Just in

Όλα τα νέα
Imerodromos logo
 

Η μεγάλη σφαγή στο Δομένικο Ελασσόνας! — 16 Φλεβάρη 1943

Το σούρουπο της 16ης Φλεβάρη 1943 οι κρατούμενοι του Δομένικου έφτασαν στο Καυκάκι. Γύρω στις 10:30 μ.μ. ήρθε η διαταγή για την εκτέλεση από τον εγκληματία πολέμου, τον φασίστα διοικητή της Μεραρχίας Πινερόλο, αντιστράτηγο Μπενέλι. Χωρισμένοι σε επτάδες οι κρατούμενοι οδηγήθηκαν σε παρακείμενο ανάχωμα και δολοφονήθηκαν εν ψυχρώ. Μέσα σε λίγη ώρα εκτελέστηκαν 135 άντρες -- Ο συνολικός απολογισμός ήταν 194 άμαχοι νεκροί και εκατοντάδες καμένα σπίτια.

Φλεβάρης του 1943 φτάνει στην Οξιά, όπου ήταν το αρχηγείο των ανταρτών του ΕΛΑΣ, η πληροφορία ότι οι Ιταλοί κατακτητές, ορμώμενοι από Λάρισα και Ελασσόνα, θα έκαναν εκκαθαριστικές επιχειρήσεις στον Όλυμπο.

Έτσι οι αντάρτες αποφάσισαν να τοποθετήσουν στον δημόσιο δρόμο (Λάρισας-Ελασσόνας) ενέδρα και να τους χτυπήσουν!

Τρία τμήματα ανταρτών συγκεντρώθηκαν στην θέση Μαυρίτσα στον δρόμο ανάμεσα στο Δομένικο και στη Μυλόγουστα. Στις 10 το πρωί κάνει την εμφάνισή της η ιταλική φάλαγγα 6 αυτοκινήτων, με 130 Ιταλούς στρατιώτες περίπου και δύο προπορευόμενους μοτοσικλετιστές, κινούμενη προς Ελασσόνα.

Η μάχη άρχισε και με τα πρώτα πυρά ο ένας μοτοσικλετιστής σκοτώθηκε επιτόπου. Ο άλλος κατόρθωσε να διαφύγει προς τον Τύρναβο όπου και ειδοποίησε για ενισχύσεις.

Επειτα από λίγο εμφανίστηκαν ιταλικά αεροπλάνα που είχαν απογειωθεί από το αεροδρόμιο της Λάρισας και πετώντας χαμηλά βομβάρδιζαν θέσεις των ανταρτών, αναγκάζοντάς τους να υποχωρήσουν προς τα ορεινά.

Οι απώλειες των Ιταλών, ήταν 9 νεκροί, μεταξύ των οποίων ένας αξιωματικός που υπέκυψε στα τραύματά του στη Λάρισα το ίδιο απόγευμα. Οι αντάρτες είχαν 2 τραυματίες που τους πήραν μαζί τους.

Μετά τον αιφνιδιασμό, οι Ιταλοί ενισχυμένοι από τον Τύρναβο και την Ελασσόνα κύκλωσαν το χωριό Δομένικο από όλες τις πλευρές. Οι Ιταλοί αποφάσισαν να εκδικηθούν τον άμαχο πληθυσμό. Ορισμένοι κάτοικοι του Δομένικου έφυγαν αλλά οι περισσότεροι έμειναν.

Ιταλοί στρατιώτες με 40 αυτοκίνητα έφθασαν στη Μαυρίτσα, χωρίστηκαν σε 3 φάλαγγες και, αφού χώρισαν το χωριό σε 3 τομείς, μπήκαν σε αυτό, ενώ ένας άλλος λόχος το υπερφαλάγγισε από την πλευρά του Προφήτη Ηλία. Μέχρι να μπουν στο χωριό, άρχισαν να εκτελούν αδιακρίτως οποιονδήποτε έβρισκαν μπροστά τους. Η πρώτη φάλαγγα βρέθηκε στο σπίτι του Γιάννη Καραγιάννη και του έβαλε φωτιά. Αυτό ήταν και το σύνθημα. Σε λίγο όλο το χωριό καιγόταν.

Ο διοικητής της Μεραρχίας Πινορέλο (που στάθμευε στην Λάρισα) Αντιστράτηγος Μπενέλι, αφού καταλήστεψε τις αποθήκες τροφίμων, διέταξε να βάλουν φωτιά σε όλη τη κατοικημένη περιοχή!

Δύο άρρωστες γυναίκες, η Βαρβάρα Κωνσταντινίδου και η Κερασίνα Μπαράκου που δεν μπορούσαν να απομακρυνθούν από τα σπίτια τους, εκτελέστηκαν εν ψυχρώ.

Στη συνέχεια οι Ιταλοί διέταξαν τη συγκέντρωση των κατοίκων στην πλατεία. Ο πρόεδρος του χωριού, ο διορισμένος Νίκος Χώτος, διαβεβαίωνε τους κατοίκους ότι δεν θα τους πείραζε κανείς.

Με την απειλή των πολυβόλων οδηγήθηκαν στον τόπο της συμπλοκής, στην θέση Μαυρίτσα. Εκεί άρχισαν να ξεχωρίζουν τους άνδρες (14 ετών και άνω) από τα γυναικόπαιδα και τους πολύ ηλικιωμένους. Οι γυναίκες και τα παιδιά έλαβαν εντολή να κατευθυνθούν, για διανυκτέρευση, στο χωριό Αμούρι, λέγοντάς τους ότι τους άνδρες θα τους πήγαιναν σε στρατόπεδο συγκέντρωσης στη Λάρισα.

Αμέσως μετά, με ονομαστική κατάσταση που τους είχε παραδώσει ο πρόεδρος του χωριού Ν. Χώτος, έβγαλαν από τη γραμμή τους αδελφούς Ζάγκα και εκτέλεσαν πρώτα τον Γεώργιο με στιλέτο, κόβοντάς του την καρωτίδα. Ο δεύτερος — ο Βαγγέλης — πιάνοντας το χέρι του Ιταλού, ζήτησε και εκτελέστηκε με τουφέκι. Στην συνέχεια, αφού θανάτωσαν άλλους 20 περίπου, τους υπόλοιπους, με το πρόσχημα πως τους πάνε για ανάκριση στα κεντρικά της Λάρισας, τους φόρτωσαν σαν ζώα στα στρατιωτικά καμιόνια. Καθ’ οδόν πετούσαν κάτω 2-3 αιχμαλώτους, τους οποίους πυροβολούσαν εκείνοι που ακολουθούσαν.

Σταμάτησαν στην Μυλόγουστα (το σημερινό Μεσοχώρι), έκαψαν εκεί περίπου 80 σπίτια και σκότωσαν ανύποπτους περαστικούς ή εργαζόμενους στα κτήματά τους (έναν κάτοικο του Αμουρίου, 12 κατοίκους του Μεσοχωρίου και 5 του Δαμασίου). Ευτυχώς οι περισσότεροι κάτοικοι είχαν ενημερωθεί έγκαιρα και είχαν εγκαταλείψει τα σπίτια τους.

Το σούρουπο οι κρατούμενοι του Δομένικου έφτασαν στο Καυκάκι. Γύρω στις 10:30 μ.μ. ήρθε η διαταγή για την εκτέλεση από τον εγκληματία πολέμου, τον φασίστα διοικητή της Μεραρχίας Πινερόλο, αντιστράτηγο Μπενέλι. Στις 12 τα μεσάνυχτα, οι εντολές άρχισαν να υλοποιούνται.

Χωρισμένοι σε επτάδες οι κρατούμενοι οδηγήθηκαν σε παρακείμενο ανάχωμα και δολοφονήθηκαν εν ψυχρώ χωρίς να ξεχάσει ο επικεφαλής να δώσει την χαριστική βολή.

Η εκτέλεση διήρκησε αρκετές ώρες και το αίμα πότισε το χώμα για να βλαστήσει σε λίγο καιρό το δέντρο της λευτεριάς. Μέσα σε λίγη ώρα εκτελέστηκαν 135 άντρες.

Από την θηριωδία αυτή γλύτωσαν έξι άτομα. Ο Πέτρος Κιάτος έσπρωξε τον Ιταλό σκοπό και πηδώντας ανάμεσα στα πουρνάρια έτρεξε προς το ποτάμι χωρίς να τον πετύχουν οι σφαίρες. Οι υπόλοιποι πέντε (ο Γιώργος Κιάτος, ο Ευάγγελος Ντάσιος, ο Χρήστος Κυπαρρίσης, ο Βασίλης Ζάγκας και ο Σωτήρης Δισακόπουλος)  γλύτωσαν προσποιούμενοι τους νεκρούς και παραμένοντας σκεπασμένοι από τα νεκρά σώματα των συγχωριανών τους, ζώντας την φρίκη και την αγωνία σ’ όλη της την τραγική μορφή.

Τραγικότερη φιγούρα του χωριού υπήρξε ο παπα-Δημήτρης που προσπαθούσε να πείσει τους Ιταλούς ότι οι αιχμάλωτοι ήταν άμαχοι και αθώοι. Κάποιος Ιταλός, «γενναίος άντρας», προσπάθησε να του ξεριζώσει τα γένια και στην συνέχεια του έβαλε φωτιά, και την ώρα που ο ιερέας καιγόταν ζωντανός, φώναζε κοροϊδευτικά «Ρήγκα Φεραίο- Ρήγκα Φεραίο». Ο αδίστακτος Ιταλός, αποτελείωσε τον παπά με το πολυβόλο του.

Λίγο πριν τα χαράματα και μετά την ολοκλήρωση του απάνθρωπου έργου του, οι Ιταλοί κατευθυνόμενοι προς τον Τύρναβο, εκτελούσαν αδιακρίτως όποιον συναντούσαν. Δομενικιώτες, προστέθηκαν άλλοι 50 περίπου. Πολλά πτώματα των θυμάτων παρέμειναν άταφα για 3-4 ημέρες!

Ο συνολικός απολογισμός ήταν 194 άμαχοι νεκροί και εκατοντάδες καμένα σπίτια.

Ο διοικητής Χωροφυλακής Ελασσόνας, Μοίραρχος Νικόλας Μπάμπαλης, διαμαρτυρήθηκε αμέσως στο Ιταλικό Φρουραρχείο με αναφορές του για τις πράξεις των Ιταλών:

«Διαμαρτύρομαι ως αξιωματικός και ως άνθρωπος, διά τα αποτρόπαια εγκλήματα τα οποία διέπραξε ο στρατός σας εις Δομένικον, εναντίον άοπλων και αθώων ανθρώπων, οι οποίοι βασισθέντες εις τας επισήμους υποσχέσεις σας, όπως οσάκις μεταβαίνουν Ιταλοί στρατιώται εις τα χωριά των, να παραμένουν εις τας οικίας των, μη διατρέχοντες κανένα κίνδυνο. Γνωρίζετε βεβαίως ότι τον άμαχον πληθυσμόν προστατεύουν διεθνείς νόμοι και συνθήκαι, τας οποίας δεν εσεβάσθειτε. Είσθε το πλέον πεπολιτισμένον κράτος της Ευρώπης και όμως διαπράξατε κακουργήματα που μόνον βάρβαροι διαπράττουν».

Ο Νικόλας Μπάμπαλης συνελήφθη αμέσως και οδηγήθηκε δεμένος στη Λάρισα όπου πέρασε από έκτακτο Στρατοδικείο και καταδικάστηκε σε θάνατο. Η ποινή του θανάτου δεν εκτελέστηκε όμως, γιατί η καταδίκη ήταν με 4 -1 ψήφους. Μεταφέρθηκε σε στρατόπεδο συγκέντρωσης στην Ιταλία και υπόφερε τα πάνδεινα, μέχρι το τέλος του πολέμου όταν απελευθερώθηκε και επέστρεψε. Το μισαλλόδοξο καθεστώς της εποχής τον αγνοεί. Ο ίδιος πικραμένος λέει: “Με κρίνουν ανάξιοι άνθρωποι, μετά τον Δεκέμβριον επέπλεαν οι φελλοί”.

Το Δομένικο είναι χαρακτηρισμένο «μαρτυρικό χωριό» και οι κάτοικοι του, ακόμα και σήμερα προσπαθούν κατά καιρούς να διεκδικήσουν την τιμωρία των Ιταλών για το έγκλημα.

Πηγές:

Ριζοσπάστης

ethniki-antistasi-dse.gr

giorgoszacharakis.blogspot.com

mixanitouxronou.gr

 

 

Απόψεις