Το αρχείο από την 50χρονη δημιουργική διαδρομή του σπουδαίου μας συνθέτη Θάνου Μικρούτσικου, βρίσκεται, στο επίσημο κανάλι του Θάνος Μικρούτσικος, στο YouTube (https://www.youtube.com/channel/UC3Lzt9eMTpE_fPJwuyOLvHg/featured), ένα κανάλι με ντοκουμέντα, με ανέκδοτα τραγούδια και ηχογραφήσεις, εμβληματικές συνεργασίες, πρώτες εκτελέσεις, ολόκληρα άλμπουμ, ζωντανές εμφανίσεις, δεκάδες αξέχαστες στιγμές, οι οποίες εμπλουτίζονται σε τακτά χρονικά διαστήματα. Μπορείτε κάνοντας εγγραφή να ενημερώνεστε άμεσα, όταν ανεβαίνουν καινούργια τραγούδια και βίντεο. Όλη η εργογραφία του, άλμπουμ και σίνγκλ και βίντεο, μας «ταξιδεύουν» στις μελωδικές «θάλασσες» του πολυγραφότατου συνθέτη, που κατάφερε να μας κατακτήσει ακόμη και με δύσκολα ως γραφή και εκτέλεση τραγούδια κάνοντάς τα να λειτουργούν άμεσα, στο κοινό, συνεπαίρνοντάς το.
Ο Θάνος Μικρούτσικος που ξεκίνησε να μαθαίνει μουσική τεσσάρων ετών εμφανίστηκε στη δισκογραφία το 1970, με μελοποίηση Κώστα Καρυωτάκη κι ένα δισκάκι 45 στροφών. Ο πρώτος μεγάλος δίσκος, βέβαια, ήρθε με τη μεταπολίτευση, το 1974, και ήταν τα «Πολιτικά Τραγούδια», σε ποίηση Χικμέτ και Μπίρμαν. «Από την ώρα που ξεκίνησα τη δισκογραφία» -είχε πει σε συνέντευξη του στη Ρουμπίνη Σούλη, στο «Ριζοσπαστη» το 2005- «μέχρι σήμερα όλα ήταν εύκολα σαν ποταμάκι, μα και πάρα πολύ δύσκολα, γιατί ακόμη και σήμερα λειτουργώ επί 24ώρου βάσεως. Δεν κάθομαι στις δάφνες μου, παριστάνοντας το σοφό μετά από όσα έχω κάνει στο τραγούδι και στην κλασική μουσική. Απεναντίας, θέλω να είμαι στην πρώτη γραμμή, μαζί με τη νεότερη γενιά. Όχι γιατί είμαι “τσιγκούνης” και δε θέλω ν’ αφήσω χώρο στους νέους, αλλά γιατί δε σκοπεύω να παραιτηθώ. Μου αρέσει αυτή η δουλειά, είναι η ζωή μου».
Πολιτικό τραγούδι για τον συνθέτη ήταν αυτό που όχι μόνο μιλάει για τα προβλήματα αλλά και καταδεικνύει και τις αιτίες που τα γεννάνε. Αυτό, που έλεγε ο Μπρεχτ, να προσπαθεί να δημιουργήσει θεατές πιο ενεργητικούς, οι οποίοι να μπορούν να κρίνουν, έτσι ώστε αυτοί οι θεατές να μπορούν ν’ αλλάξουν τον κόσμο. Αρα, το πολιτικό τραγούδι δεν περιγράφει αλλά πάει στην ουσία και στις αιτίες των γεγονότων, ενώ ταυτόχρονα έχει αυτή τη σχέση με το κοινό.
Στα σπάνια οπτικοακουστικά ντοκουμέντα είναι η περίφημη συναυλία, στο γήπεδο του Πανιωνίου το 1981, των Θ. Μικρούτσικου, Μ. Λοΐζου και Χ. Λεοντή.
Σε ένα αφιέρωμα για τον Μάνο Λοϊζο, ο Θάνος Μικρούτσικος θυμόταν με συγκίνηση εκείνη τη συναυλία: «Κάπου το 1981, αποφασίσαμε να κάνουμε μαζί με τον Μάνο και τον Χρήστο Λεοντή τις συναυλίες των τριών συνθετών, κάτι πρωτοποριακό για τότε. Παρ’ όλες τις επιμέρους διαφορές μας σε ό,τι αφορά στη φόρμα ή άλλα ενδεχομένως ζητήματα, πήραμε αυτή την απόφαση επειδή θεωρήσαμε ότι αυτά που μας ενώνουν είναι πολύ περισσότερα από αυτά που μας χωρίζουν. Μέχρι τότε ο κάθε συνθέτης είχε το δικό του καραβάνι, τους δικούς του τραγουδιστές και μουσικούς. Ήταν πρώτη φορά που έγινε κάτι τέτοιο και πραγματικά λειτούργησε εξαιρετικά, θετικά σαν μια κίνηση. Κάναμε έναν κύκλο έξι συναυλιών, με δώδεκα τραγουδιστές (συμμετείχαν η Χαρούλα, ο Βασίλης Παπακωνσταντίνου, ο Μητσιάς, η Δημητριάδη και άλλοι νεότεροι), με τρομακτική επιτυχία. Αξίζει να πω ότι στη συναυλία της Αθήνας, στον Πανιώνιο, είχαμε 50 χιλιάδες κόσμο. Μια από τις έξι συναυλίες ήταν στην Καβάλα. Την ώρα που διηύθυνε ο Λοΐζος τύχαινε να κάθομαι από την πίσω μεριά της σκηνής, που ήταν πολύ χαμηλή και τον έβλεπα σχεδόν στην ευθεία μου. Επαιζε συγκεκριμένα ένα αργό ζεϊμπέκικο. Τελειώνει το ζεϊμπέκικο και ο Μάνος εξακολουθεί να διευθύνει, παρότι ο τραγουδιστής και οι μουσικοί είχαν τελειώσει. Φωνάζω: “Μάνο”. Δε με ακούει, ξαναφωνάζω: “Μάνο, τέλειωσε”. Αυτός σαν υπνωτισμένος, κοιτούσε πάνω από το κεφάλι μου και συνέχιζε. Γυρίζω πίσω και τι να δω. Ηταν ένα εκπληκτικό φεγγάρι, που έσκαγε μύτη πίσω από το βουνό. Ο Μάνος είχε καρφωθεί στο φεγγάρι και γέμιζε την ψυχούλα του από αυτή την εικόνα. Πιστεύω ότι αυτό δεν ήταν ένα τυχαίο στιγμιότυπο. Ήταν η ψυχή του Μάνου Λοΐζου αυτό το φεγγάρι».
Από τις πρόσφατες αναρτήσεις είναι η τελευταία εκτέλεση της «Πιο όμορφης θάλασσας» από την Μαρία Δημητριάδη, της φωνής, που συγκλόνισε ερμηνεύοντας καταλυτικά, δραματικά, υπέροχα την ποίηση των Ναζίμ Χικμέτ και Βολφ Μπίρμαν, που μελοποίησε ο Θάνος Μικρούτσικος στα «Πολιτικά Τραγούδια» (1975), αλλά και στις επόμενες συνεργασίες της με τον συνθέτη, στους αξεπέραστους δίσκους «Καντάτα για τη Μακρόνησο » (βασισμένη στον «Πέτρινο Χρόνο» του Ρίτσου) – «Σπουδή σε ποιήματα του Βλαδίμηρου Μαγιακόφσκι», στην εξεγερμένη «Φουέντε Οβεχούνα», στα «Τροπάρια για Φονιάδες».
