Τέσσερα μέλη, της Ελληνικής Ακαδημίας Κινηματογράφου επαγγελματίες του κινηματογράφου, ζήτησαν να διαγραφεί από την Ελληνική Ακαδημία Κινηματογράφου ο κριτικός κινηματογράφου Δανίκας Δημήτρης και η Επιτροπή Δεοντολογίας έκανε δεκτό το αίτημά τους.
Αφορμή ήταν ένα άρθρο του Δημήτρη Δανίκα στο Πρώτο Θέμα, με τίτλο «Ο αρβυλόμαγκας και το αλαλούμ», πριν από λίγους μήνες, στο οποίο ουσιαστικά αθώωνε τον Στάθη Παναγιωτόπουλο των Ράδιο Αρβύλα και έριχνε την ευθύνη ευθέως στα θύματά του.
Ένα μικρό απόσπασμα από το χυδαίο άρθρο του Δ. Δανίκα : «Αφού λοιπόν λόγω τηλεοπτικής δημοφιλίας κατέληξαν στο κρεβάτι του. Αφού λοιπόν λόγω “επωνυμίας” έκατσαν στα τέσσερα. Και αφού λόγω αρβυλο-εκπομπών, που όζουν πετσίλα και πορδίλα, συμφώνησαν να απαθανατιστούν, οπτικώς και μπρος και πίσω και πλαγίως και μπρούμυτα και παρτουζοειδώς, ε τότε με το σπαθί τους κέρδισαν πρώτο ρόλο σ’ αυτή τη χυδαιότητα που μπροστά στο τελευταίο επαγγελματικό πορνογράφημα του Δημήτρη Σειρηνάκη μοιάζει κάτι χειρότερο από σκουπίδι».
Το αίτημα διαγραφής του Δημήτρη Δανίκα κατατέθηκε από την ενδυματολόγο Μάρλι Αλειφέρη και τις σκηνοθέτιδες Ρηνιώ Δραγασάκη, Σοφία Εξάρχου και Κωνσταντίνα Κοτζαμάνη.
Ολόκληρο το σκεπτικό της απόφασης:
Σκεπτικό και απόφαση της Επιτροπής Δεοντολογίας
Οι εκπρόσωποι της Επιτροπής Δεοντολογίας της Ελληνικής Ακαδημίας Κινηματογράφου, μετά από καταγγελία που δεχθήκαμε από 4 μέλη της, με αίτημα να διαγραφεί από την ΕΑΚ ο κριτικός Δανίκας Δημήτρης με αφορμή το άρθρο του “Ο αρβυλόμαγκας και το αλαλούμ” (Πρώτο Θέμα, 24/12/2021), ακούσαμε εκτενώς και τις δύο πλευρές και συγκεντρωθήκαμε σε πολύωρες συνεδριάσεις για να αποφασίσουμε με ευθύνη, σοβαρότητα αλλά και θάρρος.
Σχετικά με την απόφασή μας, όλοι μας θεωρούμε εξαιρετικά επικίνδυνο ένα προηγούμενο που πλήττει, ή έστω αφήνει διάτρητη σε μελλοντικές ερμηνείες, την ελευθερία του λόγου – ειδικά στις τέχνες και την κριτική τους. Ο κινηματογράφος είναι πολιτισμός και μόνο πολιτισμός είναι η απάντηση – σε οποιαδήποτε ερώτηση.
Η ελευθερία του λόγου όμως, όπως και οποιαδήποτε άλλη ελευθερία στα δημοκρατικά πολιτεύματα, έχει και ευθύνες και συνέπειες και όρια. Αν ο λόγος κρίνεται συκοφαντικός, προσβλητικός, επικίνδυνος, αν ακολουθεί τη ρητορική του μίσους, τότε αυτό πλήττει την αξιοπρέπεια, το κύρος, την κοινή ασφάλεια και τότε τα όρια είναι απαραίτητα.
Ο κύριος Δανίκας δεν έγραψε την κριτική μιας ταινίας. Αλλά ένα κείμενο άποψης, ένα στην ουσία πολιτικό κείμενο, για ένα σοβαρότατο κοινωνικό θέμα που μόνο τελευταία τολμήσαμε ως κοινωνίες να επαναδιαπραγματευτούμε και να επαναπροσδιορίσουμε.
Σε μία εποχή όπου έχει ανοίξει επιτέλους ένας σοβαρός διάλογος για τη σεξουαλική παρενόχληση/κακοποίηση, την κουλτούρα του βιασμού, τις γυναικοκτονίες, όπου οι δημόσιες φωνές προσπαθούν να πάνε μπροστά έναν κόσμο που, άμεσα ή έμμεσα, έχει την τάση να κατηγορεί το θύμα, ένα μέλος της ΕΑΚ γράφει ένα άρθρο για το revenge porn, που εμμένει να θεωρεί τη γυναίκα (τουλάχιστον) συνένοχη στο έγκλημα.
Θεωρούμε ότι ένα τέτοιο κείμενο από έναν τόσο επιδραστικό αρθρογράφο σ’ ένα τόσο λαοφιλές έντυπο επηρεάζει καταλυτικά την κοινή γνώμη, ενισχύοντας τα ταμπού και τα διαστρεβλωμένα πρότυπα που θέλουν την γυναίκα να μην έχει δικαίωμα στην σεξουαλικότητά της και την ελεύθερη αυτοδιάθεσή της. Κατά τον κύριο Δανίκα μια γυναίκα «πρέπει να προσέχει» γιατί αλλιώς «καλώς πληρώνει το τίμημα».
Οφείλουμε επίσης να λάβουμε υπόψη μας ότι δεν είναι η πρώτη φορά που ο κύριος Δανίκας έχει γράψει με παρόμοιο τόνο, ύφος και λόγο για τις γυναίκες («Οι άλλες άγνωστες αμαρτίες του Χάρβεϊ Γουάινσταϊν: Ο βίος και η πολιτεία του» | Πρώτο Θέμα, 16/10/2017).
Η Επιτροπή Δεοντολογίας της ΕΑΚ δεν είναι δικαστήριο. Εχει μία συμβολική ισχύ και δράση. Θεωρούμε ότι ο κύριος Δανίκας δεν πλήττεται – δεν χάνει την εργασία του ή την πρόσβαση να συνεχίσει να γράφει τις απόψεις του ελεύθερα.
Εμείς όμως πιστεύουμε ότι τέτοιου είδους κείμενα κάνουν κάτι χειρότερο από το «να πλήττουν το κύρος της Ακαδημίας» (όπως προβλέπει το καταστατικό ως κριτήριο διαγραφής στο ‘Αρθρο 16 παράγραφος 2β). Τέτοιου είδους κείμενα εκπροσωπούν παλιές, λοξές κι επικίνδυνες αντιλήψεις που δεν έχουν καμία θέση σ’ έναν θεσμό πολιτισμού.
Οι κινηματογραφιστές στεκόμαστε στο πλευρό των γυναικών κι επιλέγουμε το δρόμο της ισότητας, του σεβασμού και της ανοιχτής σκέψης που θέλουμε να ελπίζουμε ότι θα οδηγήσει σ’ έναν πιο δίκαιο κόσμο.
Για όλα τα παραπάνω, ως επιτροπή δεοντολογίας αποφασίζουμε να κάνουμε δεκτό το αίτημα της διαγραφής του κυρίου Δανίκα από την Ελληνική Ακαδημία Κινηματογράφου.
Η Επιτροπή Δεοντολογίας
Αποστολίδη Ρέα, παραγωγός
Βαρυμποπιώτης Κώστας, μιξέρ ήχου
Καραμάνης Χρήστος, διευθυντής φωτογραφίας
Κατσούφης Βασίλης, παραγωγός
Λυκούργου Πόλυ, κριτικός κινηματογράφου
Μακρίδης Μπάμπης, σκηνοθέτης
Παπαδημητρίου Λυδία, θεωρητικός κινηματογράφου
Σουγανίδου Ειρήνη, διανομέας
Χατζάκου Μαρία, σκηνοθέτις – παραγωγός».
