Just in

Όλα τα νέα
Imerodromos logo
 

Ευλογία για τον αγρότη, ή μια από τα ίδια; (2ο μέρος)

Σας είχα υποσχεθεί στο πρώτο μέρος του άρθρου που έγραψα για τα Πολυλειτουργικά Αγροκτήματα (Π.Α.) , ότι θα επανέλθω συνεχίζοντας..

Σας είχα υποσχεθεί στο πρώτο μέρος του άρθρου που έγραψα για τα Πολυλειτουργικά Αγροκτήματα (Π.Α.) , ότι θα επανέλθω συνεχίζοντας τη γραφή, γι’ αυτό το σπουδαίο για την ελληνική γεωργία θέμα. Πιο συγκεκριμένα, θα εξεταστεί σήμερα η περίπτωση της δημιουργίας ενός Π.Α., ώστε ο παραγωγός να έχει τη δυνατότητα παραγωγής, μεταποίησης και εμπορίας αγροτικών προϊόντων, με την ιδιότητα του αγρότη.

Παραθέτω παρακάτω δέκα ενότητες οι οποίες αναφέρονται:

Α. Στην παραγωγή νωπών προϊόντων και πρώτης ύλης για μεταποίηση (οπωροφόρα, αρωματικά, λαχανικά)

Β. Εκτροφή ζώων (μελίσσια, πρόβατα, κότες, γαλοπούλες, χήνες) για κρέας, γάλα, αυγά, μαλλί.

Γ. Μεταποίηση (ποτοποιϊα, ζαχαροπλαστική, αρτοποιϊα, κοσμετοποιϊα κ.α.)

-Ενότητα 1η. Φυτοκομία για εγκατάσταση και καλλιέργεια των οπωροφόρων (1α) ελιά, αμυγδαλιά, δαμασκηνιά, αμπέλι, κούμ κουάτ, πορτοκαλιά, κιτριά, χαρουπιά, κερασιά, βυσσινιά, κ.α., των λαχανικών (1β) αγγούρι, λάχανο, καρότο, τομάτα, αγκινάρα κ.α. και αλόη, των αρωματικών, φαρμακευτικών και αρτήσιμων (1γ) μάραθο, άνηθο, σέλινο, χαμομήλι, μέντα, φασκόμηλο, θυμάρι, ρόδο, δενδρολίβανο, μαντζουράνα, βασιλικός και χόρτων μυρώνι, καυκαλήθρα, καβουράκι, ραδίκι, αντίδι, βλήτο, αλμύρα, σταμναγκάθι, ασκολύμπροι κ.α., του βαμβακιού (1δ), των δημητριακών σιτάρι, κριθάρι, βρώμη, καλαμπόκι (1ε), των σανοδοτικών τριφύλλι, σόργο κ.α. (1στ)

-Ενότητα 2η. Μανιτάρια για παραγωγή α.νωπών μανιταριών (2α) και β. υποστρωμάτων για ερασιτέχνες (2β) από άχυρο σταριού (1ε) γ. προϊόντων μεταποιημένου μανιταριού (2γ) όπως μπιφτέκια, παναριστά, μανιταρόπιτα, καπνιστά, λουκάνικο μανιταριού κ.α.

Το μανιτάρι αποτελεί ξεχωριστή ενότητα, εξ αιτίας του τεράστιου ενδιαφέροντος που έχει, όχι μόνο γιατί η χώρα είναι ελλειμματικότατη στο είδος, (παράγει μόλις το 17% της κατανάλωσης) αλλά και γιατί η διατροφικές και γαστρονομικές του ιδιότητες είναι απεριόριστες.

3. Μελίσσια για παραγωγή α. μελιού κ.α. προϊόντων (κερί, πρόπολη, γύρη, βασιλικό πολτό) από 1α και 1γ, β. κεριών

4. Εκτροφή ζώων α. πρόβατα για γάλα και μαλλί από 1ε και 1στ, β. κότες, γαλοπούλες, χήνες ελευθέρας βοσκής, για κρέας και αυγά.

5. Κοσμετοποιϊα για παραγωγή α. αρωματικών σαπουνιών από 1α και 1γ, β. αντιηλιακά από 1α και 1β, γ. κρέμες δέρματος από 1α, 1β, 1γ, 3α, δ. μπατονέτες και βαμβάκι για μακιγιάζ από 1δ.

6. Κονσερβοποιϊα για παραγωγή σε γυάλινα βάζα κονσερβών φρούτων (1α) και λαχανικών (1β).

7. Ποτοποιϊα-Αποσταγματοποιϊα για να παραχθούν α. κρασιά, τσικουδιά, τσίπουρο, ούζο, πετιμέζι από 1 α,β,γ, β. ηδύποτα, από 1α και 7α, γ. αιθέρια έλαια από 1γ.

8. Ζαχαροπλαστική για παραγωγή α. γλυκών κουταλιού από φρούτα και λαχανικά

(1α, 1β) β. προϊόντα χαρουπιού (παστέλι, πετιμέζι κ. α.) και γ. μαρμελάδες από 1α.

9. Αρτοποιϊα για α. άλευρα σταριού, κριθαριού, βρώμης, καλαμποκιού, β. ψωμί, γ. παξιμάδια-κριτσίνια, δ. κουλούρια, από 1α και 1ε, ε. πίτες γλυκές και αλμυρές από 1γ, 2α, 4α, 9α.

10. Λοιπές δράσεις. α. προϊόντα γάλακτος-σταριού για τραχανά, σιτόγαλο κ.α. απο1ε 4α, β. αποξήρανση φρούτων (1α) και λαχανικών (1β) γ. εμφιαλωτήριο ελαιολάδου και προϊόντων απόσταξης (ενότ.7) δ. προϊόντα αργαλειού όπως χαλιά, πατανίες, βουργιές κ.α. από 1α, 1β, 4δ.

Ο σχεδιασμός των παραπάνω ενοτήτων, αποτελεί ένα ΠΟΛΥΕΡΓΑΛΕΙΟ, στα χέρια του ενδιαφερόμενου για την παραγωγή, γιατί ο παραγωγός μπορεί να επιλέξει μία ενότητα ή μέρος της, να συνδυάσει διαφορετικές ενότητες ή μέρους τους, καθώς και το ύψος της επένδυσης, σε αρμονία με την ιδιοσυγκρασία του (ψυχική ικανοποίηση από το αντικείμενο απασχόλησης), τη μέχρι σήμερα εμπειρία του, την περιοχή που θα εγκατασταθεί (υπάρχουσες καλλιέργειες και υποδομές, κλίμα, πρόσβαση σε αγορές κ.α.) την έφεσή του για νέες γνώσεις και αξιοποίησή τους, την κατοχή ή όχι αγροτικής γης και ιδίως την οικονομική του δυνατότητα (ύπαρξη κεφαλαίου, προσφυγή σε πηγή χρηματοδότησης και ένταξη του έργου σε επιδοτούμενα προγράμματα).

Παράδειγμα 1ο. Δημητριακά (1ε) για άλευρα και παραγωγή ζυμαρικών, παξιμαδιών, πιτών κ.α. αλλά και σιτηρά με πρόβειο γάλα για σιτόγαλο και τραχανά. (ενότ.4, 9 και 1ε).

Παράδειγμα 2ο. Μελίσσια για παραγωγή μελιού, κεριών, σαπουνιών, καλλυντικών (συνδυασμός 3, 5 και 7 ενοτήτων).

Με τον ίδιο τρόπο μπορεί να δημιουργηθεί πληθώρα συνδυασμών.

Αφού επιλέξει σύμφωνα με τα όσα αναφέρθηκαν παραπάνω τη δράση του, πρέπει ν’ αποφασίσει αν ακολουθήσει από την αρχή σύστημα βιοκαλλιέργειας ή εφαρμόσει συμβατική καλλιεργητική τεχνική.

H βιοκαλλιέργεια θέλει υπομονή, αλλά όποιος την ακολουθήσει θα βγει περισσότερο κερδισμένος μελλοντικά.

Είναι απαραίτητο ο ενδιαφερόμενος να παρακολουθήσει κάποια ταχύρρυθμη εκπαίδευση σχετική με τη δράση επιλογής του (κτήμα Συγγρού, σεμινάρια μελετητικών γραφείων ή αντίστοιχα του ΥΠΑΑΤ για νέους αγρότες, από το διαδίκτυο, από γεωπόνους συμβούλους κ.α.)

Επίσης να ερευνήσει, αν η δράση αυτή μπορεί να ενισχυθεί από ομοειδείς καλλιέργειες που υπάρχουν στην περιοχή του, αφού ο νόμος του παρέχει τη δυνατότητα χρησιμοποίησης κατ’ εξαίρεση πρώτης ύλης και από άλλους παραγωγούς (σε περιορισμένη ποσότητα).

Ίσως κάποιος απογοητευτεί, αν δεν είναι σε θέση να διαθέσει όσα χρήματα χρειάζονται για την αγορά μηχανημάτων καλλιέργειας ή την κατασκευή εγκαταστάσεων π.χ. ενσταυλισμού ή θερμοκηπίων. Όμως στην περιφέρεια υπάρχουν χωριά με εγκαταλειμμένα κτίρια, θερμοκήπια και γη, διαθέσιμα για ενοικίαση, καθώς και παραγωγοί ιδιοκτήτες γεωργικών μηχανημάτων, οι οποίοι έναντι λογικής αμοιβής προσφέρουν διάφορες υπηρεσίες στον στερούμενο μηχανολογικού εξοπλισμού παραγωγό.

Αν ο παραγωγός θέλει να μεταποιήσει τα προϊόντα που θα παράγει και δεν έχει από την αρχή τη δυνατότητα μεταποίησης, θα μπορούσε αν υπάρχει μεταποιητική μονάδα στην περιοχή του (συνεταιριστική ή ιδιωτική), με συμφωνία, ν’ αξιοποιήσει τα προϊόντα του (φασόν).

Τα παραπάνω αποτελούν αντικείμενο διερεύνησης πριν ληφθεί οποιαδήποτε απόφαση.

Η αυτοδυναμία ενός παραγωγού είναι φυσικά το καλύτερο. Αυτή όμως θα εξαρτηθεί από την οικονομική του δυνατότητα.

Συνήθως το χρηματοδοτικό σχήμα μιας επιχείρησης αποτελείται από τρεις παράγοντες, το ίδιο κεφάλαιο, τον δανεισμό και την οικονομική ενίσχυση, την οποία θα καθορίσει η ένταξη της επένδυσης σε κάποιο επιδοτούμενο πρόγραμμα. Το κεφάλαιο του παραγωγού το οποίο συνήθως απαιτείται, ανέρχεται σε ποσοστό τουλάχιστο 25% του συνόλου της επένδυσης, η οικονομική ενίσχυση που παρέχεται, ανάλογα με την περιοχή εγκατάστασης, φτάνει από 20 έως 60%. Επομένως το υπόλοιπο ποσοστό αντιστοιχεί στον δανεισμό ο οποίος θα χρειαστεί.

Επίσης ο παραγωγός θα χρειαστεί να διαθέσει επιπλέον το απαραίτητο κεφάλαιο κίνησης, ώστε να καλύψει τις δαπάνες καλλιέργειας και μεταποίησης, μέχρι να εισπράξει τα χρήματα από τις πωλήσεις των προϊόντων του.

Οποιαδήποτε παραπάνω συζήτηση εντάσσεται στα πλαίσια οικονομοτεχνικής μελέτης.

Προγράμματα τα οποία «τρέχουν» σήμερα είναι τα LEADER, σε διάφορες περιοχές της χώρας (το πρόγραμμα δε λειτουργεί ταυτόχρονα για όλες τις περιφέρειες της χώρας), ο «εθνικός» αναπτυξιακός νόμος, ο οποίος αφορά σε επενδύσεις άνω των 100.000 ευρώ και το Ε.Σ.Π.Α. για δημιουργία μικρών μεταποιητικών μονάδων. Προγράμματα για νέους αγρότες, καθώς και όσους επιθυμούν να ενταχθούν σε μεταποιητικές δράσεις του προγράμματος «Μπαλτατζής», θα μπουν σ’ εφαρμογή (τελευταία πληροφόρηση) τέλη το 2015, με αρχές του 2016.

Καλό είναι για κάποιον που θέλει να εγκατασταθεί στον αγροτικό τομέα, να κάνει μικρά, σταδιακά και σταθερά βήματα. Και ένα μόνο καλό προϊόν να παράγει, θα του δοθεί η δυνατότητα στη συνέχεια να δημιουργήσει και άλλα καλά ποιοτικά προϊόντα. Αρκεί να συνειδητοποιήσει, πως ποτέ δεν πρέπει να θυσιάσει την ποιότητα στη λογική του κέρδους.

Δυστυχώς με την παραλυσία που παρουσιάζει η κυβέρνηση των μνημονίων για κάθε τι θετικό και στην προσπάθειά της να εξυπηρετήσει το λόμπυ των εισαγωγέων, ενώ έχει ήδη ψηφιστεί από τον περασμένο Μάρτιο ο νόμος 4235 για τα Π.Α. και χρειάζεται όπως σε κάθε περίπτωση να δημοσιευτούν οι σχετικές υπουργικές αποφάσεις για την εφαρμογή του, μέχρι στιγμής δεν έχει προχωρήσει τίποτα.

Άλλωστε και ο πρόσφατος νόμος για τους αγροτικούς συνεταιρισμούς -ίσως σας απασχολήσω κάποια άλλη φορά γι’ αυτό- έχει μείνει στα χαρτιά και καλύτερα δηλαδή, γιατί αποτελεί ένα έκτρωμα και θα πρέπει να αποσυρθεί υπέρ κάποιου άλλου

νόμου, ο οποίος θα καταστήσει τον αγρότη δημιουργικό και κύριο του οίκου του.

Είναι αδιανόητο οι αγροτικές ενώσεις να μη διοικούνται από Δ.Σ. και διευθυντές, που να προέρχονται από γνήσιους επαγγελματίες αγρότες. Σήμερα αυτές τις θέσεις κατέχουν φερέφωνα και απολογητές των πολιτικών κομμάτων τα οποία κυβερνούν μέχρι σήμερα τη χώρα, με αποτέλεσμα να έχουν οδηγήσει το συνεταιριστικό κίνημα στην ανυποληψία και τον μαρασμό.

Μόνο όταν ο ελληνικός λαός συνειδητοποιήσει, πως με μια αριστερή πολιτική θα μπορέσει να ξεκινήσει στη χώρα μας η μηχανή της ανάπτυξης, μόνο τότε θα αποδοθεί η αξία που ταιριάζει και στο μόχθο του Ελληνα αγρότη.

Ο μεγαλύτερος πλούτος μιας χώρας είναι το ανθρώπινο δυναμικό της, αυτό που μέχρι σήμερα από τη σύσταση του ελληνικού κράτους, όλες οι κυβερνήσεις το κρατούν μόνιμα στη γωνία, όταν δεν το «στήνουν στον τοίχο».

Για περισσότερες πληροφορίες μπορείτε να επικοινώνησετε μαζί μου στο: [email protected]

 Ο Κ. Στεφανάκης είναι Γεωπόνος Α.Π.Θ.

Απόψεις