Φαίνεται ζούμε στην εποχή των σκηνοθετών. Ο Γιώργος Τσεμπερόπουλος κατάφερε σε 130 λεπτά να μοντάρει τα πλάνα της ζωής του Στέλιου Καζαντζίδη. Ενός ανθρώπου με κεφάλι λιονταριού, φτερά αετού, κορμί βράχου και φωνή θεϊκή.
της Εύας Νικολαίδιου
Τους ανθρώπους – μύθους τους πλάθουν οι πολιτισμοί, οι κοινωνίες, οι αντιλήψεις μας. Το «Υπάρχω» είναι ο Στέλιος Καζαντζίδης – δημιούργημα του κόσμου που τον έκανε αφέντη στο λαϊκό στερέωμα. Με σενάριο απλό αλλά ζυγισμένο, της Κατερίνας Μπέη, απλωμένο σαν γέφυρα που ενώνει σταθμούς της ζωής του. «Η ζωή του όλη» με τις «δύο πόρτες» σ’ ένα μεταθανάτιο ταξίδι.
Χωρίς σκηνοθετικά τεχνάσματα, με μια άρτια ματιά του Τσεμπερόπουλου, ενώνει τις φουρτούνες και τις τρικυμίες του ωκεανού της ζωής του με τη γαλήνια θάλασσα, όπου ψαρεύει με μια μικρή βάρκα. Ο Στέλιος Καζαντζίδης, γίνεται άλλοτε γιγάντιο βουνό, μέσα στα αδιαπέραστα σκοτάδια της νύχτας, με τα καρδιοχτύπια και τους κινδύνους, κι άλλοτε ψαρεύει ήρεμος. Άλλοτε σωριάζεται άλλοτε γλιτώνει. Εξωτερικεύει την οργή του όταν οι δισκογραφικές εταιρείες γίνονται κλοιοί που τον περισφίγγουν, τον στραγγαλίζουν.
Σημαντικό ρόλο έπαιξαν οι γυναίκες στη ζωή του, όπως η μάνα του Γεσθημανή. Οι έρωτές του Καίτη Γκρέυ, Μαρινέλλα και Βάσω Καζαντζίδη.
Έξοχες οι ερμηνείες όλων. Ακόμα και του ηθοποιού που υποδύεται τον νεαρό τότε Γιώργο Λιάνη, έναν δημοσιογράφο με μεγάλη ιστορία και επιτυχίες. Ο Χρήστος Μάστορας έχτισε με μαστοριά και ταλέντο την προσωπικότητα του μεγάλου τραγουδιστή.
Η προσωπικότητα, ο χαρακτήρας και η εικονογράφηση μιας εποχής, φαίνεται από την επιστολή του Μίκη Θεοδωράκη:
«Με τον Στέλιο Καζαντζίδη οι δρόμοι μας συναντήθηκαν δύο φορές, και τις δύο έσμιξαν κι γίνανε λεωφόροι! Όχι δύο. Αλλά μία!
Όπως ήταν το «Σαββατόβραδο», το «Παράπονο», ο «Καημός», το «Βράχο-Βράχο» και άλλα την πρώτη φορά, στην δεκαετία του ’60, ή ο δίσκος «Στην Ανατολή» τη δεύτερη φορά, αμέσως μετά την πτώση της Χούντας, τον Αύγουστο του ’74. Ο δίσκος που σκοτεινές δυνάμεις τον έπνιξαν στην κούνια τους όταν ήταν ακόμα μωρό, γιατί τους φόβιζε μήπως γίνει άντρας και τους πάρει σβάρνα, όπως έγινε στην πρώτη μας συνάντηση.
Γιατί ο Στέλιος κι εγώ ήμασταν παράλληλα ποτάμια που έτρεχαν ορμητικά προς τη θάλασσα. Ο ένας λαϊκός του μόχθου, ο άλλος λαϊκός του ξεσηκωμού. Ο ένας στη μηχανουργία ο δεύτερος στα βράχια. Γι’ αυτό, όταν έσμιξαν τα «ποτάμια» μας, οι καρδιές και το τραγούδι μας, έγιναν χείμαρρος με ήχο που έσφαζε γλυκά τις καρδιές του νταλικέρη και του επαναστάτη.
Όταν πρωτοήρθε στο στούντιο στην οδό Λυκούργου ο Στέλιος για την πρώτη πρόβα, ρώτησε τον Μπιθικώτση, (εγώ έπαιζα στο πιάνο με τον Χιώτη):
– Τι είναι τούτος;
– Φρέσκα κουλούρια!
Τώρα ποιος δεν ξέρει τον «Καημό» και το «Παράπονο»; Ποιος δεν ξέρει το «Βράχο-Βράχο»; Κανείς, όμως, δε θα μπορούσε να μας φανταστεί την ίδια ώρα που γράφαμε τα λαϊκά μας, να πηγαίνουμε με το αυτοκίνητο, εγώ στο τιμόνι και ο Στέλιος δίπλα μου, στην Πάρνηθα και στον Υμηττό, για να τραγουδήσουμε χωρίς να μας ακούν, τα τραγούδια της καρδιάς μας. Τα αντάρτικα! Τον άκουγα με έκπληξη να μου λέει:
– Σε ζηλεύω γιατί εσύ τα έζησες…
Όταν αργότερα ήρθαν με τη Μαρινέλλα στο σπίτι μου στη Νέα Σμύρνη, κάθισα στο πιάνο και τους τραγούδησα το «Ένα το Χελιδόνι».
-Τι είναι αυτό; Με ρωτάει.
– Τώρα γράφω ένα έργο, το «Άξιον Εστί», για δύο αντρικές φωνές. Θα έχει και βυζαντινά και λαϊκά τραγούδια για να τα μοιραστείτε με τον Γρηγόρη.
Και εκεί μείναμε… Άτυχη φυλή οι Έλληνες, με το σαράκι στην καρδιά να την τρυπάει άδικα. Ας είναι…
Μετά τη Χούντα καθόμασταν μια μέρα μαζί στην ταράτσα του σπιτιού μου και, βλέποντας την Ακρόπολη, θυμάμαι του είπα:
– Έχεις καταλάβει ποιος είσαι Στέλιο; Σε βλέπω και δε μπορώ να καταλάβω από πού βγαίνει αυτή φωνή. Για μένα είσαι φαινόμενο και μετά από σένα δεν θα υπάρξει άλλος…
Είναι κρίμα για μένα γιατί πιστεύω ότι με τη φωνή του θα πήγαινα τη μουσική μου ακόμα πιο μακριά και πιο βαθιά. Γιατί αυτή η φωνή δεν ήταν μονάχα όμορφη και επιβλητική. Είχε προ παντός ήθος! Ο πόνος και το ράγισμα που σε πονούσε γλυκά, είχε ταυτόχρονα το μεγαλείο και την περηφάνια του απλού, του αληθινού και του πάντα προδομένου λαού μας. Αυτού του Λαού που είναι μισός στον αγώνα για τη ζωή κι ο άλλος μισός μπροστά στις κάννες του Εκτελεστικού.
Αθήνα Νοέμβριος 2017»
Σκηνοθεσία: Γιώργος Τσεμπερόπουλος
Σενάριο: Κατερίνα Μπέη
Παίζουν: Χρήστος Μάστορας, Κλέλια Ρένεση, Ασημένια Βουλιώτη, Αγορίτσα Οικονόμου, Δημήτρης Καπουράνης, Άννα Συμεωνίδου
