντίσταση και την Απελευθέρωση.

Παρουσιάζονται 125 έργα τέχνης, μέρος μιας μεγαλύτερης συλλογής του Χ. Μοσχανδρέου, που περιλαμβάνει και άλλα τεκμήρια (εφημερίδες, περιοδικά, φυλλάδια, βιβλία, γλυπτά κ.ά.) τα περισσότερα είναι χαρακτικά, δημιουργίες καλλιτεχνών αποφοίτων της Σχολής Καλών Τεχνών αλλά και αυτοδίδακτων, δημιουργήματα που φιλοτεχνήθηκαν μέσα σ’ αυτά τα χρόνια της Κατοχής και του Αγώνα, για να εμπνεύσουν, να ξεσηκώσουν, να καλέσουν τον λαό στο δρόμο της Αντίστασης. Άλλα φιλοτεχνήθηκαν αργότερα στηριγμένα στις μνήμες των δημιουργών τους.

Ιδιαίτερο ενδιαφέρον παρουσιάζουν οι 30 αφίσες της συλλογής, οι περισσότερες του ΕΑΜ, του ΕΛΑΣ, της ΕΠΟΝ και της Εθνικής Αλληλεγγύης. Μια είναι του Edgar Longman και υπάρχει και μία του ΕΔΕΣ.

Ανάμεσά τους μια σπάνια δίχρωμη αφίσα, μοναδικό αντίτυπο, που απεικονίζει τον νεαρό αντάρτη, με το όπλο στο ένα χέρι και με το άλλο απευθύνει κάλεσμα: «ΠΑΤΡΙΩΤΕΣ ΣΤ’ ΑΡΜΑΤΑ».

Μια άλλη αφίσα, σε άπταιστα γερμανικά, με το ρολόι του ΕΑΜ – ΕΛΑΣ στο 12 παρά δύο, προειδοποιεί:

Deutsche Soldaten! Hitler fuhrt Deutschland zur Katastrophe! – Gebt Hire waffen dem E.L.A.S.! – Kaempft mit dem E.L.A.S. Gegen Hitler! — (Γερμανοί στρατιώτες! — Ο Χίτλερ οδηγεί την Γερμανία στην καταστροφή! — Δώστε τα όπλα στον ΕΛΑΣ! — Πολεμήστε μαζί με τον ΕΛΑΣ. Ενάντια στον Χίτλερ!)

Στην έκθεση σε περίοπτη θέση εκτίθεται η ελαιογραφία του Χρήστου Καγκαρά, του 1986, ένας πίνακας μεγάλων διαστάσεων (190 Χ 150 εκ.) με τίτλο «Βελούχι 1942», που απεικονίζει τον Άρη με τους ΕΛΑΣίτες του.

Στη έκθεση παρουσιάζονται έργα των καλλιτεχνών: Σπύρος Βασιλείου, Γιώργος Βελισσαρίδης, Κώστας Γραμματόπουλος, Αγγελος Θεοδωρόπουλος, Χρήστος Καγκαράς, Αντώνης Κανάς, Βάσω Κατράκη, Γιάννης Κεφαλληνός, Αλέκος Κοντόπουλος, Αλέξανδρος Κορογιαννάκης, Edgar Longman, Λουκία Μαγγιώρου, Γιώργος Μανουσάκης, Τάκης Μάρθας, Δημήτρης Μεγαλίδης, Ευθύμιος Παπαδημητρίου, Κώστας Πλακωτάρης, Αντώνης Πολυκανδριώτης, Α. Τάσσος και Γιάννης Στεφανίδης.

Μερικά από τα έργα που παρουσιάζονται:

ΕΑΜ – Πατριώτες στ’ άρματα – Αφίσα 64,5 Χ 46 εκ.

ΕΑΜ – 25ηΜαρτίου 1821 – 1827 Φιλική Εταιρία 1941 – 1945 ΕΑΜ – Αφίσα 59 Χ 42,5 εκ.

ΕΑΜ – 1821, 1941-1945, ΕΑΜ Κράτησε χηλά την κληρονομιά των προγόνων μας (δεσπόζει ο μυθικός Φοίνικας που αναγεννιέται από τις στάχτες του, πολύ πριν τον λερώσει και τον απαξιώσει η χούντα του 1967) – Αφίσα 50 Χ 35 εκ.

ΕΑΜ – Αντάρτης, Κλέφτης, Παλληκάρι, Πάντα είν’ ο ίδιος ο Λαός!… 1821 – 25 Μαρτίου – 1946 – Για λευτεριά και ανεξαρτησία ΕΑΜ – Αφίσα 48 Χ 68 εκ.

Κώστας Γραμματόπουλος. 17 Νοέμβρη 1918 – 17 Νοέμβρη 1944, 26 Χρόνια ηρωικής δράσης του ΚΚΕ – Αφίσα 100 Χ 70 εκ.

Μια αφίσα του ΕΔΕΣ-ΑΕ-ΕΕΣ. Πλησιάζει η ώρα που θα φωνάξουμε στους κατακτητές αέρα!!! – Αφίσα 35 Χ 23,5 εκ.

Α. Τάσσος – Το Ε.Λ.Α.Ν. – Ξυλογραφία (διαστάσεις φύλλου) 35 Χ 50 εκ.

Edgar Longman – Εξω από την Ελλάδα, 1944 – Αφίσα (φωτολιθογραφία) 52 Χ 39 εκ.

ΕΑΜ – ΕLΑΣ Deutsche Soldaten! Hitler fuhrt Deutschland zur Katastrophe! – Gebt Hire waffen dem E.L.A.S.! – Kaempft mit dem E.L.A.S. Gegen Hitler! — (Γερμανοί στρατιώτες! — Ο Χίτλερ οδηγεί την Γερμανία στην καταστροφή! — Δώστε τα όπλα στον ΕΛΑΣ! — Πολεμήστε μαζί με τον ΕΛΑΣ. Ενάντια στον Χίτλερ!) – Αφίσα 23,5 Χ 17 εκ.

Το ΕΑΜ ο τάφος των Γερμανών – Αφίσα 48 Χ 33 εκ.

Σπύρος Βασιλείου. Η Λεφτεριά, 1942. Ξυλογραφία σε πλάγιο ξύλο, 5/45. 45Χ26,5 εκ, ενυπόγραφη

ΕΑΜ. Το ΕΑΜ έδωκε στη σύγχρονη Ελλάδα τις νεώτερες Σουλιώτισσες του Απελευθερωτικού Αγώνα. Αφίσα 49,5 Χ 34 εκ. Φωτογραφία: Σπύρου Μελετζή.

Ο Χρήστος Π. Μοσχανδρέου σημειώνει για τα κίνητρα που τον οδήγησαν στη συλλογή των έργων που εκτίθενται:

«Η εσωτερική ανάγκη να διαφυλάξω την οικογενειακή παράδοση και να τιμήσω τις θυσίες των ανθρώπων της οικογενείας μου, με οδήγησαν στη συλλογή του υλικού που παρουσιάζεται στην Εκθεση ‘’Χαράγματα Μνήμης 1941 – 1944’’. Θεώρησα ιερή υποχρέωση να διατηρήσω αδιάσπαστη την γενεαλογική αλυσίδα τιμώντας τις πράξεις αντίστασης, ηρωισμού και πατριωτισμού εν γένει του ελληνικού λαού και ιδιαιτέρως των μελών της φαμίλιας μου. Ο πατέρας μου Πάνος Ανδρέου Μοσχανδρέου (1900 – 1979), ο αδελφός μου Ανδρέας Πάνου Μοσχανδρέου (1939 – 2006) και ιδιαίτερα τα ξαδέλφια μου Αθανάσιος Κωνσταντίνου Μοσχανδρέου (1922 – 1948) και Βασίλης Κωνσταντίνου Μοσχανδρέου (1926 – 1944), με κινητοποίησαν και μου έδειξαν τον δρόμο που ακολούθησα στην ζωή.

»Επί μία ολόκληρη τριανταπενταετία ηχούν στην ψυχή μου οι αφηγήσεις για τον δεκαοκτάχρονο μαθητή Βασίλη Μοσχανδρέου που εκτελέστηκε από τους Γερμανούς κατακτητές και τον αδελφό του Θανάση Μοσχανδρέου, που σκοτώθηκε στα σκοτεινά χρόνια λίγο αργότερα. Με ακολουθούν οι περιγραφές για το δράμα που έζησαν τα μέλη της οικογενείας μου, τις ταλαιπωρίες και τους διωγμούς, διότι παρέμειναν πιστοί και αμετακίνητοι στις δημοκρατικές και αγωνιστικές τους αρχές. Ανυποχώρητοι, συνεπείς και ασυμβίβαστοι.

»Εκείνοι που θυσιάστηκαν αλλά και όσοι συνέχισαν τον βίο τους στην οδό της αρετής, παρέμειναν συνεπείς και υπηρέτησαν το ίδιο αξιακό σύστημα. Αυτό που χαλυβδώνει την ανθρώπινη συνείδηση και μας επιτρέπει να ζούμε ελεύθεροι…»