Από τον Ριζοσπάστη /της Μαρίνας Λαβράνου*
Το νομοσχέδιο που κατέθεσε η ΝΔ, με την κατάργηση κάθε κριτηρίου για την εγγραφή των εκλογέων στους ειδικούς εκλογικούς καταλόγους κατοίκων εξωτερικού, το είχε προαναγγείλει ήδη από τις εκλογές του Μάη.
Με αυτό υπηρετούνται πολλαπλοί στόχοι της ΝΔ: Η αλλοίωση του εκλογικού σώματος, η αξιοποίηση των απόδημων ως πολιτικής εφεδρείας, με ενεργή παρέμβαση των οικονομικών λόμπι, η στοίχιση των εθνικιστικών κομμάτων πίσω από τη ΝΔ, η άσκηση πίεσης στο ΠΑΣΟΚ.
Πατώντας σε αυτό το κλίμα, που φρόντισαν να ενισχύουν τα κυβερνητικά στελέχη όλη την προεκλογική περίοδο, τη Δευτέρα 10 Ιούλη κατέθεσε στη διαβούλευση το νομοσχέδιο με το οποίο καταργεί όλες τις προϋποθέσεις για την ψήφο των κατοίκων εξωτερικού. Είναι τέτοια δε η «ζέση» της κυβέρνησης, που το νομοσχέδιο θα παραμείνει στη διαβούλευση μόνο για μια βδομάδα, ώστε να τεθεί για ψήφιση στην Ολομέλεια μέχρι τέλη Ιούλη.
Επιχείρηση αλλοίωσης του εκλογικού σώματος
Το τι ετοιμάζεται πραγματικά να κάνει αποκαλύπτεται από το περιεχόμενο του νομοσχεδίου, όπου με ένα άρθρο καταργούνται όλες οι προϋποθέσεις για την εγγραφή στους ειδικούς εκλογικούς καταλόγους, δηλαδή α) η διαμονή δύο ετών στην Ελλάδα τα τελευταία 35 χρόνια, β) η υποβολή φορολογικής δήλωσης του τρέχοντος ή του προηγούμενου φορολογικού έτους, γ) για όσους δεν έχουν συμπληρώσει τα 30 έτη η υποβολή φορολογικής δήλωσης του τρέχοντος ή του προηγούμενου φορολογικού έτους από συγγενείς α’ βαθμού.
Η κυβέρνηση λέει ότι η διευκόλυνση «αφορά μόνο όσους είναι ήδη εγγεγραμμένοι στους εκλογικούς καταλόγους».
Δεν λέει όμως ότι, σύμφωνα με τα όσα έχει αναρτημένα το ίδιο το υπουργείο Εσωτερικών, κάποιος με πρόγονο που ήταν ομογενής ή με πρόγονο που είχε την ελληνική ιθαγένεια μπορεί οποτεδήποτε να κάνει αίτηση για να γίνει Ελληνας πολίτης και να εγγραφεί στους εκλογικούς καταλόγους, αρκεί να περιμένει έναν χρόνο… Ακόμα και ο πρέσβης των ΗΠΑ στην Ελλάδα θα μπορεί να ψηφίσει, επειδή είναι Ελληνοαμερικανός!
Οτι έτσι ανοίγει ο δρόμος ώστε να ψηφίζουν Ελληνες 2ης και 3ης γενιάς, χωρίς κανέναν οικονομικό και κοινωνικό δεσμό με την Ελλάδα, χωρίς να υφίστανται καμία συνέπεια από τις πολιτικές που εφαρμόζονται (π.χ. θα μπορεί να ψηφίσει κάποιος αλλά δεν θα επηρεάζεται από τη φορολογική πολιτική, αφού δεν πληρώνει φόρους).
Οτι διευρύνεται ανυπολόγιστα το εκλογικό σώμα και διαμορφώνονται προϋποθέσεις για καταλυτική αλλοίωση του εκλογικού σώματος και για αντίστοιχη επίδραση στο εκλογικό αποτέλεσμα. Στην πραγματικότητα αυτό που επιδιώκει η ΝΔ είναι να αξιοποιήσει τη μάζα των απόδημων ψηφοθηρικά, ως πολιτική εφεδρεία και με την ενεργή παρέμβαση των οικονομικών λόμπι – εφοπλιστών και άλλων σχετικών μηχανισμών.
Ταυτόχρονα, με το νομοσχέδιο καταργείται ο χρονικός περιορισμός της εγγραφής στους ειδικούς εκλογικούς καταλόγους εξωτερικού για οκτώ χρόνια. Καταργείται επίσης η Ειδική Διακομματική Επιτροπή για την εξέταση ενστάσεων, τον έλεγχο συγκεκριμένων αιτήσεων μετά από αίτηση μέλους της και τον δειγματοληπτικό έλεγχο αιτήσεων που έγιναν δεκτές. Στην πραγματικότητα, δηλαδή, η διαμόρφωση των εκλογικών καταλόγων γίνεται αποκλειστικά κυβερνητική υπόθεση.
Αστείες δικαιολογίες και διεθνής πείρα
Η κυβέρνηση λέει ότι παίρνει μέτρα διευκόλυνσης, αφού «καθίσταται δυσχερής η συμμετοχή στις εκλογές για μεγάλο μέρος των εκλογέων».
Δεν λέει όμως ότι αυτές οι προϋποθέσεις, που με την επιμονή του ΚΚΕ τέθηκαν το 2019, διασφαλίζουν ότι όποιος κατοικεί στο εξωτερικό διατηρεί πραγματικούς οικονομικούς και κοινωνικούς δεσμούς με την Ελλάδα, με ειδική φροντίδα για τους νέους που έφυγαν λόγω της κρίσης.
Οτι αντίστοιχες προϋποθέσεις υπάρχουν σε μια σειρά χώρες με μεγάλο αριθμό πολιτών τους στο εξωτερικό: Στη Γερμανία, οι εκτός επικρατείας Γερμανοί πολίτες έχουν τη δυνατότητα να ψηφίσουν για βουλευτικές και ευρωεκλογές εφόσον μετά την ηλικία των 14 ετών έχουν ζήσει στη Γερμανία επί ένα συνεχόμενο τρίμηνο και δεν έχουν παρέλθει 25 έτη από εκείνο το τρίμηνο. Είναι χαρακτηριστικό ότι στη Γερμανία από το 1998 είχε καταργηθεί κάθε χρονικός περιορισμός, όμως με την αναθεώρηση της εκλογικής νομοθεσίας το 2013 επανήλθε το όριο των 25 ετών. Στο Ισραήλ και στην Ιρλανδία δεν επιτρέπεται η ψήφος στους κατοίκους εξωτερικού, παρά μόνο σε ειδικές περιπτώσεις υπηρετούντων στο εξωτερικό (ένοπλες δυνάμεις, διπλωματικές αποστολές κ.λπ.). Στην Αυστραλία η ψήφος στους εκτός επικρατείας επιτρέπεται εφόσον απουσιάζουν από τη χώρα μέχρι 6 χρόνια, ενώ μετά την εξαετία διαγράφονται από τους εκλογικούς καταλόγους.
Δεν λέει ότι είναι τέτοια η …ευαισθησία της, που στα συνεχόμενα αιτήματα του ΚΚΕ να παρθούν για τους ψηφοφόρους μέσα στη χώρα μέτρα δωρεάν και ασφαλούς μετακίνησης, χωρίς διόδια, αδειών με αποδοχές ώστε να διευκολυνθούν για να μπορούν να ψηφίσουν:
— οι χιλιάδες εργαζόμενοι στον Τουρισμό, και μάλιστα πολλοί νέοι, που δουλεύουν χωρίς ρεπό και άδειες, με όρους εντατικούς και εξοντωτικούς και με γνωστές τις εργοδοτικές πρακτικές από τους μεγαλοεπιχειρηματίες, που τους αναγκάζουν να πηγαίνουν τις παραγγελίες ακόμα και …κολυμπώντας,
— οι λαϊκές οικογένειες που έπρεπε δυο φορές μέσα σε έναν μήνα να υποστούν τα τεράστια έξοδα μετακίνησης (είτε με ΙΧ είτε με τα πανάκριβα εισιτήρια των ΜΜΜ) προκειμένου να μεταβούν στον τόπο που ψηφίζουν,
— οι στρατευμένοι που υπηρετούν μακριά από τις οικογένειές τους και δικαιούνται 8,72 ευρώ κάθε μήνα και μόνο ένα εισιτήριο μετ’ επιστροφής καθ’ όλη τη διάρκεια της θητείας τους…
…απάντησε με ανοιχτά διόδια για …56 ώρες, κι ας είχε κάποιος να διανύσει εκατοντάδες χιλιόμετρα! Φυσικά, ούτε σε αυτό διεκδικεί την πρωτοτυπία η κυβέρνηση, αφού με τον ίδιο τρόπο έχουν απαντήσει όλες οι κυβερνήσεις, που κατά τ’ άλλα κόπτονται για τη …διευκόλυνση του εκλογικού δικαιώματος.
Η κυβέρνηση λέει ότι ο χαμηλός ρυθμός εγγραφών οφείλεται σε υπερβολικά εμπόδια – προϋποθέσεις.
Δεν λέει όμως ότι εσκεμμένα δεν πήρε κανένα μέτρο για την εγγραφή στους ειδικούς εκλογικούς καταλόγους από το 2019. Είναι χαρακτηριστικό ότι έξι μήνες πριν τις εκλογές οι εγγεγραμμένοι στους εκλογικούς καταλόγους ήταν περίπου 10.000, πριν τις εκλογές του Μάη έφτασαν τους 22.856, στις εκλογές του Ιούνη τους 25.611 και τελικά ψήφισαν 17.370.
Οτι δεν πήρε κανένα μέτρο για να μπορέσουν να ψηφίσουν αυτοί που εγγράφηκαν τελικά, αφού, με τη δικαιολογία της υποχρεωτικής συγκρότησης τμημάτων άνω των 40 ατόμων, τους ανάγκαζε να αλλάξουν δυο και τρεις χώρες για να ψηφίσουν, π.χ. από τη Βραζιλία ή την Αργεντινή έπρεπε να πάνε στις ΗΠΑ και από την Κίνα στη Νότια Κορέα!
Αναστηλώνοντας την ταμπέλα της Χρυσής Αυγής
Η κυβέρνηση κάνει λόγο για «πράξη εθνικής ευθύνης, μία πράξη που υπερβαίνει κόμματα και παρατάξεις, να δώσουμε πιο δυνατή φωνή στους Ελληνες πολίτες που βρίσκονται στο εξωτερικό».
Στην πραγματικότητα το συγκεκριμένο νομοσχέδιο στηρίζεται στην αντιδραστική θέση για το δίκαιο του αίματος, δημιουργώντας επιπλέον δικαιώματα με μόνη προϋπόθεση την ύπαρξη της ιθαγένειας. Ενισχύει έτσι την αντίληψη ότι ο Ελληνας πολίτης δεν προσδιορίζεται από τους κοινωνικούς και οικονομικούς δεσμούς με τη χώρα του, αλλά από τα γονίδιά του. Πρόκειται για βαθιά ακροδεξιά – εθνικιστική αντίληψη, την οποία εκφράζουν τα αλήστου μνήμης συνθήματα «αίμα – τιμή – Χρυσή Αυγή».
Σύμφωνα με τα δημοσιεύματα, Βελόπουλος, «Σπαρτιάτες», «Νίκη» αλλά και η Κωνσταντοπούλου είτε έχουν δηλώσει ήδη τη στήριξή τους, είτε ότι σκέφτονται να το κάνουν. Θα έχει ενδιαφέρον να δούμε πώς θα αιτιολογήσουν την τοποθέτησή τους σχετικά με τον κυβερνητικό νόμο.
Προκλητικά μάλιστα η ΝΔ χαρακτηρίζει «εθνική εξαίρεση» όποιον δεν συμφωνήσει σε μια fast track διαδικασία και στη στήριξη ενός νομοσχεδίου μαζί με τους ακροδεξιούς – εθνικιστές, που το στηρίζουν ακριβώς γιατί ενισχύει τη λογική του «ελληνισμού» χωρίς οικονομικό – κοινωνικό δεσμό με την Ελλάδα, στη βάση της κοινής καταγωγής, του «κοινού αίματος».
Θα στοιχηθεί η ηγεσία του ΠΑΣΟΚ;
Την ώρα που γράφονταν αυτές οι γραμμές, η ηγεσία του ΠΑΣΟΚ δεν είχε ξεκαθαρίσει αν σκοπεύει να στοιχηθεί πίσω από την αντιδραστική γραμμή της ΝΔ και μαζί με τα εθνικιστικά κόμματα να εξασφαλίσει την πλειοψηφία 200 βουλευτών, με τη ΝΔ να δηλώνει ότι διαθέτει ήδη τους 200 βουλευτές για να υπερψηφιστεί το νομοσχέδιο.
Το ΠΑΣΟΚ δεν είχε εκφράσει αντιρρήσεις στο αντίστοιχο νομοσχέδιο Βορίδη το 2021, που τότε δεν συγκέντρωσε 200 ψήφους. Ομως, ως κυβέρνηση το 2012 είχε δηλώσει σε σχετική προσφυγή στο Ευρωπαϊκό Δικαστήριο ότι με βάση τα στοιχεία κατέγραφε «μεγάλο αριθμό Ελλήνων που διαμένουν στο εξωτερικό (περίπου 3.700.000, συγκριτικά με έναν πληθυσμό 11.000.000 ατόμων που διαμένουν στην Ελλάδα). Για παράδειγμα, περίπου 1.850.000 Ελληνες πολίτες διαμένουν στις ΗΠΑ και περίπου 558.000 στην Αυστραλία» και είχε υποστηρίξει πως «οι Ελληνες πολίτες οι οποίοι ήταν μόνιμοι κάτοικοι εξωτερικού ανέπτυσσαν κοινωνικούς, οικονομικούς, πολιτικούς και πολιτιστικούς δεσμούς με τη χώρα φιλοξενίας τους, το κύριο επίκεντρο των ενδιαφερόντων τους βρισκόταν εκεί».
Την κυβέρνηση στην ουσία διευκολύνουν και οι δηλώσεις του ΣΥΡΙΖΑ ότι «εκ του αποτελέσματος η πρόταση που τελικά προκρίθηκε με τον νόμο 4648/2019 δεν είχε τα αναμενόμενα αποτελέσματα». Υπεραμύνεται δε της πρότασης που είχε καταθέσει το 2018 και με την οποία δινόταν δικαίωμα ψήφου σε όλους τους Ελληνες εξωτερικού αλλά «στάθμιζε την ψήφο τους», αφού τους «περιόριζε» στο να μπορούν να εκλέξουν από 5 έως 12 βουλευτές.
Η μόνη στρατηγική λαϊκή αντιπολίτευση
Από το πρώτο νομοσχέδιο αποδεικνύεται ότι το ΚΚΕ αποτελεί τη μόνη μαχητική στρατηγική αντιπολίτευση από τη σκοπιά των λαϊκών συμφερόντων, μέσα και έξω από τη Βουλή.
Αποδεικνύεται επίσης πόσο κάλπικα και θολά είναι τα όρια μεταξύ της λεγόμενης κεντροδεξιάς και της ακροδεξιάς. Αποδεικνύεται ότι η κοσμοπολίτικη και η εθνικιστική γραμμή αποτελούν τις δύο όψεις του ίδιου νομίσματος: Υπηρετούν τη δικτατορία του κεφαλαίου.
Το πρώτο νομοσχέδιο της κυβέρνησης είναι μία ακόμα ευκαιρία για να σκεφτούν ταξικά οι εργαζόμενοι και να πάρουν τη θέση τους στη μάχη δίπλα στο ΚΚΕ, ενάντια στη στρατηγική του κεφαλαίου. Οι δυνάμεις του ΚΚΕ θα πρωταγωνιστήσουν και σ’ αυτήν τη μάχη, μέσα και έξω από τη Βουλή, για να μην περάσει το σχέδιο αλλοίωσης του εκλογικού σώματος.
*Η Μαρίνα Λαβράνου είναι υπεύθυνη του Τμήματος Δικαιοσύνης
και Λαϊκών Ελευθεριών της ΚΕ του ΚΚΕ
