Just in

Όλα τα νέα
Imerodromos logo
 

H Eldorado Gold των Μεταλλείων Κασσάνδρας

Μια πρόσφατη έκθεση από το Κέντρο Ερευνών για τις Πολυεθνικές Εταιρείες (Somo) εξηγεί λεπτομερώς πώς η πολυεθνική εταιρεία εξόρυξης χρυσού Eldorado..

Μια πρόσφατη έκθεση από το Κέντρο Ερευνών για τις Πολυεθνικές Εταιρείες (Somo) εξηγεί λεπτομερώς πώς η πολυεθνική εταιρεία εξόρυξης χρυσού Eldorado Gold, ιδιοκτήτρια των περίφημων Μεταλλείων Κασσάνδρας, αναδρομολογεί τα κέρδη της μέσω φορολογικών παραδείσων για να αποφύγει τη φορολογία στην Ελλάδα.

Αυτοί οι ισχυρισμοί περί παράνομων συναλλαγών είναιμόνο η κορυφή ενός σάπιου παγόβουνου πιθανής κρατικήςεταιρικής διαφθοράς, αστυνομικής βαρβαρότητας και ενδεχόμενης περιβαλλοντικής υποβάθμισης στην Ελλάδα, όπου οι Έλληνες πολίτες μπορεί να στερούνται την αξία ενός μεταλλείου χρυσού και χαλκού 15 δισεκατομμυρίων δολαρίων.

Πρέπει να πάμε πίσω στο 2003, για να κατανοήσουμε αρχικά τουπόγειο ρεύμα της διαφθοράς στην ιστορία της τριάδας τωνμεταλλείων που αποτελούν τα Μεταλλεία Κασσάνδρας, όλα μέσα ήκοντά στο αρχαίο δάσος των Σκουριών. Μετά την πτώχευση της TVX Hellas Gold, ιδιοκτήτριας των Μεταλλείων Κασσάνδρας, η ελληνική κυβέρνηση μετέφερε τα περιουσιακά στοιχεία σε κρατική ιδιοκτησία. Δύο ημέρες αργότερα πούλησε τα Μεταλλεία σε μιανεοσυσταθείσα εταιρεία με την επωνυμία ΕΛΛΗΝΙΚΟΣ ΧΡΥΣΟΣ Α.Ε.,της οποίας το αρχικό μετοχικό κεφάλαιο μόλις που πληρούσε τηναπαίτηση των € 60.000. Η ΕΛΛΗΝΙΚΟΣ ΧΡΥΣΟΣ Α.Ε. ήταν ένα περιουσιακό στοιχείο της ΑΚΤΩΡ, της κατασκευαστικής πολυεθνικής εταιρείας που ανήκει στον ισχυρό Έλληνα επιχειρηματία ΓιώργοΜπόμπολα. Από τα μέσα μαζικής ενημέρωσης, τους φυσικούς πόρους, τα ακίνητα, τους σιδηροδρόμους και άλλα χαρτοφυλάκιαυποδομών, ο όμιλος Μπόμπολα κυριαρχεί στο ελληνικόεπιχειρηματικό τοπίο.

Στις 23 Φεβρουαρίου 2011, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή έκρινε ότι η ιδιωτικοποίηση του 2003 συνιστά παράνομη κρατική ενίσχυση καιδιέταξε την Ελληνικός Χρυσός να πληρώσει € 15.340.000 ευρώ στοΕλληνικό Δημόσιο. Όπως ανακοίνωσε:

«Μετά από μια σε βάθος έρευνα, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή κατέληξε στο συμπέρασμα ότι η πώληση των Μεταλλείων Κασσάνδρας, το 2003, πραγματοποιήθηκε κάτω από την πραγματική αγοραία αξία τους και, ως εκ τούτου, περιλάμβανε επιδοτήσεις κατά παράβασητων κανόνων της ΕΕ για τις κρατικές ενισχύσεις. Η επιδότησηυπολογίζεται στα € 14 εκ. Δεδομένου ότι η εταιρεία επίσης δενκατέβαλε φόρους μεταβίβασης, το συνολικό ποσό που πρέπει να ανακτηθεί από τον δικαιούχο στα ταμεία του κράτους είναι € 15.300.000, συν τους τόκους«.

Επιπλέον, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή διαπίστωσε ότι η ιδιωτικοποίηση«πραγματοποιήθηκε χωρίς μια διαφανή και ανοικτή δημόσια διαδικασία προσφορών». Η πραγματική αγοραία αξίαπροσδιορίστηκε από τους ανεξάρτητους συμβούλους Behre DolbearInternational στις 30 Ιουνίου του 2004, έξι μήνες μετά την ιδιωτικοποίηση. Τα περιουσιακά στοιχεία εκτιμήθηκαν στα 408 εκατομμύρια, πάνω από 37 φορές περισσότερο από την κατασκευασμένη από την κυβέρνηση αξία.

Ορισμένοι, συμπεριλαμβανομένου του AntiGold Greece, μιαςομάδας ακτιβιστών που αντιστέκεται στην Εldorado, έχουν υποστηρίξει ότι η οικογένεια Μπόμπολα χρησιμοποίησε τα μέσα ενημέρωσης της για να επηρεάσει την κυβερνητική πολιτική ώστε να παράγει θετικά αποτελέσματα για τα κέρδη τους στις Σκουριές.Εκτός από την ΑΚΤΩΡ, ο Όμιλος Μπόμπολα κατέχει το MEGAChannel, τον μεγαλύτερο τηλεοπτικό σταθμό στην Ελλάδα, επίσης τους ανήκει ο ΔΟΛ, ένας δημοσιογραφικός οργανισμός που παράγειτο «Έθνος», μια δημοφιλή καθημερινή και Κυριακάτικη εφημερίδακαι άλλα έντυπα μέσα ενημέρωσης και ιστοσελίδες. Ο ΑλέξηςΤσίπρας, ο ηγέτης του κόμματος της αντιπολίτευσης ΣΥΡΙΖΑ στην Ελλάδα, υποστήριξε ότι:

«Στην Ελλάδα η πραγματική εξουσία ανήκει στους ιδιοκτήτες τωντραπεζών, τα μέλη του διεφθαρμένου πολιτικού συστήματος και τα διεφθαρμένα μέσα μαζικής ενημέρωσης. Αυτό είναι το τρίγωνο της αμαρτίας ».

Οι ισχυρισμοί του μπορεί να έχουν κάποια αξιοπιστία. Σύμφωνα με έκθεση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής σχετικά με την ελευθερία και την ανεξαρτησία των μέσων ενημέρωσης, που δημοσιεύθηκε τον Δεκέμβριο του 2011, η πολιτική των ελληνικών ΜΜΕ «παρέμεινεεξαιρετικά συγκεντρωμένη στα χέρια της κυβέρνησης της ημέρας και έχει σε βάθος επηρεαστεί, αν και με αδιαφανείς καιανεπίσημους τρόπους, από ισχυρά οικονομικά και επιχειρηματικά συμφέροντα που επεδίωξαν να κερδίσουν εξουσία, οικονομικά οφέλη ή και τα δύο «.

Πράγματι, ορισμένοι υποστηρίζουν ότι τα μέσα μαζικής ενημέρωσηςτης οικογένειας Μπόμπολα παρέλειψαν να αναφέρουν μεγάλες διαδηλώσεις κατά του σχεδίου εξόρυξης στις Σκουριές.Μονόπλευρη αναφορά στη σύγκρουση γύρω από την εξόρυξη στη Χαλκιδική είναι μια κοινή κριτική από εκείνους που αντιστέκονταιστο σχέδιο εξόρυξης. Σε μια ανοικτή επιστολή προς την Εθνική Ομοσπονδία Ενώσεων Συντακτών από την Συντονιστική Επιτροπή,οι επηρεαζόμενες κοινότητες εξέφρασαν τη δυσπιστία τουςαπέναντι στην προκατειλημμένη παρουσίαση των γεγονότων στη Χαλκιδική:

«Κατά τη διάρκεια των τελευταίων ημερών οι κάτοικοι των πόλεων και των χωριών μας έχουν στοχοποιηθεί από ένα συγκεκριμένο μέρος των μέσων ενημέρωσης που συστηματικά μας παρουσιάζειως «τρομοκράτες ». Δεν υπάρχει καμία αναφορά στιςεπαναλαμβανόμενες παραβιάσεις των ανθρωπίνων και συνταγματικών μας δικαιώματων, στη συνεχή αστυνομική παρακολούθηση της προσωπικής μας ζωής, στην παραβίαση τωνδικαιωμάτων των δικηγόρων μας, στις απαγωγές/εξαφανίσειςπολιτών για ώρες κάθε φορά, στην αφόρητη πίεση για να δώσουμεδείγματα DNA. Το κράτος δικαίου καταργείται καθημερινά στα χωριά μας και οι δημοσιογράφοι προσποιούνται ότι δεν βλέπουν τίποτα».

Επιπλέον, όταν η νέα Υπουργός Περιβάλλοντος Τίνα Μπιρμπίλημπλόκαρε την έγκριση για το μεταλλείο των Σκουριών το 2009, οι εφημερίδες του Μπόμπολα την βάφτισαν «Πράσινη Τίνα» καιεπέκριναν την απόδοσή της. Εν τέλει η Μπιρμπίλη  απολύθηκε τον Ιούνιο του 2011. Ο νέος υπουργός Περιβάλλοντος, ΓιώργoςΠαπακωνσταντίνου, χορήγησε αμέσως άδεια εξόρυξης «fasttrack».Αφού εκδόθηκε η άδεια, η ΑΚΤΩΡ έλαβε έλαβε ένα ποσό μεταξύτων € 261 εκατομμυρίων και του 19,9% των € 2.400.000.000, καθώςη European Goldfields εξαγοράστηκε από την Eldorado Gold. ΟΠαπακωνσταντίνου δήλωσε ότι η «απόφαση ελήφθη αποκλειστικά και μόνο με βάση τη μελέτη περιβαλλοντικών επιπτώσεων».Ωστόσο, πλήθος επιστημόνων του περιβάλλοντος υποστήριξαν ότι η μελέτη περιβαλλοντικών επιπτώσεων έχει σοβαρές ελλείψεις,μεταξύ των οποίων ελλιπή επιστημονικά δεδομένα, αποκλίσεις από τις διαδικασίες της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, μαζί με μια πρωτοφανήμέθοδο (σ.σ. μεταλλουργίας) «ακαριαίας τήξης».

Ο Γιώργος Μπόμπολας, σε επιστολή του προς το Reuters, είπε ότι η«μόνη σύνδεση που έχει η οικογένειά του έχει με το μεταλλείο είναιη έμμεση συμμετοχή του γιου του σε ποσοστό μικρότερο του 1%».Ωστόσο, σύμφωνα με την ιστοσελίδα της, η ΑΚΤΩΡ κατέχει το 1,1%της Eldorado Gold Corporation και το 5% της ΕΛΛΗΝΙΚΟΣ ΧΡΥΣΟΣΑ.Ε., της θυγατρικής της Eldorado Gold που λειτουργεί στη Χαλκιδική. Η ΕΛΛΗΝΙΚΟΣ ΧΡΥΣΟΣ ΑΕ κατέχει επίσης την άδειαέρευνας του μεταλλείου των Μαύρων Πετρών στο χωριόΣτρατονίκη, στη Χαλκιδική.

Ένα πρόσωπο που βρίσκεται διαρκώς στην καρδιά της σχέσηςκυβέρνησηςΜπόμπολας είναι ο Γιώργος Παπακωνσταντίνου. ΟΠαπακωνσταντίνου, εκλεγμένος βουλευτής του ΠΑΣΟΚ, ήταν ο Έλληνας Υπουργός Οικονομικών που υπέγραψε την αρχική συμφωνία διάσωσης με την «Τρόικα», την τριάδα της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας, του ΔΝΤ και της Ευρωπαϊκής Ένωσης το 2009,και μαζί με αυτήν αυστηρά μέτρα λιτότητας που είχανκαταστροφικές συνέπειες στη ζωή των Ελλήνων. Το 2013, δόθηκε στον Παπακωνσταντίνου μια λίστα με 2.000 Έλληνες με Ελβετικούς τραπεζικούς λογαριασμούς και αντί να την παραδώσει στις αρμόδιες αρχές, την κράτησε και διέγραψε τα ονόματα τριών μελών της οικογένειάς του. Σαν συνέπεια, εκδιώχθηκε από το ΠΑΣΟΚ και είναι αντικείμενο μιας πλήρους κοινοβουλευτικής έρευνας.

Όπως εξηγεί το Παρατηρητήριο Μεταλλευτικών ΔραστηριοτήτωνΚαναδά, ο Παπακωνσταντίνου και η ελληνική κυβέρνησηχρησιμοποίησαν το νέο νόμο fast-track προς όφελος της Eldorado:

«Ο νόμος «fasttrack» σχεδιάστηκε για επενδυτικά σχέδια που θεωρούνται «στρατηγικά» και συντομεύει και απλοποιεί τιςδιαδικασίες αδειοδότησης. Οι εθνικές και διεθνείς συμβάσειςπροστασίας δεν αποτελούν πλέον εμπόδια στην ανάπτυξη. Κάθεδραστηριότητα που παρενοχελεί την εξόρυξη απαγορεύεται σεκηρυγμένες περιοχές εξόρυξης. Και ιδιωτικές εκτάσεις μπορεί να απαλλοτριωθούν«.

Επιπλέον, το fast-track περιλαμβάνει απαλλαγή των κερδών προ φόρων και διαδικασίες για κρατικές επιδοτήσεις. Κατά συνέπεια, η Eldorado Gold δεν υποχρεούται να καταβάλει δικαιώματα, και έχεισταθερό συντελεστή εταιρικού φόρου (φόρος επί των κερδών),ωστόσο, όπως ήταν αναμενόμενο, η ΕΛΛΗΝΙΚΟΣ ΧΡΥΣΟΣ ΑΕ δήλωσε ζημίες για την περίοδο 2009-2013.

Χαρακτηριστικά, υπάρχουν πολλές αναφορές που υποστηρίζουν ότιοι εξορυκτικές βιομηχανίες φοροαποφεύγουν επιθετικά στιςπεριφερειακές οικονομίες. Στην περίπτωση της Ζάμπια, για παράδειγμα, ο αναπληρωτής υπουργός Οικονομικών δήλωσε ότι η χώρα έχασε $ 2 δις σε φοροαποφυγή των εταιρειών, ενώ μόνο μίαή δύο πολυεθνικές που εξάγουν χαλκό (το μεγαλύτερο μερος των εξαγωγών της χώρας) δήλωσαν κέρδη. Αντί γι’αυτό, μετέφεραν το χαλκό σε μια θυγατρική εταιρεία σε φορολογικό παράδεισο στην κατώτερη δυνατή τιμή μια διαδικασία που ονομάζεται transfer pricing. Η έκθεση της SΟΜΟ εξηγεί αναλυτικά λεπτομερώς πώς ηχρηματοδότηση της ΕΛΛΗΝΙΚΟΣ ΧΡΥΣΟΣ Α.Ε. αναδρομολογείταιμέσω Ολλανδίας και Μπαρμπάντος, και ως εκ τούτου η EldoradoGold μπορεί να αποφύγει τη φορολογία στην Ελλάδα.

Ίσως το πιο συγκλονιστικό στην περίπτωση αυτή είναι ησυστηματική αντίδραση της αστυνομίας όταν αντιμετωπίζειδιαδηλωτές. Η Διεθνής Αμνηστία κάλεσε τις ελληνικές αρχές να διεξάγουν αμερόληπτες έρευνες σχετικά με τις καταγγελίες για παραβιάσεις ανθρωπίνων δικαιωμάτων από την ελληνική αστυνομίαστο χωριό της Ιερισσού που αποτελεί το επίκεντρο τωνδιαδηλώσεων κατά του μεταλλείου. Η αδιάκριτη χρήσηδακρυγόνων και χημικών ρύπων, η δυσανάλογη βία, και οι τυχαίεςσυλλήψεις αποτελούν ορισμένους από τους ισχυρισμούς.

Δυστυχώς, το μόνο πραγματικό συμπεράσματα που προκύπτει απόαυτές τις αναφορές είναι αναπάντητα ερωτήματα: Γιατί το ελληνικό κράτος πούλησε ένα τέτοιο πολύτιμο περιουσιακό στοιχείο στονΜπόμπολα χωρίς δημόσιo διαγωνισμό; Πώς κατάφερε ο Μπόμπολαςνα συγκεντρώσει τέτοιο πλούτο από το ξεπούλημα των περιουσιακών στοιχείων, ενώ ο Ελληνικός λαός υποφέρει απο τηλιτότητα; Γιατί είναι το ελληνικό κράτος τόσο πρόθυμο ναπροωθήσει με ταχείες διαδικασίες εξορυκτικά έργα σε αρχαία δάσηπαρά τις ανεπαρκείς περιβαλλοντικές μελέτες; Γιατί υπάρχει τέτοιασυστηματική κρατική βία για να προστατευτεί η επένδυση αυτή;

antigoldgr.org

 

Απόψεις