Σε μπαράζ δημοσιευμάτων προχωρούν τα μεγάλα πρακτορεία αναφορικά με τα διαφαινόμενα σχέδια της Ευρωπαϊκής Επιτροπής για την αντιμετώπιση της ενεργειακής κρίσης, που έχει ήδη ξεσπάσει. Μετά το ναυάγιο στο Συμβούλιο των Υπουργών Ενέργειας στις 9 Σεπτεμβρίου και την αδυναμία λήψης οποιασδήποτε ουσιαστικής απόφασης, ειδικά για το πλαφόν στο ρωσικό φυσικό αέριο, η προεδρεύουσα Τσεχία συγκάλεσε νέο Συμβούλιο Υπουργών στις 30 Σεπτεμβρίου. Και ήδη τα δημοσιεύματα «δίνουν και παίρνουν» για τα επερχόμενα μέτρα.
Σχέδιο 1: 33% έκτακτη εισφορά στις εταιρείες παραγωγούς ενέργειας
Το πρώτο σχέδιο της Επιτροπής, σύμφωνα με το Bloomberg είναι η επιβολή επιπλέον και έκτακτης εισφοράς στις εταιρίες-παραγωγούς ενέργειας που μπορεί να φτάσει στο 33% στα υπερκέρδη. Σε ότι αφορά την εισφορά του 33% στα υπερκέρδη αυτή θα δικαιολογηθεί με την αύξηση των προ φόρων κερδών των εν λόγω εταιριών που υπολογίζονται ήδη σε 20% για το 2022.
Αδιέξοδο 1: Το βασικό πρόβλημα που αναμένεται να αντιμετωπίσει αυτή η πρόταση προέρχεται (προφανώς) από την ίδια την αγορά. Για ποιο λόγο να δεχθούν οι εταιρείες-παραγωγοί ενέργειας μια έκτακτη εισφορά, όταν μάλιστα η ίδια η Ευρωπαϊκή Ένωση αλλάζει τους κανόνες του «παιχνιδιού»; Δεν είναι η ίδια η Ενωση που ομνύει στην ελεύθερη αγορά και στο laissez-faire;
Σχέδιο 2: Μείωση της ζήτησης
Η μείωση της ζήτησης έχει διπλό περιεχόμενο: αφενός θα στοχεύει στη μείωση της συνολικής κατανάλωσης και αφετέρου σε έναν υποχρεωτικό στόχο για μείωση της ζήτησης κατά τις επιλεγμένες ώρες αιχμής. Ο υποχρεωτικός στόχος για τις ώρες αιχμής θα περιλαμβάνει την επιλογή 3-4 ωρών ανά ημέρα. Θα μπορούσε επίσης να περιλαμβάνει ώρες όπου η παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας από ανανεώσιμες πηγές αναμένεται να είναι χαμηλή. Στόχος της ΕΕ είναι η μείωση της συνολικής κατανάλωσης στο 10% και κατά τις ώρες αιχμής σε 5%.
Αδιέξοδο 2: Σε αυτήν την περίπτωση το πρόβλημα έγκειται στην ίδια την αρχιτεκτονική της Ένωσης, καθώς δεν φαίνεται, μέχρι στιγμής, να συμφωνούν όλα τα κράτη μέλη με αυτήν την προοπτική. Οι εσωτερικοί ανταγωνισμοί και οι ενεργειακές εξαρτήσεις του κάθε κράτους μέλους έχει ως συνέπεια οι διαπραγματεύσεις να «σκοντάφτουν» διαρκώς, γι’ αυτό και αναζητείται κοινή συνισταμένη έτσι ώστε να υπάρξει έγκριση μέχρι τις 30 Σεπτεμβρίου όταν και θα λάβει χώρα η έκτακτη συνεδρίαση για την ενεργειακή κρίση.
Σχέδιο 3: Ανώτατο όριο τιμής ανά μεγαβατώρα
Το τρίτο σχέδιο, που έφερε σήμερα στη δημοσιότητα το Γαλλικό Πρακτορείο AFP και τη γερμανική Süddeutsche Zeitung αφορά στην εισαγωγή ενός ανώτατου ορίου για την τιμή ανά μεγαβατώρα ηλεκτρικής ενέργειας που επιτρέπεται να επιτύχουν οι παραγωγοί. Πηγές, που δεν ήθελαν όμως να κατονομαστούν, ανέφεραν επίσης ότι το σχέδιο προβλέπει περιορισμό των εσόδων των εταιριών σε 180 ή 200 ευρώ ανά μεγαβατώρα.
Εάν η τιμή στα χρηματιστήρια ηλεκτρικής ενέργειας είναι υψηλότερη, η διαφορά θα πρέπει να πηγαίνει στις κυβερνήσεις των χωρών της Ε.Ε., οι οποίες με τη σειρά τους θα πρέπει να τη χρησιμοποιήσουν για τη χρηματοδότηση προγραμμάτων βοήθειας. Αυτό θα πρέπει να ισχύει για τις εταιρείες που παράγουν ηλεκτρικό ρεύμα από αιολική και ηλιακή ενέργεια, καθώς και από άνθρακα και πυρηνική ενέργεια, μεταξύ άλλων.
Αδιέξοδο 3: Η χρηματιστηριακή της αγοράς ενέργειας, μπορεί να μην… κάνει το χατίρι στην υπερβολικά αισιόδοξη Ευρωπαϊκή Επιτροπή και τότε οι κυβερνήσεις θα βρεθούν αντιμέτωπες με μια αδύνατο να λυθεί εξίσωση. Διότι μια τέτοια απόφαση της Επιτροπής, ενδέχεται να έχει επιπτώσεις στα χρηματιστήρια και στην αγορά ενέργειας. Σε αυτήν την περίπτωση η Ε.Ε. και τα κράτη μέλη θα εισέλθουν σε έναν φαύλο κύκλο αυτοτροφοδοτούμενης ενεργειακής κρίσης.
