Θεμελιώδη δικαιώματα, ελευθερία του Τύπου και Κράτος Δικαίου, δέχονται σοβαρές πιέσεις στην Ελλάδα. Τα παραπάνω διαπιστώνει στο προσχέδιο αναφοράς της, μετά την επίσκεψη που πραγματοποίησε στη χώρα από 6 έως 8 Μαρτίου 2023 η Επιτροπή Πολιτικών Ελευθεριών, Δικαιοσύνης και Εσωτερικών Υποθέσεων (LIBE) του Ευρωκοινοβουλίου.
Συγκεκριμένα, εκφράζει ανησυχίες για πολύ σοβαρές απειλές κατά του κράτους δικαίου και των θεμελιωδών δικαιωμάτων, ενώ τονίζει ότι οι έλεγχοι και οι ισορροπίες είναι ουσιώδεις για μια ισχυρή δημοκρατία και σημειώνει με ανησυχία ότι έχουν δεχθεί ισχυρές πιέσεις στην Ελλάδα.
Για την ελευθερία του Τύπου
Σύμφωνα με την αναφορά, εκφράζονται σοβαρές αμφιβολίες για την ελευθερία του Τύπου, τονίζοντας παράλληλα ότι οι οργανώσεις της κοινωνίας των πολιτών υφίστανται τεράστια πίεση και ότι το δικαστικό σύστημα είναι εξαιρετικά αργό και αναποτελεσματικό, γεγονός που οδηγεί σε μια κουλτούρα ατιμωρησίας.
Η LIBE, εκφράζει την έκπληξή της που σχεδόν δύο χρόνια μετά τη δολοφονία του Γιώργου Καραϊβάζ, δεν υπάρχει ακόμη ορατή πρόοδος στην αστυνομική έρευνα και επιμένει ότι η υπόθεση πρέπει να διερευνηθεί χωρίς περαιτέρω καθυστέρηση και προτρέπει τις αρχές να ζητήσουν βοήθεια από την Europol.
Παράλληλα, ανησυχεί ιδιαίτερα για το γεγονός ότι πολλοί δημοσιογράφοι αντιμετωπίζουν σωματικές απειλές, λεκτικές επιθέσεις, ακόμα και από υψηλόβαθμους πολιτικούς και υπουργούς, παραβίαση του απορρήτου τους με spyware ή αγωγές SLAPPs (Στρατηγικές αγωγές κατά της συμμετοχής του κοινού).
Ευρύτερα, ο πλουραλισμός της ενημέρωσης απειλείται, καθώς ένας μικρός αριθμός ολιγαρχών έχει μοιραστεί την ιδιοκτησία των Μέσων στη χώρα με αποτέλεσμα τη ανεπαρκέστατη αναφορά για ορισμένα θέματα, όπως το ατύχημα του τρένου στα Τέμπη.
Για τα θεμελιώδη δικαιώματα και το Κράτος Δικαίου
Η Επιτροπή εκφράζει, επίσης, της ανησυχία της για την υποχρηματοδότηση, την υποστελέχωση, τον περιορισμό των εξουσιών, τις αδιαφανείς διαδικασίες διορισμών και την παρενόχληση και τον εκφοβισμό αξιωματούχων ανεξάρτητων δημόσιων φορέων όπως η Αρχή Προστασίας Δεδομένων και η Αρχή για την Ασφάλεια και το Απόρρητο των Επικοινωνιών.
Σημειώνει επίσης ότι η Εθνική Υπηρεσία Διαφάνειας, η οποία θα πρέπει να διαδραματίσει ζωτικό ρόλο στον έλεγχο των δημοσίων αρχών, δεν φαίνεται να είναι αποτελεσματική και έχουν εκφραστεί ανησυχίες σχετικά με την ανεξαρτησία της. Επίσης, «η συνεχιζόμενη παρενόχληση της εισαγγελέως κατά της διαφθοράς Ελένης Τουλουπάκη προκαλεί σοβαρή ανησυχία», αναφέρει η Επιτροπή.
Η διάρκεια των δικαστικών διαδικασιών, σε συνδυασμό με αμφιβολίες για την ακεραιότητα τμημάτων της αστυνομίας και συγκρούσεις συμφερόντων, οδηγεί σε μια κουλτούρα ατιμωρησίας όπου μπορεί να ευδοκιμήσει η διαφθορά.
Καλεί την κυβέρνηση και τις αρχές να επιλύσουν αυτά τα ζητήματα κατά προτεραιότητα και να εφαρμόσουν πλήρως όλες τις αποφάσεις του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων. Η LIBE εκφράζει σοβαρές ανησυχίες για τη μεταχείριση των μεταναστών στα εξωτερικά σύνορα και στο εσωτερικό, μετά από αναφορές για συστηματικές απωθήσεις, βία, αυθαίρετη κράτηση και κλοπή των υπαρχόντων τους.
Προτρέπει την κυβέρνηση να άρει αμέσως τους περιορισμούς που επιβλήθηκαν σε ΜΚΟ και δημοσιογράφους του προσφυγικού και ζητεί να υποστηριχθούν και να ενισχυθούν όλες οι πρωτοβουλίες που συμβάλλουν σε μεγαλύτερη διαφάνεια σε αυτά τα θέματα, όπως ο μηχανισμός υποβολής εκθέσεων από την Επιτροπή Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων.
Άλλωστε, μπορεί η Ελλάδα να διαθέτει στέρεο νομικό πλαίσιο όσον αφορά την ίση μεταχείριση και να έχουν γίνει θετικά βήματα, όπως η δημιουργία της νέας Επιτροπής Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων, αλλά παραμένει η άνιση μεταχείριση των γυναικών, ατόμων της ΛΟΑΤΚΙ κοινότητας, Ρομά και άλλων εθνοτικών μειονοτήτων.
Σε αυτό το σημείο η πλειοψηφία των βουλευτών του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου καλούν την κυβέρνηση και όλες τις άλλες πολιτικές δυνάμεις να αναλάβουν δράση κυρίως όσον αφορά την ενδοοικογενειακή βία, την αστυνομική βία και την ισότητα στον γάμο.
Απάντηση και στον Γ. Γεραπετρίτη
Στις 23/04/23, ο Έλληνας Υπουργός Μεταφορών και Υπουργός Επικρατείας, Γιώργος Γεραπετρίτης, απηύθυνε επιστολή στον πρόεδρο της LIBE Λόπεθ Αγιλάρ, κατηγορώντας τους βουλευτές του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου για «παρέμβαση στην εσωτερική πολιτική σκηνή ενός κράτους μέλους, εμπλοκή σε πολιτικά παιχνίδια τη στιγμή που έχουν ήδη προκηρυχθεί εθνικές εκλογές … για την ερχόμενη άνοιξη».
Η Επιτροπή απαντάει ότι:
-Κατά τη στιγμή της αποστολής, οι γενικές εκλογές του 2023 στην Ελλάδα δεν είχαν προγραμματιστεί ούτε είχαν ανακοινωθεί επίσημα.
-Το επίσημο τριήμερο εθνικό πένθος τηρήθηκε πλήρως και είχε λήξει στις 3/3/2023.
-Το Προεδρείο του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου είχε αποφασίσει με κατεπείγουσα γραπτή διαδικασία στις 3/3/2023 να μην αναβληθεί η αποστολή της Επιτροπής στην Αθήνα».
