Just in

Όλα τα νέα
Imerodromos logo
 

14 Μάη 1942: Αποφασίζεται η συγκρότηση ένοπλων ομάδων του ΕΛΑΣ

Στις 14 Μάη 1942 έγινε παράνομα στη Λαμία η πλατιά σύσκεψη στελεχών του ΚΚΕ και του ΕΑΜ Φθιώτιδας, Φωκίδας και Ευρυτανίας με θέμα την οργάνωση του ένοπλου αγώνα στη Ρούμελη. Στη σύσκεψη αυτή παίρνει μέρος και ο Θανάσης Κλάρας (Άρης Βελουχιώτης). Κατόπιν ο Άρης συγκροτεί την πρώτη αντάρτικη ομάδα στη Ρούμελη

Στις 14 Μάη 1942 έγινε παράνομα στη Λαμία η πλατιά σύσκεψη στελεχών του ΚΚΕ και του ΕΑΜ Φθιώτιδας, Φωκίδας και Ευρυτανίας με θέμα την οργάνωση του ένοπλου αγώνα στη Ρούμελη. Στη σύσκεψη αυτή παίρνει μέρος και ο Θανάσης Κλάρας (Άρης Βελουχιώτης). Κατόπιν ο Άρης συγκροτεί την πρώτη αντάρτικη ομάδα στη Ρούμελη.

Στις 22 Μάη 1942, στην Καλύβα του Στεφανή στη Σπερχειάδα, δημιουργήθηκε η πρώτη αντάρτικη ομάδα με επικεφαλής τον Θανάση Κλάρα, ως ταγματάρχη Αρη Βελουχιώτη πλέον, στη Δυτική Φθιώτιδα. Λίγο αργότερα συγκροτήθηκε και δεύτερη ομάδα στην Παρνασσίδα.

Ο ΕΛΑΣ είχε πλέον γεννηθεί από τα «σπλάχνα» του λαού μας! Για να φτάσουμε όμως στη δημιουργία των πρώτων αντάρτικων ομάδων είχαν προηγηθεί:

— Στις αρχές Οκτώβρη του 1941, συγκροτήθηκε στην Αθήνα το Στρατιωτικό Κέντρο Αντίστασης (ΣΚΑ) το πρώτο κεντρικό στρατιωτικό όργανο που ανέλαβε, με την καθοδήγηση του ΕΑΜ, να μελετήσει τα προβλήματα της οργάνωσης του ένοπλου λαϊκού αγώνα και να επεξεργαστεί το σχεδιασμό του αντάρτικου. Ενώ το δεύτερο δεκαήμερο του Δεκέμβρη 1941, με πυρήνα το ΣΚΑ, συγκροτήθηκε η Κεντρική Επιτροπή του ΕΛΑΣ.

— Τον Γενάρη του 1942, συνέρχεται η 8η Ολομέλεια της ΚΕ του ΚΚΕ, η οποία αποφάσισε «Κύρια μορφή πάλης εναντίον των καταχτητών είναι ο ένοπλος αγώνας. Και για το σκοπό αυτό πρέπει να οργανωθούν αντάρτικα τμήματα». Στην Απόφαση σημειωνόταν, «η οργάνωση ειδικών μαχητικών τμημάτων σε όλα τα βασικά κέντρα της χώρας, ικανών ν’ αντιμετωπίζουν αποφασιστικά την ένοπλη βία του κατακτητή, είναι αυτή τη στιγμή το βασικό μας καθήκον. Ο εθνικοαπελευθερωτικός ανταρτοπόλεμος έχει πρωτεύουσα σημασία για την απελευθέρωση της χώρας από τον ξενικό ζυγό. Οι κομμουνιστές πρέπει να οργανώσουν, να μαζικοποιήσουν και να επεκτείνουν το αντάρτικο κίνημα στην ύπαιθρο, να περιφρουρήσουν τον εθνικοαπελευθερωτικό του χαρακτήρα».

Ολες οι οργανωμένες δυνάμεις του λαού ξεκινούν να στήνουν τα πρώτα ένοπλα τμήματα του ΕΛΑΣ.

Στις 2 Φλεβάρη 1942, σε σύσκεψη που έγινε σε κάποιο σπίτι στους Αμπελόκηπους της Αθήνας, συντάχθηκε η ιδρυτική διακήρυξη της στρατιωτικής οργάνωσης του ΕΑΜ και στις 16 Φλεβάρη κυκλοφόρησε πλατιά στην Αθήνα και στην Επαρχία (δημοσιεύτηκε στην «Ελεύθερη Ελλάδα») η ιδρυτική διακήρυξη του Ελληνικού Λαϊκού Απελευθερωτικού Στρατού (ΕΛΑΣ).

Η διακήρυξη εκείνη δυστυχώς δεν έχει διασωθεί ολόκληρη και υπάρχουν μόνο αποσπάσματα και μαρτυρίες των ΕΛΑΣιτών που διηγούνται το κάλεσμα που περιείχε, στους Ελληνες πατριώτες να πλαισιώσουν το νέο λαϊκοαπελευθερωτικό στρατό και τους σκοπούς του ΕΛΑΣ όπως διατυπώνονταν στην ιδρυτική διακήρυξη:

 1) Αγώνας για την απελευθέρωση της χώρας από τους ξένους κατακτητές.

 2) Περιφρούρηση των κατακτήσεων του λαού και των ελευθεριών του εναντίον κάθε επιβουλής.

 3) Εξασφάλιση της τάξης μέχρι τη διεξαγωγή εκλογών, ώστε ο λαός να μπορεί να εκφράσει πραγματικά ελεύθερα τη θέλησή του, για το πολίτευμα και την κυβέρνησή του.

Ο ΕΛΑΣ στη διάρκεια της Κατοχής καθήλωσε 8-12 εχθρικές Μεραρχίες. Προξένησε στους κατακτητές 30.000 νεκρούς και συνέλαβε 6.500 αιχμαλώτους. Κατέστρεψε 37 μεγάλες γέφυρες, 85 ατμομηχανές και, περίπου, 1000 βαγόνια και αυτοκίνητα που υπηρετούσαν τον κατακτητή. Την άνοιξη του 1944 ο ΕΛΑΣ είχε στον έλεγχο του τα 2/3 της χώρας και τη στιγμή της απελευθέρωσης το 90% της χώρας. Το ΕΑΜ στις περιοχές που απελευθέρωνε ο ΕΛΑΣ δημιουργούσε λαϊκούς θεσμούς, όργανα λαϊκής αυτοδιοίκησης, τα λαϊκά δικαστήρια, τη λαϊκή πολιτοφυλακή και τροφοδότησε τη λαϊκή μορφωτική, πολιτιστική ανάταση του λαού μας.

Όπως σημειώνει η ΠΕΑΕΑ – ΔΣΕ σε ανακοίνωσή της για τα 80 χρόνια (14.5.2022) από την ίδρυση του ΕΛΑΣ:

«Η ένοπλη δράση του ΕΛΑΣ τόνωσε το αίσθημα του λαού που ανταποκρίθηκε μαζικά στο κάλεσμα του ΕΑΜ και του ΚΚΕ για τον ένοπλο απελευθερωτικό αγώνα. Το ΕΑΜ και ο ΕΛΑΣ με τη δράση τους έσωσαν το λαό από την πείνα και τον εξανδραποδισμό, απελευθέρωσαν τη χώρα από το ναζί κατακτητή. Ο ΕΛΑΣ υπήρξε ο φόβος και ο τρόμος των κατακτητών στη χώρα μας και των συνεργατών τους, των ταγματασφαλιτών. Η ίδρυση του ΕΑΜ και του ΕΛΑΣ και των άλλων ΕΑΜικών οργανώσεων και η απελευθερωτική δράση τους, ενέπνευσε το λαό και τη νεολαία μας, το αγωνιστικό τους φρόνημα δημιουργώντας ανάταση που εκφραζόταν με τη μαζική συμμετοχή τους στην αντιστασιακή-απελευθερωτική πάλη».

Ημεροδρόμος 14 Μάη 2022

 

Απόψεις