Του Βαγγέλη Σακκάτου* — από την efsyn.gr
Ο συγγραφέας Γιώργος Κων/νου Δενδρινός υπερβαίνει τους Λουί ντε Μπερνιέρ, Θέμη Μαρίνο, Γεράσιμο Αποστολάτο και κάποιους άλλους σε παραχάραξη της ηρωικής κεφαλονίτικης εαμικής ιστορίας, σε παραποίησή της, σε συκοφαντίες και σε πλήρη αντιστροφή της πραγματικότητας.
Ο συγγραφέας ακόμα πέντε βιβλίων και ορθοπεδικός γιατρός Γιώργος Κων/νου Δενδρινός, με καταγωγή από το Νιοχώρι Ερύσσου Κεφαλονιάς, έκαμε το μεγάλο του σφάλμα. Ασχολήθηκε με την Κατοχή και την Αντίσταση στην Κεφαλονιά και έκαμε ό,τι χειρότερο μπορούσε να κάμει.
Χωρίς περιστροφές, ανέλαβε να υπερασπίσει και να αποκαταστήσει «αντιστασιακά» τον καθημαγμένο κεφαλονίτικο ταγματασφαλιτισμό, που βαρύνεται με αδιανόητα εγκλήματα κατά του Κεφαλονίτικου Λαού και των άλλων κοντινών με την Κεφαλονιά νησιών Λευκάδα και Ιθάκη.
Ούτε λίγο ούτε πολύ, ονομάζει τις αιμοσταγείς συμμορίες του Γάκια της Πυλάρου, του Κηρυναίου Παπαδημάτου του Πυργιού της Σάμης και του Ζήσιμου Κοτροκόη ή Κουτροκόη του Ελειού της Νότιας Κεφαλονιάς, που η Αποστολή του ΣΣΜΑ[1] τις ένωσε στην «Πατριωτική [κυριολεκτικά προδοτική] Οργάνωση Κεφαλονιάς» (ΠΟΚ), ως «εθνικιστές αντάρτες»!
Καθόλου φειδωλός σε παραποίηση και παραχάραξη της καθημαγμένης ηρωικής Αντιστασιακής Ιστορίας μας, ακατάσχετος σε συκοφαντίες, απαξίωση και ύβρεις κατά του Αντιστασιακού κινήματος, έχει ξεπεράσει όλους τους προηγούμενους συκοφάντες και υβριστές της Αντίστασης, Λουί ντε Μπερνιέρ, τον απερίγραπτο Θέμη Μαρίνο του «Εφιάλτη της Εθνικής Αντίστασης» και τον Γεράσιμο Κ. Αποστολάτο, βουλευτή και υπουργό της Νέας Δημοκρατίας, που αναφέρεται στα ένοπλα αυτά τμήματα χωρικών με επικεφαλής τους αγρότες (προπολεμικούς επαγγελματίες δολοφόνους όπως ο Γάκιας), Ζήσιμο Κουτροκόη και Φωκίωνα Αλυσανδράτο ή Γάκια, που «έλαβαν όπλα από τους Γερμανούς σε αγώνα ζωής ή θανάτου με τους ελασίτες με σκληρά αντίποινα».
Και συνεχίζει, μιλώντας για δικαίωσή τους, αφού συντέλεσαν στην αποφυγή της ένταξης της χώρας μας για 50 χρόνια «στο απάνθρωπο κομμουνιστικό καθεστώς»! Στο πλαίσιο αυτής της παγκόσμιας ιστορικής αναθεώρησης των φρικαλεοτήτων του Β΄ παγκόσμιου ιμπεριαλιστικού πολέμου, που έκαμε την ημέρα της παγκόσμιας αντιφασιστικής νίκης ημέρα του καρτέλ της
Ε.Ε., του διευθυντηρίου των πολυεθνικών, των χημικών, του πετρελαίου και των φαρμάκων του τέως 3ου Ράιχ.
Ο δυστυχώς όψιμος καλοθελητής Γ.Κ.Δ., στηριζόμενος κυρίως, όπως λέει, σε σημειώσεις από ημερολόγιο του πατέρα του, που πήρε κατά τα γραφόμενά του μέρος αρχικά στην Αντίσταση στο νησί και μετά «λάκισε» και ιδιώτευσε απόλυτα, πάντα κατά τα γραφόμενα του γιου του.
Η πολεμική μου κατά του Λουί ντε Μπερνιέρ και του «Μαντολίνο (του) του λοχαγού Κορέλι», που επισκέφτηκε την Κεφαλονιά για δύο εβδομάδες και τότε έμαθε για πρώτη φορά πως στις 28 Οκτωβρίου 1940 ο Μουσολίνι είχε επιτεθεί στην Ελλάδα. Τότε κάποιοι ντόπιοι ταγματασφαλίτες τού είπανε τα δικά τους και αυτός τα αφηγήθηκε στο βιβλίο του ως δήθεν Ιστορία διά της μυθιστορίας. Αυτή η πολεμική μου κράτησε περί τα 10 χρόνια.
Αυτή επεκτάθηκε, εκτός από εδώ, στην Ιταλία και την Αγγλία. Τελικά με τον τίτλο: «Το μαντολίνο της Γκεστάπο», το ένθετο της «Κυριακάτικης Ελευθεροτυπίας», που τότε κυκλοφορούσε τις Κυριακές σε 200.000 αντίτυπα, κυκλοφόρησε στις 4.6.2000.
Μεγάλα τμήματα αυτού του μπεστ σέλερ, που βασίστηκε στη δεκάχρονη πολεμική μου, αναδημοσίευσαν αυθημερόν οι «Κυριακάτικοι Τάιμς» του Λονδίνου, ο «Observer» και η «Morning Star», όργανο του αγγλικού Κ.Κ., κατήγγειλε τη δυσφήμηση της Ελληνικής Αντίστασης και τον ρόλο των Αγγλων, έτσι που ο συκοφάντης αναγκάστηκε να ζητήσει συγγνώμη με ηλεκτρονικό μήνυμά του στον «Observer», λέγοντας πως μπορεί να κάνει και λάθος, αλλά και για να επαναλάβει τα ίδια και χειρότερα σε νέο του βιβλίο κατά όλων των βαλκανικών λαών.
Σχετικά με τον τελευταίο του είδους Γ.Κ. Δενδρινό, με καταγωγή από την Ερυσσο, που είναι ένας από τους Δενδρινούς του Νιοχωριού που έχουν γράψει κάποια βιβλία, αυτός δεν έχει καμιά σχέση και συγγένεια με τον μεγάλο Γιώργο Παναγή Δενδρινό (Φλωριά), Νιοχωρίτη, που πέθανε από φυματίωση το 1938 στα 36 του χρόνια, σε μια παράγκα έξω από τη Σωτηρία, σ’ αυτήν που πέθανε και η Μαρία Πολυδούρη. Αυτός έχει αφήσει σημαντικότατο έργο, παρά το ότι έζησε τόσο λίγο, που κατά τον Τάκη Αδάμο –και όχι μόνο– αποτελεί σημαντικό κεφάλαιο στα Γράμματά μας.
Ο γράφων έχει εκδώσει στο παρελθόν τα έργα του «Ηχώρ» και «Μαμμούθ», με διεξοδική μελέτη για τη ζωή και το έργο του, 70 σελίδων, και υπάρχει και άλλο ανέκδοτο έργο του. Αλλά ο εν λόγω αείμνηστος συγγραφέας ούτε με τον αναφερόμενο εδώ, ούτε με τους άλλους Δενδρινούς συγγραφείς του Νιοχωριού έχει κανενός είδους συγγενική σχέση, εκτός του Κλεόβουλου του Δενδρινού που ήταν ξαδέλφια. Στο Νιοχώρι είμαστε μόνο πέντε επώνυμα: Δενδρινός, Σακκάτος, Τσαγκαράτος, Δομένικος και Ρουμαντζάς. Απ’ αυτούς έχουν βγει 5 Δενδρινοί συγγραφείς, 2 Σακκάτοι και ένας Δομένικος. Σύνολο: 8. Ετσι, εκ των πραγμάτων το Νιοχώρι θεωρείται το χωριό των συγγραφέων.
Αλλά και αυτό το Νιοχώρι, που αναφέρει πως σ’ αυτό υπάρχουν οι ρίζες του, το κακοποιεί πλήρως ιστορικά και όχι μόνο. Γιατί ενώ είμαστε Ρυσσιάνοι, το νοτιότερο χωριό της Ερύσσου, βόρειας περιοχής της Κεφαλονιάς, που συνορεύει με την Πύλαρο, στα δύο χιλιόμετρα περίπου προς Νότο, πάνω από το μοναστήρι στο Ανατολικό ή Αντελικό, στο επάνω μέρος του επαρχιακού δρόμου υπήρχε ο Φάος της Παναγίας, πολυαιωνόβια βαλανιδιά, σημαδιακό στα σύνορα Πυλάρου-Ερύσσου, που την ξερίζωσε ο προ καιρού «Ιανός».
Αναφορικά με το Νιοχώρι και τη νιοχωρίτικη καταγωγή του έχει, λοιπόν, ο Γ.Κ.Δ. φτιάξει μια «ιστορία» για έναν Πλαρνό πρόγονό του παπά από την Αγιαθυμιά, που τη γράφει Αγιαφημιά, που εκυνήγαγε παράνομα και η παπαδιά μαγείρευε τις πέρδικες από το κυνήγι. Είδε λοιπόν, κατά την αφήγησή του, μια πέρδικα που μαγείρευε η παπαδιά στην κατσαρόλα της η αρχόντισσα του τόπου, ο παπάς φοβήθηκε πως θα το ’λεγε στον άρχοντα και θα ’χε συνέπειες και γι’ αυτό πήρε μαζί με την οικογένειά του τον ανήφορο, ανέβηκε στο βουνό, στα μισά του Καλού όρους και ίδρυσε το Νιοχώρι. Ακόμα και υψομετρικά, ως προς το Νιοχώρι, κάνει λάθος. Γράφει πως αυτό έχει 300 μέτρα υψόμετρο ενώ έχει 420. Λίγο λιγότερο από το μισό του συνολικού ύψους του βουνού, που είναι 901 μέτρα. Αυτή η ιστορία είναι σκέτο παραμύθι. Εμείς οι Νιοχωρίτες είμαστε Ρυσσιάνοι και όχι Πλαρνοί. Αντίθετα και οι Δενδρινοί της Πυλάρου, του χωριού Δενδρινάτα, προέρχονται από το Νιοχώρι.
Πλήθος λαθών κάθε είδους πλημμυρίζουν το κείμενό του: Το Κεφαλονιά το γράφει με δύο λάμδα, ενώ γράφεται μόνο με ένα. Μόνο το Κεφαλληνία και το Κεφαλλήν γράφεται με δύο λάμδα. Το Σακκάτος γράφεται με δύο κάπα, ενώ το γράφει με ένα.
Το Σολέλης είναι παρατσούκλι ενός κλάδου των Σακκάτων και όχι επώνυμο, η πλατεία του χωριού λέγεται «Παλιολανός» και όχι «Παλιουρανός», όπως γράφει. Λανός σημαίνει μεγάλη δεξαμενή νερού με περισσότερα από ένα στόμια, «δακτυλίδια». Οχι «αθεμονιά από κούτσουρα». Η «αθεμονιά» αποτελείται από χερόβολα, δηλαδή δέσμες από στάχυα στον θερισμό. Το τοπωνύμιο λέγεται «Παλιοβορός» και όχι «Μπαλιβορό». Στα Κομητάτα δεν υπάρχουν Δομένικοι, που γράφει για τον Νιόνιο Δομένικο από τα Κομητάτα. Η «λιθιά» – της «λιθιάς», και όχι της «λιθιάδας», όπως γράφει. Οι «λιθιάδες» μόνο στον πληθυντικό. Και αρκετά άλλα που παραλείπουμε για συντομία, για να μπούμε στην πολιτική και ιστορική ουσία του θέματος.
Ο εν λόγω συγγραφέας, λοιπόν, ακολουθώντας πιστά και απαρέγκλιτα τους πριν από αυτόν, τον Λουί ντε Μπερνιέρ, τον Θέμη Μαρίνο, τον Γεράσιμο Αποστολάτο και κάποιους άλλους, υπερβαίνει τους προηγούμενους σε παραχάραξη της ηρωικής Κεφαλονίτικης ΕΑΜικής Ιστορίας, σε παραποίησή της, σε συκοφαντίες και σε πλήρη αντιστροφή της πραγματικότητας. Την αντιστασιακή Ιστορία των δύο νησιών μας, της Κεφαλονιάς και της Ιθάκης, με τα απειράριθμα θύματα –αιώνια τιμή και δόξα τους– όπως και η ηρωική αντιστασιακή Ιστορία όλης της Ελλάδας.
Παραθέτω εδώ ένα χαρακτηριστικό απόσπασμα ανυπόστατων ισχυρισμών του σχετικά με την κατάληψη της Κεφαλονιάς από τον ΕΛΑΣ, από τις σελίδες 258-260 του βιβλίου του. Κάτω από τον τίτλο: «Η επιστροφή του ΕΛΑΣ» γράφει:
«Αρκετές μέρες πριν φύγουν οι Γερμανοί, κυκλοφορούσαν φήμες ότι το ΕΑΜ θα αναλάμβανε τη διοίκηση του νησιού. Οι φήμες αυτές, που είχαν προκαλέσει έντονη ανησυχία τόσο στους εθνικιστές οπλαρχηγούς όσο και στη χωροφυλακή, επιβεβαιώθηκαν στις 15 Σεπτεμβρίου, όταν μια μεγάλη δύναμη του ΕΛΑΣ υπό τον λοχαγό Διομήδη αποβιβάστηκε στον Γιαλό της Σάμης. Μαζί της αποβιβάστηκε και ο Ιταλός λοχαγός του πυροβολικού Αμος Παμπαλόνι, με τους εξήντα περίπου επιζώντες συμπατριώτες του που είχαν διαφύγει από τους Γερμανούς και είχαν προσχωρήσει στο αντάρτικο του Ξηρομέρου. Η άφιξη αυτής της μεγάλης ελασίτικης ομάδας από τη Ρούμελη ενεργοποίησε τα ένοπλα αποσπάσματα των Κοτροκόη και Γάκια, που λάβανε θέσεις μάχης στις παρυφές της Πυλάρου και του Πυργίου, απέναντι στους εαμίτες. Παράλληλα, ο αρχηγός της χωροφυλακής Παναγιώτης Κουμάνταρος συγκέντρωσε όλες του τις δυνάμεις για να υπερασπιστεί το Αργοστόλι. Η πολύνεκρη σύρραξη φαινόταν αναπόφευκτη. Την τελευταία όμως στιγμή υπήρξε εκτόνωση έπειτα από μεσολάβηση του Μητροπολίτη Γερμανού, που έριξε όλο το βάρος και την επιρροή του. Επιπλέον βοήθησαν και κάποιοι άλλοι επώνυμοι παράγοντες του νησιού, όπως ο εκπρόσωπος του Ερυθρού Σταυρού Γιώργος Πινιατώρος και οι υπολοχαγοί Μαρίνος και Λάζαρης, που είχαν σταλεί στην Κεφαλλονιά λίγους μήνες νωρίτερα από το Συμμαχικό Στρατηγείο του Καΐρου.
Ο Διομήδης προσπάθησε να καθησυχάσει τους αντιπάλους του δηλώνοντας ότι ερχόταν με καλό σκοπό και κατόπιν διαταγής του Συμμαχικού Στρατηγείου και της κυβέρνησης Παπανδρέου. Είχε, είπε, εντολή να διαπραγματευθεί με τις τοπικές αρχές την ειρηνική παραλαβή της διοίκησης του νησιού. Ισχυρίστηκε ότι η παραλαβή αυτή προβλεπόταν καθαρά από τις Συμφωνίες Λιβάνου και Καζέρτας, βάσει των οποίων η προσωρινή διοίκηση των Ιονίων νήσων, πλην Κερκύρας και Παξών, περιήρχετο αυτοδίκαια στο ΕΑΜ. Υποσχέθηκε μάλιστα γενική αμνηστία των αντιπάλων του και την αναγνώρισή τους ως αντιστασιακών υπό την προϋπόθεση ότι θα κατέθεταν τα όπλα. Οι Κοτροκόης και Γάκιας δέχτηκαν την προσφορά του, απαιτώντας όμως την απελευθέρωση μελών των οικογενειών τους που κρατούντο σε ομηρία από τον ΕΛΑΣ. Η υπόσχεση αυτή δυστυχώς δεν τηρήθηκε. Και η μη τήρηση της συμφωνίας, και κυρίως οι άγριες δολοφονίες συγγενικών προσώπων τους, θα οδηγούσαν αργότερα σε μια ακόμη πιο σκληρή εμφύλια ρεβάνς».
Παραθέσαμε αυτό το μεγάλο απόσπασμα από το βιβλίο τού Γ.Κ.Δ. γιατί αυτό περιέχει μόνο ανυπόστατους και αβάσιμους ισχυρισμούς. Π.χ. γράφει πως ο Παμπαλόνι αποβιβάστηκε στην Κεφαλονιά «με τους εξήντα περίπου επιζώντες συμπατριώτες του», που είχαν προσχωρήσει στο αντάρτικο του Ξηρομέρου. Αυτό είναι ανυπόστατο. Ο Παμπαλόνι επανήλθε στην Κεφαλονιά ως μέλος του επιτελείου της VII Ταξιαρχίας του ΕΛΑΣ Ιονίου.
Ο ΕΛΑΣ, το 2/39 Σύνταγμα Ξηρομέρου και η 7η Ταξιαρχία Ιονίου ήλθαν στο Βαθύ της Ιθάκης με πολλά πλεούμενα του ΕΛΑΝ, δικά του ή επιταγμένα. Εγώ τότε ήμουν εκεί, κάτω στο λιμάνι όλη την ημέρα, που φτάνανε με τα καΐκια οι δυνάμεις του ΕΛΑΣ, από τα οποία είχε γεμίσει το λιμάνι της πρωτεύουσας του νησιού. Οι πολυβολητές των διμοιριών ήταν συνήθως Ιταλοί, γιατί ο οπλισμός του ΕΛΑΣ ήταν κυρίως ιταλικός, από τα όπλα της καταστροφής της Ακουι από τους Γερμανούς στην Κεφαλονιά, οι ιταλικές Brentes. Οι Ελληνες αντάρτες, παραταγμένοι σε στάση ημιανάπαυσης και τραγουδώντας στο μουράγιο του λιμανιού, επαινούσανε τη γενναιότητα και τη μαχητικότητα των Ιταλών συντρόφων τους, που γνωρίζανε τα όπλα αυτά σίγουρα καλύτερα από τους Ελληνες αντάρτες.
Αλλά στη Σάμη υπήρχε η ιταλική μονάδα των πυροβολίων των Διχαλιών της Σάμης, της Αντισάμου, που το βεληνεκές τους έφτανε μέχρι Λευκάδα και Στερεά Ελλάδα και έλεγχε όλον τον πορθμό της Ιθάκης. Αυτή η πυροβολαρχία δεν είχε αφοπλιστεί από τους Γερμανούς, γιατί δεν τους είχε χτυπήσει, όπως και δύο άλλες ιταλικές πυροβολαρχίες στην Παλική. Ο Ρέντζο Απολλώνιο, που μαζί με τον Παμπαλόνι και τον Αμπροζίνι, ήταν αυτοί που χτυπήσανε με τις πυροβολαρχίες τους στις 13 του Σεπτέμβρη του 1943, τα τρία γερμανικά αποβατικά σκάφη μέσα στο λιμάνι του Αργοστολιού, γεμάτα στρατό και τεθωρακισμένα, που είχαν έρθει από την Παλική, από κοινού με την πυροβολαρχία του ιταλικού ναυτικού, από τον λόφο του Φαραώ, πάνω από το Αργοστόλι, που μετείχε κι αυτή στην επίθεση κατά των αποβατικών, από τα οποία βουλιάξανε τα δύο, με περίπου 150 νεκρούς και στο τρίτο προκαλέσανε σοβαρές ζημιές, αυτός, ο Ρ.Α., καταδικάστηκε από γερμανικό στρατοδικείο στο Αργοστόλι σε θάνατο. Εν τούτοις, οι Γερμανοί αναθέσανε στον καταδικασμένο σε θάνατο τη διοίκηση όλων των Ιταλών της Κεφαλονιάς, των ενόπλων πυροβολαρχιών των Διχαλιών της Σάμης και της Παλικής και όσων επιζησάντων αιχμαλώτων υπήρχαν στο νησί, που τους συγκροτήσανε σε τάγματα εργασίας. Φυσικά αυτός συνεργαζόταν με τους Γερμανούς που ήταν στην υπηρεσία τους και έλεγε πως συνεργάζεται και με το ΕΑΜ-ΕΛΑΣ, με την Αποστολή του ΣΣΜΑ, με τους Αγγλους πράκτορες τ’ Αργοστολιού, και σίγουρα με την ΠΟΚ, δηλαδή με όλους.
Ο Ρέντζο Απολλώνιο υπήρξε άτομο πάρα πολύ αμφιλεγόμενο. Ενώ τον πρωτεργάτη της ιταλικής αντιφασιστικής εξέγερσης, της Μεραρχίας Ακουι στην Κεφαλονιά, τον Αμος Παμπαλόνι, που έσωσε την τιμή της Ιταλίας, τον πέρασαν από δίκη ως υπεύθυνο της εξέγερσης και των θυμάτων και τελικά τον έκαμαν μόνο συνταγματάρχη, αντίθετα, τον Απολλώνιο τον έκαμαν στρατηγό και σε λίγο υποδιοικητή του ΝΑΤΟ. Το 2000, τότε που είχα τη μεγάλη πολεμική με τον Λουί ντε Μπερνιέρ για το «Μαντολίνο» του, πολεμική που κράτησε σχεδόν δέκα χρόνια, τον μήνα Οκτώβρη του 2000, ο Παμπαλόνι είχε έρθει στην Κεφαλονιά, που μαζί με την ΕΡΤ2 και την ιταλική RAI γυρίσανε ένα ντοκιμαντέρ, που μ’ αυτό αντέκρουσε όλες τις παραχαράξεις, τις συκοφαντίες και τις πλαστογραφίες του Μπερνιέρ.
Τότε ο Παμπαλόνι περιφερόταν τα πρωινά με τα συνεργεία στα μέρη των μαχών και των εκτελέσεων για τα γυρίσματα. Το απόγευμα η ΠΕΑΕΑ Κεφαλονιάς-Ιθάκης με είχε αγκαζάρει και τον συνόδευα για μία βδομάδα. Και από σεβασμό αλλά και διότι στην αρχή δεν γνώριζα ακριβώς τον βαθμό του, τον έλεγα στρατηγό: Generále. Και μου απαντούσε: «No Generále! Colonello!». «Οχι στρατηγός! Συνταγματάρχης!». Οταν ο ΕΛΑΣ αποβίβασε μια δύναμή του από την Ιθάκη στη Σάμη, δημιουργώντας ένα προγεφύρωμα και άρχισε να διαπραγματεύεται για την παράδοση της ΠΟΚ, αυτής της ταγματασφαλίτικης αιμοσταγούς ΠΟΚ, που την εκπροσωπούσαν στη συζήτηση οι δύο αξιωματικοί της Αποστολής του ΣΣΜΑ, ο Ελληνας ανθυπολοχαγός Θέμης Μαρίνος και εξ απονομής ταγματάρχης του αγγλικού στρατού, και ο ίλαρχος Γιάννης Λάζαρης, ο πρώτος από τη Ζάκυνθο και ο δεύτερος από τη Λευκάδα –τον δεύτερο τον είχα το 1954 διοικητή στον στρατό, στην Αρτα, όπου έκανα τη θητεία μου–, μέλη και οι δυο τους και πράκτορες της αγγλικής μυστικής υπηρεσίας (SOE – Special Operation Executive / Υπηρεσία Ειδικών Επιχειρήσεων). Ο πρώτος, αρχηγός της Αποστολής, είχε πάρει μέρος και στην ανατίναξη της γέφυρας του Γοργοπόταμου. Μαζί τους στη Σάμη ήταν και ο Αργοστολιώτης γεωπόνος Γεώργιος Πινιατώρος, εκπρόσωπος του Διεθνούς Ερυθρού Σταυρού, αλλά και της ΠΟΚ, όπως αποδείχτηκε καθαρά από την όλη συμπεριφορά του στις διαπραγματεύσεις με τον ΕΛΑΣ, για την παράδοση στον ΕΛΑΣ της ΠΟΚ και της χωροφυλακής, όπως και έγινε. Τότε, ο Ρέντζο Απολλώνιο ήλθε στη Σάμη από το Αργοστόλι και προσπάθησε να πάρει μαζί του τους Ιταλούς των πυροβολίων της Αντισάμου στο Αργοστόλι, για να τους χρησιμοποιήσει στην αναμενόμενη σύγκρουση με τον ΕΛΑΣ εναντίον του, στην υπηρεσία της ταγματασφαλίτικης αντίδρασης τ’ Αργοστολιού.
Ο αείμνηστος δρ Σπύρος Λουκάτος, καθηγητής της Ιστορίας και ιστορικός, για μεγάλο διάστημα γραμματέας του ΕΑΜ Κεφαλονιάς-Ιθάκης, συγκεκριμένα από την ίδρυσή του μέχρι τις 19 Ιουλίου 1944 που τραυματίζεται βαριά, όταν η ναυαρχίδα του ΕΛΑΝ Ιονίου «Αη- Δημήτρης» με την ηγεσία του ΕΛΑΣ Κεφαλονιάς φεύγουν από τις Φρίκες της Ιθάκης για το Λεσίνι Αιτωλοακαρνανίας, που κατά τις πληροφορίες τους κατείχε ο ΕΛΑΣ, αλλά όταν έφτασαν εκεί βρήκαν Γερμανούς και ταγματασφαλίτες και ύστερα από πολύωρη μάχη και καταστροφή του «Αη-Δημήτρη», από τους 40-45 αγωνιστές επιβάτες του, δεν διασώθηκαν περισσότεροι από 10-15, ανάμεσά τους και 5 τραυματίες, μαζί και ο Λουκάτος.
«Αυτό που δεν πέτυχαν οι κατακτητές και οι ταγματασφαλίτες με τις εκκαθαριστικές επιχειρήσεις στον Αίνο, το πέτυχαν στο Λεσίνι», γράφει ο Σ.Λ. Στο πολύτιμο πολυσέλιδο έργο του για την Κατοχή και την Αντίσταση στα νησιά μας, κυριολεκτικώς πανδέκτης και στις σελίδες του 3ου τόμου του, 395-397 γράφει:
«Λίγο αργότερα και ενώ είχε ήδη αρχίσει η σύσκεψη της επιτροπής[2] και της ηγεσίας του ΕΑΜ- ΕΛΑΣ, ένα δεύτερο αυτοκίνητο εμφανίστηκε στη θέση Αγραπιδιές με επιβάτη του τον λοχαγό Ρέντσο Απολλώνιο, που και αυτό εμποδίστηκε στην αρχή στην πορεία του από το φυλάκιο του ΕΛΑΣ, το οποίο όμως έπειτα από εντολή του αρχηγείου άφησε και σ’ αυτό ελεύθερη τη δίοδο, μπήκε στο Γιαλό της Σάμης, και ο λοχαγός κατευθύνθηκε προς την ιταλική μονάδα της Αντισάμου.
Στο μεταξύ στην έδρα του ΕΑΜ-ΕΛΑΣ η τριμελής από το Αργοστόλι επιτροπή, των δύο αξιωματικών της Αποστολής BUG και του Γιώργου Πινιατώρου, έθεσε στην ηγεσία του ΕΑΜ-ΕΛΑΣ, που απαρτιζόταν τότε από τον στρατιωτικό του αρχηγείου των Ιονίων Νήσων Χρήστο Καραγιάννη (Διομήδη), τον επιτελή του γεωπόνο Αγησίλαο Μηλιαρέση, τον περιφερειακό γραμματέα του ΕΑΜ του νομού Διονύση Μαρκουλάτο, τον πρώτο γραμματέα του ΝΣ της ΕΠΟΝ του νομού Γεράσιμο Γαλιατσάτο (Λαέρτη), τον διοικητή της Εθνικής Πολιτοφυλακής και εθνοσύμβουλο Φώτη Σγούρο και τον επικεφαλής των αντάρτικων ομάδων του ΕΛΑΣ του νομού Γεράσιμο Γρηνοράτο (Αστραπόγιαννο) προτάσεις και όρους, που ήσαν: η από μέρους τους αναγνώριση της “Πατριωτικής” Οργάνωσης Κεφαλονιάς, Π.Ο.Κ., ως οργάνωσης πατριωτικής και αντιστασιακής· και με βάση αυτή την αναγνώριση την παραδοχή εκ μέρους τους της κατάστασης που είχε δημιουργηθεί στο νομό έπειτα από την αποχώρηση των Γερμανών. Με τις προτάσεις και τους όρους της αυτούς η επιτροπή BUG – Πινιατώρου απαιτούσε ουσιαστικά από την ηγεσία του ΕΑΜ-ΕΛΑΣ την εγκαθίδρυση δυαδικής εξουσίας στο νομό προβάλλοντας ως επιχείρημα την απόφαση της κυβέρνησης Εθνικής Ενότητας του Γεωργίου Παπανδρέου, στην οποία συμμετείχαν εκπρόσωποι της ΠΕΕΑ, του ΕΑΜ και του ΚΚΕ, σύμφωνα με την οποία οι αντάρτικες ομάδες που έδρασαν στην κατεχόμενη Ελλάδα θα κατείχαν, νόμιμα έπειτα από την απελευθέρωσή της στις περιοχές εκείνες που θα βρίσκονταν τμήματά τους την ημέρα της εθνικής απελευθέρωσης. Σ’ αυτή την απόφαση οι δυο αξιωματικοί της “συμμαχικής” Αποστολής BUG και, ο Γ. Πινιατώρος, εντολοδόχοι της σύσκεψης στο νομαρχιακό κατάστημα στο Αργοστόλι, απαίτησαν να υπαχθεί και προδοτική και ματωβαμμένη Π.Ο.Κ. για να πετύχουν, έτσι, τη νόμιμη πια κυριαρχία της, όπου στάθμευαν και κυριαρχούσαν στο νομό τα ληστρικά ένοπλα τμήματά της. Για να στηρίξει τις προτάσεις και τους όρους της αυτή η τριμελής επιτροπή BUG – Γ. Πινιατώρου και για να εκβιάσει την ηγεσία του ΕΑΜ-ΕΛΑΣ στην αποδοχή τους επισήμανε ιδιαίτερα σ’ αυτήν την απειλή κατά της ζωής των υπερτετρακοσίων πατριωτών και αγωνιστών που ήσαν φυλακισμένοι στο Αργοστόλι και περιζωσμένοι από ισχυρά ένοπλα τμήματα της Π.Ο.Κ. και των χωροφυλάκων, ενώ εξάλλου βασιζόταν και στην προσπάθεια που θα κατέβαλλε ο Ρέντσο Απολώνιο στην ιταλική μονάδα της Αντισάμου για προσχώρησή της σ’ αυτήν, εγκατάλειψη των θέσεών της και κάθοδό της με τα όπλα της στο Αργοστόλι.
Στις ιταμές και απαράδεκτες εθνικά αυτές προτάσεις των δύο αξιωματικών της λεγόμενης “συμμαχικής” Αποστολής BUG η ηγεσία του ΕΑΜ-ΕΛΑΣ ανταπάντησε σκληρά με οργή και αγανάκτηση, απορρίπτοντάς τες και κατηγορώντας τους ανοικτά και απροσχημάτιστα ως τους κύριους υπεύθυνους του ματοκυλίσματος του νομού. Ειδικότερα τους ετόνισε ότι ξεφεύγει κάθε όριο εθνικής ευπρέπειας, τιμής και καθήκοντος η εκ μέρους της αναγνώρισης της Π.Ο.Κ. ως οργάνωσης αντιστασιακής και για την εγκληματική και προδοτική της δράση σε κοινό μέτωπο με τους Γερμανούς τούς επέδειξε: τις δύο ταυτόχρονες και ταυτόσημες κατά το περιεχόμενο προκηρύξεις του Γερμανού διοικητή Σπιτέλερ και του αρχηγού των ενόπλων δυνάμεων της Π.Ο.Κ. Ζήσιμου Κουτροκόη στις 9 Ιουνίου 1944· την προκήρυξη του Σπιτέλερ στις 17 Ιουλίου 1944 έπειτα από τις γερμανοποκικές επιχειρήσεις στο Μεγάλο Βουνό· τις προκηρύξεις της Π.Ο.Κ.· τα ανθελληνικά και αντισυμμαχικά φύλλα του δημοσιογραφικού της οργάνου “Η Αφύπνιση”. Ταυτόχρονα η ηγεσία του ΕΑΜ-ΕΛΑΣ ανέλυσε λεπτομερειακά και με στοιχεία στη “συμμαχική” Αποστολή BUG την αιματηρή γερμανοποκική τρομοκρατία, τα κοινά με τους Γερμανούς μπλόκα της – την πυρπόληση χωριών· τη διαρπαγή και λεηλασία περιουσιακών στοιχείων των πατριωτών· τις συλλήψεις, φυλακίσεις και εκτελέσεις αγωνιστών επιδεικνύοντας σύγχρονα και αδιάψευστο φωτογραφικό υλικό. Με βάση όλα αυτά τα στοιχεία, η ηγεσία του ΕΑΜ-ΕΛΑΣ στηριζόμενη ακριβώς στην ίδια απόφαση της κυβέρνησης Εθνικής Ενότητας του Γ. Παπανδρέου, που προηγούμενα είχαν επικαλεστεί τα στελέχη της “συμμαχικής” Αποστολής BUG για την αναγνώριση της Π.Ο.Κ. ως αντιστασιακής οργάνωσης, εζήτησε από αυτά την υπαγωγή της Π.Ο.Κ. και των ενόπλων εγκληματικών τμημάτων της στην κατηγορία των Ταγμάτων Ασφαλείας της υπόλοιπης Ελλάδας και απαίτησε τον άμεσο αφοπλισμό τους και την παράδοση των ανδρών τους στις δυνάμεις του ΕΛΑΣ. Τέλος, η ηγεσία του ΕΑΜ-ΕΛΑΣ απαίτησε από την τριμελή επιτροπή BUG-Πινιατώρου την άμεση αποδοχή των προτάσεων και των όρων της αυτών, επισημαίνοντας ιδιαίτερα ότι σε αντίθετη περίπτωση οι δυνάμεις του ΕΑΜ-ΕΛΑΣ θα βάδιζαν κατά του Αργοστολιού και οι ευθύνες για όσα θα επακολουθούσαν θα βάραιναν τα στελέχη της “συμμαχικής” Αποστολής BUG.
Στο μεταξύ και η προσπάθεια του Ρέντσο Απολλώνιο για απόσπαση της ιταλικής μονάδας της Αντισάμου και κάθοδό της στο Αργοστόλι αποτύγχανε ολοκληρωτικά. Γιατί, όταν αυτός παρουσιάστηκε στους άνδρες της και τους ζήτησε να τον ακολουθήσουν στο Αργοστόλι, αυτοί σύσσωμοι αρνήθηκαν και του τόνισαν ότι υπακούουν μόνο στις διαταγές του ήρωα λοχαγού Αμος Παμπαλόνι, τον οποίο αναγνώριζαν και ως τον μόνο νόμιμο διοικητή τους. Ετσι ο Απολλώνιο αναγκάστηκε να γυρίσει άπρακτος στο Αργοστόλι».[3]
Οπως θα παρατήρησε ο αναγνώστης, ο δρ Σπύρος Λουκάτος την Αποστολή του ΣΣΜΑ την ονομάζει Αποστολή BUG. Σ’ αυτό στέκεται ο Θέμης Μαρίνος, υποστηρίζοντας ότι η Αποστολή δεν λεγόταν έτσι, αλλά Dastard, και ότι το BUG ήταν το δικό του ψευδώνυμο. Σε κείμενό μου με τον τίτλο: «Η ιταλογερμανική σύρραξη, η γερμανική κατοχή, η Π.Ο.Κ. και οι απολογητές της». Αναφορά σε σχετικά βιβλία, που δημοσιεύεται στις σελίδες 225-233 της 2ης έκδοσης του βιβλίου μου: «Μεραρχία Ακουι. Η σφαγή των Ιταλών στην Κεφαλονιά. Η Αντίσταση», Εκδόσεις ΕΣΤΙΑ, Αθήνα 2002, υπάρχει πλήρης απάντηση σε αυτό το ζήτημα, αν δηλαδή η Αποστολή του ΣΣΜΑ μετείχε στην ίδρυση της ΠΟΚ, την οποία εκπροσώπησε «επαξίως» και στις διαπραγματεύσεις με τον ΕΛΑΣ για την παράδοσή της σε αυτόν, όπως προκύπτει σαφώς και από τα πιο πάνω παρατεθέντα κείμενα-ντοκουμέντα του αείμνηστου Σπύρου Λουκάτου. Παραθέτω εδώ το σχετικό κείμενο:
«Ο Θ. Μαρίνος στο «Με οδηγό την αλήθεια…», μια απάντηση στο βιβλίο του Σπ. Λουκάτου: “Τα χρόνια της Ιταλικής και Γερμανικής Κατοχής και της Εθνικής Αντίστασης στην Κεφαλονιά και την Ιθάκη”, έτσι όπως αναφέρεται στην επικεφαλίδα του πρώτου μέρους (σελ. 21) και απαντώντας στον τρίτο τόμο του συγγράμματος, προσπαθεί να αποδείξει πως η Συμμαχική Στρατιωτική Αποστολή (ΣΣΑ), με την κωδική ονομασία Dastard, δεν συνεργάστηκε με τους Γερμανούς στην ίδρυση της Π.Ο.Κ., με κύριο επιχείρημα το ότι αυτή ιδρύθηκε λίγο πριν από την άφιξη της ΣΣΑ στην Κεφαλονιά. Καταφέρεται μάλιστα και εναντίον του “μυθιστορήματος” του Ευάγγελου Παρέντη, σύμφωνα με το όποιο “η Αποστολή σε συνεργασία με τους Γερμανούς οργάνωσε την Π.Ο.Κ. με σκοπό την εξόντωση του ΕΛΑΣ” (σελ. 23), ενώ είναι πασίγνωστο ότι η Π.Ο.Κ. προϋπήρχε της Αποστολής και συμπεραίνει πως θα το είχε βέβαια διαβάσει ο Λουκάτος και θα είχε επηρεαστεί από αυτό.
Αλλά το θέμα δεν είναι η ίδρυση της Π.Ο.Κ. λίγες μέρες πριν ή μετά την άφιξη της Αποστολής. Το θέμα είναι πως αυτές οι αιμοσταγείς συμμορίες από κοινούς εγκληματίες, και όχι καλοκάγαθους αγρότες, στην υπηρεσία των Γερμανών κατακτητών, που αιματοκύλισαν όχι μόνο την Κεφαλονιά αλλά και όλη την Επτάνησο (όπως είναι οι σφαγές της Λευκάδας κ.ά.) αμέσως μετά, αλλά και κατά τη διάρκεια του εμφυλίου που επακολούθησε, μπήκαν στην υπηρεσία των Αγγλων· με την από πολύ νωρίτερα προγραμματισμένη και προσχεδιασμένη τρομοκρατία τους κάμανε πολύ περισσότερα εγκλήματα απ’ ό,τι στην κατοχή ενώ ήταν στην υπηρεσία των Γερμανών.
Οσο για τους φόβους που έτρεφαν για το καθεστώς που θα προέκυπτε, αν κυριαρχούσαν οι δυνάμεις του εθνικοαπελευθερωτικού κινήματος, εν ονόματι των οποίων σε ρόλο απολογητή, δικαιολογούνε όλα τα συντελεσθέντα φρικώδη εγκλήματα στην υπηρεσία του κατακτητή, φυσικά η κυριαρχία αυτού του κινήματος αμφισβητούσε την ύπαρξη του αμαρτωλού καθεστώτος, προπολεμικού και κατοχικού, και ήταν θέμα στοιχειώδους επιβίωσής τους η εξόντωση του ΕΑΜ και των αγωνιστών της Εθνικής Αντίστασης σε συνεργασία με τους Γερμανούς και στη συνέχεια με τους Αγγλους και τις Αποστολές τους.
Τέλος, ο Θ. Μαρίνος στέκεται στο γεγονός πως ο Λουκάτος αποκαλεί στο βιβλίο του την Αποστολή ως Bug ενώ λεγότανε Dastard, προσπαθώντας να πιαστεί από αυτό, για να αμφισβητήσει τα γραφόμενά του, δηλώνοντάς μας ταυτόχρονα πως αυτό, το Bug, ήταν το δικό του κωδικό ψευδώνυμο ως αρχηγού της Αποστολής, ενώ του υπαρχηγού του, αξιωματικού Γιάννη Λάζαρη, ήταν Moth.
Αλλά ακόμα και δεοντολογικά, δεν υπάρχει πρόβλημα να αποκαλείται μια αποστολή με το όνομα ή το ψευδώνυμο του αρχηγού της, δηλαδή Αποστολή Bug όπως θα λέγαμε, για να αναφερθούμε σε πρόσωπα και καταστάσεις της εποχής εκείνης, π.χ. η ομάδα του Αστραπόγιαννου, το απόσπασμα του Κουλουμπή, το απόσπασμα του Μηλιαρέση, αναφορικάμε τον ΕΛΑΣ της Κεφαλονιάς, ή η συμμορία του Κουτροκόη, η ληστροσυμμορία του Γάκια, η ληστοσυμμορία του Κηριναίου Παπαδημάτου, αναφορικά με την Π.Ο.Κ.
Φυσικά, τα ονόματα της Αποστολής και των μελών της ήτανε κωδικά για τη μονάδα στην όποια ανήκαν –κατά τον Θ. Μαρίνο Force 133– και εξυπακούεται μυστικά. Ενα άλλο σημαντικό ζήτημα που προκύπτει από το βιβλίο του Θ. Μαρίνου, που τότε είχε τον βαθμό Βρετανού ταγματάρχου (όπως ο ίδιος αναφέρει στη σελ. 24), είναι η αμφισβήτηση της εκπροσώπησης του Γενικού Στρατηγείου Μέσης Ανατολής (ΓΣΜΑ) στην Κεφαλονιά από τον υπίλαρχο Ανδρέα Γαλιατσάτο, Κεφαλονίτη από το Βαρύ της Ερύσσου. (Ο Θ. Μαρίνος είναι από τη Ζάκυνθο και ο Γιάννης Λάζαρης, που ο γράφων τον είχε το 1954 διοικητή στον στρατό, από τη Λευκάδα. Ακόμα, ο γράφων είχε δάσκαλο στις δύο τελευταίες τάξεις του δημοτικού, στα Κομητάτα της Κεφαλονιάς, κατά την περίοδο 1941-42, τον αναφερόμενο από τον Θ. Μαρίνο Ευάγγελο Παρέντη, ο οποίος ήταν πολύ άξιος δάσκαλος.
Γράφει λοιπόν ο Θ. Μαρίνος στη σελ. 34 του βιβλίου του: “Τότε (τον καιρό της ιταλογερμανικής σύρραξης δηλ.) δεν υπήρχε στην Κεφαλονιά εξουσιοδοτημένος εκπρόσωπος του ΓΣΜΑ. Ο υπίλαρχος Ανδρέας Γαλιατσάτος, στον όποιο προφανώς αναφέρεται (ο Σ. Λουκάτος ένν.) ήταν απλώς πράκτωρ της Ιντέλλιντζενς Σέρβις με μοναδική αποστολή την διαβίβαση πληροφοριών στη βάση του”. (Τα σε επεξηγηματικές παρενθέσεις τού Β.Σ.) Τώρα γιατί να ήτανε απλώς “πράκτωρ” της Ι.Σ. μόνο ο Α. Γαλιατσάτος και όχι και ο Βρετανός “ταγματάρχης” Θ. Μαρίνος ή Bug; Μα διότι ο Θ. Μαρίνος διεκδικούσε την ιδιότητα του αρχηγού της Αποστολής άλλοτε της Κεφαλονιάς και της Ιθάκης και άλλοτε όλων των Ιονίων Νήσων, όπως, αναφέραμε και παραπάνω. Αλλά δεν είναι μόνο αυτό. Το σπουδαιότερο είναι πως ο Γαλιατσάτος, ως εκπρόσωπος του ΓΣΜΑ, έπαιξε αποφασιστικό ρόλο στο να στραφούν τελικά οι Ιταλοί της Κεφαλονιάς εναντίον των Γερμανών. Γνωστό επίσης είναι πως ο Γαλιατσάτος, ως εκπρόσωπος του ΓΣΜΑ, συνοδευότανε από τον δεκανέα ασυρματιστή Φρίξο Σινόπουλο, όταν αποβιβάστηκε το δεύτερο δεκαπενθήμερο του Αυγούστου του 1943 στη βόρεια Κεφαλονιά και πήγε να εγκατασταθεί στο χωριό Βαρύ της Ερύσσου, τον γενέθλιο τόπο του.
Σύμφωνα με δημοσίευμα του Γ. Καράγιωργα στο περιοδικό “Ιόνιος Ηχώ”, το όποιο εμφανίστηκε σε συνέχειες καθ’ όλη τη χρονιά 1962 (από το τεύχος 186-187, Γενάρης- Φλεβάρης 1962, ώς το τεύχος 196-197, Νοέμβρης-Δεκέμβρης 1962) στην πρώτη σελίδα αριθ. 5 της πρώτης συνέχειας αναφέρεται πως μεταξύ των άλλων προσόντων του υποψηφίου που θα αποβιβαζότανε στην Κεφαλονιά θα έπρεπε: “να κατήγετο από την Κεφαλληνίαν και να είχε το απαιτούμενο κύρος να επιβληθεί στον πληθυσμό, επειδή το ΕΑΜ είχε λάβει σοβαράς διαστάσεις”. Δηλαδή, ο βασικός σκοπός και της πρώτης Αποστολής, αυτό που τους πόναγε και τους έκοφτε που λένε, ήτανε η παρεμπόδιση της εξάπλωσης του ΕΑΜ.
Αυτό το πολυσέλιδο δημοσίευμα, στο όποιο υπάρχουν και πολλές προσωπικές αφηγήσεις του Α. Γαλιατσάτου και το οποίο φέρει τον τίτλο: “Φρούριον η Κεφαλληνία: Να εξουδετερωθή”, αναφέρεται πως ο διοικητής της Μεραρχίας Ακουι, στρατηγός Γκαντίν, “τον εδέχθη φιλοφρόνως” όταν ο Α. Γαλιατσάτος τον επισκέφθηκε στη Διοίκηση της Μεραρχίας έχοντας μαζί του ως διερμηνέα τον Μηλιαρέση, ρωτώντας τον “αν ήτο διατεθειμένος να επωφεληθεί της συνθηκολογήσεως, οπότε ο Γαλιατσάτος θα τον ενίσχυε”. Ο στρατηγός ζήτησε την επίσημη άποψη του συμμαχικού Στρατηγείου. Ο υπίλαρχος επικοινώνησε και πάλι με τον ασύρματο και του διαβίβασε την άποψη των Αγγλων. “Εν περιπτώσει και δεχθήτε» του είπε “να προσχωρήσετε στο κίνημα του Μπαντόλιο, οι σύμμαχοι σας υπόσχονται να μεταφέρουν όλο τον Ιταλικό στρατό με δικά τους μέσα στην Ιταλία. Θα χρειασθή όμως να περιμένουν για λίγο στην Κεφαλληνία μέχρις ότου αποβιβασθούν σ’ αυτήν τα αγγλικά στρατεύματα που θα την καταλάβουν…”. Τέτοιες υποσχέσεις έδινε ο Γαλιατσάτος στους Ιταλούς ως εκπρόσωπος της Αποστολής, συντελώντας έτσι στην αντιπαράθεση και στη σύγκρουσή τους με τους Γερμανούς”. Και παρακάτω, στη συνέχεια 5 του δημοσιεύματος: “Την επομένη ξανασυνήλθε το πολεμικό συμβούλιο. Ο Γκαντίν χωρίς ενθουσιασμό απεφάσισε να προσχωρήσει στον Μπαντόλιο. Ο Γαλιατσάτος έλαβε σήμα από το Κάιρο και τους ειδοποίησε να επιτεθούν αιφνιδιαστικώς, να καταλάβουν τους Γερμανούς και να τους εξουδετερώσουν, προτού να αντιληφθούν καλά-καλά τι συνέβη”.
Αλλά οι Ιταλοί δίνουνε στους Γερμανούς, ύστερα από αίτησή τους, τρεις μέρες προθεσμία για να τους απαντήσουν για το αν θα παραδοθούν ή όχι. Υστερα απ’ αυτό, ο Α. Γαλιατσάτος πήγε στην ιταλική Διοίκηση, όπου συνάντησε τον λοχαγό Απολλώνιο που όντας ανήσυχος, επειδή ο Γαλιατσάτος ήταν έξαλλος, τον ρώτησε τι συμβαίνει. Και η απάντηση: “Τι συμβαίνει! Αυτός που έδωσε τρεις μέρες προθεσμία στους Γερμανούς είναι ή ηλίθιος ή προδότης. Κάποιος πρέπει να τον εκτελέσει. Αν δεν μπορείτε εσείς, θα τον σκοτώσω εγώ”. («Ι.Η.», τεύχος 194-195, σελ. 18).
Αυτά έπραξε κατά τις προσωπικές του αφηγήσεις και ως εκπρόσωπος του ΓΣΜΑ ο Α. Γαλιατσάτος κατά τον Θ. Μαρίνο, μη όντας εκπρόσωπος. Και είναι αυτός που στο τέλος, όταν μετέδιδε στο Κάιρο τις πληροφορίες για τις ομαδικές εκτελέσεις και σφαγές των παραδοθέντων Ιταλών στρατιωτών, έλαβε από το κέντρο την εντολή: “Μη σας απασχολεί πια αυτή η υπόθεση”! Αφού πρώτα κάμανε ό,τι ήταν δυνατό για να τους ξεσηκώσουνε! Ισως και εσκεμμένα, με προδιαγραμμένη κατάληξη.
Και όλα αυτά ο Θ. Μαρίνος, ο αξιότιμος Βρετανός τότε ταγματάρχης και ίσως σήμερα στρατηγός, τα σβήνει με μια μονοκοντυλιά, καταργώντας τον Α. Γαλιατσάτο από εκπρόσωπο, ενώ ο ίδιος ο Α. Γαλιατσάτος στις αφηγήσεις του αναφέρει την Αποστολή του Θ. Μαρίνου ως δεύτερη Αποστολή, στην οποία δρούσαν από κοινού.
Δεν παραλείπει δε (στη σελ. 34 του βιβλίου του) να ψέξει τον Λουκάτο, λέγοντας πως “κατ’ αρχήν, για τη σύρραξη εκείνη [την ιταλογερμανική] ο συγγραφέας και παλαιότερα, σε προηγούμενο βιβλίο του, είχε αποδώσει ευθύνες στους συμμάχους λόγω υποσχέσεως για βοήθεια, που δήθεν είχαν δώσει μέσω του εκπροσώπου του ΓΣΜΑ στην Κεφαλονιά –ενώ είναι γνωστό ότι υπεύθυνοι ήταν οι ίδιοι οι Ιταλοί και ο ΕΛΑΣ – βοήθεια από την οποία επωφελήθηκε αυξάνοντας τον οπλισμό του από το Ιταλικό οπλοστάσιο”. Με άλλα λόγια, κατά το δίκαιο των ισχυρών υπεύθυνα είναι, όπως πάντοτε, τα θύματα. Ετσι, καταργώντας την Αποστολή και την εκπροσώπησή του ΓΣΜΑ από τον Γαλιατσάτο, απαλλάσσει τους καλούς μας τους συμμάχους και την ελληνική βασιλική κυβέρνηση του Καΐρου από ένα –πιθανόν επίσης και από την πλευρά τους– προμελετημένο και προσχεδιασμένο έγκλημα ή τουλάχιστον από τις βαρύτατες ευθύνες τους για την αθέτηση των υποσχέσεών τους. Εν τέλει, αν και η βασική πρόθεση του Θέμη Μαρίνου ήταν να αποδείξει, απαντώντας στον Λουκάτο με το βιβλίο του, πως αυτός και η Αποστολή του δεν μετείχαν στην ίδρυση της Π.Ο.Κ., έθιξε παράλληλα και πολλά άλλα βασικά ζητήματα εκείνης της εποχής για τα οποία πήραμε θέση. Ομως, για την αθωότητα της Αποστολής τους σε σχέση με την Π.Ο.Κ. δεν μας έπεισε καθόλου. Παραθέσαμε ήδη τις Ιδρυτικές πράξεις της Π.Ο.Κ., που είναι πολύ αποκαλυπτικές». (Σελίδες 228-233 του προαναφερόμενου βιβλίου μου)
Αριθμός εγγράφου 23. Ατομικό αρχείο του συγγραφέα. Το Πρακτικό της Ιδρυσης της Π.Ο.Κ. δακτυλογραφημένο από πιστή αντιγραφή.
«Π.Ο.Κ. ΠΡΑΚΤΙΚΟΝ ΙΔΡΥΣΕΩΣ»
«Oι υπογεγραμμένοι Κεφαλλήνες πατριώται εν ονόματι της Πατρίδος και εν τω λόγω της Τιμής των συνελθόντες συναποφασίζωσι και υπογράφωσι τα κάτωθι: 1ον) Συνιστώσιν την Π.Ο.Κ., της οποίας αντικειμενικός σκοπός είναι η επαναφορά της τάξεως και της ασφαλείας εις το νησί μας και η υπεράσπισις της Ελληνικής Πατρίδος. 2ον) Αποκυρώσωσι (σσ. διάβαζε αποκηρύσσουσι) την Κομμουνιστικήν οργάνωσιν του ΕΑΜ και καταδικάζωσιν την κομμουνιστικήν του δράσιν, δολοφονίας, αρπαγάς, ληστείας. 3ον) Αποφασίζωσιν την εξόντωσιν των υποδεδειγμένων αρχηγών των ως και παντός, όστις συνέβαλε εις συλλήψεις και εκτελέσεις προσώπων και θα φανώσιν αμείλικτοι έναντι τούτων ανεξαρτήτως φιλίας ή συγγενείας. 4ον) Θα φανώσιν μεγαλόψυχοι έναντι των παρασυρθέντων και ελαφρά ενεχομένων, ώστε προσέλθωσι αδικίαι και έκαστος να τιμωρηθή επί τη βάσει των αδικημάτων, τα οποία διέπραξε χωρίς να υπάρχουν πάθη και μίση ατομικά».
(Σελίδα 423 του 3ου τόμου του βιβλίου του Σπύρου Λουκάτου και σελίδα 221 του δικού μου βιβλίου).
«…Δηλωθείτε ως εθελονταί. Πάρτε τα όπλα και εστέ πολεμισταί της καλλιτέρας εθνικής υποθέσεως. Βαδίσατε προς την ιδίαν βοήθειαν και παραμερίσατε τον Μπολσεβικικόν τρόμον. Ακόμα είναι καιρός. Θάνατος εις πάντα ληστήν και κακούργον, θάνατος εις τους προδότας της Ελλάδας! Δηλώσεις δέχεται το τοπικόν φρουραρχείον Αργοστολίου. Ελευθερώσατε την Κεφαλληνία, αναλογίζεσθε τας φονικάς πράξεις Χιονάτων και Βαλεριάνου! Η κυριαρχία του Κομμουνιστικού τρόμου πρέπει να εύρη ένα τέλος.
ΖΗΣΙΜΟΣ ΚΟΥΤΡΟΚΟΗΣ».
(Δείγμα από πρόσκληση του αρχηγού της Π.Ο.Κ. Ζ. Κουτροκόη – πότε υπέγραφε Κουτροκόης και πότε Κοτροκόης. Καλεί τους εθελοντές να πάνε να εγγραφούνε στην ΠΟΚ στο γερμανικό φρουραρχείο τ’ Αργοστολιού και φυσικά να εξοπλιστούνε.)
Μετά τις κοινές εκκαθαριστικές επιχειρήσεις στον Αίνο Γερμανών – ΠΟΚ στις 17 Ιουνίου 1944, ο Γερμανός διοικητής Κεφαλονιάς αντι/ρχης Σπιτέλερ, ανακοίνωσε την εκτέλεση 136 κομμουνιστών, που οι περισσότεροι ήταν άμαχος πληθυσμός, παιδιά, γυναίκες, γέροι. Αυτές τις ληστοσυμμορίες, που είχανε ρημάξει την Κεφαλονιά, πριν εμφανιστεί το ΕΑΜ με τις ζωοκλοπές και το ΕΑΜ τις εξαφάνισε με την τακτική του της απόλυτης ανοχής και της θανατικής ποινής, ο συγγραφέας του «πονήματος» του μαδήματος της κότας, τους έκαμε «εθνικιστές αντάρτες», που θα τους αναγνώριζε και ως αντιστασιακούς το ΕΑΜ. Τέτοιες «απόψεις» και τέτοια ανυπόστατα ψεύδη υποστηρίζει. Τι να πει κανείς; Μετά τον Ντε Μπερνιέρ, τον Θέμη Μαρίνο και τον Γ. Αποστολάτο, παίρνει κι αυτός σειρά στην προσπάθεια αναθεώρησης και παραχάραξης της Ιστορίας, της Ιστορίας της Κεφαλονιάς, που έχει στον αγώνα κατά των κατακτητών απειράριθμους νεκρούς, στην προσπάθεια να γίνει το μαύρο άσπρο και η μέρα νύχτα, να εμφανιστούνε με αγωνιστικές δάφνες και αντιστασιακούς τίτλους αυτές, οι ορδές των εγκληματιών δολοφόνων. Εφτασε δε ο καλός μας συγγραφέας να γράψει και για πισώπλατο χτύπημα των Γερμανών από τον Αστραπόγιαννο στη Σάμη κατά την αποχώρησή τους.
Φυσικά, πού να ξέρει τι έγινε τις μέρες εκείνες με τους Γερμανούς και τον ΕΛΑΣ στις Φρίκες του Θιακιού, στο Βαθύ, της Ιθάκης και μέσα στο δικό μας κανάλι. Δυστυχώς με το βιβλίο του αυτό, προσπαθεί –και δεν είναι ο πρώτος– να ακυρώσει την κεφαλονίτικη Αντίσταση, που σε συνάρτηση και με τη σύρραξη της Ακουι με τους Γερμανούς, αποτελεί ένα πολύ μεγάλο και ηρωικό κεφάλαιο της Νεότερης Ιστορίας μας. Εγώ είχα 10 χρόνια κόντρα κι εδώ και στην Ιταλία και στην Αγγλία με τον Λουί ντε Μπερνιέρ, μέχρι που στο τέλος ζήτησε συγγνώμη διά του Τύπου, γράφοντας πως μπορεί και να κάνει και λάθος, αλλά για να κάνει χειρότερα σε καινούργιο του βιβλίο. Ο κ. Γ.Κ. Δενδρινός [καμιά σχέση, όπως είπαμε, με τον μεγάλο Γιώργο Π. Δενδρινό (Φλωριά) 1904-1938], μέσα στο πολλαπλά απαράδεχτο κείμενό του έχει και κάποιες όχι αθώες αντιγραφές από δικά μου κείμενα και το όνομά μου ανάμεσα σε άλλα, που δεν θα επιθυμούσα καθόλου να βρίσκεται. Τι να πω; Τέλος, ο «εθνικιστής αντάρτης» Φωκίων Αλισανδράτος (Γάκιας) ειρηνικός αγρότης κατά Γ. Αποστολάτο, εκπροσωπούμενος από τους δύο αξιωματικούς της Αποστολής του ΣΣΜΑ στις διαπραγματεύσεις με τον ΕΛΑΣ, όπως και όλη η ΠΟΚ, δεν ήταν τίποτ’ άλλο από προπολεμικός ληστοσυμμορίτης, μέλος της αιμοσταγούς ληστοσυμμορίας Καρούσου, που είχε σκοτώσει τρεις χωριανούς μου Δομενικέους το 1922-1923. Η εφημερίδα «Εληά», Φύλλο 329, 14.7.1928, σελίδα 4α, δημοσιεύει τα εξής: «Την παρελθούσαν Τετάρτην συνελήφθη ο εκ των μελών ληστοσυμμορίας Καρούσου Φωκίων Αλυσανδράτος ή Γάκιας».[4]
Ο Γάκιας και η συμμορία του ήρθαν στα Κομητάτα μετά τη Βάρκιζα και πήραν μέσα από το καφενείο τον παπά του χωριού και δύο πρώτα ξαδέρφια του και τους πήγαν στο Κακό Λαγκάδι για να τους εκτελέσουνε. Και έπεσε όλο το χωριό και του τους πήρε! Υστερα από λίγο, πήγε στα Δαυγάτα, έξω από το Αργοστόλι και πήρε τους 8 Δαυγάδες μέσα από τον χορό, τους πήγε στη Φάλαρη και τους εκτέλεσε.
Σε λίγο, στις «εκλογές» του 1946, γύρναγε στα χωριά με μια μεγάλη κουρσάρα και μια κούτα τσιγάρα «Παπαστράτος Νο 3» από την οποία πρόσφερε στους καπνίζοντες και έκανε προπαγάνδα υπέρ του Λαϊκού Κόμματος. Δεν είναι λίγοι οι σκοτωμένοι από αυτόν και στο Νιοχώρι και στα Κομητάτα, οι περισσότεροι συγγενείς μου. Αυτός ήταν ο «εθνικιστής αντάρτης» του εν λόγω κυρίου.
*Συγγραφέας – Δημοσιογράφος
Υποσημειώσεις:
[1] ΣΣΜΑ: Συμμαχικό Στρατηγείο Μέσης Ανατολής
[2] Αυτή η επιτροπή εκπροσωπούσε την Π.Ο.Κ., τη χωροφυλακή και τον στην υπηρεσία των Γερμανών νομάρχη Κεφαλονιάς-Ιθάκης, δηλαδή τη μαύρη αντίδραση.
[3] Βλέπε: Σπύρου Λουκάτου: «Τα χρόνια της ιταλικής και της γερμανικής κατοχής και της Εθνικής Αντίστασης στην Κεφαλονιά και στην Ιθάκη». Τόμος 3ος: Η ναζιστική γερμανική κατοχή, οι εθνικοαπελευθερωτικές οργανώσεις και τα αντιστασιακά επιτεύγματα στην Κεφαλονιά και στην Ιθάκη 24/9/1943 – 17/9/1944. Εκδοση Ομοσπονδίας Κεφαλονίτικων και Ιθακησιακών Σωματείων και Συλλόγου Φαρακλάδων «Η Εύγερος», Αθήνα 1991.
[4] Βλέπε: Αγγελο-Διονύση Δεμπόνου: «Σταθμοί στην πολιτικο-κοινωνική και πολιτισμική ζωή του Αργοστολιού», 1994, σελ. 407.
