Είκοσι χρόνια πέρασαν από τότε που η Εθνική Ελλάδας κατέκτησε το Ευρωπαϊκό Πρωτάθλημα Ποδοσφαίρου στα γήπεδα της Πορτογαλίας, αφήνοντας άφωνη την Ευρώπη. Με πληρότητα σε όλες τις γραμμές, με την ξεχωριστή υπογραφή του Γερμανού προπονητή Ότο Ρεχάγκελ. Με νίκες απέναντι στην οικοδέσποινα Πορτογαλία, την παγκόσμια πρωταθλήτρια Γαλλία, την καλύτερη Τσεχία όλων των εποχών.
Μιλώντας στην Deutsche Welle ο Ότο Ρεχάγκελ θυμάται: «Hταν μια ξεχωριστή έκπληξη το ότι κερδίσαμε όλους τους αντιπάλους μας. Κάθε φορά έλεγαν ότι ‘εντάξει, στο επόμενο παιχνίδι οι Έλληνες θα αποκλειστούν’. Αλλά εγώ ήξερα ότι έχουμε μία καταπληκτική ομάδα. Αλλιώς δεν θα βγαίναμε πρωταθλητές Ευρώπης…»
Δεν έπεσε από τον ουρανό αυτή η ομάδα. Ας θυμηθούμε τον συναρπαστικό εκτός έδρας αγώνα με την Αγγλία στα προκριματικά του Μουντιάλ του 2002. Με γκολ των Χαριστέα και Νικολαΐδη η Εθνική Ελλάδας είχε ρίξει στο καναβάτσο τα «Λιοντάρια» που όμως κατάφεραν να ισοφαρίσουν στις καθυστερήσεις. Και ξαφνικά Μπέκαμ, Σκόουλς, Σέριγχαμ και όλα τα αστέρια της Αγγλίας πανηγύριζαν σαν μικρά παιδιά, επειδή πήραν βαθμό από την Ελλάδα μέσα στο Γουέμπλεϊ.
«Όταν πήγα στην Ελλάδα είδα ότι υπάρχουν παίκτες με εξαιρετικές ικανότητες», λέει ο Ρεχάγκελ. «Πάρτε για παράδειγμα τον Δέλλα, τον ‘Κολοσσό της Ρόδου’, με ύψος 1.92. Αυτό δεν μαθαίνεται, είναι ένα φυσικό χάρισμα. Και οι άλλοι παίκτες είχαν ξεχωριστή ποιότητα. Δημιούργησαν ένα σύνολο με ενθουσιασμό, με καλή χημεία μεταξύ τους και με απήχηση στον κόσμο».
Εδώ είναι όμως και η ιδιαίτερη ευθύνη και ικανότητα του προπονητή. Πρέπει να «δέσει» το σύνολο, παίρνοντας από τον καθένα ό,τι καλύτερο έχει να δώσει. Πώς τα κατάφερε ο ίδιος ο Ρεχάγκελ; Ο Γερμανός προπονητής απαντά με το χαρακτηριστικό του χιούμορ: «Κατά βάση είναι απλό: πρέπει πάντα να κερδίζεις, η μπάλα πρέπει πάντα να μπαίνει στα δίχτυα». Για να συμπληρώσει με σοβαρότητα: «Εγώ αυτό που έκανα ήταν να τοποθετήσω τους παίκτες σε μία τέτοια θέση στην ομάδα, ώστε να αξιοποιούν τις δυνατότητές τους και να είναι καλό το σύνολο. Όσα είπαμε εφαρμόστηκαν κατά 90%. Και όταν αυτό συμβαίνει, τότε τα παιδιά πιστεύουν τον προπονητή τους».
«Τίποτα δεν είναι απίθανο»
Για τον Ζήση Βρύζα, έναν από τους μεγάλους πρωταγωνιστές του EURO 2004, είναι ξεκάθαρο το μήνυμα που ξεχωρίζει και η ανάμνηση που μένει από τον θρίαμβο της Πορτογαλίας: «Τίποτα δεν είναι απίθανο» τονίζει ο Έλληνας ποδοσφαιριστής στην Deutsche Welle. «Μία ομάδα με σωστή μεθοδολογία, φυσικά με ταλέντο, μία ομάδα που έχει δουλέψει σκληρά και με πειθαρχία κατάφερε να φέρει αυτό το πολύ σημαντικό αποτέλεσμα, συνδυάζοντας τα στοιχεία της με εκείνα που είχε ο προπονητής».
«Μινιμαλιστές» αποκαλούσαν τους Έλληνες το 2004, όπως γίνεται στο φετινό EURO με τους Άγγλους. Εννοούσαν ότι η ομάδα δημιουργεί ελάχιστες ευκαιρίες, αλλά τις εκμεταλλεύεται υποδειγματικά, για να πάρει τη νίκη με χαμηλό σκορ. Κάποιοι το θεωρούν τύχη, άλλοι απλώς ικανότητα. Δεν είναι και λίγο να εκμεταλλεύεσαι τις ελάχιστες ευκαιρίες που σου δίνονται. Ο Ζήσης Βρύζας δεν συμφωνεί πάντως με την εκτίμηση ότι η Ελλάδα δεν έκανε ευκαιρίες. «Αν προσέξετε καλά τα παιχνίδια, εκτός ελαχίστων περιπτώσεων- ίσως με την Τσεχία είχαμε πρόβλημα, ειδικά στην αρχή, ίσως και με την Ισπανία προς το τέλος- αλλά στα υπόλοιπα παιχνίδια απειλήσαμε επιθετικά», λέει. «Δεν είναι ότι δεν τους βάλαμε προβληματισμούς. Νομίζω ότι υπάρχει παρανόηση πάνω σε αυτό το θέμα…»
Ο Ζήσης Βρύζας κάνει λόγο για μία ξεχωριστή «ένωση γενεών». Λέει όμως επίσης ότι «θα έπρεπε οι ίδιοι να δημιουργούμε τις ομάδες μας. Άλλες χώρες με το μέγεθος το δικό μας το έχουν καταφέρει. Δυστυχώς εμείς όχι στον βαθμό που θα ‘πρεπε. Θέλω να ελπίζω ότι η ομοσπονδία το επόμενο διάστημα θα δώσει βάση σε αυτό και θα μπορέσει να δημιουργήσει εκείνο το σύστημα, το οποίο θα μπορεί να παράγει σωστούς ποδοσφαιριστές, καλούς ποδοσφαιριστές, να δημιουργήσει μία κοινή γλώσσα ποδοσφαιρικής ομιλίας σε όλη τη χώρα. Να μην στηρίζεται στο ότι κάθε 15 ή 20 χρόνια βρίσκουμε ένα σύνολο γενεών που ενώνεται, για να έχουμε μία καλή ομάδα».
